Soạn bài Thề nguyền và vĩnh biệt trang 96 - Ngắn nhất Ngữ văn 11 Cánh diều

Soạn bài Thề nguyền và vĩnh biệt

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 96 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2):

- Đọc trước đoạn trích Thề nguyễn và vĩnh biệt, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Uy-li-am Sếch-xpia (William Shakespeare)

- Đọc nội dung tóm tắt sau đây để hiểu bối cảnh đoạn trích:

Thời Trung cổ, ở thành Vê-rô-na (Verona) của nước Ý, giữa hai họ Môn-ta-ghiu (Montague) và Ca-piu-lét (Capulet) có mối thủ lâu đời. Trong một buổi dạ yến, Rô-mê-ô (con trai tộc trưởng họ Môn-ta-ghỉu) bất ngờ gặp Giu-li-ét (con gái tộc trưởng họ Ca-piu-lét). Cả hai ngay lập tức cảm mến nhau (Hồi một). Hai người, bất chấp lễ giáo, đã cùng nhau thề nguyền dưới trăng (xem đoạn trích Hồi hai, cảnh II). Chiều hôm sau, tại nhà thờ, dưới sự chứng kiến của tu sĩ Lâu răn (Laurent), họ đã cùng nhau đỉnh hôn (Hồi hai, cảnh VI)

Cũng trong buổi chiều đó, Ti-bản (Tybalt) — anh họ của Giu-li-ét – trong một cuộc xô xát, đã sát hại Mo-kiu-ti-ô (Murcutio) . người bạn tâm giao của Rô-mê-ô. Để trả thù cho bạn, Rô-mê-ô đã giao đấu và đâm tử thương Ti-bân. Sau khi xét xử, vương chủ đày Rô-mê-ô đi biệt xứ tại Man-tua (Maniua), nếu không sẽ bị xử tội chết. Được sự giúp đỡ của nhũ mẫu, đêm đó, Rô-mê-ô và Giu-li-ét gặp nhau tại phòng của Giu-li-ét để chia tay (xem đoạn trích Hồi ba, cảnh V).

Cũng thời điểm đó, cha mẹ của Giu-li-ét quyết định gả năng cho Bá tước Pa-ri (Hồi ba, cảnh IV). Tuyệt vọng. Giu-li-ét đến cầu cứu tu sĩ Lâu-rân. Theo lời khuyên của tu sĩ, Giu-li-ét quyết định giả chết: năng uống một lọ thuốc ngủ do tu sĩ chế khiến thân thể lạnh cứng như đã chết và chi tỉnh dậy sau 42 tiếngGia đình tưởng nàng đã chết bản đưa thi thể nàng vào hầm mộ của dòng họ Ca-piu-lét. Trong thời gian đó, tu sĩ cho người đến báo tin cho Rô-mê-ô để chàng trở về, chờ khả năng tỉnh dậy, hai người sẽ cùng nhau bỏ trốn (Hồi bốn).

Ở nơi lưu đày, Rô-mê-ô đã không nhận được tin báo của tu sĩ, mà lại nhận được tin về cái chết của Giu-li-ét nên đã mua một lọ thuốc độc rồi lập tức trong đêm tìm đến hầm mộ của dòng họ Ca-piu-lét. Tại đây, Rô-mê-ô uống thuốc độc, hôn Giu-li-ét và chết. Giu-li-ét tinh dậy, thấy người yêu đã chết. Quá đau đớn, nàng hôn Rô-mê-ô rồi dùng con dao của chàng để tự sát. Chứng kiến cái chết của đôi tình nhân và nghe lời thuật lại của tu sĩ Lâu-vân, hai dòng họ đã xoá bỏ hận thù (Hồi năm).

Trả lời:

- Tác giả Uy-li-am Sếch-xpia (William Shakespeare): + Uy-li-am Sếch-xpia (William Shakespeare, 1564-1616), nhà soạn kịch thiên tài của người Anh và là kịch gia số một của nhân loại. Ông sinh tại Xtrát-phớt, một thị trấn trung tâm nước Anh. + Là bậc thầy của văn học phục hưng, Sếch-xpia sáng tác với nguồn cảm hứng dồi dào, say mê về cuộc đời. Ở những vở kịch ban đầu, cái nhìn của Sếchxpia đầy trong sáng, chan chứa niềm tin vào con người và cuộc đời. + Con người và những nỗi buồn vui trần thế là trung tâm trong tác phẩm của ông.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản kể về tình yêu của đôi trai gái thuộc hai dòng họ có mồi thù từ lâu đời với nhau. Đoạn trích của cuộc gặp gỡ của đôi trẻ trong đêm trăng sáng, khi Rô-mê-ô lén trèo lên ban công nhà Giu-li-ét để gặp gỡ nàng.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1. (trang 97 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Chú ý cách hình dung của Rô-mê-ô về Giu-li-ét.

