Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 13 (mới 2024 + Bài tập): Tổng kết lịch sử thế giới từ năm 1945 đến nay

Tóm tắt lý thuyết Lịch sử 9 Bài 13: Tổng kết lịch sử thế giới từ năm 1945 đến nay ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm Lịch sử 9 Bài 13.

1 505 lượt xem


Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 13: Tổng kết lịch sử thế giới từ năm 1945 đến nay

A. Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 13: Tổng kết lịch sử thế giới từ năm 1945 đến nay

I. NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH CỦA LỊCH SỬ THẾ GIỚI TỪ SAU NĂM 1945 ĐẾN NAY

- Sau Chiến tranh thế giơi thứ hai, chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống trên thế giới, có lực lượng hùng hậu về chính trị, quân sự , kinh tế, có ảnh hưởng to lớn đối với tiến trình phát triển thế giới.

+ Do những sai lầm nghiêm trọng và sự chống phá của các thế lực đế quốc phản động dẫn tới sự sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và các nước Đông Âu.

- Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ La-tinh giành được những thắng lợi làm sụp đổ hệ thống thuộc địa và chế độ phân biệt chủng tộc, hơn 100 quốc gia độc lập ra đời.

+ Các nước Á, Phi, Mĩ La-tinh ngày càng có vai trò lớn trong đời sống chính trị thế giới, đạt nhiều thành tựu trong xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội.

- Nhiều nước tư bản phát triển nhanh chóng về kinh tế, Mĩ trở thành nước tư bản giàu mạnh nhất thế giới, mưu đồ làm bá chủ thế giới.

+ Các nước tư bản ngày càng có xu hướng liên kết kinh tế khu vực , biểu hiện là sự ra đời của Cộng đồng kinh tế châu Âu (EEC) này là Liên minh châu Âu (EU).

+ Mĩ, EU, Nhật Bản trở thành ba trung tâm kinh tế thế giới.

- Về quan hệ quốc tế:

+ Sau năm 1945, một trật tự thế giới hai cực được xác lập do Liên Xô và Mĩ đứng đầu. Thế giới chia làm hai phê đối đầu căng thẳng với đỉnh cao là Chiến tranh lạnh.

+ Năm 1989, Chiến tranh lạnh kết thúc, thế giới chuyển dần sang xu thế hòa hoãn, đối thoại.

- Cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XX với những thành tựu kì diệu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống.

II. CÁC XU THẾ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI NGÀY NAY

- “Trật tự thế giới hai cực” do Xô – Mĩ đứng đầu dần tan rã, một trật tự thế giới mới đa cực với nhiều trung tâm dần hình thành.

- Các cường quốc ra sức điều chỉnh các mối quan hệ theo hướng hòa hoãn, thỏa hiệp.

- Hầu hết tất cả các quốc gia đang ra sức điều chỉnh các chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm, tích cực mở rộng hợp tác quốc tế.

- Ở nhiều khu vực, hòa bình bị đe dọa nghiêm trọng thường xuyên xảy ra tình trạng xung đột quân sự, nội chiến, mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ, chủ nghĩa khủng bố, li khai,..

=> Xu hướng chung của thế giới ngày nay là hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển.

B. Bài tập trắc nghiệm Lịch sử 9 Bài 13: Tổng kết lịch sử thế giới từ năm 1945 đến nay

Câu 1. Trật tự thế giới được thiết lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai là

A. trật tự hai cực I-an-ta.

B. hệ thống Vécxai – Oasinhtơn.

C. trật tự Viên.

D. trật tự thế giới “đa cực, nhiều trung tâm”.

Đáp án: A

Giải thích: Trật tự thế giới được thiết lập sau Chiến tranh thế giới thứ hai là trật tự hai cực Ianta.

Câu 2. Sự kiện đánh dấu chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước trở thành một hệ thống thế giới là thắng lợi của

A. cách mạng Trung Quốc (1949)

B. cách mạng dân chủ nhân dân ở các nước Đông Âu

C. cách mạng Việt Nam (1945)

D. cách mạng Cuba (1959)

Đáp án: B

Giải thích: Thắng lợi của cuộc cách mạng dân chủ nhân dân ở các nước Đông Âu, chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước trở thành một hệ thống thế giới. Thắng lợi của cách mạng Trung Quốc (1949) đã nối liền chủ nghĩa xã hội từ châu Âu sang châu Á. (SGK SỬ 9/Tr.52)

Câu 3. Nét nổi bật của quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến những năm đầu thập niên 90 của thế kỉ XX là

