Lý thuyết Sinh học 8 Bài 56 (mới 2023 + Bài Tập): Tuyến yên, tuyến giáp

Lý thuyết Sinh học 8 Bài 56: Tuyến yên, tuyến giáp

Bài giảng Sinh học 8 Bài 56: Tuyến yên, tuyến giáp

I. TUYẾN YÊN

1. Vị trí

- Nằm ở nền sọ, có liên quan đến vùng dưới đồi (thuộc não trung gian).

2. Cấu tạo

Tuyến yên là một tuyến nhỏ bằng hạt đậu trắng, gồm 3 thuỳ:

- Thuỳ trước.

- Thuỳ giữa (chỉ phát triển ở trẻ nhỏ, các tác dụng đối với sự phân bố sắc tố da).

- Thuỳ sau.

3. Vai trò

- Tiết hoocmôn kích thích hoạt động của nhiều tuyến nội tiết khác.

- Tiết hoocmôn ảnh hưởng tới một số quá trình sinh lí trong cơ thể như sự tăng trưởng, trao đổi đường, muối khoáng, nước và sự co thắt của cơ trơn ở tử cung.

II. TUYẾN GIÁP

1. Vị trí

- Tuyến giáp nằm phía trước cổ, dưới sụn giáp, trên sụn khí quản.

2. Cấu tạo

- Tuyến giáp là tuyến nội tiết lớn nhất trong cơ thể (nặng 20 – 25 g), gồm có nang tuyến và tế bào tiết.

3. Vai trò

- Tuyến giáp tiết hoocmôn là tirôxin (TH) trong thành phần có iốt:

+ TH có ảnh hưởng trao đổi chất và quá trình chuyển hoá các chất ở tế bào.

+ Khi thiếu iốt trong khẩu phần ăn, TH không được tiết ra sẽ khiến tuyến yên tiết hoocmôn thúc đẩy tuyến giáp tăng cường hoạt động gây phì đại tuyến (bướu cổ). Trẻ nhỏ mắc bệnh bướu cổ sẽ chậm lớn, trí tuệ kém phát triển còn ở người lớn sẽ làm cho hoạt động thần kinh giảm sút.

+ Nếu tuyến giáp hoạt động quá mạnh tiết nhiều TH làm tăng quá trình trao đổi chất quá mức sẽ gây bệnh bazơđô. Người mắc bazơđô sẽ luôn trong trạng thái căng thẳng, hồi hộp, mất ngủ, sút cân, bướu cổ, lồi mắt.

* Phân biệt bệnh bazơđô và bệnh bướu cổ:

Đặc điểm	Bệnh Bazơđô	Bệnh bướu cổ
Nguyên nhân	- Tuyến giáp tiết nhiều hoocmôn tirôxin (do tuyến hoạt động mạnh).	- Tuyến giáp tiết ít hoocmôn tirôxin (do thiếu iốt).
Hậu quả	- Tăng cường trao đổi chất. - Tăng tiêu dùng ôxi, nhịp tim tăng. → Người bệnh luôn hồi hộp, căng thẳng, mất ngủ, sút cân nhanh, gây lồi mắt.	- Gây phình đại tuyến. - Trẻ chậm lớn, trí não kém phát triển. - Người lớn hoạt động thần kinh giảm sút, trí nhớ kém.

- Tuyến giáp còn tiết hoocmôn canxitônin phối hợp cùng với hoocmôn tuyến cận giáp tham gia điều hoà canxi và phôtpho trong máu.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 8 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 57: Tuyến tụy, tuyến trên thận

Lý thuyết Bài 58: Tuyến sinh dục

Lý thuyết Bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết

Lý thuyết Bài 60: Cơ quan sinh dục nam

Lý thuyết Bài 61: Cơ quan sinh dục nữ