Soạn bài Đàn ghi ta của Lor-ca (trang 9) Chân trời sáng tạo

Soạn bài Đàn ghi ta của Lor-ca trang 9

* Trước khi đọc

Câu hỏi (trang 9 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy tìm hiểu thông tin về nhà thơ Lor-ca và đất nước Tây Ban Nha trước khi đọc văn bản này.

Trả lời:

- Lor ca là một nhà thơ nổi tiếng, ông không chỉ là một người con của đất nước Tây Ban Nha, ông còn là tiếng nói, là niềm vui nỗi buồn của đất nước mình. Nhờ những vần thơ tài hoa của ông mang đậm chất dân gian, mà người ta nghe thấy tiếng hoàng hôn than khóc ánh bình minh. Tiếng đàn ghi ta cất lên làm sao xuyến tiếng đôi thằn lằn thì thầm bên tảng đá ven sông, tiếng cát lạo sạo dưới chân cặp người yêu bên nhau. Cũng nhờ tiếng thơ của ông, đất nước Tây Ban Nha hiện lên với chiều dài lịch sử với những sắc màu độc đáo nồng nhiệt. Nhưng vẫn phảng phất đâu đó những nỗi buồn.

- Tây Ban Nha là một đất nước nằm trong liên minh châu Âu với nhiều nét văn hóa đặc trưng:

+ Tiếng Tây Ban Nha là tiếng nói được 21 quốc gia sử dụng như tiếng mẹ đẻ.

+ Là đất nước có nhiều lễ hội

+ Khí hậu chia thành 3 vùng riêng biệt

+ Một trong những hình ảnh mang đậm bản sắc của Tây Ban Nha chính là hình ảnh áo choàng đỏ.

* Đọc văn bản

1. Tưởng tượng: Bạn hình dung như thế nào về hình ảnh “tiếng đàn bọt nước”?

Hình ảnh “tiếng đàn bọt nước” gợi lên một cảnh vật mơ hồ và thú vị. Có thể bạn tưởng tượng đến âm thanh nhẹ nhàng của bọt nước khi chúng nổ bật ra từ mặt nước, tạo ra những âm thanh như tiếng đàn. Hình ảnh này có thể kết hợp giữa thiên nhiên và âm nhạc, tạo nên một không gian siêu thực và thú vị.

2. Theo dõi: Tìm những hình ảnh thể hiện sự chuyển đổi cảm giác trong khổ thơ thứ 3.

Những hỉnh ảnh thể hiện sự chuyển đổi cảm giác trong khổ thơ thứ 3: tiếng đàn bọt nước, ròng ròng máu chảy.

3. Theo dõi: Tìm những hình ảnh khác xa nhau, thông thường khó liên kết với nhau, được đặt kế cận trong hai khổ thơ 5 và 6.

- Khổ thơ 5:

+ “Một đàn ghi-ta đang hát”: Hình ảnh của một đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh, tạo nên không gian âm nhạc và vui vẻ.

+ “Một đàn ghi-ta đang khóc”: Hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh buồn bã, tạo nên không gian u sầu và đau đớn.

- Khổ thơ 6:

+ “Một đàn ghi-ta đang hát”: Lại là hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh, tạo nên không gian âm nhạc và vui vẻ.

+ “Một đàn ghi-ta đang khóc”: Lại là hình ảnh của đàn ghi-ta đang phát ra âm thanh buồn bã, tạo nên không gian u sầu và đau đớn.

Những hình ảnh này tạo nên sự tương phản giữa niềm vui và nỗi buồn, tạo nên không gian âm nhạc và cảm xúc trong bài thơ.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: Bài thơ đã xây dựng được hình tượng Lor-ca với những khía cạnh khác nhau: một nghệ sĩ tự do và cô đơn, một cái chết oan khốc, bi phẫn bởi những thế lực tàn ác, một tâm hồn nghệ sĩ bất diệt.