A. Tình trạng đối đầu giữa Liên Xô- Mĩ, đỉnh cao là cuộc Chiến tranh lạnh

B. Xu thế hòa hoãn và hòa dịu, đối thoại và hợp tác

C. Các cuộc xung đột sắc tộc, tôn giáo, tranh chấp lãnh thổ liên tục diễn ra

D. Xu thế hòa bình, ổn định, hợp tác

Đáp án: A

Giải thích: Nét nổi bật của quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai là tình trạng đối đầu gay gắt giữa hai siêu cường Mĩ và Liên Xô, hai phe TBCN- XHCN mà đỉnh cao là tình trạng Chiến tranh lạnh kéo dài tới hơn bốn thập kỉ. Chiến tranh lạnh gây nên tình trạng căng thẳng, đối đầu trong quan hệ quốc tế. (SGK SỬ 9/Tr.53)

Câu 4. Bước sang thế kỉ XXI, xu thế chung của thế giới là:

A. Hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển

B. Hoà hoãn và hoà dịu trong quan hệ quốc tế

C. Cùng tồn tại trong hoà bình, các bên cùng có lợi

D. Hoà nhập nhưng không hoà tan

Đáp án: A

Giải thích: Bước sang thế kỉ XXI, xu thế chủ đạo của thế giới là hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển. (SGK SỬ 9/Tr.54)

Câu 5. Đặc điểm nổi bật của trật tự thế giới mới đang được định hình sau khi trật tự Ianta sụp đổ là gì?

A. Đơn cực

B. Hai cực

C. Đa cực

D. Không phân cực

Đáp án: C

Giải thích: Sau khi trật tự Ianta sụp đổ, một trật tự thế giới mới đang trong quá trình hình thành theo chiều hướng đa cực, nhiều trung tâm với sự vươn lên đua tranh giữa các quốc gia như Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu, Trung Quốc…(SGK SỬ 9/Tr.54)

Câu 6. Một trong những biểu hiện Liên Xô là thành trì của cách mạng thế giới từ năm 1950 đến nửa đầu những năm 70 của thế kỉ XX là

A. tích cực giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa

B. trực tiếp đối đầu quân sự với các nước phương Tây

C. làm phá sản hoàn toàn chiến lược toàn cầu của Mĩ

D. thúc đẩy sự hình thành xu thế hợp tác toàn cầu

Đáp án: B

Giải thích: Chính sách đối ngoại của Liên Xô từ năm 1950 đến những năm 70 là: Liên Xô thực hiện chính sách bảo vệ hòa bình thế giới, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc và giúp đỡ các nước xã hội chủ nghĩa.(SGK SỬ 9/Tr.52)

Câu 7. Trật tự thế giới hai cực Inanta được hình thành sau

A. Chiến tranh thế giới thứ nhất.

B. chiến tranh lạnh.

C. Chiến tranh thế giới thứ hai.

D. chiến tranh Nga – Ucaina.

Đáp án: C

Giải thích: Sau chiến tranh thế giới thứ hai, một trật tự thế giới mới đã được xác lập. Đó là trật tự thế giới hai cực Ianta với đặc trưng nổi bật là thế giới bị chia thành hai phe - tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa, do hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi phe. (SGK SỬ 9/Tr.53)

Câu 8. Đâu là nhân tố quyết định đến sự phát triển của một quốc gia nửa sau thế kỉ XX?

A. Sức mạnh quân sự

B. Sức mạnh khoa học - kĩ thuật

C. Sức mạnh kĩ thuật

D. Sức mạnh chính trị - quân sự

Đáp án: B

Giải thích: Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật chính là nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển của các quốc gia. Vì thực tế lịch sử đã chứng minh việc áp dụng những thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất đã giúp nâng cao năng suất, hạ giá thành sản phẩm, điều chỉnh cơ cấu hợp lý, từ đó dẫn đến sự phát triển nhanh, mạnh và bền vững. (SGK SỬ 9/Tr.53)

THÔNG HIỂU

Câu 9. Nội dung nào không thuộc chuyển biến của hệ thống tư bản chủ nghĩa trong nửa sau thế kỉ XX?

A. Mĩ trở thành đế quốc giàu mạnh nhất và theo đuổi tham vọng bá chủ thế giới

B. Sự hình thành 3 trung tâm kinh tế lớn của thế giới.

C. Xu hướng liên kết khu vực diễn ra mạnh mẽ

D. Mâu thuẫn giữa các nước TBCN gay gắt, nguy cơ bùng nổ chiến tranh thế giới

Đáp án: D

Giải thích: Từ sau chiến tranh, Mĩ vươn lên trở thành đế quốc giàu mạnh nhất. Với lực lượng kinh tế- tài chính và quân sự vượt trội, Mĩ đã triển khai chiến lược toàn cầu với tham vọng bá chủ thế giới. Nhờ sự tự điều chỉnh kịp thời, nền kinh tế các nước tư bản có sự tăng trưởng khá liên tục, hình thành các trung tâm kinh tế lớn của thế giới là Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản. Dưới tác động của cách mạng khoa học kỹ thuật, sự phát triển mạnh của lực lương sản xuất, dẫn đến sự liên kết kinh tế khu vực. Tiêu biểu là sự ra đời và phát triển của Cộng đồng kinhh tế châu Âu (EEC) mà ngày nay là Liên minh châu Âu (EU). (SGK SỬ 9/Tr.53)

Câu 10. Nhân tố hàng đầu chi phối nền chính trị thế giới và quan hệ quốc tế ở nửa sau thế kỉ XX là gì?

