- Cách sử dụng lí lẽ:

+ Lập luận chặt chẽ, sắc bén.

+ Hệ thống luận điểm được triển khai cụ thể, tỉ mỉ, rõ ràng.

- Cách sử dụng bằng chứng:

+ Sử dụng các bằng chứng văn học trong các truyện ngắn của tác giả Nam Cao.

+ Bằng chứng phù hợp, xác đáng, chứng minh cho lí lẽ.

Tác giả đã lí giải về sự thành công của Nam Cao trong sáng tác văn học: “Nam Cao là một trong số ít nhà văn của chúng ta đã để lại cho văn học nhiều nhân vật không thể quên được, buộc người đọc phải nghĩ về họ, thông qua họ để nghĩ về cuộc sống.”

- Những nội dung được triển khai trong bài viết cho phép tác giả đi đến kết luận: “Đọc Nam Cao, con người muốn sống chu đáo, nhân ái hơn”:

+ Nam Cao để lại cho văn học nhiều nhân vật không thể quên được, buộc người đọc phải nghĩ về họ, thông qua họ để nghĩ về cuộc sống.

+ Người ta có ấn tượng rõ rệt về các nhân vật có tính cách nổi bật.

+ Cảm nhận sâu sắc cách nhìn của tác giả đối với cuộc sống, tấm lòng của tác giả đối với con người.

- Văn bản trên giúp em hiểu thêm về nhà văn Nam Cao:

+ Nam Cao là nhà văn hiện thực tài năng, sáng tạo và phong cách.

+ Ông xây dựng các nhân vật dựa trên hình tượng những người nông dân, tiểu tư sản bị bần cùng hóa đến bước đường cùng.

+ Tác giả là một người có tấm lòng trắc ẩn sâu sắc.

Tôi yêu thích truyện “Bồng chanh đỏ” trước hết vì chủ đề truyện: cách ứng xử của con người với thiên nhiên. Chủ đề ấy thể hiện qua sự việc tìm bắt chim bồng chanh. Mong muốn bắt chim bồng chanh đỏ của anh Hiền không bắt nguồn từ sự độc ác, mà trái lại, đến từ niềm đam mê, tình yêu của anh với loài chim quý hiếm này: "Anh mê bồng chanh lắm, mê hơn tất cả những chú chim mà anh đã có trong lồng kia". Với tình yêu và sự hiểu biết của anh Hiền, có lẽ anh sẽ biết cách chăm sóc, nuôi nấng chim bồng chanh đỏ. Thế nhưng, qua bao khó khăn để bắt được, anh Hiền lại quyết định thả chú chim về tổ. Anh bảo: "Thôi tha cho vợ chồng nó, chúng nó còn có con nhỏ". Thì ra, tình yêu thiên nhiên không phải sự chiếm hữu, mà là tôn trọng thiên nhiên trong trạng thái vốn có. Cũng như con người, loài vật chỉ có thể hạnh phúc khi được sống tự do. Anh Hiền hiểu rằng cuộc sống bị giam cầm, dù được chăm sóc tốt thế nào, cũng là nỗi bất hạnh với chim.

Chủ đề cách ứng xử với thiên nhiên được tô đậm hơn qua những chuyển biến trong nhận thức của nhân vật Hoài. Ban đầu, Hoài chưa hiểu quyết định trả tự do cho chim bồng chanh đỏ, nên đã trách anh Hiền. Lời nói của anh đã thức tỉnh Hoài, đồng thời thức tỉnh chúng ta những người đọc: "Nếu có đứa nào phá rối nhà mày thì mày tính sao... Vậy thì mày có muốn đóng vai thằng ăn cướp đối với gia đình con bồng chanh không?". Những lời nói ấy khiến Hoài nhận ra giữa thiên nhiên và con người luôn có sự tương quan, chim bồng chanh cũng mong muốn bảo vệ tổ ấm của nó, giống như con người. Vì thế, những điều ta không muốn xảy đến với mình, ta đừng gây ra cho các loài vật. Từ đó, Hoài "thương đôi bồng chanh bây giờ đã tha con đến một cánh đồng nào, ở một đầm nước xa lạ, chúng lại cùng nhau xây tổ để tránh mưa tránh nắng...Tình thương ấy xuất phát từ lòng trắc ẩn và sự đồng cảm, dù muộn mằn. Vì hành động nhất thời của hai anh em, chim bồng chanh đã phải bỏ tổ để đi nơi khác. Chi tiết này nhắc nhở chúng ta cần cẩn trọng khi ứng xử với thiên nhiên, vì bất kì hành động vô tâm nào cũng có thể gây ra những tổn thương đối với muôn loài.

* Dàn ý:

I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tình trạng nghiện mạng xã hội và internet trong đời sống hiện nay.

II. Thân bài

- Thực trạng về nghiện mạng xã hội và internet:

+ Ngày càng có nhiều người dành phần lớn thời gian trên các nền tảng mạng xã hội và internet.

+ Đặc biệt phổ biến ở các nhóm tuổi trẻ, từ học sinh, sinh viên đến người đi làm.

+ Theo thống kê, trung bình mỗi người dùng internet dành khoảng 7 giờ mỗi ngày để lướt web và mạng xã hội.

- Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghiện mạng xã hội và internet:

+ Mạng xã hội giúp kết nối với bạn bè, gia đình và cộng đồng, đồng thời là nguồn giải trí vô tận.

+ Tâm lý cần được công nhận: Những lượt thích, bình luận tạo ra cảm giác hài lòng tạm thời, khiến người dùng muốn quay lại nhiều lần.

+ Áp lực xã hội: Sợ bỏ lỡ (FOMO - Fear Of Missing Out) khiến nhiều người luôn cập nhật tin tức và thông tin trên mạng.

- Hậu quả của nghiện mạng xã hội và internet:

+ Tác động xấu đến sức khỏe: Gây ra các vấn đề về mắt, giấc ngủ, và thể chất do thiếu vận động.

+ Ảnh hưởng đến tinh thần: Gây ra cảm giác cô đơn, lo âu, và trầm cảm do so sánh bản thân với người khác trên mạng.

+ Giảm hiệu suất công việc và học tập: Thời gian sử dụng mạng xã hội và internet chiếm thời gian dành cho công việc, học tập và các hoạt động khác.

- Giải pháp giảm thiểu tình trạng nghiện mạng xã hội và internet

+ Quản lý thời gian trực tuyến: Đặt giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội và internet.

+ Tăng cường các hoạt động ngoại khóa: Khuyến khích tham gia các hoạt động thể chất, gặp gỡ bạn bè ngoài đời thực.

+ Giáo dục về tác hại của nghiện internet: Tăng cường tuyên truyền và giáo dục về hậu quả của việc lạm dụng mạng xã hội và internet.

III. Kết bài

Nêu cảm nghĩ cá nhân về vấn đề nghiện mạng xã hội và internet, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng mạng xã hội một cách cân nhắc và lành mạnh.

* Bài nói tham khảo:

Chào cô và các bạn. Em tên là Trần Văn An, hôm nay em xin thảo luận về vấn đề nghiện mạng xã hội và internet trong cuộc sống hiện nay.

Hiện nay, việc sử dụng mạng xã hội và internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống của chúng ta. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến một tình trạng đáng lo ngại - đó là nghiện mạng xã hội và internet. Những nền tảng này, mặc dù mang lại nhiều lợi ích về thông tin và kết nối, nhưng cũng đang chiếm lấy rất nhiều thời gian và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tinh thần của con người.

Có thể nói, thực trạng nghiện mạng xã hội và internet đang ngày càng trở nên phổ biến, đặc biệt là ở giới trẻ. Theo số liệu thống kê, trung bình mỗi người dùng dành đến 7 giờ mỗi ngày chỉ để lướt web và mạng xã hội. Điều này cho thấy một phần lớn thời gian trong ngày của chúng ta đang bị chiếm dụng bởi các thiết bị công nghệ.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này khá đa dạng, nhưng chủ yếu đến từ tính kết nối và giải trí mà mạng xã hội và internet mang lại. Chúng ta dễ dàng kết nối với bạn bè, gia đình chỉ bằng vài thao tác đơn giản. Mạng xã hội còn là nguồn giải trí khổng lồ với vô vàn nội dung mới mẻ, hấp dẫn và thu hút giới trẻ. Tuy nhiên, những cái "like", "comment" trên mạng cũng tạo ra cảm giác hài lòng tạm thời, khiến chúng ta bị cuốn vào vòng xoáy muốn tiếp tục quay lại để nhận được sự tán thưởng, khen ngợi của người khác.

Những hậu quả của việc nghiện mạng xã hội và internet là không hề nhỏ. Về mặt sức khỏe, nó gây ra các vấn đề về mắt, giấc ngủ và thể chất do chúng ta dành quá nhiều thời gian trước màn hình và ít vận động. Về mặt tinh thần, nhiều người bị ảnh hưởng bởi sự so sánh với người khác trên mạng, dẫn đến cảm giác cô đơn, lo âu và thậm chí là trầm cảm. Hơn nữa, thời gian sử dụng mạng xã hội quá nhiều cũng ảnh hưởng đến hiệu suất công việc và học tập của chúng ta.

Vậy làm thế nào để giảm thiểu tình trạng này? Đầu tiên, chúng ta cần quản lý thời gian sử dụng các thiết bị di động một cách hiệu quả, mỗi người cần tự đặt giới hạn thời gian cho mỗi lần sử dụng mạng xã hội. Thứ hai, chúng ta nên tham gia nhiều hơn vào các hoạt động ngoại khóa, gặp gỡ bạn bè ngoài đời thực để tăng tính kết nối. Cuối cùng, giáo dục và nâng cao nhận thức về tác hại của việc nghiện mạng xã hội cho giới trẻ, thanh thiếu niên.

Tóm lại, nghiện mạng xã hội và internet là một vấn đề đáng lo ngại trong xã hội hiện nay. Để khắc phục tình trạng này, chúng ta cần có sự cân nhắc và sử dụng mạng xã hội một cách lành mạnh và có trách nhiệm.

Em rất mong nhận được sự góp ý của cô và các bạn để bài nói của em hoàn thiện hơn. Em xin cảm ơn.

Theo em, thám tử là người chuyên thực hiện các hoạt động điều tra, theo dõi, giám sát, xác minh các vụ việc một cách độc lập theo yêu cầu.

- Nhân vật Holmes trong tiểu thuyết trinh thám Sherlock Holmes

- Cảm nhận của em về nhân vật Holmes là Holmes rất giỏi với việc phá án, suy nghĩ logic và cực kỳ thông minh.

Chuỗi sự kiện của tác phẩm:

- Vụ việc gây lo lắng, hoảng hốt: Có kẻ đã vào văn phòng của thầy Xôm để chép trộm để thi trước ngày diễn ra cuộc thi danh giá giành học bổng có giá trị cao.

- Hành trình phá án: Hôm xuất hiện và đã xem xét từng đồ vật trong phòng thầy Xôm cũng như đi gặp từng người để quan sát và tìm ra manh mối. Cuộc điều tra tuy nhanh nhưng đã xác định rõ được nghi phạm là ba sinh viên ở cùng tòà nhà với thầy Xôm.

- Công bố sự thật: Sơ-lốc Hôm đã tới gặp thầy Xôm và khuyên ông vẫn tổ chức cuộc thi. Và cuối cùng, Hôm cũng đã chỉ ra thủ phạm là Ghi-crít và người đã che giấu tội lỗi của anh ta là người hầu Ben-ni-xtơ vì bố cậu đã từng giúp đỡ người hầu.

- Địa điểm: trong phòng làm việc của thầy Xôm.

- Những dấu vết: Trên mặt bàn có vài mảnh vỏ bút chì, một đầu chì gãy, vết rách dài độ 3 inch và một mẩu bột đen nhỏ, lấm tấm như mùn cưa. Trong phòng ngủ phát hiện mẩu nhỏ màu đen dạng hình chóp và đề thi trên bàn của thầy có sự dịch chuyển.

* Các chi tiết cho thấy áp lực về thời gian của cuộc điều tra:

- Thời gian bắt đầu xảy ra vụ việc là từ 4 giờ 30 chiều khi thầy Xôm dùng trà với người bạn đã hẹn của mình. Và buổi sáng ngày mai là thời gian sinh viên vào phòng thi và nhận đề bài thi môn tiếng Hy Lạp.

- Khi chúng tôi tới nơi, ông thầy khốn khổ đang đứng ngồi không yên. Chỉ vài giờ nữa là kì thi bắt đầu,...

* Tác dụng:

- Tăng tính kịch tính cho câu chuyện: Áp lực thời gian khiến cho các nhân vật phải hành động nhanh chóng, quyết đoán, tạo nên sự gay cấn và hồi hộp cho câu chuyện. Người đọc sẽ bị cuốn hút vào mạch truyện và tò mò về kết quả của cuộc điều tra.

- Điều này giúp thể hiện khả năng suy luận logic, phán đoán chính xác và hành động nhanh chóng của các nhân vật.

Tác giả hướng sự nghi ngờ vào Mai Mắc Le-rờn, hoặc chàng trai người Ấn, bởi 1 người thô lỗ, kệch cỡm, 1 người yêu tiếng Hy Lạp, làm cho người đọc hướng suy luận vào 2 người họ. Nhưng thủ phạm lại là Ghi-crít. Dấu vết quan trọng thủ phạm để lại đó là mẩu bột đen nhỏ như mùn cưa. Ghi-crit là vận động viên ở ngoài sân vận động, đôi giày cậu ta đeo là giày đinh. Khi vân động ở đó, đất sẽ bám vào đinh giày và khi bỏ trốn thủ phạm đã làm mẩu đất rã ra, rơi xuống phòng ngủ và bàn làm việc của thầy.

- Cách thức giúp Sơ-lốc Hôm đi đến kết luận về người có hành động gian dối trước khi kì thi diễn ra:

- Dấu vết đầu tiên hung thủ để lại đó chính là vài mảnh vỏ bút chì, một đầu chì gãy, vết rách dài 3inch, một mẩu bột đen và Hôm nhận ra một dấu vết quan trọng là hung thủ đã ngủ trong phòng của thầy.

- Ông đã dậy từ 6 giờ sáng, đi bộ suốt hai giờ và mang về một mẫu đất sét hình chóp màu đen. Mẫu đất thứ ba được lấy chính từ nơi có hai mẫu đầu tiên.

=> Tài năng nhân vật: thông minh, có khả năng phán đoán nhanh nhạy, quan sát tinh tường, phân tích sắc sảo, suy luận logic,...

Tác dụng ngôi kể thứ nhất: khiến câu chuyện thêm đáng tin hơn. Người đọc như đang được trực tiếp được nhìn thấy diễn biến của câu chuyện.

Bài học rút ra: không nên làm việc xấu, vì mọi việc xấu sớm muộn cũng có ngày bị phát hiện. Và khi chúng ta mắc sai lầm, hãy mạnh mẽ nhận lỗi. Có như vậy đối phương sẽ thấu hiểu và thông cảm cho mọi hành động sai trái của mình.

Trong văn bản Ba chàng sinh viên, em ấn tượng với nhân vật Ghi-crít. Ghi-crít là một sinh viên ưu tú, có năng lực và luôn đạt thành tích cao trong học tập. Tuy nhiên, sự cám dỗ và áp lực đã khiến anh ta mắc sai lầm khi gian lận trong kỳ thi. Dù vậy, khi đối diện với tội lỗi của mình, Ghi-crít đã tỏ ra hối lỗi và sẵn sàng chịu trách nhiệm. Điều này cho thấy anh là người có lương tâm và biết sửa sai. Cuối cùng, anh đã quyết định từ bỏ việc học để làm lại cuộc đời ở một nơi khác, chứng tỏ lòng quyết tâm và ý chí muốn làm người tốt. Nhân vật Ghi-crít đã mang đến một bài học về giá trị của sự trung thực và lòng dũng cảm đối diện với sai lầm của bản thân.

- Câu ghép đẳng lập: a,d

- Câu ghép chính phụ: b,c

a.

- Trọng tâm của thông báo đứng sau từ “nhưng”. Vế thứ hai sử dụng quan hệ từ "nhưng" để thể hiện sự đối lập, bổ sung thêm thông tin

- Trọng tâm của thông báo nằm ở vế “thu nhập tốt”. Vế thứ hai dựa vào vế thứ nhất để làm nổi bật trọng tâm của câu

b.

- Trọng tâm thông báo nằm ở vế thứ hai: "bạn ấy đạt điểm rất cao trong kì thi vừa qua". Câu Vì Hà chăm chỉ và luôn cố gắng trong học tập nên bạn ấy đạt điểm rất cao trong kì thi vừa qua. nhấn mạnh thông tin kết quả học tập của Hà (đạt điểm rất cao trong kì thi vừa qua). Vế thứ hai là kết quả của nguyên nhân được nêu ở vế thứ nhất

- Trọng tâm thông báo nằm ở vế thứ nhất: "Hà đạt điểm rất cao trong kì thi vừa qua". Câu Hà đạt điểm rất cao trưng kì thi vừa qua vì bạn ấy chăm chỉ và luôn cố gắng trong học tập. nhấn mạnh thông tin nguyên nhân Hà có kết quả học tập tốt (chăm chỉ và luôn cố gắng trong học tập). Vế thứ nhất là thông báo chính về thành tích của Hà. Vế thứ hai sử dụng quan hệ từ "vì" để giải thích nguyên nhân dẫn đến kết quả ở vế thứ nhất.

a.

- Lỗi: Sử dụng sai quan hệ từ càng.

- Sửa lại: Hà học tốt và hát hay.

b. Đúng

c.

- Lỗi: Dùng sai quan hệ từ được

- Sửa: Chúng ta càng đọc nhiều sách, kiến thức càng được mở rộng.

d.

- Lỗi: Sử dụng sai quan hệ từ còn

- Sửa: Mặc dù trời mưa rất to, chị ấy vẫn đến đúng giờ.

