Lý thuyết Benzen (mới 2024 + Bài Tập) - Hóa học 9

Lý thuyết Hóa 9 Bài 39: Benzen

Bài giảng Hóa 9 Bài 39: Benzen

Công thức phân tử benzen: C₆H₆

Phân tử khối: 78

I. Tính chất vật lí

Benzen là chất lỏng, không màu, nhẹ hơn nước, không tan trong nước, hòa tan nhiều chất như: dầu ăn, cao su, nến, iot… Benzen độc.

Hình 1: Benzen không tan trong nước

II. Cấu tạo phân tử

- Công thức cấu tạo của benzen:

⇒ Trong phân tử benzen: Sáu nguyên tử cacbon liên kết với nhau tạo thành mạch vòng sáu cạnh đều, có ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.

Hình 2: Mô hình phân tử benzen dạng rỗng và dạng đặc.

III. Tính chất hóa học

1. Tác dụng với oxi

- Tương tự các hiđrocacbon khác, benzen cháy trong không khí tạo ra CO₂ và H₂O. Tuy nhiên, khi benzen cháy trong không khí còn sinh ra muội than.

- Phương trình hóa học:

2C₆H₆ + 15O₂ $\stackrel{t^0}{\to }$ 12CO₂ + 6H₂O

2. Phản ứng thế với với brom

- Đun nóng hỗn hợp benzen và brom có mặt bột sắt, benzen phản ứng thế với brom.

- Hiện tượng: Màu đỏ nâu của brom mất đi, có khí hidrobromua bay ra.

- Phương trình hóa học:

C₆H_{6 (l)} + Br_{2 (l)} $\stackrel{Fe}{\to }$ HBr _(k) + C₆H₅Br _{(l) (brom benzen)}

Như vậy, nguyên tử H trong vòng benzen được thay thế bởi nguyên tử brom.

Hình 3: Thí nghiệm benzen tác dụng với brom, có mặt bột sắt.

3. Phản ứng cộng

Do phân tử có cấu tạo đặc biệt nên phản ứng cộng của benzen xảy ra khó hơn so với etilen và axetilen.

Trong điều kiện thích hợp benzen có phản ứng cộng với một số chất như H₂, Cl₂…

Ví dụ:

C₆H₆ + 3H₂ $\stackrel{Ni,t^0}{\to }$ C₆H₁₂

IV. ỨNG DỤNG

- Benzen là nguyên liệu quan trọng để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu…

- Benzen được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm hữu cơ.

Hình 4: Một số ứng dụng của benzen

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 39: Benzen

Câu 1: Tính chất vật lý của benzen là

A. Benzen là chất lỏng, không màu.

B. Benzen độc.

C. Benzen không tan trong nước.

D. Cả A, B, C đều đúng

Hiển thị đáp án

Câu 2: Trong phân tử benzen có

A. 9 liên kết đơn, 6 liên kết đôi

B. 9 liên kết đơn, 3 liên kết đôi

C. 12 liên kết đơn, 3 liên kết đôi

D. 6 liên kết đơn, 3 liên kết đôi

Hiển thị đáp án

Câu 3: Một hợp chất hữu cơ X có phân tử khối là 78 đvC. Vậy hợp chất hữu cơ X là

A. Benzen

B. Metan

C. Etilen

D. Axetilen

Hiển thị đáp án

Câu 4: Tính chất hóa học của benzen là

A. Tác dụng với oxi.

B. Phản ứng thế với brom.

C. Phản ứng cộng.

D. Cả A, B, C đều đúng

Hiển thị đáp án

Câu 5: Đốt cháy benzen trong không khí tạo ra CO₂ và H₂O có tỉ lệ là

A. 1 : 2

B. 1 : 3

C. 3 : 1

D. 2 : 1

Hiển thị đáp án

Câu 6: Đun nóng brom với 3,9 gam benzen (có bột sắt), người ta thu được 4,71 gam brombenzen. Hiệu suất của phản ứng là

A. 60%

B. 70%

C. 80%

D. 90%

Hiển thị đáp án

Câu 7: Benzen có ứng dụng nào sau đây?

A. Benzen là nguyên liệu quan trọng để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu…

B. Benzen được sử dụng làm dung môi trong công nghiệp.

C. Benzen được sử dụng làm dung môi trong phòng thí nghiệm hữu cơ.

D. Cả A, B, C đều đúng.

Hiển thị đáp án

Câu 8: Phản ứng đặc trưng của benzen là

A. Phản ứng cháy

B. Phản ứng trùng hợp

C. Phản ứng thế với brom (có bột sắt)

D. Phản ứng hóa hợp với brom (có bột sắt xúc tác)

Hiển thị đáp án

Câu 9: Đốt cháy 31,2 gam benzen cần dùng bao nhiêu lít oxi ở đktc?

A. 60,8 lít

B. 58,4 lít

C. 56,6 lít

D. 67,2 lít

Hiển thị đáp án

Câu 10: Cho benzen tác dụng với Cl₂ (ánh sáng) ta thu được dẫn xuất clo X. Vậy X là

A. C₆H₅Cl

B. C₆H₄Cl₂

C. C₆H₆Cl₆

D. C₆H₃Cl₃

Hiển thị đáp án

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Hóa lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 40: Dầu mỏ và khí thiên nhiên

Lý thuyết Bài 41: Nhiên liệu

Lý thuyết Bài 42: Luyện tập chương 4: hiđro cacbon. Nhiên liệu

Lý thuyết Bài 44: Rượu etylic

Lý thuyết Bài 45: Axit axetic