Lương net là gì? Phân biệt lương net và lương gross. Lương nat hay lương gross sẽ có lợi hơn cho người lao động?

Lương net là gì? Phân biệt lương net và lương gross. Lương nat hay lương gross sẽ có lợi hơn cho người lao động?

I. Lương net là gì?

Khi đi phỏng vấn xin việc, ứng viên thường được nghe những câu hỏi quen thuộc như: “Tại sao em cảm thấy bản thân phù hợp với công ty?” hay “Em đã có bao nhiêu năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này?” và một câu được các người phỏng vấn hỏi khi gần kết thúc là: “Em muốn mức lương của mình là bao nhiêu?” Có thể nói tiền lương là một trong những vấn đề nhạy cảm khi đàm phán với nhà tuyển dụng. Thật không thể dễ dàng đưa ra một mức lương phù hợp với năng lực của ứng viên lại không quá cao đối với công ty mà mình xin việc. Vì vậy trước khi xin việc ở bất cứ đâu chúng ta cần phải trang bị cho mình đầy đủ kiến thức về các loại lương mà công ty đang áp dụng để trả lương cho nhân viên giúp bạn thuận lợi hơn trong quá trình xin việc.

Thông thường doanh nghiệp có sử dụng lao động là người nước ngoài thì hầu hết đều tính lương net cho lao động nước ngoài hoặc bạn cũng có thể thỏa thuận lương net với chủ Doanh nghiệp.

Lương Net hiện nay chưa được định nghĩa rõ ràng trong các văn bản quy định Pháp luật. Chỉ có những nhà tuyển dụng sử dụng chúng như là thuật ngữ. Trong tiếng Anh, từ “net” xuất phát từ cụm từ “net income”, có nghĩa là thu nhập ròng hay được hiểu là khoản lương mà người lao động thực tế nhận trong mỗi kỳ lãnh lương, không bao gồm tiền bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đây là số tiền bạn sẽ được nhận mà không mất thêm bất kì khoản phí nào khác.

Ví dụ về lương net: Một doanh nghiệp đồng ý trả mức lương cho bạn là 10 triệu đồng/ tháng bằng lương net có nghĩa là số tiền bạn sẽ nhận được trong mỗi tháng chính xác là trọn vẹn 10 triệu. Doanh nghiệp sẽ thay bạn đóng các các khoản phí cho thuế thu nhập các nhân và bảo hiểm theo quy định của Nhà nước và bạn sẽ không cần phải chi trả thêm bất kỳ khoản nào trong số tiền lương bạn nhận được.

II. Phân biệt Lương Gross và lương Net

III. Cách tính lương net chính xác nhất 2024

1. Cách tính lương net chính xác nhất hiện nay

Từ định nghĩa “lương net là lương gì, lương net là gì”; người lao động có công thức tính lương net chính xác như sau:

Lương net = Lương gross - Tiền đóng bảo hiểm bắt buộc (BHXH + BHYT + BHTN) - thuế TNCN

Trong đó:

- Lương gross: Là tổng thu nhập mỗi tháng người lao động nhận được, gồm lương cơ bản, trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng... mà chưa trừ thuế cá nhân, phí công đoàn hay bảo hiểm xã hội.

- Tiền đóng bảo hiểm bắt buộc: Là của người lao động được tính trên cơ sở tiền lương của họ. Cụ thể:

+ 8 % đóng quỹ hưu trí - tử tuất.

+ 1% đóng quỹ bảo hiểm thất nghiệp.

+ 1,5% đóng quỹ bảo hiểm y tế.

- Thuế TNCN: Thuế thu nhập cá nhân được tính theo bậc cụ thể sau khi đã trừ các khoản phí như bảo hiểm bắt buộc, khoản thu nhập không bị tính thuế, khoản miễn trừ gia cảnh. Mỗi bậc tính thuế thu nhập cá nhân sẽ có quy định mức thuế suất riêng từ 5 - 35%.

Thuế TNCN = (Tổng thu nhập - Các khoản được miễn đóng - Các khoản giảm trừ) x Thuế suất

Trong đó:

- Các khoản được miễn đóng: Có thể kể đến như tiền bồi thường tai nạn lao động; tiền làm thêm ban đêm, tiền làm thêm giờ; tiền lương hưu;…

- Các khoản giảm trừ, bao gồm:

+ Giảm trừ gia cảnh với bản thân người lao động: 11 triệu đồng/tháng.

+ Giảm trừ gia cảnh với người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng

+ Các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện

+ Các khoản đóng góp khuyến học, nhân đạo, từ thiện

- Thuế suất: Được tính theo lũy tiến từng phần, cụ thể:

2. Quy đổi lương net sang gross như thế nào?

Nhiều người lao động khi nhận lương net thường băn khoăn rằng: Vậy mức lương gross của mình thực tế là bao nhiêu? Cách quy đổi lương net sang gross sẽ giúp người lao động xác định được tổng thu nhập của mình hàng tháng.

Mối quan hệ giữa lương net và lương gross:

Lương gross = Lương net + (Tiền BHXH + BHYT + BHTN) + Thuế TNCN

Đầu tiên, người lao động cần xác định được mức thu nhập cần quy đổi. Công thức tính thu nhập quy đổi như sau:

Thu nhập quy đổi = Lương net - Các khoản được giảm trừ theo quy định

Sau khi tính được thu nhập quy đổi, mức lương gross giả định có thể được tính bằng công thức sau:

Lương gross giả định = Thu nhập quy đổi + (Tiền BHXH + BHYT + BHTN)+ + Khoản miễn trừ gia cảnh

IV. Lương Gross hay lương Net sẽ có lợi hơn cho người lao động?

1. So sánh ưu và nhược điểm giữa hai loại lương

1.1. Ưu điểm:

- Lương net:

+ Doanh nghiệp sẽ tính toán và có trách nhiệm nộp mọi phần đóng thuế, bảo hiểm. Người lao động sẽ không cần tự tính toán số tiền nộp các loại Bảo hiểm. Chỉ cần quan tâm đến mức lương thực lĩnh đã được quy định trong hợp đồng.

+ Người sử dụng lao động dễ dàng quản lý số lượng lao động và quy mô lao động trong doanh nghiệp. Bên sử dụng lao động có thêm các chính sách hỗ trợ người lao động cũng như các chiến lược phát triển của doanh nghiệp.

+ Người sử dụng lao động có thể giảm bớt các chi phí trong doanh nghiệp.

+ Người lao động nhận số tiền, mức lương như đã thảo thuận, mà không cần phải tính toán các chi phí phát sinh khác

- Lương gross:

+ Người lao động tự chủ động tính toán được mức lương của mình và không phụ thuộc nhiều vào doanh nghiệp vì biết được các mức đóng Bảo hierm xã hội, thuế thu nhập cá nhân,…

+ Người lao động được bảo vệ nhiều hơn về quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

+ Người lao động không bị phụ thuộc quá nhiều vào Người sử dụng lao động.

+ Tăng năng suất, chất lượng lao động

1.2. Nhược điểm: 

- Lương net:

+ Không thay đổi được mức đóng bảo hiểm xã hội vì phụ thuộc vào mức lương này. Người sử dụng lao động có thể sử dụng mức lương này để đóng bảo hiểm cho người lao động nên mức đóng có thể bị thấp hơn dẫn tới mức lương các chế độ bảo hiểm cũng sẽ bị thấp.

+ Bên sử dụng lao động dựa vào mức lương net để đóng bảo hiểm dẫn đến mức đóng không cao như kỳ vọng.

+ Người lao động không chủ động hoàn toàn trong việc tìm hiểu về các khoản chi phí bị trừ.

- Lương gross:

+ Người lao độngcần phải thuộc công thức tính và phải dành thời gian tính toán chính xác số tiền đóng bảo hiểm và thuế thu nhập để không bị sai lệch về từng khoản phải đóng.

+ Kiểm tra và cập nhật sự thay đổi về chính sách, chi phí thuế, bảo hiểm, lệ phí… các quy định về việc đóng các khoản này để tránh bị ảnh hưởng về số tiền thực nhận.

+ Khó khăn cho người sử dụng lao động trong việc quản lý số lượng, quy mô lao động cũng như hoạch định chiến lược phát triển, xây dựng báo cáo tài chính hàng năm của doanh nghiệp và các chính sách dành cho người lao động.

 2. Lương Gross hay lương Net sẽ có lợi hơn cho người lao động?

Lương gross thường mang lại cho ta cảm giác hụt hẫng và “mất mát” khi phải chi trả một khoản tiền hằng tháng và họ thường thích nhận các khoản tiền sau khi đã trừ đi các khoản phải nộp  là lương net.

Trên thực tế, có thể thấy như phân tích ở trên, nếu công ty trả lương và đóng đúng mức phí bảo hiểm xã hội, thuế thu nhập cá nhân thì dù nhận lương net hay lương gross, người lao động cũng nhận được mức lương, quyền lợi thực tế là như nhau.

Tuy nhiên, thực tế doanh nghiệp không bao giờ muốn chịu thiệt, lương net bạn nhận hằng tháng đã bị trừ đi các khoản phí và số tiền mà nhận được trong cả hai phương thức đều như nhau. Chưa kể doanh nghiệp luôn cố gắng cắt giảm mọi khoản chi phí, tìm cách lách luật để cắt giảm các khoản phải nộp, cho nên có thể ảnh hưởng đến quyền lợi, chính sách xã hội của người lao động trong tương lai. Như vậy lương Net và lương Gross là lợi ích như nhau, bạn chọn lương nào cũng phản ánh đúng công sức của bạn bỏ ra. Nếu bạn đàm phán được mức lương Gross sau khi trừ các khoản trên mà lớn hơn hoặc bằng lương net bạn kỳ vọng thì đây là mức lương có lợi cho bạn.

Trường hợp người lao động nhận lương net thì có thể đối mặt với nhiều rủi ro hơn. Không ít trường hợp mà công ty trả lương net nhưng lại khai báo với cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ quan thuế mức lương thấp hơn (nói cách khác là doanh nghiệp có thể giảm thiểu mức chi phí bằng cách đóng bảo hiểm y tế thông qua mức lương net) để làm giảm cho các chế độ bảo hiểm của người lao động được hưởng sẽ thấp hơn quyền lợi thực tế thuế khi xảy ra các sự cố ngoài ý muốn.

Nhìn từ phía công ty, điều này giúp giảm bớt chi phí cho doanh nghiệp. Trong tình huống công ty đang cần tiền mặt khẩn cấp thì đây đúng là “chiêu trò” rất hiệu quả. Còn đối với bạn, điều này sẽ làm thiệt thòi vì trên lý thuyết thì vẫn là lương của bạn góp vào các Quỹ Bảo hiểm nhưng nếu bạn góp ít, đến khi thai sản, có tai nạn lao động xảy ra, hưởng an sinh xã hội…những quyền lợi này sẽ không đến với bạn.

Phần lớn các chuyên gia khuyên nên lựa chọn nhận lương gross, dù người lao động sẽ có cảm giác bị “hụt” đi một khoản tiền khi nhận lương gross nhưng mức lương này vẫn được khuyến khích lựa chọn. Bởi vì tất cả các mức đóng bảo hiểm, thuế cùng các chế độ đãi ngọ (thai sản, tai nạn lao động,…) mà người lao động được hưởng đều được dựa trên mức lương gross.

Do đó, khi lựa chọn cách trả lương cho mình trong hợp đồng lao động giữa lương gross và lương net, người lao động nên lựa chọn hình thức trả lương gross để giúp người lao động chủ động bảo vệ một số quyền lợi của mình: đóng các khoản phí đúng với mức lương và nhận quyền lợi tương đương, đồng thời tránh được các vấn đề nhạy cảm giữa người lao động và nhà doanh nghiệp khi hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.

Việc nhận lương Gross sẽ tạo cảm giác khách quan, minh bạch hơn, người lao động cũng dễ dàng theo dõi sự thay đổi về mức lương cũng như các khoản chi phí bắt buộc khác khi bị trừ, đồng thời quyền lợi cũng được bảo đảm hơn.

Nếu chọn lương gross và sau khi đã tự trừ đi các khoản đóng bảo hiểm, thuế TNCN mà mức lương còn lại thoả mãn yêu cầu của bạn thì đây là lựa chọn tối ưu đối với bạn. Vì theo pháp luật quy định, khi có vấn đề về thai sản, tai nạn lao động, thất nghiệp,..., bạn sẽ được hưởng quyền lợi trên số lương gross chứ không phải lương net.

V. Lưu ý với người nhận lương net để tránh bị thiệt thòi

Mặc dù chọn nhận lương net, người lao động sẽ được nhận đúng số tiền mà doanh nghiệp cam kết ban đầu nhưng người nhận lương net có thể gặp khá nhiều rủi ro.

Bởi để tiết kiệm chi phí nhiều doanh nghiệp sẽ đóng bảo hiểm với mức lương thấp, từ đó dẫn tới các quyền lợi về bảo hiểm xã hội được nhận sau này sẽ thấp hơn so với quyền lợi mà người đó đáng được hưởng.