Truyện trinh thám có sức hấp dẫn bởi: luôn cuốn hút người đọc bởi những tình tiết ly kỳ, gay cấn, cùng với những suy luận logic của các nhân vật thám tử. Khi đọc truyện trinh thám, người đọc thường sẽ trải qua cảm giác hồi hộp, căng thẳng khi theo dõi các nhân vật điều tra vụ án.

- Vụ án: bà Li-ly bị giết tại nhà riêng.

- Không gian: nhà riêng, căn phòng kín.

- Thời gian: buổi tối, khi người giúp việc đến chuẩn bị dọn bữa tối lúc 7 giờ 30 thì bà Li-ly đã chết rồi.

- Đặc điểm hệ thống nhân vật:

- Thám tử: luật sư Ét-uốt.

- Nạn nhân: bà Li-Ly Cráp-tri.

- Nghi phạm: các thành viên trong gia đình hoặc một người lạ đột nhập vào nhà.

- Yếu tố ngẫu nhiên đã xuất hiện: Hai Tư Chú Sáo Đen.

- Tác dụng: giúp thám tử nhớ lại câu ca dao và gợi mở về chi tiết đồng 6 xu, rất có ích trong việc phá án.

- Bằng cách ghi nhớ và xâu chuỗi những manh mối, tận dụng yếu tố ngẫu nhiên, luật sư đã phá án thành công.

- Qua đó, ta thấy những khả năng của ông: vô cùng thông minh, phán đoán nhanh nhạy và lập luận sắc xảo, tinh ý, nhạy cảm, giàu kinh nghiệm điều tra.

- Nhà văn không miêu tả kĩ quá trình cân nhắc, suy luận của người điều tra vì:

- Tác giả muốn để người đọc tự suy luận, kích thích sự tò mò của độc giả và chỉ gợi ý những manh mối thông qua lời thoại của nhân vật.

- Đảm bảo tính logic, hấp dẫn và truyền tải được thông điệp mà nhà văn muốn gửi gắm.

- Trong phần đầu vụ án, nhà văn đánh lạc hướng suy luận của người đọc bằng những manh mối gây nhiễu khá phức tạp.

- Thành viên nào trong gia đình Méc-đơ-lân cũng có thể là nghi phạm: thím Ê-mi-ly và bà Li-ly cãi nhau rất căng thẳng, thái độ của bà thím rất đáng ngờ; Méc-đơ-lân không muốn sống ở nhà bà mình nữa do bất đồng quan điểm về công việc người mẫu của cô; Mét-thiu đang nợ rất nhiều tiền, không muốn hợp tác với vị luật sư. Khiến người đọc hướng sự nghi ngờ đến các thành viên trong gia đình, đặc biệt là Mét-thiu.

- Suy nghĩ, bài học:

- Cần trung thực với những hành động của mình.

- Niềm tin vào sự thật và công lí.

Sau khi chứng kiến luật sư Ét-uốt phá án thành công, tôi không thể ngừng ngưỡng mộ và khâm phục tài năng xuất sắc của ông. Ét-uốt đã thể hiện sự thông minh, nhạy bén trong việc phân tích từng chi tiết nhỏ nhặt nhất của vụ án. Với khả năng suy luận sắc sảo, ông đã làm sáng tỏ mọi khúc mắc mà tưởng chừng không ai có thể phát hiện. Điều khiến tôi ấn tượng nhất chính là sự điềm tĩnh và kiên nhẫn của ông khi đối mặt với những thách thức khó khăn. Ét-uốt không chỉ là một luật sư tài giỏi mà còn là một con người chính trực, luôn đứng về phía lẽ phải. Thành công của ông không chỉ mang lại công lý cho vụ án mà còn giúp tôi thêm tin tưởng vào công lý và sức mạnh của sự thật. Tôi cảm thấy may mắn khi được chứng kiến tài năng của ông và biết rằng, trong cuộc sống, luôn có những người như Ét-uốt, sẵn sàng đấu tranh cho lẽ phải đến cùng.

Những thông tin cơ bản:

- Ông đã trải đời mình cùng với lịch sử kháng chiến hào hùng của dân tộc Việt Nam, ông là quân nhân trong ba quân đội khác nhau.

- Sau khi học và trở về từ Mỹ, Phạm Xuân Ẩn hành nghề báo chí, từ làm việc cho Việt Tân xã dưới thời Ngô Đình Diệm, cho tới làm phóng viên cho các hãng thông tấn của nước ngoài có văn phòng tại Việt Nam như: Roi-tơ, Time,...

Đánh giá của các nhà báo nước ngoài:

- Mo-li Xây-phơ chủ biên Chương trình 60 phút nổi tiếng của đài truyền hình CBS đã gặp lại Phạm Xuân Ẩn và viết thành hẳn một chương trong cuốn sách Hồi tưởng.

- Sau khi cả nước và thế giới biết rõ ông là tình báo, vậy mà những nhà báo Mỹ hoạt động cùng thời với ông nay trở lại Việt Nam vẫn tin tưởng và kính trọng ông. Có những nhà báo Mỹ là bạn cũ của ông Ẩn, nay đã mất nhưng dặn lại con cái họ hãy tìm đến ông Ẩn khi sangViệt Nam vì sẽ học được nhiều điều ở con người đó.

- Henry Kamm khẳng định Ẩn là "một trong những nhân viên tình báo Cộng sản bí mật gan dạ nhất ở Sài Gòn"

- Peter Ross Range đề nghị Ẩn viết sách về cuộc đời mình, cho rằng đây là "mảnh quan trọng của lịch sử" và "không ai có câu chuyện như anh để kể lại"

- Tác giả sử dụng nhiều từ ngữ thể hiện sự kính trọng: Anh hùng, tâm hồn Việt Nam, con người cao quý,...

- Tác giả đánh giá rất cao Phạm Xuân Ẩn, coi ông là một người hùng thầm lặng với sự thông minh, tài giỏi và lòng trung thành tuyệt đối với Tổ quốc. Phạm Xuân Ẩn được miêu tả như một điệp viên xuất sắc, người đã đóng góp rất lớn cho sự nghiệp cách mạng Việt Nam

- Qua đó, tác giả cũng gửi gắm thông điệp về giá trị của lòng yêu nước, sự hy sinh vì lý tưởng cao cả và tình yêu thương đồng bào, đất nước.

Nghệ thuật xây dựng chân dung nhân vật:

- Tác giả sử dụng ngôn ngữ trang trọng, lịch sự để thể hiện sự kính trọng đối với nhà tình báo tài ba Phạm Xuân Ẩn.

- Giọng điệu của tác giả thể hiện sự thán phục, ngưỡng mộ đối với tài năng và phẩm chất của ông Ẩn đối với hoạt động cách mjang ở Việt Nam.

- Đặt nhân vật vào tình huống đặc biệt để lí giải chiều sâu nhân cách con người.

Ý nghĩa:

- Trước hết, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về những đóng góp thầm lặng và vĩ đại của những người hùng mà lịch sử không phải lúc nào cũng nhắc đến một cách công khai. Những câu chuyện về họ không chỉ làm sáng tỏ những trang sử hào hùng của dân tộc mà còn khơi dậy lòng tự hào và tình yêu đất nước trong mỗi người.

- Cuối cùng, giúp chúng ta học hỏi từ những chiến lược, trí tuệ và lòng dũng cảm của họ, từ đó có thể áp dụng vào cuộc sống hiện tại và tương lai, để đối mặt với những thách thức mới trong thời đại ngày nay.

a.

- Các vế câu có quan hệ liệt kê, tăng tiến.

- Không nên tách mỗi vế câu thành câu đơn vì ý nghĩa của các vế câu có quan hệ chặt chẽ với nhau.

b.

- Các vế câu có quan hệ giả thiết - hệ quả. Trong vế nêu giả thiết (Nếu con chưa đi, cụ Nghị chưa giao tiền cho, u chưa có tiền nộp sưu) có ba vế thể hiện ba sự việc tiếp nối nhau theo trật tự thời gian, có quan hệ nguyên nhân - kết quả.

- Không thể tách mỗi vế của câu ghép thành một câu đơn. . Nó sẽ làm mất đi sự liền mạch, mất đi hiệu quả trình bày

a.

- Chuyển đổi câu: Rõ ràng Phạm Xuân Ẩn có cuộc đời của nhân vật tiểu thuyết nhưng các nhà báo Việt Nam cũng như những nhà báo nước ngoài mới chỉ có được “vài chớp đèn flash” nắm bắt những nét thoảng qua nào đó của cuộc đời ông theo một số sự kiện lịch sử lớn lao.

- So với việc diễn đạt bằng một câu ghép, diễn đạt bằng các câu đơn có tác dụng nhấn mạnh hơn thông tin về cuộc đời của Phạm Xuân Ẩn

b.

- Chuyển đổi câu: Thầy dạy rất ân cần, tỉ mỉ, chỉ bảo cho chúng tôi từng li từng tí: cách tô màu, đánh bóng, cả các gọt bút chì thế nào cho đẹp và dễ vẽ nhưng thú vị hơn cả là những câu chuyện của thầy.

- So với việc diễn đạt bằng một câu ghép, diễn đạt bằng các câu đơn có tác dụng nhấn mạnh hơn thông tin: những câu chuyện về thầy vô cùng thú vị

c.

- Chuyển đổi câu: Chắc cô giáo rất vui trước món quà của em, giữa bao món quà của các bạn và em sẽ không để tên mình - tên người mang cánh buồm tặng cô.

- So với việc diễn đạt bằng một câu ghép, diễn đạt bằng các câu đơn có tác dụng nhấn mạnh hơn thông tin: “em” sẽ không để tên mình trên món quà tặng cô.

a.

- Câu 1 là câu ghép gồm hai vế diễn tả mong muốn (chúng ta muốn hòa bình) và thái độ của nhân dân Việt Nam đối với thực dân Pháp (chúng ta phải nhân nhượng).

- Câu 2 là câu ghép có hai vế, trong đó, vế 1 nêu thực tế xảy ra (chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp ngày càng lấn tới), vế 2 giải thích nguyên nhân (vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa).

Vế 1 tuy là một bộ phận của câu, nhưng có cấu trúc như một câu ghép gồm hai vế có quan hệ tăng cấp. Câu 3 là câu đặc biệt. Câu 4 là câu đơn thể hiện tinh thần quyết tâm đứng lên cứu nước của nhân dân ta.

b.

- Câu 1 là câu ghép có quan hệ tương phản (đối lập) nhằm diễn tả ý nghĩa: thế giới biết rõ ông là tình báo nhưng người Mỹ vẫn tin tưởng, kính trọng ông.

- Câu 2, câu 3 là câu đơn khẳng định, ca ngợi con người và cuộc đời Phạm Xuân Ẩn.

=> Ở cả 2 đoạn văn, câu đơn dùng để diễn tả những ý đơn giản, trực tiếp, thích hợp để đưa ra yêu cầu, khẳng định, hoặc nêu lên một sự kiện. Câu ghép dùng để diễn tả những ý phức tạp, có nhiều mối quan hệ logic, thích hợp để giải thích, so sánh, đối lập, hoặc liệt kê các ý.

Sau khi đọc văn bản "Phạm Xuân Ẩn - tên người như cuộc đời", em cảm thấy vô cùng khâm phục và ngưỡng mộ nhà tình báo Phạm Xuân Ẩn. Ông không chỉ là một nhà báo tài ba mà còn là một điệp viên xuất sắc, người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng của đất nước. Dù phải sống trong môi trường đầy rẫy nguy hiểm, ông vẫn kiên định với lý tưởng và hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc. Cuộc đời của Phạm Xuân Ẩn là một tấm gương sáng về lòng yêu nước và sự hy sinh, và em cảm thấy may mắn khi được biết về những đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng to lớn của ông. Qua đó, em càng hiểu thêm về giá trị của sự trung thành và lòng dũng cảm trong cuộc sống.

Câu ghép: Ông không chỉ là một nhà báo tài ba mà còn là một điệp viên xuất sắc, người đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp cách mạng của đất nước.

Kẻ bảng theo mẫu sau (làm vào vở) và điền thông tin về hai văn bản Ba chàng sinh viên và Bài hát đồng sáu xu vào ô phù hợp:

Hình ảnh diễn tả không gian lớp học trong văn bản Bài hát đồng sáu xu:

- Văn bản đã giải mã những bí mật đằng sau vụ trộm đề thi và giết người.

- Theo em, việc giải mã các bí mật có ý nghĩa quan trọng: giúp tìm kiếm sự thật, thực thi công lí, lí giải sự phức tạp trong cuộc sống,...

Cốt truyện của tác phẩm xoay quanh Chị Tham Lượng bị mất chuỗi hột vàng có ba viên ngọc bích. Cốt truyện "Ba viên ngọc bích" không chỉ là một câu chuyện trinh thám hấp dẫn với những tình tiết hồi hộp và bất ngờ mà còn gửi gắm thông điệp về lòng trung thực, sự chính trực, và sự tinh tế trong việc nhận diện bản chất con người.

Thời điểm: buổi tối, khi đi xem hát.

Cách thức giải mã vụ án của thám tử Kỳ Phát: đến nhà chị Tham Lượng để phỏng vấn tìm kiếm thông tin, suy luận, thực nghiệm hiện trường,...

Một số chi tiết có vai trò là manh mối của vụ án:

- Tấm thiếp anh Tham Lượng gửi cho Kỳ Phát….

- Thời gian anh Tham Lượng về nhà bỏ thư….

- Quần anh Tham Lượng có dính đất sét,...

- Trích bài thơ “Đất nước” của Nguyễn Khoa Điềm:

“Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói

Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân”

- Trích bài thơ “Gửi miền Bắc” của Lê Anh Xuân:

“Tôi lắng nghe tim tôi đập vội

‘Đây là tiếng nói Việt Nam.’”

Bài hát chứa đựng cảm xúc vô cùng thiết tha, tình yêu dạt dào và niềm tự hào sâu sắc của người nghệ sĩ đối với tiếng Việt – tiếng nói của đất nước, thứ tiếng thân thương đầy trong sáng, đẹp đẽ. Qua đó người nghệ sĩ cũng gửi gắm ước muốn giữ gìn và phát huy hơn nữa vẻ đẹp của tiếng Việt.

- Những đặc điểm của thể thơ tám chữ trong bài thơ:

+ 8 chữ mỗi dòng thơ

+ Sử dụng vần chân và vần cách trong mỗi khổ thơ

+ Ngắt nhịp trong mỗi dòng thơ linh hoạt, 3/2/3 hoặc 3/3/2

- Bài thơ là lời của tác giả - một người con nước Việt bộc lộ những cảm xúc về tiếng mẹ đẻ của quê hương mình.

- Ý nghĩa: Bài thơ thể hiện sự yêu mến, ca ngợi, trân trọng tiếng Việt của tác giả.

- Âm thanh của cha: “Tiếng cha dặn khi vun cành nhóm lửa/Khi hun thuyền gieo mạ lúc đưa nôi”

+ Đây là tiếng của cha khi dặn dò, dạy dỗ con cái cách thức, kinh nghiệm về những công việc trong đời sống: nhóm lửa, hun thuyền, gieo mạ, đưa nôi.

+ Tiếng nói của cha cũng chính là cách những thế hệ đi trước dùng tiếng nói dân tộc truyền lại những kiến thức cho con cháu đời sau, thể hiện sự yêu thương, sự quan tâm và mong muốn thế hệ sau có thể gìn giữ những kinh nghiệm đó.

- Những yếu tố đó gợi lên những liên tưởng trong lòng tác giả:

+ “tiếng Việt như rừng”: liên tưởng tiếng Việt phong phú, đa dạng.

+ “Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh”: âm sắc trong tiếng Việt tựa như bài hát có nốt trầm nốt cao.

+ “Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người”: tiếng Việt luôn gắn bó với người Việt, truyền đạt mọi cảm xúc trong lòng của con ngươi thành lời nói.

+ “Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt”: tiếng Việt đại diện cho con người Việt Nam.

- Phân tích:

+ “tiếng Việt như rừng”: tác giả sử dụng phép so sánh để khẳng định tiếng Việt vô cùng phong phú, đa dạng, xuất hiện và tồn tại từ lâu đời. Tiếng Việt là một

+ “Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người”: Tiếng Việt gắn bó với mỗi con người Việt. Ngay từ lúc chào đời cho tới khi trưởng thành, tiếng Việt đã luôn tồn tại trong mỗi người và trong đời sống. Nhờ đó có thể hiểu, biết biểu đạt cảm xúc trong trái tim, biết rung động.

Nhà thơ làm nổi bật sức mạnh trường tồn của tiếng Việt:

Tình cảm của nhà thơ với tiếng Việt trong ba khổ thơ cuối:

- Lòng tự hào và biết ơn tiếng Việt luôn gắn bó với con người Việt Nam từ xưa tới nay, từ thuở lọt lòng tới khi trưởng thành. Tiếng Việt trở thành một di sản quý báu với từng con người Việt Nam, với toàn dân tộc. Từ “mắc nợ” được dùng theo nghĩa tích cực là lòng biết ơn, tôn trọng suốt đời những “ân tình” – những giá trị tinh thần to lớn của tiếng Việt thân yêu.

- Nỗi nhớ thương tiếng mẹ đẻ luôn hiện diện trong trái tim người con đất Việt “Nhớ quặn lòng tiếng Việt tái tê”, “Cùng tôi trong tiếng Việt quay về”.

- Trăn trở về việc gìn giữ những giá trị đẹp đẽ của tiếng Việt “Ai đời sau nói tiếp những lời yêu”, đó cũng là cách tác giả bộc lộ mong muốn và kêu gọi trách nhiệm giữ gìn và phát triển tiếng Việt.

