Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống trang 78 (Kết nối tri thức)

Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống Kết nối tri thức

Bài giảng Soạn văn lớp 6 Tập 2 Soạn bài Trái Đất - cái nôi của sự sống

A. Soạn bài Trái Đất - ngôi nhà chung ngắn gọn

Trước khi đọc

Câu 1 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Em từng nghe, đọc hay đã thuộc những ca khúc, bài thơ nào viết về Trái Đất? Chúng đã gợi lên trong em ấn tượng, cảm xúc gì? Theo em, để hiểu biết và yêu quý hơn hành tinh xanh này, chúng ta còn cần phải tìm đến những nguồn thông tin hay loại tài liệu nào khác?

Trả lời:

- Em từng nghe, đọc hay đã thuộc những ca khúc, bài thơ viết về Trái Đất:

+ Bài hát Trái đất này là của chúng mình (Trương Quang Lục)

+ Bài thơ Trái đất còn quay (Huy Cận)

- Những bài thơ, bài hát này đã gợi lên trong em hình ảnh trái đất là một hành tinh xanh rộng lớn, quay mãi.

- Theo em, để hiểu biết và yêu quý hơn hành tinh xanh này, chúng ta còn cần phải tìm đến những nguồn thông tin nghiên cứu khoa về trái đất, lịch sử hình thành trái đất,...

Câu 2 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Người ta thường nói: “Sự sống muôn màu”. Em hiểu điều này như thế nào?

Trả lời:

- Trên Trái đất không biết có biết nhiêu sự sống của con người, loài vật, cây cỏ hoa lá,... Mỗi một sự vật lại mang một nét riêng biệt khác nhau, không sự vật nào giống sự vật nào.

Đọc văn bản

Câu 1 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Phần sa-pô với những dòng chữ in đậm.   

Trả lời

- Phần sa-pô: chính là phần nội dung mở đầu nằm ở phía trên cùng của bài viết. Đoạn sa-pô có thể được viết bởi 1 hoặc nhiều câu văn hoàn chỉnh khác nhau.

­- Trong văn bản “Trái Đất – cái nôi của sự sống”, phần sa-pô đưa ra dưới dạng hàng loạt các câu hỏi: “Vì sao Trái Đất thường được gọi là hành tinh xanh? Trên hành tinh ấy, sự sống đã nảy nở tốt đẹp như thế nào? Con người có thể làm gì để bảo vệ Trái Đất?” 

Câu 2 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Văn bản được triển khai với nhiều đề mục in đậm    

Trả lời:

- Các đề mục in đậm: 

+ Trái Đất trong hệ Mặt Trời 

+ “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất

+ Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài

+ Con người trên Trái Đất 

+ Tình Trạng Trái Đất hiện ra sao? 

Câu 3 (trang 78 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Những miêu tả về sự hiện diện của nước trên Trái Đất.  

- Nước chính là “vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất. 

- Nhờ có nước, đặc biệt là dạng lỏng, Trái Đất trở thàn nơi duy nhất trong hệ Mặt Trời có sự sống….

- Hành tinh của chúng ta quả là giàu nước: 

+ Nước bao phủ gần ¾ ….vô cùng phức tạp. 

Câu 4 (trang 79 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Sự sống trên Trái Đất phong phú như thế nào?

Trả lời:

Sự sống trên Trái Đất vô cùng phong phú và tồn tại ở khắp nơi:

- Có loài nhỏ bé với kích thước hiển vi: vi sinh vật.

- Có loài khổng lồ: cây bao báp, cá voi xanh, khủng long.

- Muôn loài tồn tại ở khắp nơi, trên các cánh rừng nguyên sinh, các đại dương bao la.

=> Tất cả muôn loài tồn tại, phát triển theo những quy luật sinh học của tự nhiên.

Câu 5 (trang 80 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Vì sao có thể khẳng định con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất?

Trả lời:

Con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất vì:

- Con người có bộ não và hệ thần kinh phát triển nhất, có ý thức, có tình cảm, có ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực.

- Con người đã trực tiếp cải tạo bộ máy Trái Đất, khiến nó thay đổi để phục vụ cho con người.

