Bài 9: Tài sản vô giá Tiếng Việt lớp 4 Tập 1 – Cánh diều
Lời giải Tiếng Việt lớp 4 Bài 9: Tài sản vô giá sách Cánh diều giúp học sinh dễ dàng làm bài tập Tiếng Việt lớp 4 Tập 1 Bài 9.
Bài 9: Tài sản vô giá – Tiếng Việt lớp 4
Chia sẻ và đọc: Đón Thần Mặt Trời trang 115, 116, 117
Phần I
Chia sẻ:
Câu 1 trang 115 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trả lời câu hỏi của nàng Tiên Cá: Theo bạn, những gì là thứ mà ai cũng cần?
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Theo em, tiền bạc, sức khỏe là thứ mà ai cũng cần.
Câu 2 trang 115 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trả lời câu hỏi của Thần biển: Thứ gì mà bạn có nó thì sẽ có tất cả.
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Có sức khỏe là có tất cả.
Câu 3 trang 115 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trả lời câu hỏi của Thần Núi: Bạn cần làm gì để giữ gìn tài sản quý báu ấy.
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Cần ăn uống điều độ, tập thể dục thường xuyên, tránh các hoạt động thức ăn có hại cho sức khỏe.
Phần II
Bài đọc:
Đón Thần Mặt Trời
Ngày xưa, có vị phú ông nọ muốn xây một tòa nhà thật đặc biệt. Phú ông tự tay vẽ kiểu nhà rồi thuê thợ làm theo.
Nhà xây xong, phú ông tự cho đó là một lâu đài chưa từng có. Lâu đài của phú ông đúng là chưa từng có thật vì không hề có cửa sổ. Trong nhà tối như hang chuột, cả ngày phải thắp đèn. Ít lâu sau, cả nhà phú ông bỗng mắc nhiều chứng bệnh. Mắt ngày một kém, da xanh như tàu lá, bệnh ngoài da thi nhau phát triển. Phú ông sợ hãi, bèn mời thầy thuốc giỏi về chữa, đón thầy phù thủy về cùng, nhưng bệnh càng nặng thêm. Ông ta đành loan tin khắp nơi, hứa thưởng lớn cho người chữa khỏi bệnh.
Một cậu bé biết tin bèn xin cha đưa đến gặp phú ông. Khi tới tòa nhà kì quái, cậu bé nói ngay:
- Mọi người bị bệnh là do không chịu đón Thần Mặt Trời vào nhà!
Tin vào thần thánh, phú ông liền cho người đem các túi lớn ra ngoài trời hứng nắng rồi buộc lại mang vào nhà. Nhưng bệnh tình không hề thuyên giảm. Ông ta nổi giận, gọi cậu bé đến, trách móc nặng lời.
Nghe phú ông trách, cậu bé hỏi:
- Cháu bảo đón Thần Mặt Trời, sao ông lại đi nhốt Thần Mặt Trời vào túi?
Phú ông lúng túng, vội xin cậu bé mách cho cách làm.
Cậu bé cười ngặt nghẽo rồi chỉ vào tòa nhà, nói:
- Ông phải làm thật nhiều cửa sổ! Ánh nắng là nguồn sáng vô giá. Nó làm cho nhà ở khô ráo, không khí trong lành, da dẻ hồng hào, khỏe mạnh. Hãy đưa nguồn sáng đó vào các phòng, chắc chắn mọi người sẽ khỏe lại.
Phú ông nghe theo. Quả nhiên, ít lâu sau, cả nhà đều khỏi bệnh và trở nên vui vẻ.
Phần III
Đọc hiểu:
Câu 1 trang 117 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Vì sao phú ông phải loan tin khắp nơi, tìm người chữa bệnh?
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Vì dù mời thầy thuốc giỏi hay phù thủy về cúng thì bệnh tình cũng không giảm mà nặng thêm nên mới phải loan tin khắp nơi.
Câu 2 trang 117 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Cậu bé bày cách gì để chữa bệnh cho phú ông và gia đình?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Cậu bé bày phú ông đón thần Mặt Trời.
Câu 3 trang 117 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Phú ông thực hiện cách chữa bệnh của cậu bé như thế nào? Vì sao?
Phương pháp giải:
Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Phú ông thực hiện cách chữa bệnh của cậu bé nhưng lại hứng Mặt trời vào túi. Vì không hiểu lời cậu bé nói.