- Mạch cảm xúc: cảm nhận và yêu mến tiếng Việt qua cuộc sống đời thường; cảm nhận vẻ đẹp và sức sống của tiếng Việt; cảm nhận về sự hòa hợp giữa cá nhân và mọi người thông qua ngôn ngữ; mong muốn người Việt gìn giữ và thêm yêu tiếng Việt.

- Bài thơ có thể chia làm 4 phần:

+ Phần 1 - Từ đầu… tiếng Việt như rừng: tiếng Việt hòa vào cuộc sống xung quanh.

+ Phần 2 - Chưa chữ viết… những con đường: Nhữnng hình ảnh miên tả vẻ đẹp của tiếng Việt.

+ Phần 3 - Một đảo nhỏ… dân tộc Việt: Tiếng Việt trường tồn và gắn kết với con người.

+ Phần 4 – đoạn còn lại: Nhà thơ thể hiện tình cảm đối với tiếng Việt.

- Chủ đề của bài thơ: tiếng Việt

- Căn cứ xác định chủ đề: Nhan đề bài thơ, hình ảnh thơ, mạch cảm xúc,...

- Cảm hứng chủ đạo của bài thơ: Tình yêu, lòng tự hào và biết ơn tiếng nói dân tộc.

- Trau dồi vốn từ vựng tiếng Việt để sử dụng tiếng Việt đúng chính tả, ngữ nghĩa và phù hợp với ngữ cảnh.

- Hạn chế sử dụng những từ ngữ thô tục.

- Tuyên truyền tới mọi người xung quanh những hiểu biết, kiến thức chính xác về tiếng Việt.

Trong khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ “Tiếng Việt”, nhà thơ Lưu Quang Vũ đã khắc họa những vẻ đẹp của tiếng Việt. Tiếng Việt đã đẹp từ thanh âm, từ tiếng nói, đẹp từ trước khi thành hình. Thanh âm ấy trong trẻo, uyển chuyển, “như bùn và như lụa”, “Óng tre ngà và mềm mại như tơ”. Âm sắc mang nhiều cung bậc tựa như tiếng hát trầm bổng “ríu rít âm thanh” với nhiều thanh điệu “Dấu huyền trầm, dấu ngã chênh vênh”, “Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy”. Điều này giúp tiếng Việt mang tính biểu cảm - thể hiện được cảm xúc thông qua lời nói. Chữ viết tiếng Việt còn mang tính gợi hình, gợi cảm sâu sắc, như “Một tiếng vườn” gợi ra khung cảnh “rợp bóng lá cành vươn”, hay “Tiếng heo may gợi nhớ những con đường”. Chỉ qua ba khổ thơ ta đã thấy được những nét đẹp của tiếng mẹ đẻ, một nét đẹp gần gũi và trong trẻo vô cùng, gắn liền với đời sống người Việt, là linh hồn của cả dân tộc Việt Nam. Qua đó nhà thơ cũng thể hiện tình yêu, sự trân trọng và ngợi ca ngôn ngữ của quê hương.

a. Nghĩa của từ:

- Thao thức: không ngủ được vì đang suy nghĩ gì đó.

- Ăn cầu ngủ quán: sống lang bạt khắp nơi.

- Vằng vặc: rất sáng rõ.

b. Nghĩa của từ:

- Mai, trúc: tên hai loại cây, thường dùng để ẩn dụ cho người con gái và con trai.

- Đắng cay: đau khổ.

- Trong trẻo: trong suốt không tạp chất.

a.

- Từ láy trong khổ thơ: nhọc nhằn, dập dồn.

- Tác dụng:

+ Tạo nhịp điệu cho câu thơ, khổ thơ.

+ Miêu tả âm thanh kéo gỗ, nước chảy một cách sinh động, từ đó thể hiện những công việc nặng nhọc, vất vả trong đời sống.

b.

- Từ láy trong khổ thơ: tha thiết, ríu rít, chênh vênh.

- Tác dụng:

+ Tạo nhịp điệu cho câu thơ, khổ thơ.

+ Miêu tả thanh điệu trầm bổng và sự phong phú của tiếng Việt, thể hiện vẻ đẹp của tiếng nói, ngôn ngữ Việt Nam.

- Bài thơ:

+ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải:

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ơi, con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng.

Mùa xuân người cầm súng

Lộc giắt đầy bên lưng

Mùa xuân người ra đồng

Lộc trải dài nương mạ

Tất cả như hối hả

Tất cả như xôn xao...

Đất nước bốn ngàn năm

Vất vả và gian lao

Đất nước như vì sao

Cứ đi lên phía trước.

Ta làm con chim hót

Ta làm một cành hoa

Ta nhập vào hoà ca

Một nốt trầm xao xuyến.

Một mùa xuân nho nhỏ

Lặng lẽ dâng cho đời

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi tóc bạc,

Mùa xuân - ta xin hát

Câu Nam ai, Nam bình

Nước non ngàn dặm mình

Nước non ngàn dặm tình

Nhịp phách tiền đất Huế.

- Ca dao về mùa xuân:

+ Mưa xuân phơi phới vườn hồng

Ta về đập đất, ta trồng lấy cây.

+ Hát đàn nam nữ đua xuân,

Trai xuân hồ hởi, gái xuân liệu lời.

Mùa xuân là mùa đầu tiên trong năm, là mùa khởi đầu của vạn vật, cây cối đâm chồi nảy lộc. Thời tiết mát mẻ, dễ chịu. Không khí ngày xuân luôn vui vẻ, hân hoan. Mọi người háo hức tham gia các lễ hội, các chuyến du xuân, cũng như sẵn sàng cho một năm mới tràn đầy niềm vui, may mắn tài lộc.

- Mỗi dòng thơ có 7 tiếng.

- Gieo vần cách (già – xa; đầy – nay); vần liền (bay – đầy; tình – xinh),...

- Ngắt nhịp: 2/2/3; 2/5; 4/3

Câu chuyện trong bài là một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng còn dang dở của một đôi trai gái. Cô gái với tâm trạng e ấp, mong chờ gặp người yêu tại buổi hát thôn Đoài chẳng thành, khao khát được gặp lại người thương của một cô gái trẻ trong đêm hội chèo làng Đặng.

- Bài thơ gồm 3 phần:

+ Khổ 1: Mối tâm tình của cô gái

+ Khổ 2 – khổ 8: Mùa xuân và câu chuyện hẹn hò

+ Khổ 9 – khổ 10: Xuân vãn và niềm hi vọng

- Mạch cảm xúc: Nhân vật “em” với sự trong sáng, ngây thơ khi tin vào những lời hứa hẹn, mong chờ được gặp mặt rồi buồn tủi, bẽ bàng, nhưng vẫn có niềm hi vọng vào mối tình ấy.

- Ban đầu “Mưa xuân phơi phới bay”: cô gái vui vẻ, háo hức, hân hoan chờ đợi chàng trai.

- “Chờ mãi anh sang anh chẳng sang”: Cô gái vẫn tiếp tục đợi chờ chàng trai ở hội hát.

- Sau cùng “Mùa xuân đã cạn ngày”: em buồn, thất vọng.

- Không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ và dòng tâm trạng, cảm xúc của cô gái có mối liên hệ mật thiết với nhau.

- Những hình ảnh thơ thể hiện mối liên hệ:

+ Hình ảnh quen thuộc nơi thôn quê: Khung cửi, lụa trắng, hội làng.

+ Hình ảnh mưa xuân đặc trưng của vùng quê Bắc Bộ. Mưa xuân gọi chồi non, lộc biếc, gợi tuổi xuân với những cảm xúc mới mẻ.

- Ngôn ngữ sử dụng trong bài thơ mộc mạc, giản dị, gần gũi với lời ăn tiếng nói nơi thôn quê.

- Sử dụng nhiều hình ảnh nhân hóa, lối nói ví von để gián tiếp thể hiện cảm xúc.

- Cách ngắt nhịp, gieo vần linh hoạt, giọng điệu thay đổi theo tâm trạng.

- Cảm hứng chủ đạo và chủ đề: Khung cảnh thiên nhiên mùa xuân và cảm xúc, tâm trạng của con người.

- Các yếu tố xác định: nhan đề, hình ảnh thơ, ngôn ngữ thơ, nhịp thơ.

Qua bài Mưa xuân, em cảm nhận được vẻ đẹp của không gian mùa xuân của làng quê Bắc Bộ. Đó là một không gian thanh bình, yên ả và tràn đầy sức sống. Mùa xuân đến bằng những màn mưa bụi phơi phới, nhẹ nhàng làm cho không gian trở nên mờ ảo và lung linh như giăng một lớp sương mỏng. Hoa xoan rung ngoài vườn thành từng lớp như một tấm thảm hoa rực rỡ chào đón năm mới. Hội hát thôn Đoài tô diểm thêm cho không gian xuân những âm thanh vui tươi, khiến mọi người thấy rộn ràng và tràn đầy sức sống. Trong khung cảnh ấy là chuyện tình của một đôi nam nữ với hi vọng có duyên sẽ gặp được nhau. Tất cả đã khắc họa bức tranh ngày xuân nơi làng quê đầy yên bình và hạnh phúc. Qua những hình ảnh thơ đó Nguyễn Bính như gửi vào trái tim người đọc những rung động với khung cảnh mùa xuân tươi đẹp ấy.

a. Từ ngữ mới:

- Tin tặc

- Lò luyện thi

b. Tiếp nhận từ ngữ nước ngoài

- Marketing

- Livestream

(1) Nghĩa của từ in đậm:

- Phơi phới: mô tả không khí ngày xuân, đồng thời thể hiện kín đáo tâm trạng vui tươi của người thiếu nữ.

- Giăng tơ: mô tả một mối tình vừa chớm nở.

(2) Đặt câu:

- Tâm hồn em vui phơi phới.

- Tình yêu dần giăng tơ trong trái tim cô.

Luận đề bài viết thể hiện ngay ở nhan đề: Cách trình bày luận đề độc đáo của Xuân Diệu trong bài thơ “Vội vàng”.

- Tác giả trình bày các luận điểm:

+ Luận điểm 1: Thơ Xuân Diệu có những bài có ý tưởng, luận đề. “Vội vàng” là một trong số bài thơ đó.

+ Luận điểm 2: Khái quá nội dung bài thơ “Vội vàng”.

+ Luận điểm 3: Luận đề trong bài thơ “Vội vàng” là sự kế thừa tinh hoa sẵn có của nền văn học.

+ Luận điểm 4: Luận đề trở nên hấp dẫn hơn nhờ sự cá biệt hóa của Xuân Diệu.

- Mối quan hệ giữa các luận điểm: Các luận điểm được nêu ra rõ ràng, có sự liên kết, bổ sung cho nhau, đi từ vấn đề chung nhất tới vấn đề cụ thể, trở thành một bài nghị luận hoàn chỉnh để làm sáng tỏ ý nghĩa của bài phê bình bài thơ “Vội vàng”.

- Luận điểm phần (4): Sự cá biệt hóa của Xuân Diệu

- Lí lẽ:

+ Tìm cách cho “nhân vật” trong thơ sống dậy.

+ Nhân hóa, hình tượng hóa cuộc đời.

+ Biến luận đề chung thành luận đề của riêng mình bằng sự sáng tạo.

+ Thơ thể hiện bản sắc cá nhân của Xuân Diệu rõ nét.

- Bằng chứng:

+ Dẫn các câu thơ trong bài: “Tôi muốn tắt nắng đi”, “Tôi muốn buộc gió lại”. “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”, ...

+ Các thủ pháp nghệ thuật: nhân hóa, điệp ngữ, liệt kê, nhịp thơ,...

- Tác giả không tán thành với ý kiến đánh đồng giá trị thẩm mĩ cá biệt, đích thực của bài thơ và giá trị luận đề được nó chứng minh.

- Việc đưa ra ý kiến trái chiều càng nhấn mạnh và làm rõ điều tác giả muốn khẳng định: sự cá biệt hóa trong thơ của Xuân Diệu.

- Tác giả thể hiện sự đồng cảm, đánh giá cao quan niệm sống của Xuân Diệu.

- Em tán thành với ý kiến đó vì thời gian trôi qua rất nhanh, chúng ta cần cố gắng tận hưởng và ngắm nhìn cuộc sống tươi đẹp này, đừng để tiếc nuối những gì ta đã bỏ lỡ.

Bài thơ Vội vàng có điểm riêng: Xuân Diệu đã kế thừa luận đề chung của văn đàn rồi có sự sáng tạo thành của riêng mình, mang vào thơ sự chiêm nghiệm cảm xúc cá nhân, trở thành tiếng nói của một cái tôi say mê cuộc sống.

Hai câu thơ trên thể hiện rất rõ quan niệm của Thế Lữ trong thơ ca. “Nàng Thơ” là cách nói gián tiếp chỉ những nguồn cảm hứng sáng tác của các thi nhân. Đó có thể là hình bóng người trong mộng, là khung cảnh đất trời hay là một sự kiện gây xúc động mạnh tới tâm trí họ. Bất kì nhà thơ hay người làm nghệ thuật nào cũng luôn có hình bóng “nàng thơ” ấy để ngòi bút họ tuôn chảy thành thơ. Và với Thế Lữ thơ còn thể hiện được rất nhiều ý nghĩa. Cách nói “Đàn muôn điệu” muốn nhắc đến thơ có thể biểu đạt vô vàn tâm tư, mọi cung bậc cảm xúc trong trái tim tựa như cây đàn có nốt trầm nốt bổng, “bút muôn màu” vì thơ có thể khắc họa lại tất cả những gì trong đời sống vật chất hay tinh thần mà nhà thơ muốn thể hiện. Thơ là một thể loại văn học mà với nó nhà thơ có thể tự do sáng tạo, thể hiện điều mình muốn.

- Mỗi dòng thơ có 7 tiếng.

- Mỗi khổ có 4 dòng.

- Vần thơ: vần chân, vần cách.

- Nhịp thơ: 2/2/2, 3/3

- Bài thơ có kết cấu 2 phần:

+ Khổ 1, 2: miền quê trong kí ức tuổi thơ.

+ Khổ 3, 4: miền quê hiện tại.

- Mạch cảm xúc: Tác phẩm thể hiện sự gắn bó sâu sắc với quê hương, những kỉ niệm đẹp và tình yêu tha thiết của tác giả với miền quê mình sinh ra và lớn lên.

- Chủ đề bài thơ: tình yêu quê hương

- Căn cứ xác định chủ đề: nhan đề, từ ngữ, hình ảnh, các biện pháp nghệ thuật.

- Thơ sáu chữ: “Chiều thu quê em” của Trương Nam Hương

Nắng chiều mỏng manh sợi chỉ

Chuồn kim khâu lá trong vườn

Hoa chuối rơi như tàn lửa

Đất trời được ướp bằng hương

Con chim giấu chiều trong cánh

Để rơi tiếng hót khi nào

Hoàng hôn say về chạng vạng

Lục bình líu ríu cầu ao

Dòng sông mát lành tuổi nhỏ

Nước tung toé ướt tiếng cười

Con bò mải mê gặm cỏ

Cánh diều ca hát rong chơi

Lúa bả vai nhau chạy miết

Dừa cầm gió lọt kẽ tay

Mây trốn đâu rồi chẳng biết

Chiều lo đến tím mặt mày!

Không gian lặn vào ngòi bút

Bé ngồi phác hoạ mùa thu

Quê hương hiện lên đậm nét

Buổi chiều rung động tâm tư.

- Thơ bảy chữ: “Từ ấy” của Tố Hữu

Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lý chói qua tim

Hồn tôi là một vườn hoa lá

Rất đậm hương và rộn tiếng chim...

Tôi buộc lòng tôi với mọi người

Để tình trang trải với trăm nơi

Để hồn tôi với bao hồn khổ

Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời

Tôi đã là con của vạn nhà

Là em của vạn kiếp phôi pha

Là anh của vạn đầu em nhỏ

Không áo cơm, cù bất cù bơ...

- Thơ tám chữ: “Chiều thu quê hương” của Huy Cận

Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá.

Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ

Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.

Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,

Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.

Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!

Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau

Hút nắng tơ vàng như những đài cao

Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.

Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi

Cùng với gà mẹ xoè cánh ấp con.

Ở trước sân hà mấy đống gạch son,

Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.

Trời thu trong em bé cười má ửng;

Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.

Chiều thu vàng, vàng rực cả tâm hồn

Của đất nước đang bồi da thắm thịt.

Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;

Những con chim phơi phới cánh, chiều thu

Náo nức như triều, êm ả như ru...

- Truyện trinh thám:

+ Mười người da đen nhỏ - Agatha Christie.

+ Sherlock Holmes – Arthur Conan Doyle.

+ Phía sau Nghi can X - Higashino Keigo,...

Trao đổi:

Trao đổi:

- Đất nước đã phải hứng chịu những quả bom nguyên tử đầu tiên trên thế giới là Nhật Bản. Chính phủ Mỹ đã ném bom nguyên tử xuống hai thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-xa-ki của Nhật Bản vào cuối Chiến tranh thế giới lần thứ thứ hai.

- Hằng năm ở Nhật Bản, người ta vẫn tổ chức tưởng niệm ngày bị ném bom nguyên tử để tưởng niệm những nạn nhân, khắc sâu thêm kí ức về nỗi đau của chiến tranh; nhưng ghi nhớ không phải để nuôi dưỡng lòng thù hận, sự căm ghét mà để thấy hòa bình vô cùng quý giá, để khao khát hòa bình được tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác và hướng tới những thứ tốt đẹp hơn.

- Luận đề: Chạy đua sản xuất vũ khí hạt nhân là đặt nhân loại trước nguy cơ bị hủy diệt.

- Các luận điểm:

+ Luận điểm 1 (từ đầu đến “đối với vận mệnh thế giới”): Người ta đã bố trí số đầu đạn hạt nhân có khả năng hủy diệt 12 lần Trái Đất.

+ Luận điểm 2 (từ “Niềm an ủi duy nhất trước tất cả những suy diễn” đến “xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới”): Số tiền bỏ ra cho việc chạy đua vũ trang có thể giải quyết nhiều vấn đề thiết yếu của nhân loại.