Câu 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bài thơ này có gì khác thường về hình thức (dấu câu, độ dài ngắn của khổ thơ/ dòng thơ,…)? Xác định thể loại, bố cục bài thơ và mạch cảm xúc của tác giả.

Trả lời:

- Hình thức và dấu câu:

+ Bài thơ sử dụng hình thức thơ tự do, không ràng buộc về độ dài khổ thơ hay dòng thơ.

+ Dấu câu không tuân theo quy tắc truyền thống, tạo nên sự tự do và sáng tạo trong cách diễn đạt.

- Thể loại:

+ Bài thơ thuộc thể thơ tự do, không bị ràng buộc bởi hình thức cố định.

+ Tự do trong việc sắp xếp và biểu đạt ý nghĩa.

- Bố cục:

+ Bài thơ chia thành 3 phần:

Đoạn 1: Miêu tả hình ảnh người nghệ sĩ Lorca.

Đoạn 2: Diễn tả cái chết của Lorca và nỗi xót xa trước sự mất mát.

Đoạn 3: Niềm tin vào sự bất tử của tiếng đàn Lorca.

- Mạch cảm xúc:

+ Bài thơ thể hiện sự xót thương sâu sắc trước cái chết bi thảm của nhà thơ tài ba Lorca.

+ Tác giả Thanh Thảo cảm thông và ngưỡng mộ tài năng và số phận của Lorca.

Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tác giả Thanh Thảo đã sử dụng những từ ngữ, hình ảnh nào để gợi tả hình tượng nhà thơ Lorca trong hai khổ thơ đầu. Những từ ngữ, hình ảnh đó có điểm gì độc đáo?

Trả lời:

Trong hai khổ thơ đầu của bài “Đàn ghi-ta” của nhà thơ Thanh Thảo, có một số hình ảnh và từ ngữ thể hiện hình tượng nhà thơ Lorca: “tiếng đàn bọt nước”:

- Hình ảnh của tiếng đàn ghi-ta được kết hợp với bọt nước.

- Từ “bọt nước” gợi lên hình ảnh của sự phập phồng, vỡ tan, và tạo ra âm thanh đặc biệt.

- Cách diễn đạt này là lạ hóa, tạo nên sự khác biệt và độc đáo trong việc miêu tả hình tượng nhà thơ Lorca.

Câu 3 (trang 10 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Tìm một số biểu tượng được sử dụng trong bài thơ. Lí giải ý nghĩa của những biểu tượng đó.

Trả lời:

- Một số biểu tượng được sử dụng trong bài thơ:

+ Tiếng đàn bọt nước: Đại diện cho âm thanh, giai điệu và tâm hồn của nghệ sĩ Lorca.

+ Áo choàng đỏ gắt: Tượng trưng cho tình yêu tuổi trẻ, quê hương đất nước.

+ Tiếng ghi-ta lá xanh: Biểu tượng cho sự mạnh mẽ, khát vọng sống của Lorca.

+ Vầng trăng: Tượng trưng cho sự bất tử và tâm hồn nghệ sĩ.

+ Dòng sông rộng vô cùng: Hình ảnh của cuộc sống và sự đổi mới văn hóa.

Bài thơ này thể hiện sự tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của người nghệ sĩ tài ba Lorca, cũng như mong ước một nền nghệ thuật cách tân. Thanh Thảo đã sử dụng hình ảnh và từ ngữ đầy cảm xúc để thể hiện ý tưởng sâu sắc về tình yêu và cuộc sống

Câu 4 (trang 10 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Việc lặp lại âm thanh tiếng đàn “li-la li-la li-la” có tác dụng gì?

Trả lời:

Việc lặp lại âm thanh tiếng đàn “li-la li-la li-la” trong bài thơ “Đàn ghi-ta” của nhà thơ Thanh Thảo tạo ra một hiệu ứng âm nhạc và tạo nên không gian mơ hồ, đặc biệt. Hình ảnh này gợi lên âm thanh của đàn ghi-ta và tâm hồn của nghệ sĩ Lorca, tạo nên một không gian siêu thực và độc đáo trong bài thơ.

Câu 5 (trang 10 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nhạc điệu của khổ thơ thứ hai, thứ ba có gì đặc biệt và được tạo nên từ những yếu tố nào?

Trả lời:

Nhạc điệu của khổ thơ thứ hai và thứ ba trong bài thơ Lặp lại âm thanh “li-la li-la li-la”:

- Tạo ra một hiệu ứng âm nhạc và tạo nên không gian mơ hồ, đặc biệt.

- Cấu trúc vòng lặp này thường gặp trong những bài hát.

- Tạo sự khác biệt và độc đáo trong việc miêu tả hình tượng nhà thơ Lorca.

Câu 6 (trang 11 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Nêu cảm nhận của bạn về hình tượng nhà thơ Lor-ca được thể hiện trong bài thơ.

Trả lời:

Nhà thơ Lorca trong bài thơ được thể hiện như một hình ảnh tài ba, nghệ sĩ đầy tài năng và tâm hồn sâu sắc. Tác giả Thanh Thảo tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của Lorca, cũng như mong ước một nền nghệ thuật cách tân. Hình ảnh của Lorca trong bài thơ là một biểu tượng về tình yêu và cuộc sống.

Câu 7 (trang 11 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là gì?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của bài thơ “Đàn ghi-ta của Lorca” của nhà thơ Thanh Thảo là tôn vinh và xót thương trước cái chết bi thảm của nhà thơ tài ba Federico García Lorca. Bài thơ cũng thể hiện mong ước một nền nghệ thuật cách tân và tình yêu đối với cuộc sống và nghệ thuật.

Câu 8 (trang 11 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Xác định chủ đềm tư tưởng và thông điệp của bài thơ. Chủ đề, tư tưởng và thông điệp đó được thể hiện thông qua những biện pháp tu từ nào?

Trả lời:

- Chủ đề: Bài thơ “Đàn Ghita” thể hiện sự xót thương sâu sắc trước cái chết của Lorca và mong muốn về một nền nghệ thuật cách tân. Chủ đề của bài thơ xoay quanh việc tôn vinh nghệ thuật và tình yêu đối với âm nhạc, biểu tượng bởi cây đàn ghita.

- Tư tưởng:

+ Tác giả Thanh Thảo thể hiện tư tưởng về sự tôn vinh và kính trọng nghệ thuật. Câu nói nổi tiếng “Khi tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn” được lấy làm đề từ của bài thơ, tượng trưng cho sự gắn bó mãnh liệt của Lorca với nghệ thuật.

+ Tư tưởng về sự tự do trong biểu đạt nghệ thuật cũng được thể hiện qua việc sử dụng câu thơ tự do, giải phóng mọi ràng buộc.

- Thông điệp:

+ Bài thơ gửi thông điệp về sự đam mê và tình yêu với nghệ thuật, cũng như sự hy vọng vào một tương lai nghệ thuật cách tân.

+ Tiếng đàn là biểu tượng của nghệ thuật, là biểu tượng cho lí tưởng đấu tranh vì những điều tốt đẹp của Lorca, bởi vậy không ai nỡ “chôn cất tiếng đàn” ¹.

Bài thơ “Đàn Ghita” của Thanh Thảo là một tác phẩm đầy cảm xúc, thể hiện sự tôn vinh nghệ thuật và tình yêu đối với âm nhạc. Tư tưởng về sự tự do trong biểu đạt nghệ thuật cũng được thể hiện qua việc sử dụng câu thơ tự do. Hy vọng bạn đã tìm thấy thông tin hữu ích từ phân tích này!

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Đây thôn Vĩ Dạ

San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của kí ức

Thực hành tiếng Việt trang 13

Tự do

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