Lý thuyết Khoa học tự nhiên 6 Bài 8 (Chân trời sáng tạo): Sự đa dạng và các thể cơ bản của chất. Tính chất của chất

Lý thuyết Khoa học tự nhiên 6 Bài 8: Sự đa dạng và các thể cơ bản của chất. Tính chất của chất

Bài giảng Khoa học tự nhiên 6 Bài 8: Sự đa dạng và các thể cơ bản của chất. Tính chất của chất

1. Sự đa dạng của chất

- Những gì tồn tại xung quanh chúng ta gọi là vật thể. Các vật thể đều do một hoặc nhiều chất tạo nên. Mỗi chất có thể tạo nên nhiều vật thể và mỗi vật thể có thể được tạo nên từ nhiều chất khác nhau.

Ví dụ:

+ Gỗ tạo nên nhiều vật thể như: bàn, ghế, giường, tủ quần áo,...

+ Chiếc cốc uống nước có thể tạo nên từ nhiều chất như: thủy tinh, giấy, nhựa,...

- Có các loại vật thể sau:

+ Vật thể tự nhiên: là những vật thể có sẵn trong tự nhiên.

Ví dụ: cây cối, đồi núi, con người,...

+ Vật thể nhân tạo: là những vật thể do con người tạo ra để phục vụ cuộc sống.

Ví dụ: bàn, ghế, máy tính,...

+ Vật hữu sinh (vật sống) là vật thể có các đặc trưng sống.

Ví dụ: con mèo, con người,...

+ Vật vô sinh (vật không sống) là vật thể không có các đặc trưng sống

Ví dụ: cái bàn, núi đá vôi,...

2. Các thể cơ bản của chất

- Chất tồn tại ở ba thể: rắn, lỏng, khí (hơi).

- Đặc điểm cơ bản ba thể của chất:

+ Thể rắn: các hạt liên kết chặt chẽ, có hình dạng và thể tích xác định, rất khó nén.

+ Thể lỏng: các hạt liên kết không chặt chẽ, có hình dạng không xác định, có thể tích xác định, khó bị nén.

+ Thể khí/hơi: các hạt chuyển động tự do, có hình dạng và thể tích không xác định, dễ bị nén.

3. Tính chất của chất

- Tính chất vật lí:

+ Thể (rắn, lỏng, khí).

+ Màu sắc, mùi, vị, hình dạng, kích thước, khối lượng riêng.

+ Tính tan trong nước hoặc chất lỏng khác.

+ Tính nóng chảy, sôi của một chất.

+ Tính dẫn điện, dẫn nhiệt.

- Tính chất hóa học: Có sự tạo thành chất mới

+ Chất bị phân hủy

+ Chất bị đốt cháy

Ví dụ: quá trình đường bị hóa đen khi đun tạo chất mới là tính chất hóa học.

4. Sự chuyển thể của chất

- Trong tự nhiên và trong các hoạt động của con người, các chất có thể chuyển từ thể này sang thể khác.

+ Sự nóng chảy: quá trình chuyển từ thể rắn sang thể lỏng của chất.

Ví dụ: Khi cây kem mang ra khỏi tủ lạnh một thời gian bị chảy.

+ Sự đông đặc: quá trình chuyển từ thể lỏng sang thể rắn của chất.

Ví dụ: Vào mùa đông, nhiệt độ thấp, nước bị đông đặc tạo thành băng tuyết.

+ Sự bay hơi: quá trình chuyển từ thể lỏng sang thể hơi của chất.

Ví dụ: Hơi nước từ các hồ nước nóng

+ Sự sôi: là quá trình bay hơi xảy ra trong lòng và cả trên bề mặt thoáng của chất lỏng. Sự sôi là trường hợp đặc biệt của sự bay hơi.

Ví dụ: Nước sôi

+ Sự ngưng tụ: quá trình chuyển từ thể khí (hơi) sang thể lỏng của chất.

Ví dụ: Thả đá vào cốc nước bình thường, một lúc sau xung quanh cốc có các giọt nước li ti đọng lại. Hiện tượng này là do hơi nước trong không khí gặp lạnh ngưng tụ lại thành nước lỏng bám quanh cốc.

Tổng kết bài học

- Sự bay hơi và ngưng tụ xảy ra tại mọi nhiệt độ

- Sự nóng chảy, sự đông đặc, sự sôi của một chất xảy ra tại nhiệt độ xác định

- Ở điều kiện thích hợp, chất có thể chuyển từ thể này sang thể khác

Bài 1: Vật thể tự nhiên là

A. vật thể không có các đặc trưng sống.

B. vật thể có các đặc trưng sống.

C. vật thể do con người tạo ra để phục vụ cuộc sống.

D. vật thể có sẵn trong tự nhiên.

Bài 2: Có các vật thể sau: quả chanh, máy tính, cây mít, cái chậu, lọ hoa, xe máy, cây tre. Số vật thể tự nhiên là

A. 5                     

B. 4                     

C. 3                     

D. 2. 

Bài 3: Có các vật thể sau: xe máy, xe đạp, con người, con suối, con trâu, bóng đèn, thước kẻ. Số vật thể nhân tạo là

A. 4.                       

B. 2.                     

C. 5.                      

D. 3.   

Bài 4: Dãy nào sau đây đều gồm các vật sống (vật hữu sinh)?

A. Cây mía, con ếch, xe đạp.

B. Xe đạp, ấm đun nước, cái bút.

C. Cây tre, con cá, con mèo.

D. Máy vi tính, cái cặp, tivi.

Bài 5: Đặc điểm nào sau đây không có ở thể rắn?

A. Các hạt liên kết chặt chẽ.

B. Có hình dạng và thể tích xác định.

C. Rất khó bị nén.

D. Có hình dạng và thể tích không xác định.

Bài 6: Thể khí (hay hơi) kí hiệu là

A. s.                    

B. l.                     

C. g.                    

D. m.

Bài 7: Thể nào sau đây dễ bị nén?

A. thể lỏng.         

B. thể rắn.           

C. thể khí.           

D. không có thể nào.

Bài 8. Quá trình thể hiện tính chất vật lí là

A. quá trình chất biến đổi có tạo ra chất mới.

B. quá trình chất biến đổi mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu.

C. quá trình chất bị phân hủy.

D. quá trình biến đổi chất, có thể tạo ra chất mới hoặc không.

Bài 9: Quá trình hòa tan muối ăn vào nước thể hiện tính chất gì của muối?

A.  Tính chất vật lí.                                              

B. Cả tính chất vật lí và hoá học.     

C.  Tính chất hoá học.                                         

D.  Không thể hiện tính chất gì.       

Bài 10: Trường hợp nào sau đây thể hiện tính chất hóa học?

A. Thanh sắt bị dát mỏng.

B. Cồn để trong lọ không kín bị bay hơi.

C. Thủy tinh nóng chảy được thổi thành bình cầu.

D. Đốt cháy mẩu giấy.

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 6 sách Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 9: Oxygen

Lý thuyết Bài 10: Không khí và bảo vệ môi trường không khí

Lý thuyết Bài 11: Một số vật liệu thông dụng

Lý thuyết Bài 12: Nhiên liệu và an ninh năng lượng

Lý thuyết Bài 13: Một số nguyên liệu