+ Luận điểm 3 (từ “Một nhà tiểu thuyết lớn của thời đại chúng ta” đến “đã bị xoá bỏ khỏi vũ trụ này”): Chạy đua vũ trang là đi ngược lại với lí trí con người và cũng đi ngược lại cả lí trí tự nhiên.

* Luận điểm lựa chọn: Luận điểm 2 (từ “Niềm an ủi duy nhất trước tất cả những suy diễn” đến xoá nạn mù chữ cho toàn thế giới): Số tiền bỏ ra cho việc chạy đua vũ trang có thể giải quyết nhiều vấn đề thiết yếu của nhân loại.

- Bằng chứng và lí lẽ song hành, kết hợp chặt chẽ với nhau:

+ Tác giả đã đưa ra bốn bằng chứng trong các lĩnh vực: xã hội, y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục. Đây đều là những lĩnh vực thiết yếu trong cuộc sống con người, đặc biệt với các nước nghèo.

+ Bằng chứng là những số liệu khách quan, những con số “biết nói”, chẳng hạn: “giải quyết cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ trên thế giới tốn 100 tỉ đô la”.

+ Ngay sau khi đưa số liệu, người viết liền nêu một nhận xét có cơ sở, chẳng hạn: “số tiền cần thiết để giải quyết những vấn đề cấp bách cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ chỉ gần bằng chi phí cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B của Mỹ và cho dưới 7000 tên lửa vượt đại châu”. Cách so sánh khiến người đọc dễ hình dung.

- Lí lẽ và bằng chứng có vai trò làm cho luận điểm trở nên sáng tỏ, giàu sức thuyết phục.

- Bài nghị luận được viết năm 1986, lúc hai phe, đứng đầu là hai cường quốc (Mỹ và Liên Xô) mâu thuẫn gay gắt, cuộc chạy đua vũ trang đã lên đến đỉnh điểm, đặc biệt là vũ khí hạt nhân. Tại thời điểm đó, theo thông tin trong văn bản, số đầu đạn hạt nhân được bố trí khắp hành tinh là 50000, đủ sức để làm tan biến 12 lần Trái Đất. Người ta gọi thời kì này là “chiến tranh lạnh”, mặc dù chiến tranh chưa nổ ra, nhưng sự đối đầu hết sức căng thẳng, khiến chiến tranh ở quy mô rộng có thể bùng nổ bất cứ nơi nào, vũ khí hạt nhân có thể được sử dụng, lúc ấy, nhân loại sẽ bị hủy diệt.

- Từ bối cảnh trên, có thể thấy, vấn đề được bàn luận là chuyện vô cùng hệ trọng, vì nó quyết định sự sống còn của cả nhân loại.

- Chiến tranh hạt nhân “không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa” là một ý kiến chủ quan. Vì đây không phải là một điều đã xảy ra hay là một thực tế, mà là nhận định về một khả năng, trên cơ sở những hiểu biết của tác giả về sức công phá của vũ khí hạt nhân, thực trạng chạy đua loại vũ khí có sức huỷ diệt khủng khiếp này ở các cường quốc.

- Tác giả đã triển khai chủ đề đó thành các ý có quan hệ chặt chẽ với nhau:

+ Quá trình hình thành và phát triển sự sống trên Trái Đất để con người có được như ngày nay là vô cùng lâu dài.

+ Sự sống của muôn loài trên Trái Đất hết sức đẹp đẽ, kì diệu.

+ Thế nhưng, chỉ cần “bấm nút” hạt nhân, tất cả quá trình sự sống vĩ đại của hàng bao nhiêu triệu năm sẽ trở lại điểm xuất phát.

=> Cách triển khai đoạn văn như vậy khiến cho ý kiến chủ quan của người viết trở nên có sức nặng, đầy tính thuyết phục.

- Bài nghị luận được trích từ một tham luận đọc tại hội nghị nguyên thủ quốc gia của một số nước, thể hiện quan điểm, thái độ rạch ròi, dứt khoát của Mác-két. Nhà văn đã lên tiếng phản đối quyết liệt việc phát triển vũ khí hạt nhân.

- Tác giả đã thể hiện thái độ của mình bằng nhiều cách:

+ Để cho sự thật khách quan tự liên tiếng (các số liệu)

+ Thể hiện thái độ trực tiếp (“Chúng ta đến đây để cố gắng chống lại việc đó, đem tiếng nói của chúng ta tham gia vào bản đồng ca của những người đòi hỏi một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hòa bình, công bằng.”)

+ Dùng cách liên tưởng lạ lùng (đề nghị mở “nhà băng lưu trữ trí nhớ có thể tồn tại được sau thảm họa hạt nhân”).

- Thông điệp mà tác giả muốn truyền đi: Thế giới hãy bằng mọi cách ngăn chặn chạy đua vũ trang, loại bỏ vũ khi hạt nhân.

- Trong tình hình hiện nay của thế giới, thông điệp trên vẫn còn nguyên ý nghĩa thời sự, bởi vì:

+ Số vũ khí hạt nhân mà các quốc gia sở hữu không ngừng tăng lên.

+ Do xung đột về chính trị, quân sự cho nên các hiệp ước hạn chế vũ khí hạt nhân giữa hai cường quốc rất kém hiệu lực.

+ Một số nước thường xuyên tiến hành các vụ thử hạt nhân để đi đến sản xuất vũ khí hàng loạt.

(1) Vũ khí hạt nhân đang là hiểm họa đe dọa sự tồn vong của nhân loại. (2) Mỗi cuộc thử nghiệm đều dẫn đến việc phát tán vào môi trường các chất phóng xạ, phân tán và lắng đọng khắp nơi trên hành tinh. (3) Con người sẽ khó có thể sử dụng vùng đất xung quanh địa điểm thử nghiệm. (4) Người ta tạo ra vũ khí hạt nhân từ các nguồn tài nguyên không thể tái tạo, điều đó đe dọa trực tiếp đến tương lai của thế hệ sau. (5) Hơn nữa, các vụ nổ vũ khí hạt nhân có liên quan trực tiếp đến sự phát triển của bệnh ung thư. (6) Bên cạnh đó, vũ khí hạt nhân cũng có thể có nguy cơ bị mất vào tay khủng bố. (7) Nếu hai siêu cường chẳng hạn như Nga và Mỹ quyết định tiến hành các vụ tấn công trả đũa lẫn nhau sẽ mang lại những hậu quả toàn cầu. (8) Và lịch sử dạy chúng ta rằng phải tiếp tục nâng cao cảnh giác trong việc bảo vệ nhân loại trước những nguy cơ mà vũ khí hạt nhân tạo ra.

- Đọc văn bản Đấu tranh cho một thế giới hoà bình, gặp tên viết tắt các tổ chức quốc tế như FAO, UNICEF, việc đầu tiên cần làm là tra cứu tài liệu để hiểu được cách viết đầy đủ tên đó và nghĩa của nó.

+ Ví dụ: FAO là viết tắt cụm từ Food and Agriculture Organization, tên tiếng Anh của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc; UNICEF là viết tắt cụm từ United Nations International Children`s Emergency Fund, tên tiếng Anh của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc.

- Nếu không biết nghĩa của cụm từ biểu thị tên tổ chức quốc tế thì sẽ không hiểu được nội dung của câu.

- Sự ấn tượng trong phần mở bài và kết bài:

+ Mở bài: Khái quát chủ đề và các nghệ thuật đặc sắc được sử dụng trong tác phẩm.

+ Kết bài: Khẳng định sự sâu sắc của nội dung cũng như suy nghĩ, tâm tư tình cảm của tác giả.

- Một số cách viết để mở bài và kết bài được lôi cuốn, hấp dẫn:

+ Mở bài: Trích dẫn câu nói nổi tiếng của một nhân vật lịch sử nào đó, bắt đầu bằng một tình huống, câu chuyện cụ thể,…

+ Kết bài: Nhấn mạnh ý nghĩa hoặc các thông điệp được truyền tải trong tác phẩm, kết thúc tác phẩm bằng một câu nói của nhân vật nổi tiếng, liên hệ bài học rút ra từ văn bản với bản thân,…

1. Chuẩn bị trước khi viết

* Trước tiên, em hãy trả lời các câu hỏi sau:

- Đề tài bài viết là gì? Lựa chọn đề tài như thế nào để bài viết hấp dẫn, lôi cuốn?

- Mục đích viết bài này là gì?

- Người đọc có thể là ai? Họ mong đợi nhận được điều gì từ bài viết của em?

- Trên cơ sở đề tài, mục đích viết, người đọc đã xác minh, em sẽ chọn cách viết nào cho phù hợp?

* Có hai nhóm tư liệu em cần thu thập:

- Những ghi chép của bản thân khi đọc tác phẩm (giấy ghi chú, nhật kí đọc, sản phẩm sáng tạo,…). Nhóm tư liệu này giúp em khơi những ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về tác phẩm, khơi gợi cảm hứng viết, xác định được luận điểm cần triển khai.

- Những bài phê bình, phỏng vấn, tư liệu báo chí,… liên quan đến tác phẩm. Nhóm tư liệu này giúp em hiểu sâu hơn về tác phẩm cần viết, nắm bắt được các ý kiến khác nhau về tác phẩm.

2. Tìm ý, lập dàn ý

* Hãy tìm ý cho bài viết bằng cách trả lời những câu hỏi sau:

- Chủ đề chính của tác phẩm là gì? Chủ đề ấy được thể hiện như thế nào trong tác phẩm (qua nhân vật, hình ảnh, sự việc, cốt truyện,…) và gợi ra thông điệp, suy nghĩ, tình cảm gì ở người đọc?

- Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm thể hiện ở những phương diện nào? Những nét đặc sắc về nghệ thuật biểu hiện như thế nào trong tác phẩm?

* Chọn lọc và sắp xếp các ý vừa tìm được thành dàn ý hoàn chỉnh. Với kiểu bài phân tích tác phẩm văn học, có ba cách để triển khai luận điểm như sau:

- Cách 1: Nêu luận điểm về chủ đề, sau đó nêu luận điểm về hình thức nghệ thuật.

- Cách 2: Nêu luận điểm về hình thức nghệ thuật, nêu luận điểm về chủ đề.

- Cách 3: Triển khai song song luận điểm về hình thức nghệ thuật với chủ đề.

- Lưu ý: Khi triển khai lí lẽ, bằng chứng để làm sáng tỏ luận điểm, cần tránh sự trùng lặp về ý giữa các luận điểm. Một số bằng chứng có thể dùng để làm sáng tỏ cho nhiều luận điểm, nhưng với mỗi luận điểm, cách triển khai lí lẽ phân tích, lí giải cần khác nhau.

3. Viết bài

- Từ dàn ý, em viết bài văn hoàn chỉnh. Khi viết cần chú ý:

+ Kết hợp nêu luận điểm, lí lẽ, bằng chứng.

+ Tách đoạn hợp lí và sử dụng các phương tiện liên kết để liên kết luận điểm, lí lẽ, bằng chứng.

+ Sử dụng một số cách viết để mở bài và kết bài hấp dẫn như: trích những đoạn thơ cùng chủ đề với tác phẩm cần phân tích, trích dẫn danh ngôn, nhận định về tác giả, tác phẩm,…

+ Trong một số trường hợp, em có thể trao đổi với các ý kiến trái chiều về tác phẩm đề làm cho nội dung bài viết thêm phong phú.

Bài viết tham khảo:

Chiến tranh – một đề tài trong văn học Việt Nam đã được nhiều tác giả khai thác dưới các góc độ khác nhau. Đối với tôi, một trong những tác phẩm làm lay động tâm hồn nhất chính là truyện ngắn "Bí ẩn của làn nước" của Bảo Ninh. Khác với hình ảnh hào hùng, sử thi thường thấy, Bảo Ninh đã đem đến một góc nhìn đầy ám ảnh và bi thương về chiến tranh. Tác phẩm này không chỉ khắc họa rõ nét sự tàn khốc của bom đạn mà còn đi sâu vào nỗi đau, mất mát của những con người vô danh – những người nông dân nơi hậu phương.

"Bí ẩn của làn nước" mở đầu bằng một cảnh tượng kinh hoàng khi bom đạn phá vỡ đê điều, nhấn chìm làng mạc, đẩy người dân vào cảnh cùng cực. Những lời kể chân thực, không chút mỹ lệ hóa của tác giả khiến người đọc cảm nhận được rõ ràng sự kinh hoàng của chiến tranh. Bom đạn không chỉ hủy hoại đất đai, tài sản mà còn cướp đi mạng sống của những người vô tội. Trong đêm tối đầy hỗn loạn ấy, người đàn ông – nhân vật "tôi" – đã mất đi vợ và đứa con trai mới sinh, một nỗi đau tột cùng mà anh không bao giờ quên.

Thời gian trôi qua, dòng sông vẫn cứ chảy, nhưng nỗi đau trong lòng người đàn ông vẫn mãi âm ỉ. Anh vẫn ra đê ngắm dòng nước trôi, nơi mà vợ con anh đã bị dòng nước cướp đi. Bằng ngòi bút tài tình, Bảo Ninh đã tạo nên một không gian nghệ thuật đầy ám ảnh, nơi con người bị đẩy vào bi kịch lớn nhất của cuộc đời. Những hình ảnh như mái nhà bị cuốn trôi, người vợ lao mình xuống dòng nước để cứu con... khiến người đọc không khỏi rùng mình trước sự tàn bạo của chiến tranh.

Điều đặc biệt ở tác phẩm này là cách mà Bảo Ninh khắc họa nỗi đau của những người nông dân – những người thường bị lãng quên trong chiến tranh. Họ không phải là những người cầm súng chiến đấu, nhưng họ cũng chịu đựng những mất mát, tổn thương không kém gì những người lính nơi tiền tuyến. Bảo Ninh đã thổi vào từng trang viết của mình sự cảm thông sâu sắc, tố cáo sự tàn khốc của chiến tranh và đồng thời tôn vinh sức chịu đựng bền bỉ của con người.

"Bí ẩn của làn nước" không chỉ là một câu chuyện về chiến tranh, mà còn là một tác phẩm về nỗi đau, về ký ức và về những bí mật mà con người chôn giấu trong lòng. Tác phẩm này đã để lại trong tôi một ấn tượng sâu sắc, không chỉ bởi nội dung bi thương mà còn bởi cách tác giả đưa người đọc vào tâm trạng, vào nỗi đau của nhân vật. Đó là nỗi đau không thể nói thành lời, một nỗi đau âm ỉ mà dòng thời gian không thể xóa nhòa.

Với tôi, "Bí ẩn của làn nước" của Bảo Ninh là một tác phẩm đáng nhớ, một tiếng nói lên án chiến tranh mạnh mẽ và đồng thời là một lời nhắc nhở về những gì chiến tranh để lại trong lòng những người sống sót. Đây không chỉ là một câu chuyện, mà là một bức tranh buồn về cuộc đời và số phận của những con người nhỏ bé, vô danh trong vòng xoáy của lịch sử.

4. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

- Đọc lại bài viết của mình và dùng bảng kiểm dưới đây để chỉnh sửa:

Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học:

Chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật

- Ghi lại những điều cần lưu ý về cách viết kiểu bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học: chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật.

Những cách tiếp cận khác nhau về cùng một vấn đề trong văn bản giúp người đọc có thể nhìn nhận vấn đề ở nhiều góc độ khác nhau, từ đó có cái nhìn tổng quan, sâu sắc hơn.

- Một số lưu ý về việc tham khảo, trích dẫn tài liệu để tránh đạo văn:

+ Trích dẫn nguyên văn câu nói, ý kiến của tác giả và để trong dấu ngoặc kép

+ Phần trích dẫn có thể bao gồm các nội dung sau: tác giả, tác phẩm/ công trình, nhà xuất bản, năm xuất bản,…

- Ví dụ:

Nguyễn Công Hoan (1903-1977) là một nhà văn nổi tiếng của Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn đầu thế kỷ 20. Ông được coi là một trong những cây bút tiên phong của văn học hiện thực phê phán Việt Nam. Các tác phẩm của Nguyễn Công Hoan thường xoay quanh cuộc sống nghèo khó và những bất công xã hội trong thời kỳ thực dân Pháp, với giọng văn châm biếm, hài hước nhưng đầy cay đắng. Ông được coi là người mở đường cho một dòng văn chương Việt hiện đại. Trong từ điển bách khoa Việt Nam đã đánh giá cao về sự nghiệp văn chương của Nguyễn Công Hoan: Có thể nói Nguyễn Công Hoan là ngọn cờ đầu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam… Nguyễn Công Hoan đến với chủ nghĩa hiện thực bằng văn học trào phúng. Từ những truyện đầu tiên, ông đã tìm đề tài trong những người nghèo khổ, cùng khốn của xã hội. Đa số nhân vật phản diện của ông đều thuộc tầng lớp thượng lưu giàu có và quan lại, cường hào. Toàn những cảnh xấu xa, bỉ ổi, những chuyện bất công, ngang ngược, những con người ghê tởm, đáng khinh bỉ. Nguyễn Công Hoan tạo ra những tình huống bất ngờ, rồi phá lên cười và làm cho người khác cười theo, nhưng ngẫm lại thật thương tâm đau xót…

- Phần trích dẫn về nhà văn Nguyễn Công Hoan trong Từ điển bách khoa Việt Nam.

- Đối với bài văn nghị luận phân tích tác phẩm văn học, cần lưu ý một số điều sau khi phân tích chủ đề và những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm:

+ Xác định chủ đề của tác phẩm.

+ Xác định và phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật, từ đó nêu bật nội dung của tác phẩm.

- Ví dụ: Dòng sông Hương đã là nguồn cảm hứng của nhiều nghệ sĩ. Dưới ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường, dòng sông luận Hương đã trở thành một người con gái đẹp có tâm hồn, có cá tính, dịu dàng một vẻ sang trọng, đằm thắm một vẻ đẹp đầy văn hóa.

- Lỗi lập luận:

+ Luận điểm chưa rõ ràng, không có sự nhấn mạnh hoặc phát triển ý.

+ Luận điểm chưa có tính khái quát cao.

- Danh lam thắng cảnh là những địa danh có các đặc điểm thiên nhiên độc đáo và đẹp đẽ, thường được con người công nhận và bảo tồn như là những tài nguyên du lịch quý giá.

- Để một khu rừng trở thành danh lam thắng cảnh thì cần có những yếu tố:

+ Có những đặc trưng về địa chất, địa hình, hệ sinh thái, cảnh quan thiên nhiên ấn tượng và khác biệt so với những nơi khác.

+ Có giá trị văn hóa, lịch sử, tín ngưỡng của dân tộc.

+ Có tiềm năng phát triển du lịch.

- Mục đích của đoạn văn là giới thiệu các thông tin tổng quan về Vườn Quốc gia Cúc Phương:

+ Thời gian thành lập.

+ Những lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, sự đa dạng về hệ sinh thái.

+ Các giá trị văn hóa – lịch sử.

- Đoạn văn nói về cảnh quan thiên nhiên và giá trị văn hóa mà rừng núi Cúc Phương mang lại:

+ Có nhiều hang động đẹp với những cái tên rất gợi cảm như động Sơn Cung, động Vui Xuân, động Phò Mã,…

+ Một số hang động còn lưu giữ những di chỉ khảo cổ có giá trị như rìu đá, mũi tên đá, dao bằng vỏ sò và một số dụng cụ chứng tỏ con người đã từng sinh sống tại Cúc Phương từ 7 000 – 12 000 năm trước.

- Các đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh được thể hiện trong văn bản Vườn Quốc gia Cúc Phương:

+ Về cấu trúc: gồm có ba phần.

+ Về đặc điểm hình thức:

+ Về cách trình bày thông tin: theo cách phân loại đối tượng; trình bày sự phong phú, đa dạng về hệ thực vật và động vật của Vườn Quốc gia Cúc Phương.

- Văn bản đã trình bày những thông tin cơ bản: thời gian thành lập; những lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, sự đa dạng về hệ sinh thái; các giá trị văn hóa – lịch sử.

- Nhan đề Vườn Quốc gia Cúc Phương đã làm nổi bật được nội dung của toàn văn bản vì nhan đề đã trực tiếp đề cập đến đối tượng chính là Vườn Quốc gia Cúc Phương và xoay quanh vào việc cung cấp các thông tin chính để làm rõ những đặc điểm về rừng núi Cúc Phương.

- Cách trình bày thông tin của phần văn bản này là trình bày thông tin theo cách phân loại đối tượng.

+ Đầu tiên, giới thiệu khái quát về đặc điểm của quần thể động, thực vật “Vườn Quốc gia Cúc Phương có quần thể động, thực vật vô cùng phong phú và đa dạng.”.

+ Sau đó, tập trung đi sâu vào phân tích từng chi tiết để làm rõ sự phong phú, đa dạng của thực vật và động vật trong rừng núi Cúc Phương.

- Vai trò của cách trình bày thông tin với việc thực hiện mục đích của văn bản: Cung cấp đầy đủ những dẫn chứng cụ thể về sự đa dạng và phong phú của thực vật và động vật trong Vườn Quốc gia Cúc Phương. Từ đó, góp phần làm tăng tính thuyết phục cho văn bản.

- Một số yếu tố miêu tả trong văn bản:

+ Cúc Phương còn là nơi cư trú của nhiều loài chim nhiệt đới với nhiều sắc lông, kích cỡ, âm thanh, giọng hót.

+ Mùa bướm nở, rừng già như trẻ lại, tưng bừng lấp lánh với những cánh bướm dập dìu. Bướm ở đây nhiều vô kể và rất nhiều chủng loại, dệt nên tấm thảm hoa đủ màu.

+ Không gian toàn một màu đen bao phủ, tiếng chim hót thưa dần rồi được thay bằng vô khối âm thanh, hình ảnh quen, lạ, chứa đầy âm hưởng núi rừng như tiếng lá xào xạc, hay ánh sáng lấp ló của từng đôi, từng bày đom đóm…

+ …

- Việc sử dụng yếu tố miêu tả không làm ảnh hưởng đến mục đích cung cấp thông tin chính xác về danh lam thắng cảnh. Vì các yếu tố miêu tả giúp tạo nên sự sinh động, hấp dẫn, gây ấn tượng mạnh mẽ về vẻ đẹp thiên nhiên tại Cúc Phương. Từ đó, mục đích giới thiệu, quảng bá, thu hút du khách đến với địa điểm này được thực hiện hiệu quả hơn.

Vai trò của chi tiết loài voọc mông trắng không chỉ cung cấp thông tin về một loài động vật đặc trưng trong hệ sinh thái của vườn, mà còn góp phần tăng tính cụ thể, sinh động quần thể động vật phong phú tại Cúc Phương, nhấn mạnh giá trị bảo tồn và gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc, từ đó tăng tính hấp dẫn của thông tin trong toàn bộ văn bản giới thiệu về Vườn Quốc gia Cúc Phương.

- Khi đọc văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử, em muốn biết những thông tin:

+ Tên di tích lịch sử.

+ Thời gian xây dựng hoặc hình thành.

+ Những sự kiện, nhân vật lịch sử liên quan đến di tích lịch sử.

+ Vai trò, ý nghĩa lịch sử, văn hóa của di tích lịch sử.

- Cách trình bày thông tin trong đoạn văn này là cách trình bày thông tin theo trình tự không gian.

- Hệ thống nền đài được tác giả miêu tả lần lượt từ: tổng thể nền đài; ở phần giữa của nền đài; ở trong lòng mỗi cánh chữ U; các cửa Tả Dịch môn và Hữu Dịch môn.

Tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ phần trên được tách ra thành 9 bộ mái riêng biệt, to nhỏ, cao thấp khác nhau, tạo nên sự nhấp nhô của các hình khối trong không gian như hình những con chim phụng đang bay. Vì vậy, dân gian gọi là lầu Ngũ Phụng.

- Đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử được thể hiện trong văn bản Ngọ Môn:

+ Về cấu trúc của văn bản: gồm có 3 phần.

+ Về đặc điểm hình thức của văn bản:

+ Về cách trình bày thông tin của văn bản: văn bản trình bày thông tin theo trật tự không gian và theo các đối tượng phân loại.

- Để xác định được đặc điểm của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử được thể hiện trong văn bản Ngọ Môn, cần dựa vào nội dung của văn bản và những thông tin chi tiết được trình bày trong văn bản.

- Phần văn bản thể hiện cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại là “Đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn”.

- Căn cứ xác định: Đầu tiên, trong phần “Đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn” được chia thành hai hệ thống “Nền đài” và “Lầu Ngũ Phụng”. Sau đó, tác giả bắt đầu giới thiệu cụ thể đặc điểm hai thành phần của kiến trúc ấy là hệ thống “Nền đài” và “Lầu Ngũ Phụng”.

- Tác dụng: cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại giúp văn bản trở nên rõ ràng, mạch lạc và dễ tiếp cận. Người đọc có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin theo từng phần, từ đó hiểu sâu hơn về Ngọ Môn và giá trị của nó trong văn hóa Việt Nam.

- Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là hình ảnh.

- Vai trò: cung cấp cái nhìn trực quan về di tích Ngọ Môn, giúp người đọc dễ dàng hình dung vẻ đẹp kiến trúc và không gian xung quanh.

Nhan đề Ngọ Môn có mối quan hệ liên kết chặt chẽ với các thông tin cơ bản của văn bản. Nhan đề Ngọ Môn không chỉ giới thiệu khái quát những thông tin về (đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn, nét riêng trong cách trang trí Ngọ Môn) mà còn gợi mở và kết nối các nội dung, tạo nên một bức tranh toàn diện về di tích này.

Vai trò: những thông tin chi tiết về hệ nền đài và lầu Ngũ Phụng không chỉ làm phong phú thêm nội dung văn bản mà còn giúp người đọc hiểu sâu sắc hơn về đặc điểm kiến trúc, giá trị văn hóa và lịch sử của Ngọ Môn, từ đó giúp người đọc hiểu rõ hơn về di tích lịch sử này.

- Văn bản trên đã thể hiện những đặc điểm của một bài phỏng vấn sau:

+ Trình bày nội dung trao đổi giữa Tiến sĩ Tống Trung Tiến với phóng viên Nguyễn Thu Hà về “Những giá trị khảo cổ từ Hoàng thành Thăng Long cần được UNESCO công nhận”.

+ Về cấu trúc của văn bản: bài phỏng vấn thường có 3 phần.

+ Về đặc điểm hình thức của văn bản:

· Phân biệt hệ thống câu hỏi và câu trả lời bằng cách dùng các kiểu chữ (câu hỏi được in nghiêng, câu trả lời được in thường).

· Sử dụng hệ thống câu hỏi mở (Với kết quả nghiên cứu trên, Tiến sĩ có nhận định gì về lịch sử Hoàng thành trước kia?) và một số thuật ngữ chuyên ngành (khảo cổ học, phác dựng, di vật,…).

- Mục đích của văn bản:

+ Thu thập thông tin về quá trình và kết quả nghiên cứu khảo cổ khu Hoàng thành Thăng Long; giá trị lịch sử và văn hóa của công trình khảo cổ về Hoàng thành Thăng Long.

+ Khuyến khích sự hỗ trợ từ cộng đồng và các cơ quan chức năng trong việc thúc đẩy sự công nhận của UNESCO.

+ Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa.

- Hệ thống câu hỏi trong văn bản đã giúp người phỏng vấn đạt được mục đích vì các câu hỏi của người phỏng vấn đã khéo léo dẫn dắt người được phỏng vấn chia sẻ đầy đủ những thông tin chi tiết về quá trình khai quật khảo cổ; những di tích, di vật đặc trưng được phát hiện ở dưới lớp đất của Hoàng thành Thăng Long; những nhận định của người nghiên cứu đối với Hoàng thành Thăng Long.

- Thông tin cơ bản của văn bản là quá trình và kết quả nghiên cứu khảo cổ khu Hoàng thành Thăng Long.

- Vai trò của nhan đề trong việc thể hiện thông tin cơ bản của văn bản là phản ánh trực tiếp nội dung của văn bản, giúp người đọc nhanh chóng hiểu được chủ đề chính của văn bản là những giá trị khảo cổ từ Hoàng thành Thăng Long cần được UNESCO công nhận.

a. Những loại phương tiện phi ngôn ngữ (ngoài hình ảnh) có thể dùng để biểu đạt thông tin về đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn: sơ đồ, infographic, poster, mô hình giấy 3D kiến trúc Ngọ Môn,…

b. Mô hình giấy 3D kiến trúc Ngọ Môn:

- Đây là mô hình giấy 3D của kiến trúc Ngọ Môn, một công trình tiêu biểu của triều Nguyễn, nổi bật với nhiều giá trị độc đáo và được coi là biểu tượng của cố đô Huế. Khi quan sát mô hình, chúng ta nhận thấy tổng thể kiến trúc Ngọ Môn được chia thành hai phần: hệ thống nền đài phía dưới và hệ thống lầu Ngũ Phụng phía trên. Ở giữa nền đài có ba cửa đi song song: cửa Ngọ Môn dành cho vua, và hai cửa Tả Giáp môn cùng Hữu Giáp môn dành cho các quan văn, võ theo hầu trong đoàn Ngự đạo. Phần lầu Ngũ Phụng trên nền đài có hai tầng, tầng dưới lớn hơn và tầng trên nhỏ hơn, với 13 gian được cấu trúc thành hình chữ U giống như nền đài. Tuy nhiên, phần trên được chia thành 9 bộ mái riêng biệt, có kích thước và chiều cao khác nhau, tạo nên hình ảnh nhấp nhô như những chim phụng đang bay, rất tinh xảo và đẹp mắt.

a. Văn bản này sử dụng những loại phương tiện phi ngôn ngữ hình ảnh, số liệu, bản đồ để biểu đạt thông tin.

b. So sánh cách trình bày thông tin của văn bản này với văn bản Vườn Quốc gia Cúc Phương:

- Tên viết tắt được in đậm trong các trường hợp:

+ UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc). Đây là tên viết tắt của tổ chức quốc tế.

+ VOV: Báo Điện tử đài Tiếng nói Việt Nam.

- Tác dụng: việc sử dụng tên viết tắt trong các trường hợp trên để làm cho văn bản ngắn gọn hơn.

- Mục đích viết của văn bản: tác giả muốn cung cấp thông tin về Cột cờ Thủ Ngữ, qua đó làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa của nó.

- Những đặc điểm giúp em nhận ra mục đích ấy:

+ Về cấu trúc của văn bản: gồm có 3 phần.

+ Về đặc điểm hình thức của văn bản:

+ Về cách trình bày thông tin của văn bản: trình bày thông tin theo trình tự thời gian.

- Phần văn bản: “Cách mạng tháng Tám thành công… sự hi sinh anh dũng vì Tổ quốc của những người Việt Nam” được trình bày thông tin theo trật tự thời gian.

- Tác dụng: giúp người đọc dễ dàng nắm bắt diễn biến lịch sử của di tích Cột cờ Thủ Ngữ qua các sự kiện, đồng thời tạo mạch liên kết các sự kiện lại với nhau, từ đó hiểu rõ hơn về mạch phát triển của các sự kiện.

- Thông tin cơ bản của phần văn bản: quá trình hình thành và xây dựng, sửa chữa của di tích Cột cờ Thủ Ngữ.

- Thông tin chi tiết của phần văn bản:

+ Sau khi chiếm được Nam Kỳ, vào năm 1862, người Pháp tiến hành xây dựng khu thương cảng Sài Gòn làm đầu mối giao thương với quốc tế.

+ Năm 1863, tòa nhà trụ sở của hãng vận tải biển này được xây dựng ở hữu ngạn sông Sài Gòn,… Vì thế sau này dân gian quen gọi là Cột cờ Thủ Ngữ.

+ Ban đầu, cột tín hiệu này được làm đơn giản bằng gỗ cột buồm trồng xuống đất, không có khối công trình gì ở chân đế.

+ Giai đoạn 1867 – 1910, cột cờ được dựng lại bằng sắt, cao khoảng 40 m và đã xuất hiện thêm sàn để đứng kéo cờ.

+…

+ Từ năm 1975 – 2000, công trình trải qua một số đợt cải tạo, và đến năm 2011 thì được trùng tu với hình dáng kiến trúc như chúng ta đã thấy hiện nay.

- Vai trò của các chi tiết trong phần văn bản đã nêu:

+ Giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh, nguyên nhân dẫn đến quá trình hình thành và phát triển của Cột cờ Thủ Ngữ.

+ Tạo ra sự liên kết giữa quá khứ và hiện tại, giúp người đọc nhận thức rõ hơn về quá trình phát triển của thành phố Sài Gòn và giá trị của di tích Cột cờ Thủ Ngữ trong đời sống hiện đại.

- Văn bản sử dụng loại phương tiện phi ngôn ngữ: hình ảnh.

- Vai trò: giúp minh họa và tạo sự sinh động cho văn bản, giúp người đọc dễ dàng hình dung về kiến trúc của di tích Cột cờ Thủ Ngữ; ngoài ra, nó có thể khơi gợi cảm xúc và tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

- Ý nghĩa của nhan đề Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn trong việc thể hiện (các) thông tin cơ bản của văn bản:

+ Giúp người đọc nhận diện rõ ràng đối tượng chính được nói đến trong văn bản là di tích Cột cờ Thủ Ngữ - di tích cổ bên sông Sài Gòn.

+ “Di tích cổ” khẳng định tuổi đời và gợi nhớ đến những bề dày lịch sử, làm nổi bật tầm quan trọng của Cột cờ Thủ Ngữ trong bối cảnh lịch sử Việt Nam.

+ Xác định được nơi tọa lạc của di tích Cột cờ Thủ Ngữ là bên sông Sài Gòn.

+ Nhan đề khéo léo gợi mở cho người đọc về nội dung văn bản, khuyến khích họ tìm hiểu sâu hơn về lịch sử, ý nghĩa của di tích Cột cờ Thủ Ngữ.

- Bố cục của bài viết gồm 3 phần:

- Nhan đề và các đề mục trong văn bản có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.

- Vai trò của các đề mục trong văn bản: thể hiện rõ nội dung chính của văn bản (vị trí tọa lạc và lịch sử hình thành, đa dạng sinh học, giá trị, cách tham quan), giúp tổ chức thông tin một cách có hiệu quả.

- Cách trình bày thông tin được sử dụng chủ yếu trong bài viết trên: trình bày thông tin theo các đối tượng phân loại.

- Tác dụng:

+ Cung cấp các thông tin khái quát về thắng cảnh và giới thiệu chi tiết từng đối tượng của thắng cảnh.

+ Làm cho thông tin trong bài viết trở nên rõ ràng và có hệ thống, giúp người đọc dễ dàng hiểu và ghi nhớ.

- Người viết tô đậm những từ ngữ trong văn:

+ Vị trí tọa lạc và lịch sử hình thành.

+ Đa dạng sinh học Vườn Quốc gia Tràm Chim.

+ Giá trị của Vườn Quốc gia Tràm Chim.

+ Cách tham quan Vườn Quốc gia Tràm Chim.

- Dụng ý: nhấn mạnh những nội dung chính trong văn bản, giúp người đọc dễ dàng tiếp cận và ghi nhớ các thông tin.

- Về hình ảnh minh họa: đẹp, rõ nét để minh họa cho các đặc điểm nổi bật của danh lam thắng cảnh hoặc di tích.

