Soạn bài Thảo luận, tranh luận về một vấn đề trong đời sống trang 102 - Ngắn nhất Ngữ văn 11 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Thảo luận, tranh luận về một vấn đề trong đời sống

Đề bài (trang 102 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2): Lớp bạn tổ chức buổi thảo luận về chủ điểm: "Vấn đề đời sống mà bạn quan tâm".

Ban tổ chức gợi ý một số vấn đề như sau:

- Học sinh cấp Trung học phổ thông nên đọc những loại sách nào?

- Kĩ năng sống là gì, vì sao bạn cần phải rèn luyện kĩ năng sống?

- Sự độ lượng và sự dễ dãi trong tình bạn có gì khác nhau?

- Các ý kiến tư vấn của phụ huynh, người thân, bạn bè về hướng nghiệp có ý nghĩa

như thế nào đối với bạn?

-...

Hãy chọn một trong các vấn đề nêu trên, chuẩn bị ý kiến để tham gia thảo luận, tranh luận.

Bạn hãy:

• Nhớ lại yêu cầu và kỹ năng trình bày ý kiến đánh giá, bình luận về một vấn đề xã hội (Bài 2. Hành trang vào tương lai, Ngữ văn 11, tập một), một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học (Bài 6. Sống với biển rừng bao la, Ngữ văn 11, tập hai) hay một vấn đề xã hội trong tác phẩm nghệ thuật/văn học (Bài 7. Những điều trông thấy, Ngữ văn 11, tập hai).

- Thực hiện thảo luận, tranh luận theo quy trình tương tự quy trình trình bày ý kiến, đánh giá, bình luận về một vấn đề xã hội ở Bài 2, Bài 6, Bài 7, nhưng cần lưu ý sự khác biệt: 1. Chuẩn bị thảo luận tranh luận (thay cho Chuẩn bị nội); 2. Thảo luận, tranh luận (thay cho Trình bày bài nói); 3. Đánh giá, rút kinh nghiệm (thay cho Trao đổi, đánh giá).

• Khi chuẩn bị nội dung để thảo luận, tranh luận, bạn có thể đặt và trả lời một số câu hỏi:

– Các ý kiến về vấn đề đó khác nhau như thế nào?

– Tại sao có những điểm khác nhau đó?

– Căn cứ nào để tôi khẳng định ý kiến hoặc bác bỏ các ý kiến khác?

– Trong quá trình thảo luận, tranh luận, tôi cần tích cực tương tác trong vai trò người nói/ người nghe như thế nào?...

• Trong buổi thảo luận, để các thành viên lắng nghe, tham khảo được nhiều ý kiến, thời gian dành cho mỗi lượt phát biểu thường được chủ toạ ấn định, vì thế, bạn cần chuẩn bị, cân nhắc phát biểu ý kiến của mình thật gãy gọn, mạch lạc, tránh lan man, dài dòng.

• Tuân thủ sự điều hành của chủ toạ; tôn trọng, lắng nghe ý kiến của người khác.

• Khi cần bày tỏ tiếng nói đồng thuận, ủng hộ người có cùng quan điểm với mình hoặc tranh luận khi ý kiến của người khác khác biệt hay trái ngược với mình, bạn cần có thái độ cầu thị, tôn trọng, lịch thiệp. Bởi vì mục đích của thảo luận, tranh luận không nằm ở sự hơn kém, thắng thua mà là nhằm tạo cơ hội để mọi người hiểu ý kiến của nhau, tự nâng cao nhận thức, điều chỉnh quan niệm chưa phù hợp của bản thân, đồng thời hiểu nhau và hợp tác với nhau hiệu quả hơn.

* Bài nói tham khảo:

Một người muốn đạt được thành công thì phải tự hoàn thiện bản thân mình về tài năng và phẩm chất đạo đức, và một trong những nhân tố không thể thiếu quyết định thành công của con người đó chính là kỹ năng sống.