Câu 4 trang 117 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Khi bị phú ông trách, cậu bé đã giải thích như thế nào?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Khi bị phú ông trách, cậu bé đã giải thích do ông hứng vào túi mà nhà ông lại quá tối nên bệnh không giảm.
Câu 5 trang 117 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Câu chuyện này muốn nói điều gì?
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Câu chuyện này muốn nói sức khỏe là tài sản vô giá, phải biết cách chăm sóc sức khỏe của mình.
Viết: Luyện tập viết đoạn văn về một câu chuyện em thích trang 117, 118
Đề bài
Chọn 1 trong 3 đề sau:
1. Hãy viết đoạn văn về một câu chuyện mà em thích và cho biết vì sao em thích câu chuyện đó.
2. Hãy viết đoạn văn về câu chuyện: "Ông Yết Kiêu" và cho biết em thích câu chuyện đó ở điểm nào.
3. Hãy viết đoạn văn về câu chuyện: "Ba nàng công chúa" và cho biết em thích câu chuyện đó ở điểm nào.
Phương pháp giải:
HS lựa chọn một trong ba đề bài yêu thích để làm
Trả lời:
Trong những câu chuyện đã học, em thích nhất là câu chuyện Cây khế.
Cây khế là một câu chuyện cổ tích của nước ta mang trong mình bài học ý nghĩa. Chuyện kể về hai anh em ruột nhưng có tính cách trái ngược nhau. Người anh tham lam, lười biếng bao nhiêu thì người em hiền lành, chăm chỉ bấy nhiêu.
Sau khi cha mất, người anh chia cho em mình một cây khế già và một túp lều tranh rồi lấy hết gia sản. Người em ở lều tranh chăm chỉ làm lụng mỗi ngày và chăm sóc cây khế. Năm đó khế ra trái rất sai và ngọt nên có chim lạ đến ăn. Thấy người em than thở vất vả, chim hứa ăn khế sẽ trả vàng. Và chở người em ra đảo lấy vàng về. Nhờ đó, người em trở nên giàu sang. Biết chuyện, người anh xin đổi gia tài lấy cây khế của em, rồi bắt chước em than thở với chim. Tuy nhiên do tham lam, hắn may cái túi lớn gấp bốn lần chim dặn và lấy quá nhiều vàng khiến chim không chở nổi. Trên đường về lại gặp bão lớn, thế là hắn cùng số vàng đó rơi xuống biển sâu.
Câu chuyện đã dạy cho em bài học về lòng trung thực và sự chăm chỉ trong cuộc sống. Nếu có tính tham lam, gian dối thì sẽ có kết thúc bi kịch như người anh mà thôi.
Nói và nghe: Kể chuyện: Cứu người trước đã trang 118, 119
Câu 1 trang 118 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Dựa vào truyện tranh và các câu mở đoạn, kể lại từng đoạn của câu chuyện.
Phương pháp giải:
HS nhìn tranh và nội dung để tóm tắt câu chuyện
Trả lời:
- Tranh 1: Lương y Phạm Bân xuất thân con nhà thuốc. Tổ tiên của ông có nghề y gia truyền được ca tụng. Vì thế ông được bổ nhiệm chức Thái y lệnh coi sóc việc chữa bệnh trong cung vua.
- Tranh 2: Ông thường đem hết của cái trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp người nghèo khổ bệnh tật ông thường cho ở nhà mình, cấp cơm cháo và chữa trị nên ai cũng trọng vọng.
- Tranh 3: Bỗng liền năm đói kém, dịch bệnh nổi lên, ngài lại dựng thêm nhà cho những kẻ khốn cùng đói khát và bệnh tật đến ở, cứu sống hơn ngàn người. Ngài được người đương thời trọng vọng.
- Tranh 4: Một lần, có người đến gõ cửa mời đến chữa trị cho một người đàn bà đang nguy kịch, ông bảo người đó đi ngay.
- Tranh 5: Nhưng tới cửa lại gặp sứ giả do vương sai tới mời vào cung chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Phạm Bân nói với sứ giả rằng bệnh đó không gấp, còn tính mạng của người nhà người này chỉ ở trong khoảnh khắc nên sẽ cứu họ trước rồi đến vương phủ. Quan Trung sứ lấy làm tức giận nói với Phạm Bân: “Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình sao?”. Phạm Bân cương quyết chịu tội rồi đi cứu người kia trước.
- Tranh 6: Lát sau, đến yết kiến bị vương quở trách liền bỏ mũ ra, tạ tôi. Vương vui mừng khen ông là vị lương y có đức độ
Câu 2 trang 119 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Kể lại toàn bộ câu chuyện
Phương pháp giải:
HS dựa vào nội dung câu 1 và kể lại câu chuyện
Trả lời:
Phạm Bân vốn có nghề ý gia truyền, giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương. Ông thường đem hết của cái trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp người nghèo khổ bệnh tật ông thường cho ở nhà mình, cấp cơm cháo và chữa trị nên ai cũng trọng vọng.
Một lần, có người đến gõ cửa mời đến chữa trị cho một người đàn bà đang nguy kịch, ông bảo người đó đi ngay. Nhưng tới cửa lại gặp sứ giả do vương sai tới mời vào cung chữa bệnh cho một quý nhân bị sốt. Phạm Bân nói với sứ giả rằng bệnh đó không gấp, còn tính mạng của người nhà người này chỉ ở trong khoảnh khắc nên sẽ cứu họ trước rồi đến vương phủ. Quan Trung sứ lấy làm tức giận nói với Phạm Bân: “Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu tính mạng mình sao?”. Phạm Bân cương quyết chịu tội rồi đi cứu người kia trước. Lát sau, đến yết kiến bị vương quở trách liền bỏ mũ ra, tạ tôi. Vương vui mừng khen ông là vị lương y có đức độ
Câu 3 trang 119 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trao đổi: Điều đáng quý nhất ở thầy thuốc Phạm Bân là gì?
Phương pháp giải:
HS dựa vào nội dung câu chuyện và rút ra nhận xét
Trả lời:
Điều đáng quý nhất là tấm lòng y đức, không vì tiền tài, vật chất, địa vị mà đặt việc cứu người lên hàng đầu.
Đọc: Để học tập tốt trang 119, 120
Phần I
Bài đọc:
Để học tập tốt
Để học tập tốt, học sinh chúng mình phải thật khỏe mạnh. Vậy cần làm gì để có sức khỏe tốt?
- Bạn hãy bổ sung lịch tập thể dục, thể thao vào thời gian biểu. Mỗi ngày, bạn nên dành ít nhất 30 phút để ra ngoài trời tập thể dục hay chơi các môn thể thao như chạy, đá bóng, cầu lông,…
- Ngoài giờ học, bạn có thể nghe vài bản nhạc, xem một bộ phim,… để thư giãn. Nhưng bạn tránh sa vào các trò chơi giải trí mà quên luôn việc học nhé!
- Bạn hãy chọn các thực phẩm giàu dinh dưỡng như trứng, đậu nành, bí đỏ, rau củ, trái cây,… để bồi bổ cho cả cơ thể lẫn trí não.
- Ngồi học quá lâu khiến bạn kém tập trung, đau vai, đau lưng. Sau khoảng một tiếng ngồi học, bạn nhớ đứng dậy vươn vai, tập vài động tác thể dục để cơ thể thoải mái và tránh nhức mỏi.
Phần II
Đọc hiểu:
Câu 1 trang 120 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Xếp các biện pháp bảo vệ sức khỏe nêu trong bài đọc vào nhóm thích hợp:
Tập luyện
Thư giãn
Ăn uống
Phương pháp giải:
Em đọc bài đọc để hoàn thành bài tập.
Trả lời:
+ Tập luyện: Bổ sung lịch tập thể dục, thể thao vào thời gian biểu, mỗi ngày dành ít nhất 30 phút để tập dục hoặc chơi các môn thể thao
+ Thư giãn: nghe nhạc, xem phim tránh sa đà vào các trò chơi giải trí
+ Ăn uống: Ăn các thực phẩm dinh dưỡng
Câu 2 trang 120 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Tóm tắt một biện pháp được liệt kê trong bài đọc bằng một câu ngắn (khoảng 5-10 tiếng)
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Ngồi học quá lâu khiến bạn kém tập trung, đau vai, đau lưng.
Câu 3 trang 120 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Vì sao bài đọc được đặt tên là "Để học tập tốt"?
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Vì bài đọc nêu các biện pháp giúp bảo vệ sức khỏe trong học tập bài đọc được đặt tên là "Để học tập tốt"
Câu 4 trang 120 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Kể và viết lại những việc em đã làm để nâng cao sức khỏe.
Phương pháp giải:
Em tự liên hệ bản thân để hoàn thành bài tập.
Trả lời:
Em đi bộ đi học, em thường đạp xe, ăn đầy đủ chất và thư giãn sau khi học để nâng cao sức khỏe.
