Giải Tin học 10 Bài 25 (Kết nối tri thức): Một số lệnh làm việc với xâu kí tự

Giải Tin học lớp 10 Bài 25: Một số lệnh làm việc với xâu kí tự

Khởi động

Khởi động trang 123 Tin học 10: Bài toán tìm kiếm xâu con trong một xâu là một trong những bài toán tin học được ứng dụng nhiều trong thực tế. Công cụ tìm kiếm thông tin trên Internet hay lệnh tìm kiếm trong soạn thảo văn bản được xây dựng trên cơ sở bài toán tìm xâu con.

Cho biết xâu c = “Trường Sơn” và xâu m = “Bước chân trên dải Trường Sơn”. Em hãy cho biết xâu c có là xâu con của xâu m không? Nếu có thì tìm vị trí của xâu c trong xâu m.

Trả lời:

Xâu c là xâu con của xâu m vì “Trường Sơn” có trong trong xâu “Bước chân trên dải Trường Sơn”.

Vị trí của xâu c trong xâu m là từ kí tự 20 đến hết xâu.

1. Xâu con và lệnh tìm vị trí xâu con

Hoạt động

Hoạt động 1 trang 123 Tin học 10: Một số lệnh tìm kiếm xâu con trong xâu kí tự

Quan sát các ví dụ sau để tìm hiểu cách kiểm tra xâu con và tìm kiếm vị trí xâu con trong xâu kí tự.

Trả lời:

Để tìm một xâu trong xâu khác có thể dùng toán tử in hoặc lệnh find( ). Lệnh find( ) trả về vị trí của xâu con trong xâu mẹ.

Ví dụ:

Câu hỏi

Câu hỏi 1 trang 124 Tin học 10: Biểu thức lôgic sau là đúng hay sai?

>>> “010” in “001100”

Trả lời:

Biểu thức logic trên là sai vì “010” không nằm trong xâu “001100”

Câu hỏi 2 trang 124 Tin học 10: Lệnh sau trả lại giá trị gì?

>>> “ababababab”. find(“ab”,4)

Trả lời:

Lệnh trên trả về giá trị 4.

2. Một số lệnh thường dùng với xâu kí tự

Hoạt động

Hoạt động 2 trang 124 Tin học 10: Một số lệnh thường dùng với xâu kí tự

Quan sát các ví dụ sau để biết cách sử dụng một số lệnh thường dùng với xâu kí tự như: split( ), join( ).

Trả lời:

Python có các lệnh đặc biệt để xử lí xâu là split( ) dùng để tách xâu thành danh sách và lệnh join ( ) dùng để nối danh sách các xâu thành một xâu.

- Cú pháp của lệnh split( ).

<xâu mẹ>.split(<kí tự tách>)

- Cú pháp của lệnh join( ) là:

“kí tự nối”.join()

Câu hỏi

Câu hỏi trang 125 Tin học 10: Cho xâu kí tự: “gà,vịt,chó,lợn,ngựa,cá”. Em hãy trình bày cách làm để xoá các dấu “,” và thay thế bằng dấu “ ” trong xâu này.

Trả lời:

A= “gà,vit,chó,lợn,ngựa,cá”

” ”.join(A)

A.split(” ”)

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 126 Tin học 10: Viết chương trình nhập nhiều số (số nguyên hoặc số thực) từ bàn phím, các số cách nhau bới dấu cách. Sau đó in ra màn hình tổng các số đã nhập.

Trả lời:

s=input("Nhập dãy các số: ")
a=s.split() # Tách bỏ khoảng trắng trong dãy số, đưa vào list a
tong=0
for i in a:
x=float(i) #Chuyển từ xâu sang số thực
tong=tong+x
print(tong)

Luyện tập 2 trang 126 Tin học 10: Viết chương trình nhập họ tên đầy đủ của người dùng, sau đó in thông báo tên và họ đệm của người đó.

Trả lời:

s=input("Nhập họ tên người dùng: ")
a=s.split()
l=len(a)
b=[]
for i in range(l-1):b.append(a[i]) #Đưa phần họ đệm vào list b
hodem=" ".join(b) #Nối họ và chữ lót lại thành xâu
print("Họ đệm của người dùng là:",hodem)
print("Tên của người dùng là:",a[l-1])

Hình 1. Chương trình kham khảo

Hình 2. Kết quả chạy thử chương trình

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 126 Tin học 10: Viết chương trình nhập hai số tự nhiên từ bàn phím, cách nhau bởi dấu cách và đưa ra kết quả là ƯCLN của hai số này.

