Giải KHTN 8 Bài 37 (Chân trời sáng tạo): Hệ hô hấp ở người

Giải KHTN 8 Bài 37: Hệ hô hấp ở người

Giải KHTN 8 trang 161

Mở đầu trang 161 Bài 37 KHTN lớp 8: Tại sao nói: “Nếu chỉ cần ngừng hô hấp 3 – 5 phút thì máu qua phổi sẽ không có khí oxygen để nhận?”

Trả lời:

Nếu chỉ cần ngừng hô hấp 3 – 5 phút thì máu qua phổi sẽ không có khí oxygen để nhận vì: Trong 3 – 5 phút ngừng thở, không khí trong phổi sẽ ngừng lưu thông. Trong khi đó, máu không ngừng lưu thông qua các mao mạch ở phổi để thực hiên trao đổi khí ở phổi. Điều này khiến nồng độ oxygen trong không khí ở phổi liên tục giảm thấp. Kết quả dẫn đến nồng độ oxygen trong không khí ở phổi không đủ áp lực để khuếch tán vào máu.

1. Chức năng hệ hô hấp

Câu hỏi thảo luận 1 trang 161 KHTN lớp 8: Hệ hô hấp có chức năng gì trong cơ thể?

Trả lời:

Chức năng của hệ hô hấp trong cơ thể là thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường.

2. Các cơ quan của hệ hô hấp và chức năng

Giải KHTN 8 trang 162

Câu hỏi thảo luận 2 trang 162 KHTN lớp 8: Đọc thông tin và quan sát Hình 37.2, thực hiện các yêu cầu sau:

- Chỉ trên hình vị trí, nêu tên và chức năng của các cơ quan chính thuộc đường hô hấp và phổi của hệ hô hấp ở người.

- Điều gì xảy ra khi một trong các cơ quan dẫn khí hoặc trao đổi khí của hệ hô hấp ở người bị tổn thương? Cho ví dụ.

Trả lời:

- Vị trí, tên và chức năng của các cơ quan chính thuộc đường hô hấp và phổi của hệ hô hấp ở người:

- Khi một trong các cơ quan dẫn khí hoặc trao đổi khí của hệ hô hấp ở người bị tổn thương thì cũng sẽ ảnh hưởng đến chức năng trao đổi khí của hệ hô hấp. Ví dụ: Khi bị viêm xoang, cơ thể có các triệu chứng như ngứa mũi, chảy dịch nhầy, đau hốc mũi. Điều này dẫn đến khả năng hít thở bằng mũi giảm, dẫn đến khó thở, giảm khả năng cung cấp oxygen cho cơ thể; hoặc người bệnh có thể phải hít thở bằng miệng khiến không khí chưa được làm ấm, làm ẩm trước khi vào phổi gây viêm họng, viêm phổi.

3. Một số bệnh về phổi và đường hô hấp

Câu hỏi thảo luận 3 trang 162 KHTN lớp 8: Ho có đờm lẫn máu là một trong số những biểu hiện thường gặp của bệnh nào sau đây?

A. Lao phổi.

B. Viêm phổi.

C. Tiêu chảy.

D. Viêm mũi.

Trả lời:

Đáp án đúng là: A

Ho có đờm lẫn máu là một trong số biểu hiện thường gặp của bệnh lao phổi. Bệnh lao phổi còn xuất hiện một số triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, khó thở, sốt kéo dài, sút cân,…

Giải KHTN 8 trang 163

Câu hỏi thảo luận 4 trang 163 KHTN lớp 8: Nêu nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hầu hết các bệnh viêm đường hô hấp.

Trả lời:

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hầu hết các bệnh viêm đường hô hấp là do sức đề kháng suy giảm, nhiễm virus, vi khuẩn hay lây từ người bệnh.

Luyện tập trang 163 KHTN lớp 8: Mô tả biểu hiện của một bệnh về đường hô hấp mà em hoặc người thân trong gia đình đã mắc phải.

Trả lời:

Biểu hiện của một bệnh về đường hô hấp mà em hoặc người thân trong gia đình đã mắc phải:

- Bệnh viêm họng: ngứa họng, đau họng, sốt.

- Bệnh viêm phế quản: ho, thở khò khè, tiết đờm, sốt.