Luyện từ và câu: Chủ ngữ trang 120, 121
Nhận xét
Câu 1 trang 120 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Bộ phận in đậm trong mỗi câu sau được dùng để làm gì?
a, Ánh nắng là nguồn sáng vô giá.
b, Con thỏ trắng này có vẻ bạo dạn lắm.
c, Mấy chú bé đi tìm chỗ bắc bếp, thổi cơm.
Phương pháp giải:
HS đọc các câu văn và trả lời câu hỏi
Trả lời:
Bộ phận in đậm trong mỗi câu sau được dùng làm chủ ngữ.
Câu 2 trang 121 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Bộ phận nói trên trả lời cho câu hỏi gì?
Phương pháp giải:
HS dựa vào các từ in đậm đã xác định tác dụng để trả lời câu hỏi
Trả lời:
Bộ phận nói trên trả lời cho câu hỏi Cái gì là gì?, Cái gì như thế nào?, Ai làm gì?
Luyện tập
Câu 1 trang 121 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Tìm chủ ngữ của mỗi câu trong đoạn văn sau:
Chú chuồn chuồn nước mới đẹp làm sao! Màu vòng trên lưng chú lấp lánh. Bốn cái cánh mỏng như giấy bóng. Hai con mắt long lanh như thuỷ tinh. Thân hình chú nhỏ và thon như màu vàng của nắng mùa thu.
Phương pháp giải:
HS đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi
Trả lời:
Chủ ngữ là: Chú chuồn chuồn nước
Câu 2 trang 121 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Đặt một câu nói về sức khoẻ của em hoặc về việc em tập thể dục thể thao để bảo vệ sức khoẻ. Xác định chủ ngữ của câu đó.
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và hoàn thành bài tập.
Trả lời:
- Em thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức khỏe của bản thân.
- Chủ ngữ của câu là: Em
Viết: Viết thư hỏi thăm trang 122, 123
Nhận xét
Câu 1 trang 122 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Đọc bức thư sau:
Nam Định, ngày 22 tháng 12 năm 2022
Dì yêu quý!
Được tin dì đoạt Huy chương Bạc môn nhảy xa tại Đại hội Thể thao toàn quốc, cháu rất vui. Cháu xin chúc mừng dì! Dì là niềm tự hào của cả gia đình đấy ạ. Bố cháu còn nói là dì đã về Trung tâm Thể thao để chuẩn bị cho SEA Games sắp tới.
Dì ơi, ở Trung tâm, điều kiện sinh hoạt và tập luyện có tốt không ạ? Dì luyện tập có vất vả lắm không? Cháu mong dì giữ gìn sức khoẻ để đạt thành tích thi đấu cao hơn nữa và để cả nhà yên tâm.
Về phần mình, cháu vẫn đi bơi đều đặn. Chỗ cháu bơi có nước ấm. Mẹ cháu thường bảo: “Con noi gương dì, chăm chỉ tập luyện nhé!”.
Cháu kính chúc dì luôn mạnh khoẻ và tập luyện tốt để sắp tới đoạt được Huy chương Vàng.
Cháu của dì
Trang
Hiền Trang
Câu 2 trang 122 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trả lời câu hỏi:
a, Bạn Hiền Trang gửi thư cho ai, để làm gì?
b, Bức thư gồm mấy đoạn? Nội dung của mỗi đoạn là gì?
c, Bức thư thể hiện tình cảm của bạn Hiền Trang như thế nào?
Phương pháp giải:
HS đọc bức thư và trả lời câu hỏi
Trả lời:
a, Bạn Hiền Trang gửi thư cho dì, để chúc mừng dì đã đạt được huy chương và hỏi thăm sức khỏe dì.
b, Bức thư gồm 4 đoạn. Đoạn 1 là lời chúc mừng của Hiền Trang, đoạn 2 là hỏi thăm sức khỏe của dì, đoạn 3 là nêu tình hình tập luyện của bản thân Hiền Trang, đoạn 4 là lời chúc tới dì.
c, Bức thư thể hiện tình cảm của bạn Hiền Trang rất yêu quý dì.
Luyện tập
Trao đổi với bạn để chuẩn bị viết một bức thư thăm hỏi: Em sẽ viết thư cho ai? Vì sao em viết thư thăm hỏi người đó.
Phương pháp giải:
HS dựa vào bức thư mẫu ở trên để xác định nội dung và viết thư
Trả lời:
Ví dụ: Em sẽ viết thư cho bạn bè đã lâu không gặp. Vì em có chuyện vui và muốn hỏi thăm bạn.
