Giải Tin học 10 Bài 8 (Kết nối tri thức): Mạng máy tính trong cuộc sống hiện đại

Giải Tin học lớp 10 Bài 8: Mạng máy tính trong cuộc sống hiện đại

Khởi động

Khởi động trang 38 Tin học 10: Hình 8.1 là mô hình của một mạng máy tính; máy chủ, máy tính để bàn và máy in là các thiết bị đầu cuối, còn bộ chia (HUB), bộ chuyển mạch (Switch), bộ định tuyến (Router) là các thiết bị kết nối.

Bộ định tuyến có một số cổng để cắm cáp mạng, có phân biệt các cổng LAN và cổng INTERNET. Tại sao phải phân biệt như vậy?

Trả lời:

Bộ định tuyến có một số cổng để cắm cáp mạng, có phân biệt các cổng Lan và Internet vì nó phân biệt theo phạm vi, quy mô.

1. Mạng Lan và Internet

Hoạt động

Hoạt động 1 trang 38 Tin học 10: Phân biệt Internet với mạng Lan

1. Phạm vi sử dụng của Internet là:

A. Chỉ trong gia đình.

B. Chỉ trong một cơ quan.

C. Toàn cầu.

2. Điện thoại thông minh được kết nối Internet bằng cách nào?

A. Qua dịch vụ 3G, 4G, 5G.

B. Kết nối gián tiếp qua Wifi.

C. Cả A và B.

Trả lời:

1. Đáp án: C

Phạm vi sử dụng của Internet là Toàn cầu.

2. Đáp án: C

Điện thoại thông minh được kết nối Internet bằng cách nào là:

+ Qua dịch vụ 3G, 4G, 5G.

+ Kết nối gián tiếp qua Wifi.

Câu hỏi

Câu hỏi trang 39 Tin học 10: Để kết nối điện thoại, máy tính hay ti vi với Internet, phải đăng kí qua một nhà mạng cung cấp dịch vụ Internet như Viettel, FPT, VNPT, … Em có biết nhà cung cấp dịch vụ Internet nào không? Em dùng dịch vụ của nhà cung cấp nào ?

Trả lời:

Nhà cung cấp dịch vụ Internet em biết là FPT, VNPT, Mobilefone, Viettel…

Từ thực tế em dùng dịch vụ nhà cung cấp nào để trả lời câu hỏi.

2. Vai trò của Internet

Câu hỏi

Câu hỏi 1 trang 40 Tin học 10: Em hãy nêu một số ứng dụng của internet đối với hoạt động giải trí.

Trả lời:

Một số ứng dụng của internet đối với hoạt động giải trí như xem phim, nghe nhạc, đọc sách truyện, giao tiếp với bạn bè.

Câu hỏi 2 trang 40 Tin học 10: Em hãy nêu một số ứng dụng của internet đối với hoạt động bảo vệ sức khoẻ.

Trả lời:

Một số ứng dụng của internet đối với hoạt động bảo vệ sức khoẻ như tư vấn sức khỏe trực tuyến, tham khảo các bài chữa bệnh, tập thể dục và cách ăn uống hợp lý.

3. Điện toán đám mây

Hoạt động

Hoạt động 2 trang 40 Tin học 10: Mua hay thuê

Hãy đọc hai ví dụ và trả lời các câu hỏi:

Ví dụ 1. Bạn An có rất nhiều ảnh cần lưu nhưng ổ đĩa cứng sắp hết chỗ. Thay vì mua thêm một ổ đĩa cứng lớn, An đã đăng kí dịch vụ lưu trữ trên Internet như Dropbox, fShare. Khi cần, An chỉ cần kết nối Internet, đăng nhập và sử dụng giống như một ổ đĩa trên máy cá nhân. Nếu dùng ít thì không phải trả tiền, dùng nhiều tới một mức nào đó thì phải trả theo mức sử dụng.

Ví dụ 2. Công việc của cô Bình phải làm tài liệu rất nhiều và phải di chuyển thường xuyên. Thay vì mua phần mềm soạn thảo Word cài đặt trên máy tính ở nhà, Cô đăng kí sử dụng phần mềm Google Docs chạy trên máy chủ của Google. Cô có thể soạn thảo bất cứ lúc nào, bất cứ ở đâu, dùng bất cứ máy tính nào miễn là có kết nối đến máy chủ Google Docs qua Internet. Văn bản cũng được lưu trên máy chủ của Google.

Câu hỏi:

1. Bạn An, cô Bình đã thuê dịch vụ cung cấp loại tài nguyên nào?

A. Phần cứng.

B. Phần mềm.

C. Dữ liệu.

2. So với việc tự mua sắm thì việc thuê dịch vụ qua Internet có những lợi ích gì?

Trả lời:

1. Đáp án: B

Bạn An, cô Bình thuê phần mềm trên Internet.

2. So với mua thì thuê công cụ tin học trên Internet có lợi ích là chi phí thấp, có thể dùng mọi lúc, mọi nơi, dùng bất kì thiết bị kết nối Internet và có thể chia sẻ tài nguyên.