A. Trật tự hai cực Ianta.

B. Xu thế toàn cầu hóa.

C. Xu thế liên kết khu vực và quốc tế

D. Sự ra đời của các khối quân sự đối lập

Đáp án: A

Giải thích: Trật tự 2 cực Ianta là nhân tố hàng đầu chi phối nền chính trị thế giới và quan hệ quốc tế trong phần lớn nửa sau thế kỉ XX. Cuộc chiến tranh lạnh hay sự ra đời của các khối quân sự đối lập trên thế giới đều là hệ quả của trật tự này. (SGK SỬ 9/Tr.53)

Câu 11. Vì sao sau Chiến tranh lạnh, quan hệ giữa các nước lớn được điều chỉnh theo chiều hướng đối thoại, thỏa hiệp, tránh xung đột trực tiếp?

A. Tạo nên một môi trường thuận lợi để phát triển, xác lập vị trí ưu thế

B. Để tranh thủ những lợi thế của xu thế toàn cầu hóa

C. Để xoa dịu những mâu thuẫn trong nước

D. Để tập trung phát triển kinh tế - xã hội

Đáp án: A

Giải thích: Sau Chiến tranh lạnh, quan hệ giữa các nước lớn được điều chỉnh theo chiều hướng đối thoại, thỏa hiệp, tránh xung đột trực tiếp nhằm tạo nên một môi trường quốc tế thuận lợi để họ vươn lên, xác lập một vị trí ưu thế trong trật tự thế giới mới. (SGK SỬ 9/Tr.53)

Câu 12. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nền kinh tế của các nước tư bản có sự tăng trưởng khá liên tục sau Chiến tranh thế giới thứ hai là

A. do bóc lột hệ thống thuộc địa.

B. nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời.

C. do giảm chi phí quốc phòng.

D. nhờ giá nguyên, nhiên liệu giảm.

Đáp án: B

Giải thích: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nền kinh tế của các nước tư bản có sự tăng trưởng khá liên tục sau Chiến tranh thế giới thứ hai là nhờ có sự tự điều chỉnh kịp thời.

Câu 13. Nội dung nào không phản ánh đúng nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ của cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật hiện đại (từ những năm 40 của thế kỉ XX)?

A. Sự bùng nổ dân số, vơi cạn các nguồn tài nguyên.

B. Tiền đề từ các cuộc cách mạng công nghiệp trước đó.

C. Yêu cầu giải quyết tình trạng khủng hoảng kinh tế thế giới.

D. Nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.

Đáp án: C

Giải thích:

- Nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ của cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật hiện đại (từ những năm 40 của thế kỉ XX):

+ Sự bùng nổ dân số, vơi cạn các nguồn tài nguyên.

+ Tiền đề từ các cuộc cách mạng công nghiệp trước đó.

+ Nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người.

Câu 14. Biển hiện nào dưới đây không phản ánh đúng xu thế phát triển của thế giới sau chiến tranh lạnh?

A. Hòa bình, hợp tác và phát triển là xu thế chủ đạo của thế giới

B. Các quốc gia đều lấy phát triển kinh tế làm trung tâm

C. Trật tự thế giới đơn cực được xác lập trong quan hệ quốc tế

D. Sự vươn lên cạnh tranh của các trung tâm kinh tế trong trật tự thế giới mới

Đáp án: C

Giải thích: Sau chiến lạnh, trật tự hai cực Ianta sụp đổ, trật tự thế giới mới đang dần dần hình thành theo xu hướng đa cực. Sự điều chỉnh quan hệ giữa các cường quốc theo hướng thỏa hiệp, hòa hoãn. Các quốc gia tập trung phát triển kinh tế. Mỹ đang ra sức thiết lập một trật tự thế giới “đơn cực” để làm bá chủ thế giới, nhưng không thực hiện được. Sau “chiến tranh lạnh”, nhiều khu vực thế giới không ổn định, nội chiến, xung đột quân sự kéo dài (Ban-căng, châu Phi, Trung Á). (SGK SỬ 9/Tr.54)

Câu 15. Nguyên nhân chủ yếu nào dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu?

A. Sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch

B. Mắc phải sai lầm nghiêm trọng trong đường lối chính sách

C. Do mâu thuẫn nội bộ của phe xã hội chủ nghĩa

D. Do Đông Âu rập khuôn máy móc mô hình chủ nghĩa xã hội của Liên Xô

Đáp án: B

Giải thích: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước Đông Âu cuối thế kỉ XX là do mắc phải sai lầm nghiêm trọng trong đường lối chính sách như: không tôn trọng các quy luật phát triển kinh tế - xã hội, không bắt kịp được sự phát triển của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật, sai lầm trong quá trình tiến hành cải tổ…

1 505 lượt xem


Xem thêm các chương trình khác: