TOP 7 mẫu Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (SIÊU HAY)

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn

Đề bài: Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ Gương báu khuyên răn (Bài 43).

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 1)

Cũng như đại đa số các bài thơ trung đại khác, Gương báu khuyên răn (bài 43) được thể hiện bằng bút pháp nghệ thuật “tả cảnh ngụ tình”. Đây là một trong vài bút pháp nghệ thuật tiêu biểu của thơ ca trung đại.

- Ở bốn câu thơ đầu, việc miêu tả cảnh vật được thể hiện rất rõ. Qua đó, có thể thấy niềm vui, tâm trạng viên mãn của nhà thơ trước vẻ đẹp rực rỡ của thiên nhiên, cảnh vật. Chúng ta khó có thể xác định được thời điểm ra đời cụ thể của bài thơ nhưng có thể tác phẩm được sáng tác vào hai thời điểm: 1) Sau đại thắng quân Minh; 2) Khi Nguyễn Trãi được vua Lê Thái Tông mời ra Thăng Long cùng lo việc nước, sau khi ông đã trở về Côn Sơn ẩn dật. Trước không khí thái bình, thịnh vượng của đất nước, ông thể hiện niềm vui và sự tin tưởng vào tương lai tươi đẹp. Đó có lẽ là những ngày tháng hạnh phúc nhất của cuộc đời Nguyễn Trãi, trước khi bi kịch xảy ra với ông và gia đình.

- Trong bốn câu tiếp theo, nhất là hai câu kết, có thể thấy rõ hơn sự thể hiện trực tiếp tình cảm của tác giả.

+ Ở hai câu luận, chúng ta thấy có sự chuyển đổi từ miêu tả thiên nhiên sang việc miêu tả cảnh vật và sinh hoạt của con người, diễn tả một không khí đầy sôi động, nhộn nhịp trong cuộc sống của người dân.

+ Hai câu kết nói lên trực tiếp mong ước của tác giả về cuộc sống yên lành, “giàu đủ” cho người dân ở muôn phương đất nước.

Quan hệ giữa cảnh và tình trong cả bài thơ là quan hệ gắn bó, tương hỗ. Tả cảnh không phải chỉ để ca ngợi vẻ đẹp thuần tuý của thiên nhiên, cảnh vật mà còn thể hiện tâm trạng, tình cảm của nhà thơ, nỗi niềm trăn trở ngày đêm của Nguyễn Trãi về đất nước, con người.

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 2)

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 3)

Gương báu khuyên răn là một bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Bài thơ vẫn giữ nguyên được những giá trị cho tới ngày nay một phần là nhờ vào việc tạo nên mối quan hệ giữa cảnh và tình vô cùng điêu luyện của Nguyễn Trãi. Bức tranh cảnh ngày hè vô cùng tươi đẹp nhưng có lẽ sẽ không có hồn nếu như thiếu đi chút tình chính là hoạt động của con người làng ngư phủ. Trong khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp nơi Nguyễn Trãi cáo quan về ở ẩn, có tiếng ve kêu râm ran, báo hiệu hè đã đến, có màu sắc sặc sỡ đúng chất mùa hè là màu đỏ của hoa lựu và màu xanh tươi của cây hòe. Bức tranh đó đã trở nên đặc biệt hơn khi có sự xuất hiện của những người ngư dân họp chợ tạo nên những âm thanh “lao xao” đầy nhộn nhịp. Cả cảnh và tình đã khiến cho bức tranh thiên nhiên mùa hè trở nên hoàn hảo hơn bao giờ hết. Mùa hè trong bài thơ Gương báu khuyên răn thật đẹp vì nó được tạo hóa ban cho những màu sắc, quang cảnh sống động và không thể thiếu là cảnh con người đang lao động hăng say, hạnh phúc vì cuộc sống sung túc hơn mỗi ngày.

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 4)

Phân tích mối quan hệ giữa cảnh và tình trong bài thơ Bảo kính cảnh giới (Bài 43).

- Bức tranh cảnh ngày hè sôi động, náo nhiệt gắn với cuộc sống của con người

+ Âm thanh sôi động, dân dã gắn với cuộc sống đời thường: âm thanh của tiếng ve, tiếng lao xao của chợ cá

+ Hình ảnh thơ gần gũi: chợ cá làng ngư phủ, lầu tịch dương

+ Sử dụng từ láy có giá trị tượng thanh (lao xao) cùng với nghệ thuật đảo ngữ trong câu 5 và câu 6 đã góp phần tạo nên nét nhộn nhịp của bức tranh hè và cuộc sống sung túc, ấm no, đủ đầy của con người.

- Bức tranh cảnh ngày hè có sự kết hợp hài hòa giữa màu sắc và âm thanh, giữa cảnh vật và con người:

+ Cảnh vật ngày hè ngập tràn màu sắc, sự kết hợp màu độc đáo giữa màu đỏ của hoa lựu trước hiên với cây hòe xanh rợp bóng cùng với âm thanh của tiếng ve, của chợ cá khiến không gian tràn đầy sức sống.