Câu hỏi

Câu hỏi 1 trang 41 Tin học 10: Báo điện tử, giúp mọi người có thể đọc tin tức hằng ngày có phải là dịch vụ đám mây hay không?

Trả lời:

Báo điện tử, giúp mọi người có thể đọc tin tức hằng ngày là dịch vụ đám mây vì nó được lưu trữ thông tin giúp người đọc có thể tìm kiếm, chia sẻ, lưu trữ thông tin của các ngày.

Câu hỏi 2 trang 41 Tin học 10: Thư điện tử Gmail có phải là dịch vụ đám mây không?

Trả lời:

Thư điện tử Gmail là dịch vụ đám mây vì nó có thể lưu trữ và chia sẻ tài nguyên cho nhiều nguời.

4. Kết nối vạn vật

Hoạt động

Hoạt động 3 trang 42 Tin học 10: Công tơ điện tử làm việc như thế nào?

Trước đây, hằng tháng các nhân viên điện lực phải đi đọc các công tơ điện, rồi ghi lại, nhập vào máy tính để lập hoá đơn và thống kê tình hình sử dụng điện. Hiện nay, công tơ truyền thống đang được thay thế bằng công tơ điện tử. Công tơ điện tử được gắn vi xử lí để đọc các chỉ số điện và đều đặn gửi về đầu mối, từ đó chuyển về trung tâm dữ liệu qua Internet. Công tơ điện tử chính là một thiết bị thông minh.

Hãy thảo luận, lợi ích của việc dùng công tơ điện tử.

Trả lời:

Lợi ích của công tơ điện tử là đọc số điện và gửi về một đầu mối đều đặn, Từ đó chuyển về trung tâm dữ liệu qua Internet.

Câu hỏi trang 43 Tin học 10: Trong một mạng IoT, có nhất thiết là thiết bị thông minh chỉ nối với nhau qua Internet hay không?

Trả lời:

Trong một mạng IoT, là thiết bị thông minh chỉ nối với nhau qua Internet vì các thiết bị tự động, thu thập, trao đổi và xử lí dữ liệu.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 43 Tin học 10: Phân tích ích lợi của giải pháp thu phí không dừng trên đường cao tốc.

Trả lời:

Ích lợi của giải pháp thu phí không dừng trên đường cao tốc là: không cần người giám sát, hệ thống tự động thu thập và xử lí thông tin, nếu tài khoản còn đủ tiền, hệ thống sẽ trừ phí và truyền lệnh về trạm thu phí mở thanh chắn cho xe qua. Vậy mọi công việc từ giám sát, thu phí sẽ được thực hiện tự động mà không mất công sức con người.

Luyện tập 2 trang 43 Tin học 10: Các mạng xã hội như Facebook, Youtube cho mọi người sử dụng miễn phí, nhưng nếu ai sử dụng để bán hàng hay quảng cáo thì phải trả tiền. Đây có phải là dịch vụ đám mây không?

Trả lời:

Các mạng xã hội như Facebook, Youtube cho mọi người sử dụng miễn phí, nhưng nếu ai sử dụng để bán hàng hay quảng cáo thì phải trả tiền. Đây là dịch vụ đám mây vì thông tin của bạn sẽ được lưu trữ trên đám mây để phát quảng cáo.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 43 Tin học 10: Tìm qua Internet một ứng dụng điện toán đám mây của một doanh nghiệp Việt Nam.

Trả lời:

Một ứng dụng điện toán đám mây của một doanh nghiệp Việt Nam là Cơ sở dữ liệu đám mây

+ Nếu doanh nghiệp có ngân sách hạn chế hoặc đang muốn tiết kiệm chi phí đầu tư cho công nghệ đồng thời không có đội ngũ vận hành có chuyên môn cao. Nhưng cần sử dụng đến một lượng lớn dữ liệu thì việc áp dụng công nghệ điện toán đám mây là lựa chọn vô cùng sáng suốt. Phương án này giúp giải quyết vấn đề một cách tối ưu nhất.

+ Cơ sở dữ liệu được lưu trữ bằng công nghệ điện toán đám mây luôn hoạt động một cách mạnh mẽ mà doanh nghiệp đó có thể tiết kiệm được khoản chi phí mua máy chủ vật lý để lưu trữ và vận hành. Ngoài ra, đội ngũ kỹ thuật của nhà cung cấp sẽ đảm bảo tính ổn định của hệ thống cơ sở dữ liệu trong suốt quá trình vận hành.

Vận dụng 2 trang 43 Tin học 10: Bộ giám sát hành trình trên xe tải hoặc xe khách hiện nay, cứ 30 giây một lần lại gửi dữ liệu tốc độ, toạ độ cùng thời điểm lấy toạ độ của xe về máy chủ giám sát. Với dữ liệu đó, có thể biết được những vi phạm giao thông nào của lái xe?

Trả lời:

Những vi phạm giao thông có thể của lái xe là chạy quá tốc độ, chạy sai làn đường, thời điểm không được chạy vào làn đường quy định.

Lý thuyết Tin học 10 Bài 8: Mạng máy tính trong cuộc sống hiện đại

1. Mạng LAN và Internet

- Theo phạm vi địa lí, các mạng máy tính có thể chia thành hai loại là mạng cục bộ LAN và mạng diện rộng WAN.

+ Mạng LAN có phạm vi địa lí nhỏ như gia đình, trường học hay công ty. Mạng diện rộng được hình thành bằng cách liên kết các LAN hay các máy tính đơn lẻ.

+ Internet là mạng diện rộng có quy mô toàn cầu. Các cơ quan, … có thể lắp đặt mạng cục bộ, sau đó đăng kí với nhà cung cấp dịch vụ Internet để có thể truy cập Internet.

- Trong mạng máy tính, các thiết bị Switch hay HUB chỉ chuyển tiếp dữ liệu trong một bộ mạng LAN. Nguyên lí hoạt động của Router là khi phát hiện thấy dữ liệu gửi cho thiết bị không có trong LAN thì nó sẽ gửi qua cổng Internet. Người ta dùng Router để kết nối các Lan với nhau.

Hình 1: Mô hình Internet

Bảng 1: So sánh mạng cục bộ với Internet

2. Vai trò của Internet

- Internet là một kho tri thức khổng lồ thường xuyên được cập nhật, có thể truy cập bất cứ ở đâu, bất cứ lúc nào.

- Internet đã giúp con người có thể kết nối và giao tiếp với nhau một cách dễ dàng và tiện lợi.

- Internet đã có ảnh hưởng sâu sắc tới mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, làm thay đổi cách thức làm việc, học tập và giao tiếp với nhau.

3. Điện toán đám mây

a) Khái niệm về điện toán đám mây

- Điện toán đám mây là việc phân phối các tài nguyên Công nghệ thông tin theo nhu cầu qua Internet với các chính sách thanh toán theo mức sử dụng. SaaS, PaaS, laaS là các loại hình dịch vụ chủ yếu của điện toán đám mây.

- Ví dụ: Google Docs, Dropbox, …

b) Các loại dịch vụ đám mây cơ bản

- Chủ yếu liên quan đến việc cho thuê các tài nguyên phần mềm và phần cứng.

+ Thuê tài nguyên phần mềm: Chia phần mềm thành hai nhóm:

• Nhóm các phần mềm ứng dụng dùng trong các hoạt động nghiệp vụ thông thường.

Việc cho thuê phần mềm ứng dụng được viết tắt là SaaS.

Ví dụ: Phần mềm soạn thảo Google Docs, Zoom, … là phần mềm ứng dụng.

• Nhóm các phần mềm nền tảng là công cụ làm ra các sản phẩm khác trong đó có phần mềm ứng dụng.

Việc cho thuê nền tảng được viết tắt là PaaS.

Ví dụ: Các công ty chuyên làm website thuê phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu, phần mềm quản lí tin tức.

+ Thuê tài nguyên phần cứng: Phần cứng như máy chủ, thiết bị lưu trữ, …. – những cấu thành quan trọng của hạ tầng công nghệ thông tin cũng có thể cho thuê qua mạng.

Việc cho thuê nền tảng được viết tắt là IaaS.

Ví dụ như lưu trữ thông tin trên Internet thông qua Dropbox hay Google Drive.

⇒ SaaS, PaaS và IaaS là các loại dịch vụ chủ yếu của điện toán đám mây.

c) Lợi ích của dịch vụ đám mây

Sử dụng dịch vụ đám mây linh hoạt hơn, tin cậy hơn, chi phí nói chung rẻ hơn so với tự mua sắm phần cứng và phần mềm.

4. Kết nối vạn vật

- Ý tưởng liên kết thiết bị thông minh là nguồn gốc của kết nối vạn vật. IoT được định nghĩa là việc liên kết các thiết bị thông minh để tự động thu thập, trao đổi và xử lí dữ liệu phục vụ cho các mục đích khác nhau.

- Một số lợi ích của IoT:

+ Có thể thu thập dữ liệu trên diện rộng nhờ mạng máy tính.

+ Có thể hoạt động liên tục, tự động, cung cấp dữ liệu tức thời

+ Tiết kiệm chi phí do giảm bớt lao động thu thập và xử lí thông tin mang tính thủ công.

- Ví dụ 1. Thu phí không dừng trên các đường cao tốc

Hình 2: Thẻ RFID gắn trên kính ô tô giúp tự động thu phí

Ví dụ 2. Nhà thông minh

Hình 3: Nhà thông minh

Xem thêm lời giải bài tập Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Bài 9: An toàn trên không gian mạng

Bài 10: Thực hành khai thác tài nguyên trên internet

Bài 11: Ứng xử trên môi trường số. Nghĩa vụ tôn trọng bản quyền

Bài 12: Phần mềm thiết kế đồ họa

Bài 13: Bổ sung các đối tượng đồ họa

Xem thêm tài liệu Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 8: Mạng máy tính trong cuộc sống hiện đại