Do đó, người nhận lương net cần lưu ý một số vấn đề sau để tránh bị thiệt:

1. Thỏa thuận rõ về mức tiền lương đóng các loại bảo hiểm bắt buộc.

Để tránh bị doanh nghiệp chọn đóng mức lương thấp, ngay khi thỏa thuận về tiền lương và ký hợp đồng lao động, ứng viên cần làm rõ mức lương đóng bảo hiểm xã hội của mình.

Mức lương đóng bảo hiểm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các loại trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, lương hưu,…

2. Thường xuyên kiểm tra việc đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng.

Để không bị doanh nghiệp qua mặt bằng việc đóng mức bảo hiểm thấp, người lao động nhận lương net cũng cần kiểm tra thường xuyên quá trình đóng các loại bảo hiểm của mình.

Bước 1: Truy cập cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam.

Bước 2: Trên giao diện chính nhấn chọn mục “Tra cứu trực tuyến”

Bước 3: Trên menu “Tra cứu trực tuyến” nhấn chọn vào mục tra cứu thông tin BHXH tương ứng mà mình cần tra cứu

Bước 4: Nhập các dữ liệu cần thiết theo điều hướng từ hệ thống

Bước 5: Nhận kết quả tra cứu.

VI. Một số câu hỏi liên quan

1. Người lao động phải đóng những khoản phí nào khi nhận lương?

1.1. Chi phí các loại bảo hiểm

“Hiện nay, theo quyết định 595/QĐ-BHXH khi người lao động ký kết hợp đồng lao động với doanh nghiệp, công ty thì những đơn vị này có trách nhiệm phải tham gia BHXH, BHTN, BHYT cho người lao động.

Các mức phí, bảo hiểm sẽ do công ty và người lao động cùng nhau đóng. Trong đó, về phần của các doanh nghiệp sẽ được trừ vào phần chi phí. Tỉ lệ phân chia các khoản phí giữa công ty và người lao động cũng được chia rõ ràng như sau:

- Mức đóng bảo hiểm xã hội: 25,5%, trong đó người lao động đóng 8%; đơn vị đóng 17,5%.

- Mức đóng bảo hiểm y tế: 4,5%, trong đó người lao động đóng 1,5%; đơn vị đóng 3%.

- Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp: 2%, trong đó người lao động đóng 1%; đơn vị đóng 1%.

- Kinh phí công đoàn: 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động (theo Nghị định 191/2013/NĐ-CP). 2% kinh phí công đoàn này, doanh nghiệp phải đóng tất, người lao động không phải đóng kinh phí công đoàn này.”

1.2. Thuế thu nhận cá nhân

Thuế thu nhập cá nhân là khoản tiền phải trích nộp từ một phần tiền lương và nguồn thu khác của người tạo ra thu nhập đóng cho cơ quan Thuế để nộp vào ngân sách nhà nước sau khi đã được giảm trừ. Thuế TNCN hiện nay không áp dụng đối với các cá nhân có thu nhập thấp dưới mức quy định định phải đóng thuế. Người lao động nộp thuế thu nhập cá nhân có người phụ thuộc cũng sẽ được giảm trừ thuế theo quy định.Như vậy có thể thấy người có thu nhập càng cao thì mức thuế TNCN phải nộp sẽ càng lớn.

Hai trường hợp áp dụng tính thuế TNCN của cá nhân cư trú là:

- Cá nhân ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên.

- Cá nhân ký hợp đồng lao động dưới 03 tháng hoặc không ký hợp đồng lao động.

2. Lương net có bao gồm các khoản phụ cấp không?

Trên thực tế, lương net chưa hẳn là toàn bộ phần lương mà người lao động nhận được. Điều này tùy thuộc vào thỏa thuận và chính sách phúc lợi, đãi ngộ mà doanh nghiệp mang đến cho người lao động.

Các khoản phụ cấp như tiền xăng xe, tiền điện thoại, tiền làm thêm ngoài giờ, tiền ăn trưa... sẽ được cộng thêm vào mức lương net mỗi tháng. Vì vậy khi thỏa thuận lương net với nhà tuyển dụng, người lao động nên đề xuất mức lương net chưa bao gồm các khoản phụ cấp này.

Nếu nhà tuyển dụng đề xuất mức lương net, người lao động cần hỏi rõ đã bao gồm các khoản phụ cấp hay chưa. Điều này để tránh sự nhập nhằng không đáng có về sau.

Trên đây là toàn bộ thông tin về lương net và lương gross mà Vietjack.me tổng hợp được. Hy vọng bài viết giúp bạn đọc có thêm hiểu biết và đưa ra cho mình sự lựa chọn phù hợp.