Vậy kỹ năng sống là gì? Tại sao mỗi người chúng ta lại cần kỹ năng sống? Để trả lời cho hai câu hỏi trên trước hết chúng ta cùng đến với một tình huống thực tế. Giả sử bạn đang đi tham quan học tập cùng với các bạn của mình nhưng rồi vì vấn đề nào đó mà bạn bị tách khỏi đoàn và đi lạc vào một khu rừng, khi ấy bạn sẽ làm gì? Nếu bạn là người có kĩ năng sống thì chắc hẳn bạn sẽ biết tiếp theo mình phải làm gì nhưng nếu bạn lại hoàn toàn non nớt về những tình huống không ngờ như thế thì sao, phải chăng bạn sẽ bất lực bởi quá lo lắng và sợ hãi, bạn sợ đủ thứ trong rừng vì thế không thể nghĩ ra được biện pháp tốt nhất để giải quyết vấn đề của mình. Đến đây chắc các bạn cũng đã hình dung ra phần nào về kỹ năng sống, đúng vậy kĩ năng sống được hiểu theo đúng cái tên của nó. Là kỹ năng giải quyết những vấn đề bất ngờ không mong muốn xảy đến với mình và mọi người, có kỹ năng sống sẽ giúp chúng ta tồn tại và sống sót trong những tình huống khó khăn nhất.

Cuộc sống luôn ẩn chứa nhiều hiểm họa, thách thức và không ai trong chúng ta có thể đoán trước được chuyện gì sẽ xảy ra, vậy nên việc học tập kỹ năng sống là rất quan trọng. Hiện nay có rất nhiều trung tâm hay tổ chức chuyên về đào tạo kỹ năng sống cho mọi người đặc biệt là lứa tuổi trẻ em còn non nớt trong những tình huống có thể xảy ra trong cuộc sống. Thế nhưng không phải gia đình nào cũng có điều kiện để chi trả một số tiền lớn giúp con em mình tiếp thu kiến thức bảo vệ và giữ an toàn cho bản thân mình trong những lúc khó khăn. Vấn đề này chúng ta có thể dễ dàng hiểu bởi bạn có thể thấy được sự khác biệt giữa những đứa trẻ nông thôn và thành phố. Đa số em nhỏ thành phố có kĩ năng sống tốt hơn những em nhỏ ở nông thôn, tưởng rằng ở nông thôn nhiều sông suối thì đương nhiên trẻ em ở đó sẽ biết bơi thế nhưng không phải, vì hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường trở nên nghiêm trọng dẫn đến trẻ em nông thôn không có môi trường cũng như điều kiện để học bơi, còn đối với trẻ em thành phố thì chúng có thể bơi được dễ dàng vì từ nhỏ cha mẹ đã cho chúng đến các bể bơi để học bơi. Mấu chốt chính là ở đó. Vậy nhưng, không phải lúc nào trẻ em thành phố cũng có kỹ năng hơn trẻ em nông thôn, có thể vì thiếu thốn nhiều thứ mà những đứa trẻ nông thôn được học tập kỹ năng sinh tồn để khắc phục hoàn cảnh, chúng có thể biết nhiều hơn những đứa trẻ thành phố.

Kỹ năng sống là một trong những điều kiện bắt buộc phải có để con người có thể tồn tại, bất kể là người giàu hay người nghèo. Bạn đừng tưởng rằng người giàu có điều kiện thì không cần phải học kỹ năng sống vì họ sẽ không gặp phải những tình huống éo le. Sự thật thì những người có điều kiện càng phải học, đã bao giờ bạn nghe đến câu chuyện cướp ngân hàng hay những câu chuyện ghê rợn của những người đang trong chuyến du lịch của mình. Giả sử họ gặp một băng cướp và tình trạng rất nguy kịch, nếu lúc đó họ không có kỹ năng sống thì liệu họ có thể đủ bình tĩnh để khôn khéo đưa ra biện pháp khắc phục. Tình huống khó khăn hơn nữa là khi du thuyền của những người giàu bị mắc kẹt ở một hòn đảo hoang, lúc này tiền nhiều cũng không thể giúp gì cho họ, họ chẳng thể lấy thẻ tín dụng ra để quẹt rồi lấy tiền đó chăm lo cho cuộc sống của mình. Lạc ở hòn đảo hoang đầy nguy hiểm như thế thì nếu không có kỹ năng sống liệu họ thực sự có thể tồn tại?