Đọc: Chọn đường trang 123, 124, 125
Phần I
Bài đọc:
Chọn đường
Nguyễn Bá Tĩnh mồ côi cha mẹ từ năm lên sáu. Cậu được một vị hòa thượng đưa về nuôi. Ở chùa, cậu ngày đêm dùi mài kinh sử để chuẩn bị đi thi.
Thế rồi, tai họa bỗng ập đến. Một bệnh lạ hoành hành dữ dội, giết chết bao mạng người. Trước cảnh ấy, Bá Tĩnh không còn lòng dạ nào để nghĩ đến việc thi cử nữa. Sau nhiều ngày suy nghĩ, Bá Tĩnh quyết định chọn con đường làm thuốc cứu người. Cậu quên ăn, quên ngủ, nghiền ngẫm sách thuốc. Nhưng, ngay cả những thầy thuốc nổi tiếng bấy giờ cũng đều bó tay, một thầy thuốc tự học như cậu thì làm gì được!
Rồi dịch bệnh qua đi. Bá Tĩnh được tin năm sau vua mở khoa thi tiến sĩ. Cảm thấy nếu đỗ đạt cao, có uy tín thì con đường làm thuốc sẽ dễ dàng hơn, Bá Tĩnh quyết định đi thi. Ngay kỳ thi ấy, Bá Tĩnh có tên trên bảng vàng. Ngày các tân khoa vào chầu vua, nhà vua hỏi ông:
- Trẫm nghe nói khanh đã dày công thu góp được nhiều phương thuốc hay. Trẫm muốn cho khanh làm ngự y. Ý khanh thế nào?
- Muôn tâu Hoàng thượng – Bá Tĩnh đáp – Được Hoàng thượng giao cho việc lớn, thần xin tạ ơn. Nhưng thần tài hèn sức mọn, lại chuyên làm thuốc Nam, e chỉ hợp trị bệnh cho dân thường thôi.
Đức vua không quở trách mà rất hài lòng:
- Khanh chăm lo cho thần dân của trẫm cũng là lo cho trẫm rồi.
Từ đó, Bá Tính dốc hết sức vào việc trồng thuốc, trị bệnh. Ông mở lớp dạy học trò, miệt mài viết hai bộ sách chỉ dẫn các phương pháp để phòng và chữa bệnh bằng thuốc Nam cùng các phép ngoại khoa đơn giản. Ông được coi là ông tổ của ngành thuốc Nam.
Phần II
Đọc hiểu:
Câu 1 trang 124 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Hoàn cảnh của danh y Tuệ Tĩnh lúc nhỏ thế nào?
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ bài đọc để trả lời câu hỏi
Trả lời:
Hoàn cảnh của danh y Tuệ Tĩnh lúc nhỏ: mồ côi cha mẹ từ năm lên sáu, được một vị hòa thượng đưa về nuôi.
Câu 2 trang 124 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Vì sao ông quyết định chọn con đường làm thuốc?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Vì sao một bệnh lạ hoành hành giết chết bao mạng người, ong không còn lòng dạ nghĩ đến việc thi cử nên chọn con đường làm thuốc cứu người.
Câu 3 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Vì sao Tuệ Tĩnh đã theo nghề thuốc mà vẫn tham gia kỳ thi tiến sĩ?
Phương pháp giải:
Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Vì ông nghĩ nếu đỗ đạt cao, uy tín thì con đường làm thuốc sẽ dễ dàng hơn.
Câu 4 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Chi tiết nào cho thấy ông quyết tâm đi theo con đường mình đã chọn?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Chi tiết nhà vua mời ông làm ngự y nhưng ông từ chối để chữa bệnh cho dân thường.
Câu 5 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Em có suy nghĩ gì về danh y Tuệ Tĩnh?
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Ông là một người hết lòng vì dân, không màng tới công danh lợi lộc mà chỉ nghĩ đến việc trồng thuốc cứu người.
Viết: Luyện tập viết thư thăm hỏi trang 125
Câu 1 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Tìm ý cho một bức thư thăm hỏi người thân (thầy cô, bạn bè hoặc một người khác).