- Về sơ đồ, bảng biểu: sử dụng biểu đồ hoặc sơ đồ để mô tả cấu trúc, vị trí hoặc các thông tin liên quan đến thắng cảnh hoặc di tích. Điều này giúp người đọc dễ hình dung hơn.

- Về kiểu chữ: các từ ngữ quan trọng có thể được tô đậm hoặc in nghiêng để nhấn mạnh.

- Những điều em đã học được về cách thuyết minh một danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử từ bài viết trên:

+ Xác định đúng cấu trúc của một bài viết thuyết minh về danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử.

+ Tìm hiểu đầy đủ, xác thực các thông tin chính liên quan đến đối tượng thuyết minh.

+ Nhấn mạnh những thông tin quan trọng trong bài viết bằng cách tô đậm hoặc in nghiêng các từ ngữ quan trọng.

+ Sử dụng nhiều phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu, mô hình 3D,…) để bài viết trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

- Tìm hiểu yêu cầu hoặc thể lệ của cuộc thi mà bài viết cần đáp ứng.

- Xác định đối tượng, kiểu bài, mục đích viết và người đọc.

- Với mục đích và người đọc đó, nên chọn trình bày nội dung gì, cách viết như thế nào cho phù hợp?

- Trực tiếp tham quan danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử để ghi chép thông tin (tham khảo phiếu sau):

- Tìm các tư liệu về danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử trên Internet, tạp chí/ sách chuyên ngành, báo, phim tư liệu,… Trường hợp có những thông tin khác nhau hoặc trái chiều liên quan đến danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử, cần tham khảo tư liệu gốc hoặc đối chiếu tư liệu từ các nguồn chính thống, đáng tin cậy nhằm lựa chọn thông tin chính xác.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

- Đọc và phân loại các thông tin đã thu thập, đánh dấu những thông tin quan trọng, ghi chú thư mục và nguồn trích dẫn của tài liệu tham khảo mà em có thể sử dụng cho bài viết.

- Từ thông tin đã thu thập, lập sơ đồ dàn ý cho bài viết (tham khảo bảng sau):

Bước 3: Viết bài

- Triển khai bài viết dựa trên dàn ý. Khi viết, cần chú ý:

+ Đảm bảo cấu trúc ba phần của bài viết

+ Đặt nhan đề giới thiệu tên và đặc điểm nổi bật của danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử để hấp dẫn người đọc.

+ Trình bày hệ thống các đề mục để làm rõ được những thông tin nổi bật, đặc sắc về danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử.

+ Kết hợp thuyết minh với miêu tả, tự sự, biểu cảm…

+ Kết hợp các cách trình bày thông tin như: theo trật tự không gian, trật tự thời gian, phân loại đối tượng, so sánh, đối chiếu…

+ Kết hợp các phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu,…) để làm nổi bật, hệ thống những thông tin quan trọng.

* Bài viết tham khảo

Chùa Một Cột, hay còn gọi là Liên Hoa Đài, là một trong những di tích lịch sử, văn hóa nổi bật của Hà Nội. Nằm trong quần thể di tích văn hóa của Thủ đô, chùa không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn là biểu tượng cho nghệ thuật kiến trúc truyền thống Việt Nam.

Vị trí tọa lạc và lịch sử hình thành

Chùa Một Cột được xây cất tại thôn Thanh Bảo, thuộc huyện Quảng Đức, phía Tây của hoàng thành Thăng Long lúc xưa. Hiện nay, chùa Một Cột tọa lạc ở phía sau phố Ông Ích Khiêm, thuộc quận Ba Đình, Hà Nội. Chùa Một Cột được xây dựng vào năm 1049 dưới triều đại Lý Thái Tông và hoàn thiện vào năm 1105 thời vua Lý Nhân Tông. Theo truyền thuyết, nhà vua đã mơ thấy Bồ Tát Quan Thế Âm ngồi trên một đóa hoa sen lớn. Từ đó, ông quyết định cho xây dựng chùa trên một cột gỗ cao vút, giống như hình ảnh trong giấc mơ. Chùa được thiết kế theo hình dáng hoa sen - biểu tượng của sự thuần khiết và thanh tịnh trong văn hóa phương Đông.

Đặc điểm kiến trúc nổi bật và độc đáo

Điểm nổi bật nhất của chùa là kiến trúc độc đáo với một cột gỗ lớn, cao khoảng 4 mét, vươn thẳng lên trời, tạo cảm giác như chùa đang nổi giữa hồ nước. Chùa có diện tích nhỏ nhưng lại rất tinh tế, với mái ngói uốn cong và các hoa văn chạm khắc tinh xảo thể hiện sự tỉ mỉ và khéo léo của nghệ nhân. Những họa tiết này thường mang tính biểu tượng, liên quan đến Phật giáo. Bên trong chùa, tượng Phật Quan Thế Âm được thờ cúng, thể hiện lòng tôn kính của người dân đối với các giá trị tâm linh. Chùa được xây dựng với kỹ thuật kiến trúc bền vững, khắc phục được tác động của thời tiết và thiên nhiên, giữ gìn vẻ đẹp qua nhiều thế kỉ.

Cảnh quan mang đến một không gian yên tĩnh và thanh bình

Chùa nằm giữa hồ nước, tạo nên khung cảnh thơ mộng và dịu dàng. Mặt nước phản chiếu hình ảnh chùa, tạo nên sự hài hòa và ấn tượng. Xung quanh chùa là những cây cổ thụ rợp bóng mát, tạo cảm giác thoải mái và gần gũi với thiên nhiên. Âm thanh của cây lá xào xạc cũng góp phần tạo nên không khí thanh tịnh của nơi đây. Vào những ngày lễ hội, cảnh quan chùa trở nên nhộn nhịp với dòng người đến cầu nguyện. Đèn lồng, hoa tươi và các hoạt động văn hóa tạo nên không khí vui tươi.

Giá trị văn hóa, lịch sử

Chùa Một Cột là nơi thờ tự Phật Quan Thế Âm, biểu tượng cho lòng từ bi và sự che chở. Đây là điểm đến quan trọng cho những người tìm kiếm bình an và may mắn. Chùa Một Cột được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2006, khẳng định vị thế của nó trong di sản văn hóa Việt Nam. Đây là niềm tự hào của người dân Hà Nội và cả nước. Chùa đã chứng kiến nhiều biến cố quan trọng trong lịch sử Việt Nam, từ thời kì phong kiến đến các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Nó là nhân chứng cho sự kiên cường và lòng yêu nước của người dân. Chính vì vậy, Chùa Một Cột không chỉ là một di tích, mà còn là biểu tượng của văn hóa, lịch sử và tâm linh của dân tộc Việt Nam.

Cách thức tham quan

Chùa mở cửa từ sáng sớm đến chiều tối, thường là từ 7 giờ đến 18 giờ. Tuy nhiên, thời gian có thể thay đổi vào các dịp lễ hội. Tham quan Chùa Một Cột thường miễn phí. Tuy nhiên, du khách nên chuẩn bị một ít tiền nếu muốn đóng góp cho quỹ bảo trì hoặc mua sắm đồ lưu niệm. Thời điểm lí tưởng để tham quan chùa là vào sáng sớm hoặc chiều muộn, khi thời tiết mát mẻ. Nếu muốn trải nghiệm không khí lễ hội, du khách nên đến vào các dịp lễ lớn như Rằm tháng Giêng. Khi đến chùa, du khách nên giữ gìn trật tự và tôn trọng không gian linh thiêng. Nên tìm hiểu về lịch sử và ý nghĩa của chùa để có trải nghiệm ý nghĩa hơn. Tham quan Chùa Một Cột không chỉ giúp du khách tìm hiểu về văn hóa và lịch sử, mà còn mang lại trải nghiệm bình yên giữa lòng thủ đô Hà Nội.

Chùa Một Cột là một di tích lịch sử đầy ý nghĩa, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc. Hằng năm, nơi đây thu hút hàng triệu khách du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Vì vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản này là trách nhiệm của mỗi người, để thế hệ mai sau có thể tiếp nối và gìn giữ những giá trị văn hóa quý báu của ông cha.

Bước 4. Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

- Sau khi viết xong, tự kiểm tra bài viết dựa vào những gợi ý trong bảng sau:

Bảng kiểm kĩ năng viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử

Đọc lại bài viết từ góc độ người đọc và trả lời các câu hỏi sau:

1. Bài viết có thú vị không? Có cung cấp những thông tin cụ thể, quan trọng về danh lam thắng cảnh/ di tích lịch sử không? Có khiến em muốn được đến đó tham quan không?

2. Bài viết này có cần điều chỉnh gì không?

Bước 1: Chuẩn bị bài nói

- Tìm hiểu các thông tin về đối tượng người nghe; địa điểm trình bày bài nói (Ở danh thắng, di tích hay ở địa điểm nào khác? Trong phòng hay ngoài trời?); thời lượng cho phép của bài nói.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

- Tóm tắt nội dung bài viết thành sơ đồ theo trình tự sau:

- Chuẩn bị các phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu, đoạn phim,…) để tăng sự hấp dẫn cho bài nói.

Bước 3: Luyện tập, trình bày

- Chào hỏi người nghe, tự giới thiệu về bản thân, mối quan tâm và sự yêu thích của em dành cho danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử giới thiệu.

- Trình bày các thông tin rõ ràng, mạch lạc, chính xác.

- Kết hợp sử dụng phương tiện ngôn ngữ và phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu, đoạn phim, ngôn ngữ hình thể,…).

- Lựa chọn từ ngữ phù hợp với văn nói.

- Dự kiến các câu hỏi, thắc mắc của người nghe và câu trả lời.

* Bài nói tham khảo

Xin chào các bạn, tớ tên là Nguyễn Thùy Dung. Tớ là một người yêu thích khám phá và tìm hiểu về lịch sử, văn hóa. Một trong những mối quan tâm lớn nhất của tớ là các danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử. Hôm nay, tớ muốn chia sẻ với các bạn về một di tích lịch sử, văn hóa nổi bật của Hà Nội, đó chính là Chùa Một Cột, hay còn gọi là Liên Hoa Đài.

Đầu tiên, tớ xin giới thiệu với các bạn về vị trí tọa lạc và lịch sử hình thành của Chùa Một Cột. Chùa Một Cột không chỉ mang giá trị tâm linh mà còn là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc truyền thống Việt Nam. Nằm trong quần thể di tích văn hóa của Thủ đô, chùa tọa lạc ở quận Ba Đình, nơi mà trước đây là thôn Thanh Bảo, thuộc huyện Quảng Đức.

Chùa Một Cột được xây dựng vào năm 1049 dưới triều đại Lý Thái Tông và hoàn thiện vào năm 1105 thời vua Lý Nhân Tông. Theo truyền thuyết, nhà vua đã mơ thấy Bồ Tát Quan Thế Âm ngồi trên một đóa hoa sen lớn. Từ đó, ông quyết định cho xây dựng chùa trên một cột gỗ cao vút, giống như hình ảnh trong giấc mơ. Chùa được thiết kế theo hình dáng hoa sen - biểu tượng của sự thuần khiết và thanh tịnh trong văn hóa phương Đông.

Tiếp theo, một điểm nổi bật nhất của chùa mà tớ muốn giới thiệu đến các bạn chính là kiến trúc độc đáo với một cột gỗ lớn, cao khoảng 4 mét, vươn thẳng lên trời, tạo cảm giác như chùa đang nổi giữa hồ nước. Chùa có diện tích nhỏ nhưng lại rất tinh tế, với mái ngói uốn cong và các hoa văn chạm khắc tinh xảo thể hiện sự tỉ mỉ và khéo léo của nghệ nhân. Những họa tiết này thường mang tính biểu tượng, liên quan đến Phật giáo. Bên trong chùa, tượng Phật Quan Thế Âm được thờ cúng, thể hiện lòng tôn kính của người dân đối với các giá trị tâm linh. Chùa được xây dựng với kỹ thuật kiến trúc bền vững, khắc phục được tác động của thời tiết và thiên nhiên, giữ gìn vẻ đẹp qua nhiều thế kỉ.

Ngoài kiến trúc độc đáo, Chùa Một Cột còn có cảnh quan rất đẹp. Chùa nằm giữa hồ nước, tạo nên khung cảnh thơ mộng và dịu dàng. Mặt nước phản chiếu hình ảnh chùa, tạo nên sự hài hòa và ấn tượng. Xung quanh chùa là những cây cổ thụ rợp bóng mát, tạo cảm giác thoải mái và gần gũi với thiên nhiên. Âm thanh của cây lá xào xạc cũng góp phần tạo nên không khí thanh tịnh của nơi đây. Vào những ngày lễ hội, cảnh quan chùa trở nên nhộn nhịp với dòng người đến cầu nguyện. Đèn lồng, hoa tươi và các hoạt động văn hóa tạo nên không khí vui tươi.

Và một điều quan trọng nhất mà tớ muốn nói đến chính là những giá trị văn hóa, lịch sử của Chùa Một Cột. Ở đây, nhiều bạn cũng đã biết Chùa Một Cột là nơi thờ tự Phật Quan Thế Âm, biểu tượng cho lòng từ bi và sự che chở. Đây là điểm đến quan trọng cho những người tìm kiếm bình an và may mắn. Chùa Một Cột được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt vào năm 2006, khẳng định vị thế của nó trong di sản văn hóa Việt Nam. Đây là niềm tự hào của người dân Hà Nội và cả nước. Chùa đã chứng kiến nhiều biến cố quan trọng trong lịch sử Việt Nam, từ thời kì phong kiến đến các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Nó là nhân chứng cho sự kiên cường và lòng yêu nước của người dân. Chính vì vậy, Chùa Một Cột không chỉ là một di tích, mà còn là biểu tượng của văn hóa, lịch sử và tâm linh của dân tộc Việt Nam.

Nghe tớ nói đến đây chắc hẳn nhiều bạn cũng muốn một lần được đến tham quan Chùa Một Cột. Chùa mở cửa từ sáng sớm đến chiều tối, thường là từ 7 giờ đến 18 giờ. Tuy nhiên, thời gian có thể thay đổi vào các dịp lễ hội. Tham quan Chùa Một Cột thường miễn phí. Tuy nhiên, du khách nên chuẩn bị một ít tiền nếu muốn đóng góp cho quỹ bảo trì hoặc mua sắm đồ lưu niệm. Thời điểm lí tưởng để tham quan chùa là vào sáng sớm hoặc chiều muộn, khi thời tiết mát mẻ. Nếu muốn trải nghiệm không khí lễ hội, du khách nên đến vào các dịp lễ lớn như Rằm tháng Giêng. Khi đến chùa, du khách nên giữ gìn trật tự và tôn trọng không gian linh thiêng. Nên tìm hiểu về lịch sử và ý nghĩa của chùa để có trải nghiệm ý nghĩa hơn. Tham quan Chùa Một Cột không chỉ giúp du khách tìm hiểu về văn hóa và lịch sử, mà còn mang lại trải nghiệm bình yên giữa lòng thủ đô Hà Nội.

Chùa Một Cột là một di tích lịch sử đầy ý nghĩa, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa và tâm linh của dân tộc. Đó là lí do tại sao tớ rất yêu thích nơi đây và luôn mong muốn giới thiệu với các bạn về vẻ đẹp và ý nghĩa của di tích này. Hi vọng rằng, với những giá trị mà chùa mang lại, thế hệ trẻ sẽ tiếp tục gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Bài nói của tớ đến đây là hết. Tớ hi vọng sẽ có cơ hội cùng các bạn khám phá thêm nhiều di tích lịch sử tuyệt vời như thế này. Cảm ơn các bạn đã lắng nghe, tớ rất mong nhận được ý kiến đóng góp từ các bạn!

Bước 4: Trao đổi, đánh giá

- Dựa vào bảng kiểm dưới đây để tự đánh giá bài nói của mình đồng thời góp ý cho bài nói của bạn:

Bảng kiểm kĩ năng thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử

- Những điều học được về việc đọc hiểu văn bản thông tin sau khi học kiểu văn bản giới thiệu một danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử:

+ Mục đích viết văn bản.

+ Cấu trúc của văn bản.

+ Đặc điểm hình thức của văn bản.

+ Cách trình bày thông tin của văn bản.

- Khi đọc một bài phỏng vấn cần chú ý:

+ Mục đích và nội dung của buổi phỏng vấn.

+ Chú ý đến cách đặt câu hỏi và độ sâu của câu trả lời.

+ Chú ý đến các thông tin bên lề hoặc câu chuyện cá nhân có thể làm phong phú thêm nội dung bài phỏng vấn.

Vai trò của phương tiện phi ngôn ngữ đối với việc trình bày thông tin trong văn bản thông tin: tạo sự sinh động cho văn bản, giúp người đọc dễ dàng hình dung về đối tượng được nhắc đến trong văn bản; ngoài ra, nó có thể khơi gợi cảm xúc và tạo ấn tượng sâu sắc cho người đọc.

- Khi viết bài văn thuyết minh về một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử, cần đảm bảo những yếu tố sau:

+ Giới thiệu được đối tượng thuyết minh.

+ Xác định đúng cấu trúc của một bài viết thuyết minh về danh lam thắng cảnh hay một di tích lịch sử.

+ Tìm hiểu đầy đủ, xác thực các thông tin chính liên quan đến đối tượng thuyết minh.

+ Nhấn mạnh những thông tin quan trọng trong bài viết bằng cách tô đậm hoặc in nghiêng các từ ngữ quan trọng.

+ Sử dụng nhiều phương tiện phi ngôn ngữ (hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu, mô hình 3D,…) để bài viết trở nên sinh động và hấp dẫn hơn.

- Hai kinh nghiệm về cách thuyết minh một danh lam thắng cảnh hay di tích lịch sử:

+ Nắm rõ thông tin về lịch sử, văn hóa và ý nghĩa của danh lam thắng cảnh hoặc di tích. Điều này giúp chúng ta có thể truyền tải nội dung chính xác và sâu sắc.