Kỹ năng sống không chỉ là khả năng xử lí tình huống và giữ mạng sống khi rơi vào tình huống khó khăn mà còn bao gồm cả khả năng quản lý tốt tài chính và thời gian của mình. Học kỹ năng sống cũng đồng nghĩa là bạn học cách tự lập, tự quản lý thời gian và các vấn đề cá nhân của mình. Bạn trở nên hoàn thiện hơn về con người và có thể tự xoay sở trong mọi tình huống, đó chính là cái đích của việc học kỹ năng sống.

Không chỉ thế, kỹ năng sống còn là việc mình điều khiển được cảm xúc bản thân để hòa thuận với mọi người. Điều này hoàn toàn quan trọng đặc biệt là với thế hệ trẻ ngày nay, bạn cũng có thấy trên báo đài nổi lên những vụ gây gổ của học sinh với nhau, đó tuy chỉ là những vấn đề nhỏ thế nhưng các em lại tự khiến câu chuyện trở nên nghiêm trọng và kéo bè đến giải quyết bằng vũ lực. Trong cuộc sống không phải lúc nào mọi chuyện cũng như mong muốn, có thể có nhiều tình tiết khác nhau dẫn đến hiểu lầm và cách giải quyết là phải lắng nghe nhau để từ từ xua đi hiểu lầm không đáng có chứ không phải dùng cái hung hăng thiếu suy nghĩ của tuổi trẻ để giải quyết, những người nông cạn với suy nghĩ nông nổi sẽ không thể làm nên chuyện trong cuộc đời của mình.

Tất cả những vấn đề nêu trên là hậu quả nghiêm trọng của việc thiếu kỹ năng sống. Nếu không có kỹ năng sống, con người sẽ không thể tồn tại và phát triển được trong xã hội đầy hiểm nguy và khắc nghiệt này, bởi vậy, bạn cần phải ngay lập tức học hỏi kỹ năng sống cho bản thân mình. Tham gia một khóa đào tạo kỹ năng sống nếu bạn là một người có điều kiện, nếu kinh tế của bạn không cho phép thì chúng ta vẫn có thể tự học. Chúng ta có thể trải nghiệm thực tế và luyện tập hoặc tìm hiểu trên những trang web chuyên dạy về kỹ năng sống, lắng nghe lời khuyên từ những người có kinh nghiệm cũng rất quan trọng. Và một lưu ý nữa là các kiến thức về khoa học kĩ thuật học được ở trên lớp cũng rất quan trọng trong việc giúp bạn lật ngược tình thế vào những lúc khó khăn đấy, vì vậy đừng coi thường việc tiếp thu kiến thức từ những môn học mà bạn cho là khô khan và tiêu tốn thì giờ nhé.

Nếu bạn chưa tự tin về khả năng xử lý tình huống của mình thì cũng đừng sợ phải tham gia vào những điều mới mẻ bởi chúng ta cũng có thể học được từ những việc mà mình chưa thử, vấp ngã và sai lầm sẽ giúp chúng ta ghi nhớ sâu hơn những bài học cuộc sống, có được những kinh nghiệm quý báu góp thêm hành trang cho kĩ năng sống của mình.

Kỹ năng sống rất quan trọng với con người, vì vậy, mọi người phải luôn không ngừng học tập và cảnh giác cao độ trước những tình huống có thể gặp phải trong cuộc sống. Cuộc sống là không ngừng vận động và chẳng biết khi nào hiểm nguy sẽ ghé thăm cuộc đời chúng ta vì vậy tự chuẩn bị hành trang cho mình là một việc hoàn toàn thiết thực để tồn tại và tự tin hơn trong cuộc sống.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 11 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Nhớ con sông quê hương

Thực hành tiếng Việt trang 92

Xà bông “con vịt”

Viết văn bản thuyết minh (về một đối tượng) có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận

Ôn tập trang 103