Phương pháp giải:
HS tìm ý và lập dàn bài để viết một bức thư hoàn chỉnh
Trả lời:
- Đoạn 1: Hỏi thăm đối tượng nhận thư (người thân, thầy cô, bạn bè…)
+ Hỏi thăm về tình hình sức khỏe, công việc, học tập, hoạt động mới
+ Hỏi thăm về người thân xung quanh của người nhận thư
- Đoạn 2: Tự trình bày về bản thân mình
+ Sức khỏe, hoạt động, việc học tập của bản thân
+ Chuyện những người xung quanh bản thân như bố mẹ, bạn bè, trường lớp, vườn cây, thú cưng…
- Đoạn 3 (phần chính): Trình bày về lý do, nội dung bức thư (tùy theo yêu cầu của đề):
+ Hỏi thăm, chia buồn và động viên người nhận thư đang có chuyện buồn
+ Chia sẻ và đề nghị cùng nhau thi đua học tập tốt
+ Hỏi thăm và hẹn về một lần gặp mặt trong thời gian sắp tới (nghỉ hè, Tết Nguyên Đán, sinh nhật…)
+ Chúc mừng một sự kiện sắp đến (sinh nhật, đạt học bổng, khỏi bệnh…)
Câu 2 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Lập dàn ý cho bức thư của em:
Mở đầu:
+ Địa điểm, ngày, tháng, năm viết thư
+ Lời chào
+ Lời tự giới thiệu ( nếu cần)
+ Lí do viết thư
Nội dung chính:
- Lời thăm hỏi:
+ Chúc mừng thành tích hoặc chia sẻ về chuyện không may của người nhận thư.
+ Hỏi thăm tình hình hiện tại của người nhận thư.
- Thông tin về tình hình sức khỏe của bản thân:
+ Sức khỏe
+ Kết quả học tập, rèn luyện.
Kết thúc:
+ Lời chúc
+ Chữ ký và tên của người gửi thư.
Phương pháp giải:
HS dựa vào dàn ý mẫu để lập dàn ý cho bức thư của em
Trả lời:
- Mở đầu:
+ Ghi chính xác ngày tháng năm em viết thư.
+ Lời xưng hô với người nhận thư cho phù hợp: Bạn thân mến!
- Nội dung chính:
+ Nêu rõ mục đích, lí do viết thư: thăm hỏi bạn, thăm hỏi gia đình bạn và chia sẻ với bạn về thảm họa động đất mà gia đình bạn, quê hương bạn phải gánh chịu.
+ Thông báo với bạn về tình hình của em, của gia đình em.
+ Kể cho bạn nghe tình hình hoạt động của trường, lớp em nhằm chia sẻ với thảm hoạ của quê hương bạn.
- Kết thúc:
+ Chúc sức khoẻ bạn và gia đình bạn.
+ Lời hứa với bạn.
+ Kí và ghi rõ họ và tên.
Câu 3 trang 125 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trao đổi với bạn để hoàn chỉnh dàn ý nói trên.
Trả lời:
Em chủ động hoàn thành bài tập.
Nói và nghe: Trao đổi: Em đọc sách báo trang 126
Câu 1 trang 126 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Giới thiệu một câu chuyện (hoặc bài thơ, bài văn, bài báo) đã đọc ở nhà về sức khỏe, rèn luyện sức khỏe hoặc về những người làm nghề y.
Phương pháp giải:
HS nêu câu chuyện của mình sưu tầm
Trả lời:
Ví dụ: Câu chuyện Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng.
Cụ tổ bên ngoại của Trừng, người họ Phạm, húy là Bân, có nghề y gia truyền, giữ chức Thái y lệnh để phụng sự Trần Anh Vương. Ngài đem hết của cải trong nhà ra mua các loại thuốc tốt và tích trữ thóc gạo. Gặp người bệnh tật cơ khổ, ngài cho ở nhờ nhà, cho cơm cháo, chữa trị cho. Dẫu bệnh có dầm dề máu ủ nhưng ngài ko hề né tránh. Bệnh nhân tới chữa khỏe mạnh rồi mới đi.Cứ như vậy, trên giường ko lúc nào vắng bệnh nhân.
Bỗng liền năm đói kém, dịch bệnh nổi lên, ngài lại dựng thêm nhà cho những kẻ khốn cùng đói khát, bệnh tật ở, cứu sống hơn ngàn người. Ngài được mọi người cảm tạ.
Một lần, có người đến gõ cửa, mời gấp:
– Nhà có người đàn bà, bỗng nhiên nguy kịch, máu chảy như xối, mặt mày xanh lét.
Nghe vậy, ngài theo người đó đi ngay. Nhưng ra cửa thì gặp sứ giả do vương sai tới, bảo rằng:
-Trong cung có bậc quý nhân bị sốt, vương triệu đến khám.