- Bệnh lao phổi: ho khạc kéo dài, có thể ho ra máu, đau ngực, đổ mồ hôi, sốt nhẹ về chiều, mệt mỏi,…

Câu hỏi thảo luận 5 trang 163 KHTN lớp 8: Đề xuất một số biện pháp phòng, chống các bệnh về phổi và các bệnh liên quan đường hô hấp.

Trả lời:

Đề xuất một số biện pháp phòng, chống các bệnh về phổi và các bệnh liên quan đến đường hô hấp:

- Tiêm vaccine phòng bệnh; tăng cường chế độ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.

- Rửa tay sát khuẩn thường xuyên để diệt trừ vi khuẩn.

- Bảo vệ đường hô hấp bằng cách vệ sinh răng miệng; thường xuyên súc miệng, rửa mũi bằng nước muối sinh lí.

- Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh, cần đảm bảo nguyên tắc an toàn khi tiếp xúc.

- Tránh xa nguồn không khí ô nhiễm như khói bụi, khói thuốc lá.

- Đeo khẩu trang khi ra ngoài.

- Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển sang mùa lạnh.

Câu hỏi thảo luận 6 trang 163 KHTN lớp 8: Tại sao cần giữ ấm và làm sạch khoang mũi hằng ngày?

Trả lời:

Cần giữ ấm và làm sạch khoang mũi hằng ngày vì: Mũi là cơ quan tiếp xúc trực tiếp với không khí bên ngoài; có chức năng chứa, dẫn không khí đồng thời làm sạch, làm ấm và làm ẩm không khí trước khi đi vào đường dẫn khí. Do đó, cần giữ ấm và làm sạch khoang mũi hằng ngày nhằm giúp loại bỏ bụi bẩn và chất dịch nhầy, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh viêm mũi, viêm xoang; từ đó, hạn chế bệnh, tật khác liên quan đến đường hô hấp và nâng cao sức khỏe.

Luyện tập trang 163 KHTN lớp 8: a) Hãy đưa ra một số ví dụ về việc vận dụng hiểu biết về đường hô hấp và phổi để bảo vệ bản thân, gia đình.

b) Hen suyễn là bệnh mãn tính do viêm phế quản lâu ngày dẫn đến đường thở bị hẹp lại. Tại sao người bị hen suyễn không nên tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như khói, bụi ô nhiễm?

Trả lời:

a) Một số ví dụ về việc vận dụng hiểu biết về đường hô hấp và phổi để bảo vệ bản thân, gia đình:

- Đường dẫn khí tiếp xúc với không khí bị ô nhiễm, có chứa vi sinh vật hoặc chất gây hại dẫn đến các bệnh như viêm đường hô hấp, viêm mũi, viêm họng,… → Cần tránh xa nguồn ô nhiễm; đeo khẩu trang; thường xuyên xúc miệng, rửa mũi bằng nước muối sinh lí; hạn chế tiếp xúc với người bệnh;…

- Trời lạnh cơ thể dễ mắc các bệnh về đường hô hấp → Cần giữ ấm và làm sạch khoang mũi; giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển sang mùa lạnh;…

- Một trong những nguyên nhân chính gây nên bệnh về đường hô hấp và phổi là do sức đề kháng suy giảm → Cần tiêm vaccine phòng bệnh; tăng cường chế độ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho cơ thể.

b) Người bị hen suyễn không nên tiếp xúc với các yếu tố gây dị ứng như khói bụi, khói ô nhiễm vì: Người bị hen suyễn thường có đường thở hẹp và dễ bị kích thích phản ứng dị ứng. Khi có các tác nhân kích thích, đường thở xuất hiện tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, sưng phù, tiết dịch nhầy và co thắt gây giảm lưu lượng không khí đi vào phổi. Điều này làm gây nên tình trạng hen xuyễn trở nên trầm trọng hơn, thậm chí gây nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh.

4. Vai trò của việc chống ô nhiễm không khí liên quan đến các bệnh về hô hấp

Giải KHTN 8 trang 164

Câu hỏi thảo luận 7 trang 164 KHTN lớp 8: Xác định tác dụng của một số biện pháp phòng, chống ô nhiễm không khí cho đường hô hấp bằng cách hoàn thành bảng như mẫu bên.