Trả lời:

- Nàng là Mặt Trời, là Vừng Đông đẹp tươi.

- Mắt nàng lấp lánh, rọi khắp khoảng không một làn ánh sáng tưng bừng đến nỗi chim chóc hát vang vì tưởng đêm đã tàn.

- Đôi gò má nàng rực rỡ khiến các vì tinh tú phải hổ ngươi, như vừng dương làm ánh đèn phải thẹn thùng.

- Nàng là người ta sùng kính, yêu thương.

...

Câu 2. (trang 97 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Tại sao Giu-li-ét lại nói: "Chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi"?

Trả lời:

Giu-li-ét nói vậy vì họ sinh ra trong hai gia tộc là kẻ thù truyền kiếp của nhau. Người nàng yêu là Rô-mê-ô, nếu bỏ qua họ Môn-ta-ghiu của chàng, hai người sẽ đến được bên nhau danh chính ngôn thuận.

Câu 3. (trang 98 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Chú ý sự nguy hiểm mà Rô-mê-ô phải đối mặt để được gặp Giu-li-ét.

Trả lời:

Rô-mê-ô phải vượt tường và nếu bị bắt sẽ bị giết chết.

Câu 4. (trang 100 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Tại sao Giu-li-ét lại nghĩ tiếng hót là của chim họa mi?

Trả lời:

Giu-li-ét lại nghĩ tiếng hót là của chim họa mi vì nàng luyến tiếc giây phút phải rời xa Rô-mê-ô nên thà nghĩ đó là tiếng hót của họa mi trong đêm cũng không muốn tin là tiếng của sơn ca báo hiệu bình minh đến - là lúc Rô-mê-ô buộc phải rời đi.

Câu 5. (trang 101 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Chú ý sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô.

Trả lời:

Sự tương phản giữa ánh sáng và tăm tối trong câu thoại này của Rô-mê-ô:

+ Mỗi lúc một sáng ư?

+ Nỗi đau thương của chúng ta mỗi lúc một chìm thêm vào tăm tối.

=> Trời sáng là bắt buộc hai người phải rời xa nhau, lời nói thể hiện sự luyến tiếc, bất lực nhưng đành chấp nhận không thể phản kháng của Rô-mê-ô.

Câu 6 (trang 101 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau có gì cần lưu ý?

Trả lời:

Cách cảm nhận của Rô-mê-ô và Giu-li-ét về nhau báo trước về linh cảm lần gặp này sẽ là lần cuối và tương lai của mối tình nghiệt ngã giữa hai người sẽ kết thúc bất hạnh.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1. (trang 101 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Đoạn trích xoay quanh cuộc đối thoại của những nhân vật nào? Mối quan hệ của họ là gì?

Trả lời:

- Đoạn trích xoay quanh cuộc đối thoại của Rô-mê-ô và Giu-li-ét, hai nhân vật chính của vở kịch.

- Mối quan hệ của họ: Hai người yêu nhau thắm thiết nhưng dòng họ của họ lại là kẻ thù truyền kiếp.

Câu 2. (trang 101 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Cảnh tình tự, gặp gỡ của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn phải diễn ra trong khoảng thời gian và không gian nào? Vì sao?

Trả lời:

- Cảnh tình tự, gặp gỡ của Rô-mê-ô và Giu-li-ét luôn phải diễn ra trong khoảng thời gian ban đêm và không gian vắng vẻ chỉ có hai người họ.

- Lí do: Tình yêu của họ mối tình bị nghiêm cấm bởi thù oán của hai dòng tộc.

Câu 3. (trang 101 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Tìm và phân tích những lời đối thoại cho thấy:

a) Tình yêu say đắm giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

b) Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình say đắm của họ.

Trả lời:

a) Tình yêu say đắm giữa Rô-mê-ô và Giu-li-ét.