Ngài nói:
-Bệnh đó không gấp. Nay mệnh sống của người nhà này chỉ trong từng khoảnh khắc. Tôi cứu họ trước, lát nữa sẽ đến chữa cho bậc quý nhân đó.
Quan Trung sứ tức giận nói:
– Phận làm tôi sao được nói như vậy? Ông định cứu tính mạng người ta mà ko cứu tính mạng mình sao?
Ngài đáp:
– Tôi có mắc lỗi, chả biết làm gì. Nếu người kia ko được cứu, sẽ chết trong khoảnh khắc, chẳng biết trông vào đâu. Tôi xin chịu tội.
Nói xong ngài đi cứu người kia. Họ quả được sống. Lát sau, ngài đến yết kiến, vương quở trách. Ngài tạ tội, bày rõ lòng thành của mình.
Vương mừng nói:
Ngươi thật là bậc lương y chân chính, đã giỏi nghề nghiệp lại có lòng nhân đức, thương xót nhân dân của ta.
Về sau, quan cháu ngài làm nghề lương y đến hàng ngũ phẩm, tứ phẩm có tới 2, 3 vị. Người đời khen ngợi họ ko để sút sa nghiệp nhà.
Câu 2 trang 126 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Trao đổi về nội dung câu chuyện ( bài thơ, bài văn, bài báo) mà bạn em giới thiệu:
a, Câu chuyện (hoặc bài thơ, bài văn, bài báo) đó nói lên điều gì?
b, Theo em chúng ta nên làm gì để có sức khỏe tốt?
Phương pháp giải:
Em chủ động hoàn thành bài tập.
Trả lời:
Để bảo vệ sức khỏe, chúng ta cần ngủ đủ giấc, tập thể dục và vận động thường xuyên, ăn uống đầy đủ và đủ chất, uống nhiều nước, giữ tinh thần vui vẻ tránh căng thẳng.
Đọc: Buổi sáng đi học trang 126, 127
Phần I
Bài đọc:
Buổi sáng đi học
Tay chải răng thật kĩ
Mặt sáng trưng nụ cười
Cái miệng mới thủ thỉ
Đã thơm tiếng thơm lơi!
Khéo chia mớ tóc rối
Thành hai bím thật xinh
Soi gương
Đẹp
Đẹp quá!
Mình càng thêm yêu mình.
Nào, ta cùng tới trường
Vẫn đường quen, lối thuộc
Đèn xanh mấy ngã tư
Dõi nhìn theo từng bước.
“Ma ra tông” mối sáng
Xuất phát từ tinh sương
Miệng hát và chân sải
Vạch đích là cổng trường.
Buổi chào cờ hòa giọng
Cả trường cùng hát hay
Ai thuộc bài? Cô hỏi
Cả lớp cùng giơ tay
Phần II
Đọc hiểu:
Câu 1 trang 127 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Mỗi sáng, bạn nhỏ làm những gì để chuẩn bị đến trường?
Phương pháp giải:
Em đọc kĩ bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Mỗi sáng, bạn nhỏ chải răng thật kỹ, thắt hai bím thật xinh để chuẩn bị tới trường.
Câu 2 trang 127 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Qua khổ thơ 1,2 em hình dung bạn ấy như thế nào?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Qua khổ thơ 1,2 em hình dung bạn ấy là người có nếp sống nề nếp, gọn gàng.
Câu 3 trang 127 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Em hiểu câu thơ "Đèn xanh mấy ngã tư/ Dõi nhìn theo từng bước" như thế nào?
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Em hiểu câu thơ "Đèn xanh mấy ngã tư/ Dõi nhìn theo từng bước" là bạn nhỏ khi đến các ngã tư có đèn xanh bạn ấy mới đi.
Câu 4 trang 127 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Em có cảm nghĩ gì về bạn nhỏ trong bài thơ?
Phương pháp giải:
Em suy nghĩ và trả lời.
Trả lời:
Em thấy bạn nhỏ là người sống gọn gàng, nề nếp, tuân thủ luật giao thông, đi học đúng giờ, là học sinh gương mẫu.
Luyện từ và câu: Luyện tập về chủ ngữ trang 127, 128
Câu 1 trang 127 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1:
Tìm chủ ngữ trong các câu sau:
Sáng sớm, sương phủ dày như nước biển. Đỉnh Đê Ba nổi lên như một hòn đảo. Sương tan dần. Làng mới định cư bừng lên trong nắng sớm. Những sinh hoạt đầu tiên của một ngày bắt đầu. Thanh niên vào rừng. Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Các cụ già trong làng chụm đầu bên những chén rượu cần. Các bà, các chị sửa soạn khung cửi dệt vải.
