Lý thuyết Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit (mới 2024 + Bài Tập) - Hóa học 9

Lý thuyết Hóa 9 Bài 1: Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit

Bài giảng Hóa 9 Bài 1: Tính chất hóa học của oxit. Khái quát về sự phân loại oxit

I. Tính chất hóa học của oxit

1. Oxit bazơ: Oxit bazơ có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước: Một số oxit bazơ tác dụng với nước tạo thành dung dịch bazơ (kiềm).

Ví dụ:

Na₂O + H₂O → 2NaOH

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Những oxit bazơ tác dụng với nước tạo thành dung dịch kiềm là: Li₂O, Na₂O, K₂O, CaO, BaO …

Hình 1: Canxi oxit tác dụng với nước

b) Tác dụng với axit: Oxit bazơ + axit → muối + nước

Ví dụ:

Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

Hình 2: CuO tác dụng với dung dịch HCl

c) Tác dụng với oxit axit: Một số oxit bazơ, là những oxit bazơ tan trong nước (như Li₂O, Na₂O, K₂O, CaO, BaO …) tác dụng với oxit axit tạo thành muối.

Ví dụ:

CaO + CO_{2 $\stackrel{t^0}{\to }$} CaCO₃

Na₂O + SO_{2 $\stackrel{t^0}{\to }$} Na₂SO₃

2. Oxit axit: Oxit axit có những tính chất hóa học nào ?

a) Tác dụng với nước: Nhiều oxit axit tác dụng với nước tạo thành dung dịch axit.

Ví dụ:

SO₃ + H₂O → H₂SO₄

P₂O₅ + 3H₂O → 2H₃PO₄

Những oxit khác như SO₂, N₂O₅ … cũng có phản ứng tương tự.

Hình 3: Khí SO₂ tác dụng với nước

b) Tác dụng với dung dịch bazơ: Oxit axit + dung dịch bazơ → muối + nước.

Ví dụ:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO_{3 (↓)} + H₂O

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Những oxit khác như SO₂, P₂O₅ …cũng có phản ứng tương tự.

Hình 4: SO₂ tác dụng với dung dịch kiềm

c) Tác dụng với oxit bazơ: Oxit axit tác dụng với một số oxit bazơ (tan) tạo thành muối.

Ví dụ:

CO₂ + BaO $\stackrel{t^0}{\to }$ BaCO₃

SO₂ + K₂O $\stackrel{t^0}{\to }$ K₂SO₃

3. Oxit lưỡng tính Một số oxit vừa tác dụng dung dịch axit, vừa tác dụng với dung dịch bazơ, gọi là oxit lưỡng tính như: Al₂O₃, ZnO, Cr₂O₃, PbO…

Ví dụ:

Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

Al₂O₃ + 2NaOH → H₂O + 2NaAlO₂ (natri aluminat)

4. Oxit trung tính (hay là oxit không tạo muối): Một số oxit không tác dụng với axit, dung dịch bazơ, nước gọi là oxit trung tính như: NO, N₂O, CO,…

II. Khái quát về sự phân loại oxit

Căn cứ vào tính chất hóa học của oxit, người ta phân loại oxit thành 4 loại như sau:

1. Oxit bazơ là những oxit tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

2. Oxit axit là những oxit tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

3. Oxit lưỡng tính là những oxit tác dụng với dung dịch axit và tác dụng với dung dịch bazơ tạo thành muối và nước.

4. Oxit trung tính hay còn gọi là oxit không tạo muối là những oxit không tác dụng với axit, bazơ, nước.

Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 1: Tính chất hóa học của oxit

Câu 1: Oxit là

A. Hợp chất của nguyên tố kim loại với một nguyên tố hóa học khác.

B. Hợp chất của nguyên tố phi kim với một nguyên tố hóa học khác.

C. Hợp chất của hai nguyên tố, trong đó có một nguyên tố là oxi.

D. Hỗn hợp của nguyên tố oxi với một nguyên tố hóa học khác.

Hiển thị đáp án

Câu 2: Oxit nào tan trong nước tạo thành dung dịch bazơ?

A. CO₂

B. SO₂

C. Na₂O

D. NO₂

Hiển thị đáp án

Câu 3: Dãy chất gồm các oxit axit là

A. CaO, K₂O, MgO, NO

B. SO₂, CO₂, P₂O₅, SO₃

C. CuO, Na₂O, NO₂, BaO

D. N₂O₅, CO, CaO, K₂O

Hiển thị đáp án

Câu 4: Cho các oxit sau: CuO, Fe₂O₃, N₂O₅, CO₂, CaO. Số oxit tác dụng với nước là

A. 2

B. 3

C. 4

D. 5

Hiển thị đáp án

Câu 5: Oxit khi tan trong nước làm cho quỳ tím chuyển thành màu đỏ là

A. CuO

B. BaO

C. MgO

D. SO₂

Hiển thị đáp án

Câu 6: Căn cứ vào tính chất hóa học của oxit, người ta phân oxit thành bao nhiêu loại?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Hiển thị đáp án

Câu 7: Cho các oxit sau: CO₂, K₂O, CaO, BaO, P₂O₅. Oxit tác dụng với axit để tạo thành muối và nước là

A. CO₂, CaO, BaO

B. K₂O, CaO, BaO

C. K₂O, CaO, P₂O₅

D. CO₂, BaO, P₂O₅

Hiển thị đáp án

Câu 8: Oxit lưỡng tính là

A. Những oxit tác dụng với dung dịch bazơ và tác dụng với dung dịch axit tạo thành muối và nước.

B. Những oxit không tác dụng với axit, bazơ, nước.

C. Những oxit tác dụng với axit tạo thành muối và nước.

D. Những oxit tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước.

Hiển thị đáp án

Câu 9: Cho m gam magie oxit tác dụng với dung dịch axit HCl, sau phản ứng thu được 9,5 gam MgCl₂ và nước. Gía trị của m là

A. 4 gam

B. 5 gam

C. 6 gam

D. 7 gam

Hiển thị đáp án

Câu 10: Cho các phát biểu sau:

(1) Oxit là hợp chất của hai nguyên tố, trong đó có một nguyên tố là oxi.

(2) Oxit trung tính là những oxit không tác dụng với axit, bazơ, nước.

(3) Oxit NO₂ khi tan trong nước làm giấy quỳ tím chuyển thành màu xanh.

(4) Dung dịch axit tạo thành khi cho P₂O₅ tác dụng với nước là: H₃PO₄

Số phát biểu đúng là:

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Hiển thị đáp án

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Hóa lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 2: Một số oxit quan trọng

Lý thuyết Bài 3: Tính chất hóa học của axit

Lý thuyết Bài 4: Một số axit quan trọng

Lý thuyết Bài 5: Luyện tập tính chất hóa học của oxit và axit

Lý thuyết Bài 7: Tính chất hóa học của bazơ