Câu 6 (trang 80 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Ý sau cùng của bài có lạc đề không?

Trả lời:

Ý sau cùng của bài không lạc đề vì bài văn này nói về sự sống của Trái Đất, trong các phần đầu, tác giả đã liệt kê những thông tin và vai trò quan trọng của đối tượng, phần cuối này tác giả đặt ra câu hỏi về sự tồn tại và vấn đề an nguy của Trái Đất.

Sau khi đọc

Câu 1 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Liệt kê theo hình thức gạch đầu dòng những thông tin chủ yếu mà văn bản đưa đến cho người đọc?

Trả lời:

Liệt kê theo hình thức gạch đầu dòng những thông tin chủ yếu mà văn bản đưa đến cho người đọc:

- Trái đất là một trong tám hành tinh của hệ Mặt Trời.

- Nước chiếm 2/3 bề mặt Trái đất. Nhờ có nước sự sống trên Trái đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú.

- Trái đất là nơi cư ngụ của muôn loài.

- Con người là động vật bậc cao có tình cảm, ngôn ngữ, biết tổ chức cuộc sống theo hướng tích cực.

- Tình trạng của Trái đất đang từng ngày từng giờ bị tổn thương.

Câu 2 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Các bức tranh minh họa làm sáng tỏ thông tin gì trong văn bản?

Trả lời:

Các bức tranh đã hỗ trợ cho em trong việc nắm bắt thông tin của văn bản:

- Bức tranh 1: Cuộc sống thiên nhiên hoang dã, xanh ngắt, trong lành của các loài động vật.

- Bức tranh 2: Con người tấp nập xây tháp Ba-ben. Cuộc sống có sự can thiệp, phát triển bằng cách xây dựng của con người.

Câu 3 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Phần 2 (“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất) tập trung thông tin về vấn đề gì? Việc nói về vấn đề đó liên quan như thế nào đối với hướng triển khai những nội dung khác ở các phần kế tiếp?

Trả lời:

- Phần 2 (“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất) tập trung thông tin về vấn đề:

+ Trái đất là cái nôi của sự sống, nước bao phủ trên 3/4 bề mặt Trái đất.

+ Nếu không có nước thì Trái đất chỉ là một hành tinh khô chết.

- Việc nói về vấn đề đó liên quan đối với hướng triển khai những nội dung khác ở các phần kế tiếp. Phần 3, phần 4 tác giả nêu vấn đề chính vì cuộc sống phát triển và vô cùng phong phú nhờ tài nguyên nước, nên các loài động vật cũng phát triển phong phú theo.

Câu 4 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Văn bản đã nói được đầy đủ về sự kì diệu của sự sống trên Trái Đất chưa? Em có thể bổ sung điều gì xung quanh vấn đề này?

Trả lời:

- Văn bản phần nào chưa nói được đầy đủ về sự kì diệu của sự sống trên Trái Đất.

- Em có thể bổ sung thêm về sự kì diệu của sự sống trên Trái Đất chính là sự tương tác, ảnh hưởng của các hành tinh khác trong hệ ngân hà tới Trái Đất cũng như nguồn gốc sự hình thành của Trái Đất.

Câu 5 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Bằng hiểu biết của mình, em hãy thêm bằng chứng để khẳng định con người là đỉnh cao kỳ diệu của sự sống trên Trái đất?

Trả lời:

Con người là đỉnh cao kì diệu của sự sống trên Trái Đất:

- Điều đó được minh chứng qua những tác động của con người tới Trái Đất.

- Con người thậm chí đã vượt ra khỏi Trái Đất và thâm nhập vào hệ ngân hà.

- Chính con người với những thiết bị tân tiến đã khắc phục được nhiều thiên tai mà tự nhiên gây nên.

- Chúng ta còn thực hiện rất nhiều cuộc thăm dò lòng Trái Đất, đi sâu tìm hiểu về chính hành tinh xanh mà ta đang sinh sống. 

Câu 6 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Làm rõ lý do xuất hiện câu hỏi Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ trong đoạn cuối của văn bản. Câu hỏi đó gợi lên trong em những suy nghĩ gì?