+ Hãy diễn đạt một cách rõ ràng, dễ hiểu để người đọc có thể dễ dàng tiếp cận thông tin.

+ Sử dụng nhiều phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ, bảng biểu,… để minh họa thêm cho bài thuyết minh, giúp người nghe dễ hình dung hơn.

- Danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử được xem là di sản quý giá của quê hương, đất nước vì:

+ Chúng phản ánh lịch sử, văn hóa và tập quán của dân tộc, giúp thế hệ sau hiểu rõ về nguồn gốc và bản sắc văn hóa của mình.

+ Di tích lịch sử giúp bảo tồn các sự kiện, nhân vật quan trọng trong quá khứ, từ đó giáo dục cộng đồng và gìn giữ kí ức lịch sử.

+ Nhiều danh lam thắng cảnh còn là nơi sinh sống của các loài động thực vật quý hiếm, góp phần bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.

+ Các di sản tạo ra sự gắn kết trong cộng đồng, thúc đẩy tinh thần tự hào và ý thức bảo vệ di sản văn hóa.

+ Những địa điểm này thu hút du khách trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế địa phương và nâng cao nhận thức về di sản văn hóa.

=> Tóm lại, danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử không chỉ mang giá trị vật chất mà còn chứa đựng ý nghĩa tinh thần sâu sắc, góp phần xây dựng và phát triển đất nước.

- Các nhân vật thuộc cõi tiên như Ngọc Hoàng, Thần, Bụt,...

+ Các nhân vật này thường có vai trò làm người giúp đỡ nhân vật chính trong truyện cổ tích khi gặp khó khăn.

+ Các nhân vật này thể hiện ước mơ của nhân dân về việc ở hiền gặp lành, người tốt sẽ luôn được giúp đỡ.

- Các đồ vật có khả năng thần kì như viên ngọc thần, gậy thần, thanh gươm quý,...

+ Các đồ vật này thường giúp đỡ nhân vật chính trong truyện tạo ra của cải vật chất hoặc là vũ khí chống lại quái vật, thú dữ.

+ Các đồ vật này cũng thể hiện ước mơ của nhân dân về một cuộc sống no đủ, yên bình, không cần phải lao động vất vả.

- Đặc điểm tính cách của Vũ Nương: tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp, giữ gìn khuôn phép.

- Đặc điểm tính cách của Trương Sinh: có tính đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá sức, không có học.

Câu nói này sẽ khiến gia đình Trương Sinh tan nát bởi Trương Sinh vốn là người đa nghi, ghen tuông mù quáng. Chỉ vì câu nói này mà Trương Sinh khẳng định là Vũ Nương không chung thuỷ, lừa dối chồng con.

Đây là lời độc thoại.

Những câu nói của bé Đản ở đoạn trên đã hoá giải nỗi oan khuất của Vũ Nương, đập tan mọi nghi ngờ của Trương Sinh về vợ.

Ban đầu, Vũ Nương không muốn quay trở về quê hương vì nghĩ rằng mình không còn mặt mũi nào. Nhưng khi Phan Lang nhắc đến tổ tiên cùng chồng, nang lại ứa nước mắt rồi quả quyết phải tìm về làng để rửa mối oan khuất cho chính bản thân mình.

- Cái kết của câu chuyện vừa có hậu lại vừa không có hậu:

+ Có hậu là bởi Vũ Nương được rửa oan và quay trở lại gặp chồng con lần cuối.

+ Không có hậu là bởi dù có được rửa oan, Vũ Nương cũng không thể nào ở lại cùng chồng con tiếp tục cuộc sống hạnh phúc ở trần thế nữa.

- Nội dung bao quát của văn bản: Câu chuyện kể về cuộc đời đầy oan trái của Vũ Nương qua đó bộc lộ niềm cảm thương về số phận bất hạnh cũng như ca ngợi vẻ đẹp phẩm chất của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.

- Các sự kiện theo diễn biến câu chuyện:

+ Vũ Nương là một người con gái thùy mị, nết na lấy chồng là Trương Sinh có tính đa nghi, hay ghen.

+ Trương Sinh đi lính, Vũ Nương ở nhà nuôi con và chăm sóc mẹ chồng.

+ Trương Sinh trở về, nghe lời con trẻ, nghi oan cho Vũ Nương khiến nàng phải nhảy sông tự vẫn.

+ Tình cờ trò chuyện với bé Đản về cái bóng, Trương Sinh mới biết vợ mình bị oan.

+ Vũ Nương gặp Phan Lang – một người cùng làng, ở dưới thuỷ cung và nhờ Phan Lang gửi lời cho Trương Sinh lập đàn giải oan cho nàng.

+ Trương Sinh lập đàn giải oan bên sông, Vũ Nương trở về, ẩn hiện giữa dòng sông rồi dần biến mất.

- Các sự kiện được sắp xếp theo trình tự thời gian, sự kiện nào xảy ra trước kể trước sự việc nào xảy ra sau kể sau trong cả không gian thực (tại nhà) và không gian kì ảo (cung nước).

- Các nhân vật trong văn bản: Vũ Nương, Trương Sinh, bé Đản, người mẹ chồng, Phan Lang, Linh Phi.

- Nhân vật chính: Vũ Nương

- Nhân vật phụ: Trương Sinh, bé Đản, người mẹ chồng, Phan Lang, Linh Phi

- Một số nét nổi bật trong tính cách của nhân vật Trương Sinh: đa nghi, đối với vợ phòng ngừa quá mức, ghen tuông mù quáng, không biết suy xét đúng sai.

- Những nét tính cách này chính là nguyên nhân chủ yếu gây nên nỗi bất hạnh cho Vũ Nương. Trương Sinh từng bước đẩy Vũ Nương vào bước đường cùng, khiến nàng phải trẫm mình tự vẫn để chứng minh sự trong sạch của bản thân.

- Các chi tiết kì ảo được sử dụng trong tác phẩm:

+ Phan Lang được báo mộng, đem thả rùa.

+ Phan Lang được Linh Phi cứu sống, đưa về động rùa.

+ Vũ Nương được các nàng tiên trong cung nước cứu và sống dưới thủy cung.

+ Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương trở về giữa dòng sông lúc ẩn lúc hiện rồi từ từ biến mất.

- Tác dụng: Các chi tiết kì ảo góp phần thể hiện phần nào tư tưởng, chủ đề của tác phẩm. Thông qua các chi tiết này, tác giả gửi gắm ước mơ của nhân dân về công bằng, người tốt sẽ được cứu giúp và giải oan đồng thời góp phần tạo nên giá trị nhân đạo cho toàn bộ tác phẩm.

a. Lời nói của Vũ Thị Thiết trước khi tìm đến cái chết trên bến Hoàng Giang là độc thoại vì nàng nói một mình và không có lời đáp lại.

b. Các câu nói của bé Đản nói với Trường Sinh trước và sau cái chết của Vũ Thị Thiết có vai trò vừa tạo nút thắt lại vừa mở nút thắt cho câu chuyện:

+ Trước khi Vũ Nương chết: chính lời nói của bé Đản là nguồn cơn tạo nên bi kịch cho cuộc đời Vũ Nương. Lời nói ấy khiến Trương Sinh hoài nghi, đổ oan cho vợ và khiến nàng phải trẫm mình tự vẫn.

+ Sau khi Vũ Nương qua đời: Lời nói của bé Đản lại mở nút thắt cho câu chuyện, khiến Trương Sinh biết mình đã nghi oan cho vợ, nỗi oan khuất của Vũ Nương được xóa bỏ.

- Những dấu hiệu giúp em nhận biết Chuyện người con gái Nam Xương là truyện truyền kì:

+ Không gian kì ảo: dưới thủy cung

+ Nhân vật có yếu tố kì ảo: Linh Phi – vợ vua biển Nam Hải

+ Cốt truyện có yếu tố kì ảo: Phan Lang được báo mộng, đem thả rùa; Phan Lang được Linh Phi cứu sống, đưa về động rùa; Vũ Nương được các nàng tiên trong cung nước cứu và sống dưới thủy cung; Trương Sinh lập đàn giải oan, Vũ Nương trở về giữa dòng sông lúc ẩn lúc hiện rồi từ từ biến mất

- Em đồng ý với lời bình trên bởi nó đã bộc bạch hết nỗi lòng của người con gái phải chịu tủi nhục vô cùng. Nàng sống không thẹn với lòng, không thẹn với đời nhưng cuộc đời lại đẩy nàng vào bước đường cùng, chỉ có trời xanh mới có thể chứng giám cho sự thanh bạch của nàng.

- Qua nhân vật Vũ Thị Thiết, em càng cảm nhận được sâu sắc hơn nỗi thống khổ của những người phụ nữ trong xã hội xưa. Họ bị lễ giáo phong kiến trói buộc, bị chế độ nam quyền đè nén, áp bức đến đường cùng. Trong xã hội ấy, người phụ nữ thân cô thế cô, phải chịu nhiều bất công, tủi tuy vậy họ vẫn giữ được những phẩm chất cao đẹp như tần tảo, chịu thương chịu khó cùng lòng thủy chung son sắt.

Một nhân vật nữ mà em ấn tượng đó chính là nàng Tô Thị trong sự tích “Hòn vọng phu”. Nàng chính là biểu tượng cho tấm lòng chung thủy, son sắt của người phụ nữ Việt Nam đồng thời bộc lộ niềm thương cảm cho số phận của những con người bất hạnh ấy.

Những câu thơ trong đoạn 1 là lời của người kể chuyện.

- Quan niệm về việc học hành của người cha: Học để bắt chước những lời nói và việc làm của thánh hiền đời trước.

- Quan niệm về việc học hành của Thúc Ngư: Trong sách không có cá, lời nói không thể đem đánh được cá nên cậu không chịu đi học.

- Các yếu tố kì ảo:

+ Hai vợ chồng đánh cá lạc đến nhà ông thông gia, được thiết đãi những món ngon vật lạ.

+ Hai vợ chồng được hai gã đánh cá đưa về trong vài khắc, cảnh vật xung quanh kì lạ mà hai người chưa từng nhìn thấy.

+ Ngoạ Vân – người con dâu của hai vợ chồng ông đánh cá thuộc dòng dõi hải tiên ở đảo ấp, có khả năng rút ngắn vạn dặm.

- Tác dụng: Góp phần tạo nên sự li kì, hấp dẫn cho câu chuyện đồng thời tạo nên màu sắc kì ảo đậm nét cho toàn bộ tác phẩm.

Việc làm và lời nói, lời hát của Ngọa Vân trong đoạn 4 cho thấy nàng là người sống tình nghĩa, thuỷ chung, hết lòng lo lắng cho nhà chồng, hiếu nghĩa vẹn cả đôi đường.

- Tóm tắt: Hai vợ chồng nhà thuyền chài hiếm muộn, đến gần 60 tuổi mới sinh được một cậu con trai tên là Thúc Ngư. Không nghe theo lời cha khuyên bảo, Thúc Ngư không đi học và sau đó lấy vợ là Ngọa Vân thuộc dòng dõi hải tiên. Sau khi lấy nhau, họ cùng nhau làm lụng và dần trở nên giàu có. Một đêm, nước biển bỗng dâng to, Ngọa Vân phải sử dụng phép thuật của mình để cứu sống cả gia đình chồng. Tuy nhiên sau đó nàng phải ra đi vì đã tiết lộ thiên cơ và không muốn cha mẹ chồng phải chịu tai vạ. Trước khi đi, nàng tặng chồng một ít nước bọt trắng, hòa với nước mặn rồi uống thì sẽ không bao giờ bị nạn chết đuối rồi hóa rồng theo phương Tây Bắc bay đi.

- Các sự kiện trong câu chuyện được sắp xếp theo trật tự thời gian và không gian kì ảo, có sự giao thoa giữa thế giới của con người và thế giới của thần thánh.

Em không đồng tình với quan niệm về việc học tập và chọn nghề của nhân vật Thúc Ngư bởi kiến thức trong sách vở là tinh hoa của nhân loại, phải học thì mới có thể mở mang đầu óc, giúp bản thân phát triển từ đó mới có thể lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bản thân.

- Tính cách của nhân vật Ngọa Vân:

+ Ngọa Vân là một người phụ nữ vừa xinh đẹp vừa tài giỏi, có phép thuật có thể rút ngắn vạn dặm.

+ Nàng còn là một người con hiếu thảo, lễ phép. Gặp bố mẹ chồng lần đầu, nàng nghe lời cha quỳ lạy hai vợ chồng đánh cá rồi còn chu đáo, cẩn thận dặn hai gã bán kinh đưa cha mẹ chồng về nhà cẩn thận. Khi về làm dâu, nàng không cậy mình có tài hơn người nên lười biếng mà vẫn chăm chỉ cùng gia đình nhà chồng lao động kiếm sống. Khi biến cố ập đến, nàng cố gắng hết sức để bảo vệ chu toàn cho cả gia đình nhà chồng.

+ Không chỉ vậy, nàng còn là một người phụ nữ chung thủy, son sắt, một lòng yêu thương chồng. Khi phải rời xa Thúc Ngư, nàng khóc và hát hai ba lượt để bày tỏ nỗi lòng mình rồi còn tặng nước bọt trắng để tránh không bị chết vì đuối nước.

- Có thể nói, nhân vật Ngọa Vân là tiêu biểu cho tính cách và phẩm chất của người phụ nữ Việt Nam: đẹp người đẹp nết, chung thủy sắt son, hiểu thảo nghĩa tình.

- Một số chi tiết kì ảo:

+ Ngọa Vân dặn dò hai gã bán kinh đưa cha mẹ chồng về nhà an toàn trong tức khắc.

+ Khi nước biển dâng, Ngọa Vân biến thành con cá khổng lồ để bảo vệ cho cả gia đình chồng.

+ Ngọa Vân vì không muốn liên lụy gia đình chồng nên tự khắc rời đi vì biết mình đã tiết lộ thiên cơ.

+ Ngọa Vân tặng cho Thúc Ngư một tí nước bọt trắng, đem hoà với nước mặn uống thì không bao giờ bị nạn chết đuối.

- Tác dụng: Các chi tiết kì ảo đã tô đậm tính cách và phẩm chất tuyệt đẹp của nhân vật Ngọa Vân. Đó là một người phụ nữ xinh đẹp, tài năng lại chung thủy, sống hiếu thảo, nghĩa tình, hết lòng hết dạ chăm lo và bảo vệ cho gia đình nhà chồng. Các chi tiết này cũng góp phần đề cao, ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam xưa.

a. – Phần lời thơ ở đoạn 1 là tự sự vì nội dung kể lại cuộc sống hàng ngày của vợ chồng nhà thuyền chài.

- Phần lời hát ở đoạn 4 là lời đối thoại vì đây là lời hát Ngọa Vân muốn hát cho Thúc Ngư nghe.

b. Tác dụng:

- Tạo nên tính nhạc, nhịp điều cho tác phẩm.

- Góp phần bộc lộ sâu sắc cảm xúc của các nhân vật.

- Tạo nên sức hấp dẫn cho câu chuyện.

Truyện lạ nhà thuyền chài là truyện truyền kì bởi:

+ Có thời gian, không gian kì ảo, có sự giao thoa giữa thế giới con người và thế giới thần thánh.

+ Có nhân vật là thần thánh.

+ Cốt truyện có yếu tố kì ảo.

+ Lời người kể chuyện thuộc ngôi thứ ba, biết hết mọi chuyện và hành động, suy nghĩ của các nhân vật.

Lời bàn của Sơn Nam Thúc ở cuối truyện giúp em hiểu rõ hơn nội dung câu chuyện, thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua câu chuyện về tình nghĩa vợ chồng và sự đoàn kết giữa các thành viên trong gia đình. Từ đó, giúp em tiếp cận và phân tích tác phẩm một cách dễ dàng và sâu sắc hơn.

- Một số chi tiết kì ảo: Sơn Tinh ngồi bạch hổ đi đầu; Thuỷ Tinh ngồi trên lưng rồng vàng; Sơn Tinh trông thấy càng giương oai; Sóng cả gầm reo lăn như chớp; Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng; Cá voi quác mồm to muốn đớp; Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng; Càng cua lởm chởm giơ như mác; Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao; Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc; Niệm chú đất nẩy vù lên cao; Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo; Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng; Đạp long đất núi, gầm, xông xáo; Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng; Mây đen hăm hở bay mù mịt; Sấm ran, sét động nổ loè xanh; Tôm cá xưa nay yên thin thít; Mở quác mồm to kêu thất thanh…

- Tác dụng:

+ Đem lại màu sắc kì ảo, tạo sức hấp dẫn, lôi cuốn cho bài thơ.

+ Tô đậm tài năng, sức mạnh và trận chiến ác liệt của hai nhân vật Sơn Tinh và Thủy Tinh.

- Hình ảnh Sơn Tinh mang sính lễ đến hỏi cưới Mị Nương với năm chục con voi xám, gấm điều, tải bạc, kim cương, vàng lấp loáng, sừng tê, ngà voi, sừng hươu và chi tiết. Theo truyền thống, việc cưới xin là chuyện hệ trọng của cả đời người, trong đó việc đưa sính lễ là một tập tục không thể thiếu của người Việt. Nó thể hiện lòng thành của nhà trai đối với nhà gái và mong muốn được nên duyên vợ chồng. Đây là một nghi thức quan trọng trong đám cưới truyền thống của dân ta.

- Hình ảnh Mị Nương “quỳ lạy cha già lên kiệu bạc” với khung cảnh thương xót trong lễ rước dâu cho thấy sự tôn trọng, biết ơn của con đối với công dưỡng dục của cha mẹ. Đồng thời cũng thể hiện sự quan tâm, lo lắng của cha mẹ dành cho con gái trước khi con về nhà chồng.

- Chủ đề: Giải thích hiện tượng tự nhiên, ước muốn chinh phục thiên tai của con người.

- Cảm hứng chủ đạo: Dựa trên cốt truyện từ truyền thuyết “Sơn Tinh, Thủy Tinh”.

- Lời dẫn: “Nuôi vật hèn kém cuối cùng cũng vô dụng, chi bằng đem chọi lấy một tiếng cười”

- Cách dẫn trực tiếp: nhắc lại nguyên văn lời nói của nhân vật.

a. - Trong lời thoại của ông Giuốc-đanh, cụm từ cụ lớn được sử dụng 5 lần

- Lần nhắc 1, 3, 4 là lời dẫn gián tiếp qua lời của ông Giuốc-đanh được đặt trong dấu ngoặc kép.

b. Cách ông Giuốc-đanh sử dụng cụm từ cụ lớn như vậy cho thấy ông ta vô cùng sung sướng khi được gọi bằng danh xưng như vậy. Qua đó thấy được ông Giuốc-đanh là một kẻ ngu dốt, ham hư vinh, cả tin một cách mù quáng.

c. Người thợ phụ liền cất tiếng nịnh bợ: “Bẩm cụ lớn, anh em chúng tôi đội ơn cụ lớn lắm lắm.” Vừa nói dứt câu, ông Giuốc-đanh thay đổi hẳn nét mặt. Miệng ông cười tươi rói, ông tỏ ra thích thú vô cùng và đáp lại người thợ phụ: “Cụ lớn”, ồ, ồ, cụ lớn! Chủ mày thong thả tí đã. Cái tiếng “cụ lớn” đáng thưởng lắm. “Cụ lớn” không phải là một tiếng tầm thường đâu nhé.” Cái tiếng “cụ lớn” cứ treo ở cửa miệng ông ta một cách hân hoan. Hai tiếng đơn giản đó, ấy thế mà đã moi móc được mấy đồng bạc từ trong túi ông Giuốc-đanh. Quả thật là nực cười!

a. - Lời dẫn trực tiếp: Thiếp cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng trở về nhân gian được nữa.

- Tác dụng: Trực tiếp thể hiện tâm trạng, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Vũ Nương trong giây phút đoàn tụ và ngay lập tức phải rời đi. Điều này tăng sức gợi cảm và có tác động mạnh mẽ hơn.

b. Lời nói của nhân vật Vũ Nương theo cách dẫn gián tiếp: Đứng ở giữa dòng, Vũ Nương cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Nàng đa tạ tình Trương Sinh, nàng chẳng thể trở về nhân gian được nữa.

c. Điểm khác biệt giữa lời nói của nhân vật Vũ Nương trong đoạn trích trên và phần thuật lại của em: Lời dẫn trực tiếp thuật lại nguyên văn lời nói của nhân vật, có sức truyền cảm mạnh mẽ hơn. Trong khi lời dẫn gián tiếp có sự chỉnh sửa ngôi xưng hô để phù hợp với lời người kể chuyện, điều này phần nào làm giảm sức hấp dẫn của câu chuyện.

- Tóm tắt: Trong cung chuộng trò chọi dế, bắt dân gian phải dâng nộp hàng năm. Thành Danh – một người hiền lành, bị ép làm lí chính, phải đi tìm dế để nộp nhưng không được nên bị đánh phạt. Vợ Thành được bà đồng chỉ dẫn cho chỗ bắt dế chọi bằng một bức vẽ. Thành bắt được dế mang về nhà nhưng bị con trai mình làm dế chạy mất. Con trai hoảng sợ bỏ chạy rồi ngã xuống giếng suýt chết, sau khi tỉnh dậy thì trở nên ngây ngốc. Thành bắt được một con dế kì lạ nhưng khỏe mạnh, có thể đánh bại mọi con dế khác. Con dế được dâng nộp lên vua, trở thành con dế vô địch nhờ vậy Thành được trọng thưởng. Hơn một năm sau, con trai Thành bình phục, kể lại rằng chính mình đã hóa thành con dế.

- Các sự kiện được sắp xếp theo trật tự thời gian tuyến tính, không gian ở cung đình và làng quê nơi gia đình Thành ở.

Câu chuyện trong văn bản cho thấy tục lệ dâng tiến dế quý cho quan lại, vua chúa đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của các hạng người trong xã hội đương thời. Quan lại cố gắng kiếm dế để lấy lòng vua, thăng quan tiến chức nên đã đày đọa dân đen phải khổ sở kiếm dế. Cuộc sống của người dân bị đảo lộn, phải đánh đổi nhiều thứ để kiếm dế để cống nạp. Một con dế nhỏ bé ấy thế mà có thể khiến một gia đình tán gia bại sản nhưng cũng có thể khiến một gia đình có được vinh hoa phú quý.

- Một số yếu tố kì ảo:

+ Cô đồng chỉ dẫn chính xác nơi tìm thấy dế chọi.

+ Sự kì lạ của chú dế chọi: vừa nhỏ vừa ngắn, đỏ đen nham nhở, đầu vuông, đùi dài, dáng ve sầu, cánh hoa mai

+ Con dế của Thành mỗi khi nghe tiếng đàn cầm, đàn sắt lại nhảy múa theo các tiết điệu.

+ Con trai Thành sau khi ngã xuống giếng thì trơ ra như gỗ, bằn bặt ngủ lịm. Sau hơn một năm mới tỉnh dậy và kể rằng mình đã hóa thân thành dế chọi.

- Tác dụng:

+ Đem lại sự hấp dẫn, thú vị, li kì cho cốt truyện.

+ Tạo nên sự logic, liền mạch cho các sự kiện diễn ra trong truyện.

+ Làm nổi bật tinh thần phê phán đồng thời phản ánh hiện thực xót xa về tình cảnh của nhân dân trong xã hội phong kiến thối nát.

- Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì?

+ Có các chi tiết kì ảo.

+ Không gian và thời gian có sự kết hợp đan xen giữa thực và ảo.

+ Phản ánh hiện thực xã hội thông qua các yếu tố kì ảo, hoang đường.

Lời bàn của tác giả ở cuối truyện giúp người đọc hiểu rõ hơn về nội dung cũng như thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm. Nhờ lời bàn này, độc giả sẽ dễ dàng tiếp cận và phân tích tác phẩm theo đúng hướng. Nếu không có lời bình này, độc giả có thể hiểu sai hoặc hiểu không hết ý mà tác giả muốn truyền tải thông qua tác phẩm.

- Tính sáng tạo của văn bản truyện so với truyện gốc được thể hiện ở chỗ:

+ Ngọc Hoàng ban mười hạt giống và một nắm rễ.

+ Vị thần tự nhận lỗi lầm và muốn chuộc tội.

+ Miêu tả dáng vẻ, trang phục của vị thần từ đó lí giải hình dáng của con trâu.

- Một số chi tiết có kết hợp khéo léo các yếu tố miêu tả, biểu cảm:

+ Vị thiên thần vâng lệnh, cầm mười hạt giống ở tay trái và nắm rễ ở tay phải, ra khỏi cửa Giời. In bóng lên tầng mây năm sắc rực rỡ, hình thù vị thần ấy cũng lộng lẫy uy nghiêm với chiếc áo trắng bào màu đen bạc và chiếc mũ dát ngọc có hai cánh chuồn chuồn cong vút lên như mảnh trăng lưỡi liềm.

+ Những đồi núi hoang vu, nằm gối dài lên nhau, những bãi cát bao la, những cánh đồng khô nẻ, chỉ trơ toàn đá xám với đất nâu, chưa hề có một gợn màu xanh của loài thực vật.

+ Những rễ cỏ ấy, một khi bén màu đất, liền đâm mầm nảy ngọn hằng hà sa số ngay trong nháy mắt. Hoảng hốt, thiên thần biết mình đã lầm lỡ, vội gieo hạt ngũ cốc xuống, nhưng không còn kịp. Cỏ đã mọc um lên thành từng cánh đồng, thành từng ngàn, từng rừng mất rồi, ngun ngút lấn hết mặt đất, tranh hết cả màu mỡ, khiến cho ngũ cốc dù có len lỏi trồi lên cũng khô cằn và khó bề sinh sản.

- Phần mở đầu truyện giới thiệu bối cảnh, nhân vật chính của câu chuyện.

- Diễn biến truyện thuật lại 4 sự việc theo trình tự logic, có kết hợp sử dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm.

- Kết thúc truyện giải thích về sự tích con trâu.

Lưu ý: Sáng tạo câu chuyện phải dựa trên cốt truyện gốc, không thay đổi quá nhiều làm ảnh hưởng hoặc sai lệch hẳn cốt truyện. Các chi tiết sáng tạo phải logic, phù hợp với bối cảnh câu chuyện. Ngoài ra biết cách kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm để tăng sức hấp dẫn cho truyện kể.

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

- Căn cứ vào tính mở của đề bài, em có thể chọn một truyện kể, truyện phim mà em đã đọc/đã xem theo sở thích. Lưu ý các tiêu chí lựa chọn:

+ Nội dung truyện phù hợp với thuần phong mĩ tục, có ý nghĩa giáo dục.

+ Nhân vật, cốt truyện không quá phức tạp, số trang viết vừa phải,...

+ Vừa sức và thuận lợi đối với việc phát huy sự sáng tạo của bản thân.

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

- Đọc kĩ truyện đã tìm, xác định chủ đề, đặc điểm nội dung, hình thức của truyện kể sẽ phỏng theo tóm tắt chuỗi sự kiện, nhân vật (theo dạng sơ đồ).

- Trả lời một số câu hỏi dưới đây để định hướng cho việc viết lại thành văn bản truyện kể mới:

+ Với chủ để của truyện gốc, nên phát triển, khơi sâu một khía cạnh hay nắn lại chủ để theo một hướng nào khác?

+ Cần thay đổi các yếu tố hình thức của truyện theo hướng nào? (Nên bổ sung những gì vào cốt truyện, nhân vật, bối cảnh của truyện gốc? Nên thay đổi ngôi kể, cách kể chuyện hay không?...)

+ Đọc lại truyện “Con trâu”, đối chiếu với truyện kể dân gian về “Sự tích con trâu” để học cách viết truyện mô phỏng.

- Dựa vào dàn ý ở mục Tri thức về kiểu văn bản và những nội dung đã chuẩn bị được trong khâu tìm ý để lập dàn ý.

Bước 3: Viết bài

- Viết văn bản dựa vào dàn ý đã lập; chú ý kết hợp trần thuật với miêu tả, biểu cảm.

- Lưu ý: Khi viết một truyện kể sáng tạo trên cơ sở phỏng theo một truyện đã đọc, em cần học tập cách hư cấu sáng tạo của các nhà văn.

Bài viết tham khảo:

Ngày xửa ngày xưa, thời vua Hùng Vương, đất nước ta vẫn còn hoang sơ, tuy có núi non bạt ngàn, sông dài biển rộng nhưng chưa có nhiều loại cây trái, dân ta vẫn sống chủ yếu nhờ vào việc trồng lúa. Khi ấy, Vua Hùng thứ 17 có một người con nuôi tên là Mai An Tiêm. Chàng có vóc người cao lớn, làn da rám nắng khoẻ mạnh và có một nụ cười tươi rói. Vua Hùng rất yêu quý người con nuôi này bởi chàng vừa tài giỏi lại vừa hiền lành. Bằng tài năng của mình, An Tiêm đã giúp nhân dân trồng lúa thuận lợi, không bị sâu bệnh phá hoại. Không chỉ vậy, chàng còn tìm ra cách dẫn nước cho nhân dân có đủ nước sinh hoạt và tưới tiêu cho ruộng vườn. Nhờ thế, chàng được vua cha khen ngợi và gả công chúa cho. Từ ấy, Vua Hùng càng yêu mến vợ chồng chàng, thường ban cho của ngon vật quý.

Thấy vợ chồng An Tiêm được sống sung sướng, một vài kẻ ghen ghét đã đặt điều nói xấu. Lời đồn đến tai Vua Hùng làm vua vô cùng tức giận, bèn hạ lệnh đuổi vợ chồng Mai An Tiêm ra ngoài đảo hoang tương truyền nay là vùng Nga Sơn, Thanh Hóa. Vợ chàng buồn rầu vô cùng, bảo với chồng rằng: “Ra đảo ấy cả nhà chúng ta không sống nổi mất!”. Trong tình cảnh ấy, An Tiêm không hề nản lòng, chàng an ủi vợ và chuẩn bị đồ đạc để ra ngoài đảo.

Sớm hôm sau, vua cho lính đến áp giải gia đình chàng ra cửa biển. Khi chuẩn bị lên thuyền, chàng bị binh lính thu lại hết của cải, không cho mang theo bất cứ thứ gì. Thấy vậy, An Tiêm cầu xin mãi những người lính mới cho chàng cầm theo một con dao cùn để phòng thân.

Lênh đên trên biển gần một ngày, gia đình An Tiêm mới đến được đảo hoang. Ở đây hoang sơ hẻo lánh vô cùng, không có một người nào sống tại đây, xung quanh chỉ có cây cối rậm rạp, thi thoảng lại có tiếng thú rừng kêu hoà cùng tiếng sóng vỗ. An Tiêm dắt vợ con tìm vào một hang động để ở tạm, rồi chàng vào rừng mong kiếm được chút đồ ăn nhưng chỉ có một vài quả dại chua chát và rau rừng đắng ngắt. Trải qua mấy ngày đầu gian khổ, cả gia đình chàng đã dần quen với cuộc sống ở đảo hoang. Ban ngày, chàng đi bắt cá, bẫy chim để kiếm đồ ăn. Vợ con chàng vào rừng tìm hoa quả, nhặt củi để nhóm lửa cho buổi tối tránh thú dữ. Không chỉ vậy, An Tiêm còn đi kiếm những cây gỗ lớn để dựng nhà còn vợ anh thì tìm được vài giống cây để gieo trồng lấy rau ăn. Cuộc sống của vợ chồng An Tiêm cứ thế ngày một tốt lên.

Một hôm, có một đàn quạ bay đến vườn nhà anh kêu inh ỏi. Chúng phá nát mảnh vườn nhỏ mà vợ An Tiêm cố gắng vun trồng rồi bay đi mất. Vợ chàng thấy tiếc vô cùng, bèn ra vườn rau nhặt nhạnh xem còn gì có thể ăn thì bỗng thấy rất nhiều hạt nhỏ màu đen. Thấy lạ, nàng gọi chồng ra xem thử. An Tiêm cho là giống cây quý, liền bảo vợ đem đi trồng. Ít lâu sau hạt nảy mầm, mọc thành cây bò lan ra quanh mặt đất. Chẳng mấy chốc, cây nở hoa rồi kết thành loại quả to tròn, màu xanh đậm, bổ ra bên trong ruột đỏ, hạt đen. Vợ chồng An Tiêm ăn thử thì thấy vị ngọt và thanh mát, ăn vào đỡ khát mà thấy khoẻ hẳn người ra. Từ đó, hai vợ chồng cố gắng trồng thật nhiều loại cây này để lấy làm thức ăn thêm.

Ngày nọ, có một chiếc thuyền đánh cá dạt vào đảo để tránh bão. Những người đánh cá gặp vợ chồng An Tiêm thì vui mừng vô cùng, họ xin được ở nhờ và hứa sẽ hậu tạ bằng những loài cá mà họ đã bắt được. Hai vợ chồng ở trên đảo đã lâu, nay mới lại được gặp gỡ người ngoài thì phấn khởi lắm, liền hết lòng thiết đãi những người đánh cá. Vợ An Tiêm hiếu khách bèn đem loại quả ngon ngọt mà mình trồng được ra mời khách, ai nấy ăn vào đều khen tấm tắc. Lúc thuyền đánh cá trở về, vợ chồng An Tiêm đã gửi tặng họ nhiều thức quả ngon ấy để đem về đất liền. Tiếng lành đồn xa, từ đó rất nhiều tàu cá đến hỏi mua loại quả này để đổi hàng lấy quả. Gia đình An Tiêm cũng vì thế mà có cuộc sống đầy đủ và sung túc hơn.

Ít lâu sau, loại quả này được dâng lên Vua Hùng, ngài cho người tìm hiểu mới biết là do vợ chồng An Tiêm trồng. Ngẫm lại chuyện xưa thấy mình đã trách phạt sai gia đình chàng, Vua liền hạ lệnh cho vời gọi vợ chồng chàng trở về, khôi phục lại chức vị như xưa.

Hay tin được trở lại đất liền, vợ chồng An Tiêm vui mừng khôn xiết liền thu dọn đồ đạc và cả loại quả quý để đem về trồng. Hai vợ chồng trở về, chia sẻ cho bà con cách trồng và chăm sóc giống cây ấy để thu được quả ngon. Đó cũng chính là quả dưa hấu mà chúng ta ăn ngày nay.

Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa, rút kinh nghiệm

Đọc lại bài viết, sử dụng bảng kiểm dưới đây để tự đánh giá về kĩ năng viết một truyện kể sáng tạo. Qua đó, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm.

Bảng kiểm kĩ năng viết một truyện kể sáng tạo mô phỏng truyện đã đọc.

Bước 1: Chuẩn bị bài nói (kể chuyện)

- Chọn kể câu chuyện tưởng tượng theo một trong hai dạng đề tài sau:

+ Dạng thứ nhất: Kể một câu chuyện hoàn toàn dựa trên trí tưởng tượng của em. Với dạng này, cần lưu ý:

· Bối cảnh là không gian, thời gian diễn ra câu chuyện.

· Nhân vật có thể là người, thần tiên, ma, quỷ, loài vật, cây cối, đồ vật,..., một câu chuyện cần có nhân vật chính và một vài nhân vật phụ.

· Cốt truyện là chuỗi sự kiện, hành động của nhân vật có quan hệ với nhau theo quan hệ nhân quả hoặc nối tiếp. Khi cần, có thể sử dụng yếu tố kì ảo một cách hợp lí, nhất là khi em định kể một câu chuyện huyền ảo như các truyện truyền kì đã học.