Công thức Lewis của HNO3 (Nitric acid) theo chương trình mới
Vietjack.me giới thiệu đến bạn Công thức Lewis của HNO3 (Nitric acid) theo chương trình mới giúp bạn nắm vững kiến thức và học tốt môn Hóa hơn.
Công thức Lewis của HNO3 (Nitric acid) theo chương trình mới
1. Công thức Lewis của HNO3
a) Cách 1: Viết công thức Lewis dựa vào công thức electron
Từ công thức electron, thay 1 cặp electron dùng chung bằng 1 gạch nối “–” giữa hai nguyên tử ta được công thức Lewis
Từ công thức electron của HNO3 ta thay mỗi cặp electron bằng một gạch nối. Ta được công thức Lewis của HNO3 là:
- Để biểu diễn liên kết cho – nhận: Cặp electron chỉ do nguyên tử N đóng góp ta thay bằng mũi tên từ nguyên tử cho (nguyên tử N) đến nguyên tử nhận (nguyên tử O).
Công thức Lewis của HNO3 có thể được viết như sau:
b) Cách 2: Viết công thức Lewis dựa vào các bước sau:
Bước 1: Tính tổng số electron hóa trị trong phân tử
H có 1 electron hóa trị, N có 5 electron hóa trị, O có 6 electron hóa trị. Trong phân tử HNO3 có 1 nguyên tử H, 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử O.
Vậy tổng số electron hóa trị = 1.1 + 5.1 + 6.3 = 24 electron.
Bước 2. Vẽ khung phân tử tạo bởi liên kết đơn giữa các nguyên tử
Trong phân tử HNO3, trừ nguyên tử H, nguyên tử N cần nhiều electron để đạt octet hơn. Vì vậy, N là nguyên tử trung tâm, các nguyên tử O xếp xung quanh nguyên tử N còn lại nguyên tử H liên kết với một nguyên tử O
(1)
Bước 3. Tính số electron hóa trị chưa tham gia liên kết bằng cách lấy tổng số electron trừ số electron tham gia tạo liên kết.
Số electron hóa trị chưa tham gia liên kết trong sơ đồ là:
24 – 2.4 = 16 electron.
Hoàn thiện octet cho các nguyên tử có độ âm điện lớn hơn trong sơ đồ.
Trong công thức (1), nguyên tử H đã đạt octet, bổ sung octet cho nguyên tử O trước. Ta được công thức (2):
(2)
Số electron hóa trị còn lại: 16 – 2.8 = 0
Nguyên tử trung tâm N có 6 electron, chưa đạt octet.
Bước 4. Chuyển cặp electron chưa liên kết trên nguyên tử xung quanh thành electron liên kết sao cho nguyên tử trung tâm thỏa mãn quy tắc octet.
Vì N chưa đạt octet, cần chuyển một cặp electron chưa liên kết của một nguyên tử O tạo thành cặp electron dùng chung.
Ta được công thức Lewis của HNO3 là:
Nhận xét:
+ ∆χ(N – O) = |3,04 – 3,44| = 0,4 ⇒ liên kết giữa N và O trong phân tử HNO3 thuộc loại liên kết cộng hóa trị phân cực. Liên kết phân cực về phía nguyên tử O.
+ ∆χ(O – H) = |3,44 – 2,2| = 1,24 > 0,4 ⇒ liên kết O – H trong phân tử HNO3 thuộc loại liên kết cộng hóa trị phân cực. Liên kết phân cực về phía nguyên tử O.
2. Công thức electron của HNO3
- Sự tạo thành phân tử HNO3:
Nguyên tử H có 1 electron hóa trị, cần thêm 1 electron để đạt octet.
Nguyên tử N có 5 electron hóa trị, cần thêm 3 electron để đạt octet.
Nguyên tử O có 6 electron hóa trị, cần thêm 2 electron để đạt octet.
Trong phân tử HNO3:
Nguyên tử O thứ 1 (O1) bỏ ra 1 electron góp chung với H và 1 electron góp chung với N.
Nguyên tử O thứ 2 (O2) và N cùng bỏ ra 2 electron để tạo thành 2 cặp electron dùng chung.