Trả lời:

Lý do xuất hiện câu hỏi Trái đất có thể chịu đựng được đến bao giờ trong đoạn cuối của văn bản là vì: con người đã tác động vào Trái đất, khai thác tài nguyên thiên nhiên quá nhiều, một cách bừa bãi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình tồn tại và phát triển sự sống trên Trái đất. Câu hỏi dấy lên hồi chuông cảnh tỉnh cho con người về việc bảo vệ, giữ gìn hành tinh xanh. 

Câu 7 (trang 81 SGK Ngữ văn 6 tập 2): Từ việc đọc hiểu văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống, em rút ra được kinh nghiệm gì về cách đọc một văn bản thông tin?

Trả lời:

Từ việc đọc hiểu văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống, em rút ra được kinh nghiệm về cách đọc một văn bản thông tin: Đọc văn bản thông tin cần nhấn mạnh những phần có đề mục, cách ngắt quãng rõ ràng để phân biệt được rõ từng phần của văn bản. 

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC: Hãy viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về chủ đề Để hành tinh xanh mãi xanh...

Bài làm tham khảo

Nhìn vào những bức tranh phong cảnh đẹp đẽ của đất nước trong thơ ca, chúng ta mới thấy mảnh đất chúng ta đang sinh sống hiện nay bị ảnh hưởng nhiều bởi những hậu quả của ô nhiễm môi trường: mùa thu se se lạnh của Hà Nội bị thay thế bởi cái nóng oi bức mà dai dẳng của mùa hạ, mực nước biển dâng cao gây lũ lụt làm thiệt hại cả về người và của, một số sinh vật tuyệt chủng vì mất nơi sinh sống, không ít người tử vong vì ô nhiễm nguồn nước và không khí,… Thật đáng buồn khi người đầu độc nhân loại và các sinh vật khác trên hành tinh lại được coi là bộ phận sở hữu những phát minh vĩ đại làm thay đổi nền văn minh trên Trái đất. Vì vậy, để hành tinh xanh mãi xanh, bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người, mọi công dân trên hành tinh xanh này. Chúng ta phải cùng nhau chung tay thì mới có thể tạo ra tác động đủ lớn giúp đẩy lùi và ngăn chặn ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến cuộc sống của chính bản thân và các sinh vật khác!

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Trái Đất – cái nôi của sự sống

I. Tác giả

- Tác giả: Hồ Thanh Trang.

II. Tác phẩm

1. Xuất xứ:

- Tác phẩm: Báo điện tử Đất Việt - Diễn đàn của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật Việt Nam, 9/2020.

2. Bố cục: 2 phần

- Phần 1 (Từ đầu đến ...phát triển của sự sống trên Trái Đất): Giới thiệu và chứng minh Trái Đất là cái nôi của sự sống

- Phần 2 (Còn lại): Thực trạng Trái Đất hiện nay

3. Phương thức biểu đạt: Nghị luận

4. Tóm tắt:

Trái Đất thường được gọi lại là hành tinh xanh, vì ở Trái Đất thiên nhiên đã ưu ái ban tặng cho ta rất nhiều điều tuyệt vời. Trái Đất có nước đặc biệt là nước ở dạng lỏng, nước bao phủ đến ¾ bề mặt Trái Đất. Nước đã mang lại rất nhiều lợi ích, duy trì sự sống trên Trái Đất. Trái Đất cũng là nơi cư ngụ của muôn loài động thực vật duy trì tồn tại và phát triển theo quy luật sinh học lạ lùng, bí ẩn. Hơn cả sự kì diệu đỉnh cao của Trái Đất là con người, là loại động vật bậc cao có ý thức, có tình cảm, ngôn ngữ,…Tuy nhiên hiện nay Trái Đất đang bị tổn hại nghiêm trọng bởi những hành động vô ý thức bất chấp tất cả của con người. Vậy Trái Đất chúng ta cần bảo vệ Trái Đất ngay từ bây giờ.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 6 sách Kết nối tri thức với cuộc sống hay, ngắn gọn khác:

Thực hành tiếng Việt

Các loài chung sống với nhau như thế nào?

Thực hành tiếng Việt trang 86

Trái Đất

Viết biên bản một cuộc họp, cuộc thảo luận