Trả lời:

s=input("Nhập 2 số tự nhiên cách nhau bởi dấu cách: ")
a=s.split() #Tách 2 số ra
x=int(a[0]) #Chuyển sang kiểu số nguyên
y=int(a[1])
while x!=y:
if x>y:x=x-y
else: y=y-x
print('UCLN là:',x)

Hình 1. Chương trình tìm UwCLN của hai số

Hình 2. Kết quả chạy thử chương trình

Vận dụng 2 trang 126 Tin học 10: Viết chương trình nhập số tự nhiên n rồi nhập n họ tên học sinh. Sau đó yêu cầu nhập một tên và thông báo số bạn có cùng tên trong lớp.

Trả lời:

n=int(input("Nhập số lượng HS:"))
ten=[]
for i in range(n):
s=input("Nhập họ tên HS thứ "+str(i+1)+":")
a=s.split()
l=len(a)
ten.append(a[l-1]) #Đưa tên các HS vào list ten
t=input("Nhập vào tên 1 HS:")
d=0
for i in ten:
if i==t: d=d+1 #Đếm số HS có cùng tên vừa nhập
print("Số HS có cùng tên",t,"là:",d)

Hình 1. Chương trình tìm số học sinh trùng tên

Hình 2. Kết quả chạy thử

Lý thuyết Tin học 10 Bài 25: Một số lệnh làm việc với xâu kí tự

1. Xâu con và lệnh tìm vị trí xâu con

Biểu thức kiểm tra <xâu 1> nằm trong <xâu 2> là:

<xâu 1> in <xâu 2>

Ví dụ 1: Dùng toán tử in để kiểm tra một xâu có là xâu con của xâu khác không?

- Để tìm một xâu trong một xâu khác có thể dùng toán tử in hoặc lệnh find(). Lệnh find() trả về vị trí của xâu con trong xâu mẹ.

Ví dụ 2: Lệnh find() tìm vị trí xuất hiện của một xâu trong xâu khác.

- Cách thực hiện phương thức là:

<xâu>.<phương thức>

- Cú pháp đơn của lệnh find():

<xâu mẹ>.find(<xâu con>)

⇒ Lệnh sẽ tìm vị trí đầu tiên của xâu con trong xâu mẹ và trả về vị trí đó. Nếu không tìm thấy thì trả về -1.

- Cú pháp đầy đủ của lệnh find():

<xâu mẹ>.find(<xâu con>,start)

⇒ Lệnh sẽ tìm vị trí xâu con bắt đầu từ vị trí start.

2. Một số lệnh thường dùng với xâu kí tự

- Python có các lệnh đặc biệt để xử lí xâu là split() dùng để tách xâu thành danh sách và lệnh join() dùng để nối danh sách các xâu thành một xâu.

+ Cú pháp lệnh split( ):

<xâu mẹ>.split(<kí tự tách>)

Ví dụ 1: Lệnh split() tách một xâu thành danh sách các từ.

+ Cú pháp lệnh joint( ):

"kí tự nối ".joint()

Ví dụ 2: Lệnh join() nối danh sách các từ thành một xâu.

Thực hành: Một số bài toán liên quan đến xâu kí tự.

Nhiệm vụ 1: Viết chương trình nhập nhiều số nguyên từ bàn phím, các số cách nhau bởi dấu cách. Khi nhập xong thông báo số lượng các số đã nhập và in các số này thành hàng ngang.

Hướng dẫn

- Dữ liệu nhập và là một xâu.

- Dùng lệnh split() để tách thành danh sách.

- Chuyển các phần tử của danh sách này thành số và in ra màn hình.

Chương trình:

Nhiệm vụ 2: Viết chương trình nhập một xâu kí tự có thể có nhiều dấu cách giữa các từ. Sau đó chỉnh sửa xâu kí tự sao cho giữa các từ chỉ có một dấu cách. In xâu kết quả ra màn hình.

Hướng dẫn

Chuyển xâu kí tự ban đầu thành danh sách các từu đơn bằng lênh split(), sau đó nối các từ đơn này bằng lệnh join()

Chương trình:

Nhiệm vụ 3: Viết chương trình nhập một số tự nhiên n, rồi nhập họ tên của n học sinh. Sau đó in danh sách tên học sinh theo hai cột, cột 1 là tên, cột 2 là đệm.

Hướng dẫn

- Tách tên và họ đệm bằng lệnh split().

- Các tên, họ đệm được đưa vào danh sách ten, hodem.

- Sau đó in ra danh sách theo yêu cầu.

Chương trình:

Xem thêm lời giải bài tập Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Bài 26: Hàm trong python

Bài 27: Tham số của hàm

Bài 28: Phạm vi của biến

Bài 29: Nhận biết lỗi chương trình

Bài 30: Kiểm thử và gỡ lỗi chương trình

Xem thêm tài liệu Tin học lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 25: Một số lệnh làm việc với xâu kí tự