Khi đó N, H, O1 và O2 đều đã đạt octet. Còn nguyên tử O3 chưa đạt octet, N sử dụng một cặp electron chưa liên kết làm cặp electron dùng chung giữa N và O3. Nguyên tử N đóng góp cặp electron nên N là nguyên tử cho, còn nguyên tử O3 không đóng góp electron nên đóng vai trò nhận.
- Vậy công thức electron của HNO3 là:
- Nhận xét:
+ Phân tử HNO3 có 5 cặp electron dùng chung giữa các nguyên tử, trong đó có 1 cặp electron chỉ do nguyên tử N đóng góp.
+ Phân tử HNO3 có 7 cặp electron tự do đều là của các nguyên tử O.
3. Công thức cấu tạo của HNO3
Từ công thức Lewis, ta loại bỏ đi các electron tự do (electron không tham gia liên kết) thu được công thức cấu tạo.
- Công thức cấu tạo của HNO3 là:
- Nhận xét: Trong phân tử HNO3 có một liên kết đôi N = O, hai liên kết đơn N – O và 1 liên kết đơn O – H.
4. Bài tập mở rộng về HNO3 (Nitric acid)
Câu 1. Số liên kết σ và liên kết π trong phân tử HNO3 lần lượt là:
A. 1 và 3
B. 1 và 5
C. 5 và 1
D. 4 và 1
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: D
Trong phân tử HNO3 có một liên kết đôi N = O (liên kết đôi gồm 1 liên kết σ và 1 liên kết π), hai liên kết đơn N – O (đều là liên kết σ) và 1 liên kết đơn O – H (là liên kết σ).
Vậy trong phân tử HNO3 có 4 liên kết σ và 1 liên kết π.
Câu 2. Cho biết hóa trị của một nguyên tố trong phân tử bằng tổng số liên kết σ và π mà nguyên tử nguyên tố đó tạo thành khi liên kết với các nguyên tử xung quanh. Hóa trị của N trong HNO3 là
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Hướng dẫn giải
Đáp án đúng là: D
Công thức cấu tạo của HNO3 là:
⇒ Hóa trị của N trong HNO3 là 4.
Tham khảo các loạt bài Hóa học khác:
Công thức Lewis của C2H2 theo chương trình mới
Công thức Lewis của C2H4 (Ethylene) theo chương trình mới
Công thức Lewis của CS2 (Carbon disulfide) theo chương trình mới
Xem thêm các chương trình khác:
- Các dạng bài tập Tiếng Anh thông dụng nhất
- 3000 câu hỏi ôn tập môn Tiếng Anh có đáp án
- Toàn bộ kiến thức về cụm động từ | Định nghĩa và cách dùng
- 500 đoạn văn Tiếng Anh thông dụng nhất và cách làm
- 1000 câu hỏi ôn tập môn Công nghệ có đáp án
- 1000 câu hỏi ôn tập Giáo dục công dân
- 15000 câu hỏi ôn tập môn Toán có đáp án
- Wiki Toán | Khái niệm, định lí, tính chất, dạng bài, công thức
- Tuyển tập đề thi + chuyên đề ôn thi Toán Kangaroo các cấp độ (có đáp án 2024)
- 3000 câu hỏi ôn tập môn Vật lí có đáp án
- Tổng hợp Dạng bài - Công thức môn Vật lí
- 2000 câu hỏi ôn tập môn Tin học có đáp án
- 3000 câu hỏi ôn tập môn Lịch sử có đáp án
- 3000 câu hỏi ôn tập môn Địa lí có đáp án
- 2000 câu hỏi ôn tập môn Sinh học có đáp án
- Tổng hợp Dạng bài - Công thức môn Sinh học
- Tổng hợp về các tác giả văn học
- 3000 câu hỏi ôn tập môn Ngữ văn có đáp án
- Tổng hợp kiến thức Ngữ Văn
- Trò chơi Powerpoint | Game Powerpoint
- Tổng hợp bài thu hoạch BDTX Giáo viên mầm non (2024) theo Thông tư 12
- Tổng hợp bài thu hoạch BDTX Giáo viên tiểu học (2024)
- Tổng hợp bài thu hoạch BDTX Giáo viên THCS (2024)
- Tổng hợp bài thu hoạch BDTX Giáo viên THPT (2024)