Phương pháp giải:
HS đọc đoạn văn và tìm chủ ngữ
Trả lời:
Chủ ngữ trong đoạn văn trên là: Sương, Đỉnh Đê Ba, Sương,Làng mới định cư, sinh hoạt đầu tiên của một ngày, Thanh niên, Em nhỏ, Các cụ già trong làng, Các bà, các chị
Câu 2 trang 128 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Đặt câu nói về bức tranh sau:
a) Một câu giới thiệu bức tranh hoặc người trong tranh.
b, Một câu nói về màu sắc hoặc hình dáng của sự vật.
c, Một câu nói về hoạt động của con người.
Tìm chủ ngữ của các câu em vừa đặt.
Phương pháp giải:
HS nhìn tranh và đặt câu theo yêu cầu
Trả lời:
a) Trong tranh là hình ảnh gia đình đang sửa soạn tết.
b, Chiếc ghế sô pha trong bức tranh có màu xanh.
c, Mẹ và em bé đang gói bánh chưng.
Chủ ngữ: Hình ảnh gia đình, chiếc ghế sô pha, mẹ và em bé
Tự đánh giá: Nghìn thang thuốc bổ trang 129, 130, 131
Đọc và làm bài tập “Nghìn thang thuốc bổ”
Câu 1 trang 131 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Bài đọc kể chuyện Bác Hồ đến thăm Bệnh viện Bạch Mai vào thời gian nào? Tìm ý đúng:
A. Năm 1954.
B. Năm 1960.
C. Năm 1969.
D. Năm 1975.
Phương pháp giải:
HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi
Trả lời:
A. Năm 1954.
Câu 2 trang 131 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Em hiểu vì sao Bóc Hồ đến thăm nhà bếp, phòng thí nghiệm, phòng bệnh nhân trước khi tới phòng học? tìm các ý đúng:
A. Bác muốn biết bệnh nhân được ăn uống thế nào trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
B. Bác muốn biết bệnh nhân được chữa bệnh thế nào trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
C. Bác muốn biết bệnh nhân được ăn uống thế nào trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
D. Bác muốn tặng hoa cho người giữ xe nhiều tuổi nhất trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
Phương pháp giải:
Em dựa vào bài đọc để trả lời.
Trả lời:
Chọn đáp án:
A. Bác muốn biết bệnh nhân được ăn uống thế nào trước khi nghe lãnh dạo bệnh viện báo cáo.
B. Bác muốn biết bệnh nhân được chữa bệnh thế nào trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
C. Bác muốn biết phòng thí nghiệm hoạt động thế nào trước khi nghe lãnh đạo bệnh viện báo cáo.
Câu 3 trang 131 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Theo em, vì sao bệnh nhân nói: "Quà Cụ gửi cho tôi bằng nghìn thang thuốc bổ." Tìm các ý đúng.
A. Vì món quà ấy thể hiện sự quan tâm của Bác Hồ với bệnh nhân.
B. Vì món quà ấy có tác dụng động viên tinh thần bệnh nhân rất nhiều.
C. Vì món quà ấy giúp bệnh nhân bồi bổ sức khỏe.
D. Vì món quà ấy rất đắt tiền.
Phương pháp giải:
Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi.
Trả lời:
Chọn đáp án:
A. Vì món quà ấy thể hiện sự quan tâm của Bác Hồ với bệnh nhân.
B. Vì món quà ấy có tác dụng động viên tinh thần bệnh nhân rất nhiều.
Câu 4 trang 131 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Tìm chủ ngữ trong câu sau:
Bác ân cần thăm hỏi, chúc mọi người yên tâm chữa bệnh cho mau khỏi.
Phương pháp giải:
Em chủ động hoàn thành bài tập.
Trả lời:
Chủ ngữ trong câu: Bác
Câu 5 trang 131 SGK Tiếng Việt lớp 4 Tập 1: Em thích nhất chi tiết nào trong bài đọc? Vì sao?
Phương pháp giải:
Em tự liên hệ bản thân và nói lên suy nghĩ của mình.
Trả lời:
Em thích nhất chi tiết Bác tặng lại cụ Dưỡng, người giữ xe nhiều tuổi nhất thể hiện sự quan tâm cũng như giản dị của Bác.
Xem thêm các bài soạn, giải bài tập Tiếng Việt lớp 4 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:
Xem thêm các chương trình khác: