Giải Tin học 10 Bài 16 (Kết nối tri thức): Ngôn ngữ lập trình bậc cao và python

Giải Tin học lớp 10 Bài 16: Ngôn ngữ lập trình bậc cao và python

Khởi động

Khởi động trang 86 Tin học 10: Em hãy quan sát các đoạn chương trình được viết bằng các ngôn ngữ lập trình khác nhau trong Hình 16.1 và cho biết câu lệnh trong ngôn ngữ nào dễ hiểu nhất?

Trả lời:

Câu lệnh trong ngôn ngữ Python dễ hiểu nhất.

1. Ngôn ngữ lập trình bậc cao

Hoạt động

Hoạt động 1 trang 86 Tin học 10: Tìm hiểu ngôn ngữ bậc cao

1. Ngôn ngữ lập trình là gì? Có những loại ngôn ngữ lập trình nào?

2. Hãy kể tên một số ngôn ngữ lập trình bậc cao mà em biết?

Trả lời:

1. Ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ giúp máy tính có thể hiểu và thực hiện được. Có những loại ngôn ngữ lập trình ngôn ngữ máy, hợp ngữ, ngôn ngữ bậc cao.

2. Ngôn ngữ lập trình bậc cao như Pascal, C/ C+, Python…

Câu hỏi

Câu hỏi trang 87 Tin học 10: Theo em, viết chương trình bằng loại ngôn ngữ lập trình nào dễ nhất?

A. Ngôn ngữ máy.

B. Hợp ngữ.

C. Ngôn ngữ lập trình bậc cao.

Trả lời:

Đáp án: C

Chương trình viết bằng loại ngôn ngữ lập trình bậc cao dễ nhất vì nó gần với ngôn ngữ tự nhiên giúp cho việc đọc, hiểu chương trình dễ dàng hơn.

2. Môi trường lập trình Python

Hoạt động

Hoạt động 2 trang 87 Tin học 10: Làm quen với môi trường lập trình Python

1. Tìm hiểu cách viết và thực hiện các lệnh trong môi trường lập trình Python.

2. Phân biệt chế độ gõ lệnh trực tiếp và chế độ soạn thảo chương trình của Python.

Trả lời:

1. Cách viết và thực hiện các lệnh trong môi trường lập trình Python

2.

- Chế độ gõ lệnh trực tiếp thường được dùng để tính toán và kiểm tra nhanh các lệnh.

- Chế độ soạn thảo dùng để viết các chương trình có nhiều dòng lệnh.

Câu hỏi

Câu hỏi 1 trang 88 Tin học 10: Dấu nhắc chính là con trỏ soạn thảo chương trình Python. Đúng hay sai?

Trả lời:

Dấu nhắc không là con trỏ soạn thảo chương trình Python, mà em có thể gõ lệnh trực tiếp sau dấu nhắc.

Câu hỏi 2 trang 88 Tin học 10: Việc thực hiện câu lệnh ở chế độ gõ lệnh trực tiếp và chế độ soạn thảo có điểm gì giống nhau, khác nhau?

Trả lời:

- Giống nhau: Đều gõ lệnh

- Khác nhau:

+ Chế độ gõ lệnh trực tiếp chỉ gõ một lệnh và phần mềm sẽ tính toán và kiểm tra nhanh các lệnh.

+ Còn ở chế độ soạn thảo thì để viết các chương trình có nhiều dòng lệnh.

3. Một số lệnh Python đầu tiên

Hoạt động

Hoạt động 3 trang 88 Tin học 10: Làm quen với lệnh Python

Quan sát một lệnh trong chế độ gõ lệnh trực tiếp để biết chức năng của các lệnh này.

Trả lời:

- Nhập giá trị số và xâu kí tự từ dòng lệnh, Python tự nhận biết kiểu dữ liệu.

- Python có thể thực hiện các phép toán thông thường với số, phân biệt số thực và số nguyên.

- Lệnh print ( ) có chức năng in dữ liệu ra màn hình có thể in ra một hoặc nhiều giá trị đồng thời.

Câu hỏi

Câu hỏi 1 trang 89 Tin học 10: Kết quả của mỗi lệnh sau là gì? Kết quả đó có kiểu dữ liệu nào?

>>> 5/2

>>> 12 + 1.5

>>> “Bạn là học sinh lớp 10”

>>> 10 + 7/2

Trả lời:

Kết quả lần lượt của các câu lệnh là:

- 2.5 => Kiểu số thực

- 13.5 => Kiểu số thực

- Bạn là học sinh lớp 10 => kiểu xâu kí tự

- 13 => Kiểu số nguyên

Câu hỏi 2 trang 88 Tin học 10: Lệnh sau sẽ in ra kết quả gì?

>>> print (“13 + 10*3/2 – 3**2 = ”, 13 + 10*3/2 – 3**2)

Trả lời:

Kết quả là: 13 + 10*3/2 - 3**2 = 19

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 90 Tin học 10: Hãy viết lệnh để tính giá trị các biểu thức sau trong chế độ gõ lệnh trực tiếp của Python:

a) 10 + 13.

b) 20 - 7.

c) 3 × 10 - 16.

d) 12/5 + 13/6

Trả lời:

Luyện tập 2 trang 90 Tin học 10: Các lệnh sau có lỗi không? Vì sao?

>>> 3 + * 5

>>> “Bạn là học sinh, bạn tên là “Nguyễn Việt Anh””

Trả lời:

>>> 3 + * 5

Lỗi cú pháp biểu thức

>>> “Bạn là học sinh, bạn tên là “Nguyễn Việt Anh””

Lỗi cú pháp xâu (thừa nháy kép “ “)

Luyện tập 3 trang 90 Tin học 10: Viết các lệnh in ra màn hình thông tin như sau:

a) 1 × 3 × 5 × 7 = 105. b) Bạn Hoa năm nay 16 tuổi.

Trả lời:

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 90 Tin học 10: Ngoài cách viết xâu kí tự giữa cặp dấu nháy đơn hoặc nháy kép còn có thể viết giữa ba dấu nháy kép. Nếu một xâu được viết giữa cặp ba dấu nháy kép thì chúng ta có thể dùng phím Enter để xuống dòng ở giữa xâu. Hãy thực hiện lệnh sau và quan sát kết quả:

>>> print (“““Không có việc gì khó

Chỉ sợ lòng không bền

Đào núi và lấp biển

Quyết chí ắt làm nên”””)

Trả lời:

Vận dụng 2 trang 90 Tin học 10: Viết phương trình Python in ra màn hình bảng nhân trong phạm vi 10.

Trả lời:

Có rất nhiều cách, các em tham khảo cách sau:

Lý thuyết Tin học 10 Bài 16: Ngôn ngữ lập trình bậc cao và Python

1. Ngôn ngữ lập trình bậc cao

- Ngôn ngữ lập trình bậc cao có các câu lệnh được viết gắn với ngôn ngữ tự nhiên giúp cho việc đọc, hiểu chương trình dễ dàng hơn.

- Python là một ngôn ngữ lập trình bậc cao phổ biến trong nghiên cứu và giáo dục. Python có mã nguồn mở nên thu hút nhiều nhà khoa học cùng phát triển.

2. Môi trường lập trình Python

Môi trường lập trình Python có hai chế độ:

- Chế độ gõ lệnh trực tiếp thường dùng để tính toán và kiểm tra nhanh các lệnh.

- Chế độ soạn thảo dùng để viết các chương trình có nhiều dòng lệnh.

a) Chế độ gõ lệnh trực tiếp

- Trong một phiên làm việc với Python, gõ lệnh trực tiếp sau dấu nhắc >>> và nhấn phím Enter để thực hiện lệnh.

b) Chế độ soạn thảo

- Soạn thảo chương trình hoàn chỉnh bằng cách chọn File/New File để mở ra màn hình soạn thảo.

Hình 1: Màn hình soạn thảo trong môi trường Python

- Có thể soạn thảo chương trình Python bằng phần mềm soạn thảo văn bản hoặc phần mềm lập trình Python như Wingware, Pycharm, …

3. Một số lệnh Python đầu tiên

- Khi nhập giá trị số hoặc xâu kí tự từ dòng lệnh, Python tự nhận biết kiểu dữ liệu.

- Python có thể thực hiện các phép toán thông thường với số, phân biệt số thực và số nguyên.

- Lệnh print() có chức năng in dữ liệu ra màn hình, có thể in một hoặc nhiều giá trị đồng thời

Cú pháp lệnh print() như sau

Trong đó v1, v2, …, vn là các giá trị cần đưa ra màn hình.

Thực hành

Nhiệm vụ: Sử dụng chế độ soạn thảo chương trình của Python để tạo, nhập và chạy chương trình đầu tiên có tên Bai1.py:

Hướng dẫn

Bước 1: Nháy đúp chuột vào biểu tượng của Python để khởi động.

Bước 2: Chọn chế độ soạn thảo chương trình của môi trường lập trình Python: Trong môi trường lập trình Python, chọn File/New File.

Bước 3: Nhập nội dung chương trình như Hình sau:

Bước 4: Chọn File/Save hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl + S để lưu tệp.

Bước 5: Chọn Run/Run module hoặc nhấn phím S5 để thực hiện chương trình.

Bước 6: Để kết thúc một phiên làm việc, nháy nút ở góc trên bên phải màn hình hoặc gõ lệnh quit() hoặc lệnh exit() rồi nhấn ENTER. Ví dụ:

>>>quit()

Xem thêm lời giải bài tập Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Bài 17: Biến và lệnh gán

Bài 18: Các lệnh vào ra đơn giản

Bài 19: Câu lệnh rẽ nhánh if

Bài 20: Câu lệnh lặp for

Bài 21: Câu lệnh lặp while

Xem thêm tài liệu Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 16: Ngôn ngữ lập trình bậc cao và Python