	Lời thoại	Phân tích
Của Rô-mê-ô	"Ái tình, ái tình đã xui tôi tìm kiếm. Ái tình đã cho tôi lời khuyên, và tôi đã cho ái tình đôi mắt. Tôi chẳng phải là tay thuỷ thủ, nhưng giá nàng có ở nơi bờ biển xa xăm nhất, thì tôi cũng sẵn sàng liều mình vì báu vật."	Rô-mê-ô cho rằng chính tình yêu đã dẫn lối đưa chàng tìm đến bên nàng, dù ở đâu, chàng cũng sẵn sàng tìm kiếm.
Của Giu-li-ét	- "Chàng hãy từ bỏ tên họ đi" - "Cái tên kia đâu có phải là xương thịt của chàng, chàng hãy đổi nó lấy cả tấm thân em".	Vì tình yêu của đời mình mà cả hai đều sẵn sàng thay tên đổi họ, sẵn sàng làm bất kì điều gì về nhau.

b) Những rào cản, khó khăn ngáng trở mối tình say đắm của họ.

+ "Nàng là họ Ca-piu-lét sao? Ôi oan trái yêu quý, đời sống của ta nay nằm trong tay người thù".

+ "Chàng hãy khước từ cha chàng và từ chối dòng họ của chàng đi...", "chỉ có tên họ chàng là thù địch của em thôi"

+ "Từ nay, tôi sẽ không bao giờ còn là Rô-mê-ô nữa"; "tôi thù ghét cái tên tôi..."; "chẳng phải Rô-mê-ô cũng chẳng phải Môn-ta-ghiu...".

=> Vì tình yêu mà cả hai đều ghét bỏ chính tên họ của mình và sẵn sàng đổi nó để theo đuổi tình yêu. Rào cản và khó khăn lớn nhất ngáng trở mối tình của họ là sự thù hận và mối thù truyền kiếp của hai dòng họ.

Câu 4. (trang 102 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Hãy chỉ ra sự thay đổi trong âm hưởng chính của tình yêu từ Cảnh II, Hồi hai sang Cảnh V, Hồi ba? Sự thay đổi này góp phần thể hiện chủ đề của văn bản như thế nào?

Trả lời:

+ Tiếng sét ái tình nảy sinh trong lòng hai con người khi tham dự buổi dự tiệc. Thay vì về nhà ngay sau khi buổi tiệc kết thúc, Rô-mê-ô quay lại, trèo qua tường để vào vườn nhà nàng Giu-li-ét để bày tỏ tình cảm của mình. Sự xinh đẹp của Giu-li-ét làm cho Rô-mê-ô mê mệt.

+ Hai chữ "tình yêu" được Rô-mê-ô nhắc lại nhiều lần càng làm cho Giu-li-ét càng tin tưởng vào tình yêu này. Họ sẵn sàng thay tên đổi họ vì tình yêu của cuộc đời mình.

=> Sự thay đổi này góp phần thể hiện rất rõ tình yêu chân thành của hai nhân vật chính trong tác phẩm.

Câu 5. (trang 102 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Lời thoại nào trong đoạn trích khiến em cảm thấy thú vị nhất? Vì sao?

Trả lời:

Hai câu "sầu thương đã uống hết máu chúng ta. Thôi Vĩnh biệt" chứa đựng những cảm xúc sâu lắng và đau đớn của Romeo. Câu "sầu thương đã uống hết máu chúng ta" bày tỏ sự đau đớn trong tâm hồn Romeo. Giờ đây, trong lòng chàng chất chứa những nỗi đau vì mất đi người mình yêu, vì tình yêu của họ không có cái kết trọn vẹn. Trong khi đó, câu "Thôi Vĩnh biệt" được hiểu là một lời tạm biệt cuối cùng, một cách khép lại mọi hy vọng và kết thúc một cách xa cách và đau đớn.

Câu 6. (trang 102 sgk Ngữ Văn lớp 11 Tập 2): Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Cảnh II, Hồi hai) khiến em liên tưởng đến tác phẩm nào trong văn học Việt Nam? Sự liên tưởng đó đem đến cho em những cảm xúc và suy nghĩ gì?

Trả lời:

- Cảnh thề nguyền của Rô-mê-ô và Giu-li-ét (Cảnh II, Hồi hai) khiến em liên tưởng đến tác phẩm Truyện Kiều (đoạn trích về lời thề nguyền của Kim Trọng và Thúy Kiều) của văn học Việt Nam.

- Sự liên tưởng đó khiến em cảm thấy xót xa và thương cảm cho những mối tình say đắm không trọn vẹn. Họ yêu nhau mãnh liệt, thề nguyền cùng nhau nhưng lại chẳng thể bên nhau cùng thực hiện lời hứa. Niềm đau đớn và day dứt ám ảnh mãi.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 11 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài

Tôi muốn được là tôi toàn vẹn

Thực hành tiếng Việt trang 110

Viết bài văn nghị luận về một tác phẩm kịch

Giới thiệu một tác phẩm kịch