+ Trong không gian cảnh hè ấy, hình ảnh con người hiện lên với sự sung túc, hạnh phúc trong lao động.

⇒ Qua cảm nhận của tác giả, bức tranh cảnh ngày hè hiện lên thật sống động, có sự hài hòa giữa đường nét, màu sắc, âm thanh, cảnh vật và con người. Cảnh vật được nhìn từ gần đến xa, từ cao xuống thấp. Đồng thời, bức tranh ấy hiện lên thật nhộn nhịp, sôi động và luôn căng tràn sức sống, tất cả như đang muốn trào dâng ra bên ngoài.

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 5)

Bài thơ Gương báu khuyên răn là một trong số những bài thơ nổi tiếng của đại thi hào dân tộc Nguyễn Trãi. Trong bài thơ, mối quan hệ giữa cảnh và tình vô cùng hài hòa, tình giúp cho cảnh thêm đẹp, cảnh giúp cho tình thêm nồng. Cảnh ngày hè đã trở nên sôi động và náo nhiệt hơn bao giờ hết khi có thêm sự xuất hiện của con người. Mùa hè đến, bản hòa ca quen thuộc của sứ giả mùa hè, những chú ve vang lên hòa chung với những tiếng “lao xao” của chợ cá làng chài nơi Nguyễn Trãi về ở ẩn đã mang tới cho người đọc cảm giác hào hứng, tràn đầy năng lượng. Không những vậy, bức tranh thiên nhiên ngày hè và người dân làng ngư phủ còn được Nguyễn Trãi điểm thêm vào đó là những màu sắc sặc sỡ của hoa lựu đỏ, cây hòe xanh mát, thật đẹp và tươi mới làm sao! Khung cảnh ngày hè trong bài thơ Gương báu khuyên răn đã khiến cho người đọc như được lạc vào những ngày hè tràn ngập sức sống và nhộn nhịp, vì có sự kết hợp hài hòa giữa cả cảnh và tình, đó là khung cảnh ngày hè tươi đẹp và hình ảnh lao động miệt mài của những người dân làng ngư phủ. 

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 6)

Nguyễn Trãi là một đại thi hào của dân tộc, cả đời ông luôn lo nghĩ cho đất nước và nhân dân, nên thơ của ông sẽ luôn ẩn chứa ý tình trong đó, bài Gương báu khuyên răn là một ví dụ. Tuy khi nhìn qua bài thơ, có lẽ nhiều người sẽ chỉ thấy được khung cảnh ngày hè tươi đẹp, nhưng bài thơ còn là mối quan hệ hài hòa giữa cảnh và tình mà Nguyễn Trãi gửi tới chúng ta. Bức tranh thiên nhiên ngày hè trong bài thơ đã được Nguyễn Trãi tái hiện vô cùng chân thực nhưng không phải bằng màu vẽ mà là bằng ngôn từ điêu luyện của mình. Mùa hè hiện ra trước mắt chúng ta là một mùa hè đầy vui tươi và nhộn nhịp. Trong đó có tiếng ve kêu vang trời, có hoa lựu đỏ và cây hòe xòe bóng xanh mát, có khung cảnh con người làng chài đang lao động miệt mài đầy hăng say. Những yếu tố cảnh và người đã được lồng ghép vào nhau rất hợp lý, bức tranh thiên nhiên ngày hè trong bài thơ tràn ngập sức sống và hoàn hảo bởi vì có cả khung cảnh thiên nhiên trời ban và con người trong bài thơ dường như đang có một cuộc sống sung túc khi chợ cá “lao xao” thể hiện sự đông đúc, nhộn nhịp. Có lẽ mối quan hệ giữa cảnh và người trong bài thơ cũng chính là mong muốn của đại thi hào dân tộc Nguyễn Trãi, ước muốn đất nước phồn thịnh, thái bình, mưa thuận gió hòa để người dân có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Phân tích mối quan hệ cảnh và tình trong Gương báu khuyên răn (mẫu 7)

- Mối quan hệ giữa cảnh và tình là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, tác động lẫn nhau:

+ Cảnh: rộn ràng, tươi vui, ngập tràn sức sống

+ Tình: Những con người chất phác, bình dị

$\Rightarrow$ Tạo nên sự hài hòa, gắn bó, tha thiết

Xem thêm các bài giải Soạn văn lớp 10 bộ sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

Yêu cầu trang 18 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Xem lại phần Kiến thức ngữ văn, vận dụng...

Câu 1 trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Chú ý số chữ trong các câu; những từ...

Câu 2 trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Tiếng đàn Ngu cầm và mong ước của Nguyễn Trãi...

Câu 1 trang 20 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Tìm hiểu về nhan đề và nội dung chính...

Câu 2 trang 20 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Nhận biết vai trò của các từ chỉ màu sắc...

Câu 4 trang 20 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Theo em, bài thơ đã thể hiện tâm trạng và mong ước...

Câu 5 trang 20 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2: Điểm khác biệt về hình thức của bài thơ...