Trả lời:

Câu hỏi thảo luận 8 trang 164 KHTN lớp 8: Hãy đưa ra quan điểm của em về việc nên hay không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá.

Trả lời:

Quan điểm của em về việc nên hay không nên hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá: Khói thuốc lá chứa hàng trăm hóa chất độc hại, chất gây nghiện (nicotine), chất gây ung thư, khí CO và các loại khí độc khác làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày,… Đặc biệt, khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người hút thuốc mà còn ảnh hưởng tới những người xung quanh. Bởi vậy, không nên hút thuốc và nếu kinh doanh thuốc lá cần tuân thủ nghiêm ngặt những quy định của pháp luật.

Vận dụng trang 164 KHTN lớp 8: Đường dẫn khí có chức năng làm ẩm, sưởi ấm không khí và bảo vệ phổi, nhưng tại sao phổi vẫn có nguy cơ bị tổn thương?

Trả lời:

Đường dẫn khí có chức năng làm ẩm, sưởi ấm không khí và bảo vệ phổi, nhưng phổi vẫn có nguy cơ bị tổn thương vì: Đường dẫn khí không thể ngăn hoàn toàn những tác nhân gây tổn thương cho phổi như khói bụi, các chất độc hại và các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn,… Hoặc khi đường dẫn khí bị tổn thương, chức năng làm ẩm và bảo vệ phổi suy giảm, dẫn đến các tác nhân này có thể xâm nhập vào phổi và gây nên những tổn thương.

Lý thuyết Hệ hô hấp ở người

1. Chức năng hô hấp

- Hệ hô hấp có chức năng chính là trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường.

2. Các cơ quan của hệ hô hấp và chức năng

- Mũi: Chứa và dẫn không khí; khi đi qua mũi, các dị vật sẽ được giữ lại, đồng thời không khí được sưởi ấm và làm ẩm trước khi đi vào các cơ quan khác của đường dẫn khí.

- Hầu: Nơi giao nhau giữa đường ăn và đường thở, chứa tế bào lympho tại các hạch amidan, tạo kháng thể bảo vệ.

- Thanh quản: Có chức năng chính là phát âm, dẫn và sưởi ấm không khí.

- Khí quản: Đường ống dẫn khí nối từ thanh quản đến phế quản, có chức năng dẫn không khí, điều hoà lưu lượng khí vào phổi.

- Phế quản: Chia thành hai nhánh đi vào phổi và phân nhánh đến các phế nang để máu lưu thông từ đường ống dẫn khí đến các phế nang và ngược lại.

- Phổi và phế nang: Là nơi diễn ra quá trình trao đổi khí giữa mao mạch và phế nang.

3. Một số bệnh về phổi và đường hô hấp

* Một số bệnh về phổi

* Một số bệnh về đường hô hấp

* Biện pháp phòng tránh

- Tiêm vaccine phòng bệnh; tăng cường chế độ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.

- Rửa tay sát khuẩn thường xuyên để diệt trừ vi khuẩn.

- Bảo vệ đường hô hấp bằng cách vệ sinh răng miệng; thường xuyên súc miệng, rửa mũi bằng nước muối sinh lí.

- Hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh, cần đảm bảo các nguyên tắc an toàn khi tiếp xúc.

- Tránh xa nguồn không khí ô nhiễm như khói bụi, khói thuốc lá.

- Đeo khẩu trang khi ra ngoài.

- Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển sang mùa lạnh, ...

4. Vai trò của việc chống ô nhiễm không khí liên quan đến các bệnh về hô hấp

- Ô nhiễm không khí là thành phần không khí chứa một số tác nhân gây hại cho đường hô hấp như: bụi gây các bệnh viêm mũi, viêm xoang; các khí độc hại gây tê liệt đường thở; các vi sinh vật gây bệnh về đường hô hấp và phổi, có thể dẫn đến tử vong.

- Hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ của bản thân và người xung quanh. Việc hút thuốc lá và kinh doanh thuốc lá cần được thực hiện nghiêm ngặt theo quy định của pháp luật Việt Nam và quốc tế.

Xem thêm lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 8 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 39: Hệ bài tiết ở người

Bài 40: Điều hoà môi trường trong cơ thể

Bài 41: Hệ thần kinh và các giác quan ở người

Bài 42: Hệ nội tiết ở người

Bài 43: Da và điều hoà thân nhiệt