Giải SBT Hóa 11 Bài 25: Ankan

Mục lục Giải SBT Hóa 11 Bài 25: Ankan

Bài 25.1 trang 37 sbt Hóa 11: Cho các từ và cụm từ sau: ankan, xicloankan, hiđrocacbon no, hiđrocacbon không no, phản ứng thế.

Hãy điền vào chỗ khuyết những từ thích hợp.

Hiđrocacbon mà phân tử chỉ có liên kết đơn được gọi là……….. (1)………..;

Hiđrocacbon no có mạch không vòng được gọi là ………..(2)…………;

Hiđrocacbon no có một mạch vòng được gọi là …………..(3)…………..;

Tính chất hoá học đặc trưng của hiđrocacbon no là ………….(4)………...

Lời giải:

(1) hiđrocacbon no;

(2) ankan;

(3) xicloankan;

(4) phản ứng thế.

Bài 25.2 trang 37 sbt Hóa 11: Trong các nhận xét dưới đây, nhận xét nào sai?

A. Tất cả các ankan đều có công thức phân tử C_nH_2n+2

B. Tất cả các chất có công thức phân tử C_nH_2n+2 đều là ankan

C. Tất cả các ankan đều chỉ có liên kết đơn trong phân tử

D. Tất cả các chất chỉ có liên kết đơn trong phân tử đều là ankan

Lời giải:

Đáp án D

D sai vì có nhiều chất chỉ có liên kết đơn trong phân tử như xicloankan, ancol no, …

Bài 25.3 trang 37 sbt Hóa 11: Chất sau tên là gì? 

A. 3-isopropylpentan

B. 2-metyl-3-etylpentan

C. 3-etyl-2-metylpentan

D. 3-etyl-4-metylpentan

Lời giải:

Đáp án C

⇒ Tên: 3-etyl-2-metylpentan

Bài 25.4 trang 37 sbt Hóa 11: Cho công thức:

Tên đúng của chất này là

A. 3-isopropyl-5,5-đimetylhexan.

B. 2,2-đimetyl-4-isopropylhexan.

C. 3-etyl-2,5,5-trimetylhexan.

D. 4-etyl-2,5,5-trimetylhexan.

Lời giải:

Đáp án D

Cách chọn mạch chính và đánh số nguyên tử cacbon đúng phải là      

⇒ Tên: 4-etyl-2,5,5-trimetylhexan

Bài 25.5 trang 38 sbt Hóa 11: Công thức cấu tạo nào sau đây phù hợp với tên 2,3-đimetylhexan?

Lời giải:

Đáp án C

Dựa vào tên gọi 2,3-đimetylhexan có:

+ Hiđrocacbon là ankan.

+ Mạch chính có 6C

+ Cacbon ở vị trí số 2 và 3 của mạch chính có nhóm – CH₃

Bài 25.6 trang 38 sbt Hóa 11: Tổng số liên kết cộng hoá trị trong một phân tử C₃H₈ là bao nhiêu?

A. 11

B. 10

C. 3

D. 8

Lời giải:

Đáp án B

Tổng số liên kết cộng hóa trị = 3 + 8 – 1 = 10

Bài 25.7 trang 38 sbt Hóa 11: Hai chất 2-metylpropan và butan khác nhau về

A. công thức cấu tạo.

B. công thức phân tử.

C. số nguyên tử cacbon.

D. số liên kết cộng hoá trị.

Lời giải:

Đáp án A

2-metylpropan có mạch C phân nhánh: CH₃ – CH (CH₃) – CH₃, còn butan có mạch C không phân nhánh: CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₃.

Bài 25.8 trang 38 sbt Hóa 11: Tất cả các ankan có cùng công thức gì?

A. Công thức đơn giản nhất

B. Công thức chung

C. Công thức cấu tạo

D. Công thức phân tử

Lời giải

Đáp án B

Tất các các ankan có cùng công thức chung là C_nH_{2n +2} (n ≥ 1)

Bài 25.9 trang 38 sbt Hóa 11: Trong các chất dưới đây, chất nào có nhiệt độ sôi thấp nhất?

A. Butan

B. Etan

C. Metan

D. Propan

Lời giải:

Đáp án C

Trong các chất trên metan có phân tử khối nhỏ nhất nên có nhiệt độ sôi thấp nhất.

Bài 25.10 trang 38 sbt Hóa 11: Cho pentan CH₃[CH₂]CH₃ phản ứng thế với clo thì thu được tối đa bao nhiêu dẫn xuất monoclo C₅H₁₁Cl?

A. 5 chất

B. 3 chất

C. 2 chất

D. 1 chất

Lời giải

Đáp án B

Các dẫn xuất monoclo thu được là:

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂Cl;

CH₃ – CH₂ – CH₂ – CHCl – CH₃;

CH₃ – CH₂ – CHCl – CH₂ – CH₃.

Bài 25.11 trang 39 sbt Hóa 11: Gọi tên IUPAC của các ankan có công thức sau đây:

1. (CH₃)₂CH−CH₂−C(CH₃)₃ (tên thông dụng là isooctan)

2. CH₃−CH₂−CH(CH₃)-CH(CH₃)-[CH₂]₄−CH(CH₃)₂

Lời giải:

1.        

Tên gọi: 2,2,4-trimetylpentan

2.

Tên gọi: 3,4,9-trimetylđecan

Bài 25.12 trang 39 sbt Hóa 11: Viết công thức cấu tạo thu gọn của:

1. 4-etyl-2,3,3-trimetylheptan.

2. 3,5-đietyl-2,2,3-trimetyloctan.

Lời giải:

Đáp án

Bài 25.13 trang 39 sbt Hóa 11: Chất A là một ankan thể khí. Để đốt cháy hoàn toàn 1,2 lít A cần dùng vừa hết 6,0 lít oxi lấy ở cùng điều kiện.

1. Xác định công thức phân tử chất A.

2. Cho chất A tác dụng với khí clo ở 25^oC và có ánh sáng. Hỏi có thể thu được mấy dẫn xuất monoclo của A? Cho biết tên của mỗi dẫn xuất đó. Dẫn xuất nào thu được nhiều hơn?

Lời giải:

1. Phương trình hóa học:

$$\begin{gathered} {\mathrm{C}}_{\mathrm{n}}{\mathrm{H}}_{2\mathrm{n}+2}+\frac{3\mathrm{n}+1}{2}{\mathrm{O}}_2\to \\ {\mathrm{nCO}}_2+(\mathrm{n}+1){\mathrm{H}}_2\mathrm{O} \end{gathered}$$

Đối với các chất khí ở cùng điều kiện, tỉ lệ về thể tích cũng là tỉ lệ về số mol.Vì thế từ phương trình hoá học ở trên, ta có:

Cứ 1 lít ankan tác dụng với $\frac{3\mathrm{n}+1}{2}$ lít O₂

Cứ 1,2 lít ankan tác dụng với 6,0 lít O₂

$\frac{3\mathrm{n}+1}{2}=\frac{6}{1,2}=5$

Suy ra n = 3, CTPT chất A là C₃H₈.

2. Cho A tác dụng với clo, chiếu sáng:

$$\begin{gathered} {\mathrm{CH}}_3-{\mathrm{CH}}_2-{\mathrm{CH}}_3+\mathrm{C}{\mathrm{l}}_2\underset{{25}^{\mathrm{o}}\mathrm{C}}{\overset{\mathrm{as}}{\to }} \\ \left\{\begin{array}{l}{\mathrm{CH}}_3-{\mathrm{CH}}_2-{\mathrm{CH}}_2-\mathrm{Cl}\\ 1-\mathrm{clopropan}(43\%)\\ {\mathrm{CH}}_3-\mathrm{CHCl}-{\mathrm{CH}}_3\\ 2-\mathrm{clopropan}(57\%)\end{array}\right.+\mathrm{HCl} \end{gathered}$$

Bài 25.14 trang 39 sbt Hóa 11: Để đốt cháy hoàn toàn 1,45 g một ankan phải dùng vừa hết 3,64 lít O₂ (lấy ở đktc).

1. Xác định công thức phân tử của ankan đó.

2. Viết công thức cấu tạo các đổng phân ứng với công thức phân tử đó. Ghi tên tương ứng.

Lời giải:

1. Phương trình hóa học:

$$\begin{gathered} {\mathrm{C}}_{\mathrm{n}}{\mathrm{H}}_{2\mathrm{n}+2}+\frac{3\mathrm{n}+1}{2}{\mathrm{O}}_2\to \\ {\mathrm{nCO}}_2+(\mathrm{n}+1){\mathrm{H}}_2\mathrm{O} \end{gathered}$$

Theo phương trình: Cứ (14n + 2) gam ankan tác dụng

với $\frac{3\mathrm{n}+1}{2}$ mol O₂

Theo đề bài: Cứ 1,45 gam ankan tác dụng

với $\frac{3,64}{22,4}$ mol O₂

$\frac{14\mathrm{n}+2}{1,45}=\frac{3\mathrm{n}+1}{3,25{.10}^{-1}}$ suy ra n = 4

2. CTCT:

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ (butan)

$\begin{array}{l}{\mathrm{CH}}_3-\mathrm{CH}-{\mathrm{CH}}_3\\ \stackrel{\left|\right.}{{\mathrm{CH}}_3}\end{array}$

isobutan (2-metylpropan)

Bài 25.15 trang 39 sbt Hóa 11: Khi đốt cháy hoàn toàn 1,8 g một ankan, người ta thấy trong sản phẩm tạo thành khối lượng CO₂ nhiều hơn khối lượng H₂O là 2,8 g.

1. Xác định công thức phân tử của ankan mang đốt.

2. Viết công thức cấu tạo và tên tất cả các đồng phân ứng với công thức phân tử đó.

Lời giải:

1. Phương trình hóa học:

$$\begin{gathered} {\mathrm{C}}_{\mathrm{n}}{\mathrm{H}}_{2\mathrm{n}+2}+\frac{3\mathrm{n}+1}{2}{\mathrm{O}}_2\to \\ {\mathrm{nCO}}_2+(\mathrm{n}+1){\mathrm{H}}_2\mathrm{O} \end{gathered}$$

Khi đốt (14n + 2) g ankan thì khối lượng CO₂ thu được nhiều hơn khối lượng H₂O là 44n - 18(n + 1) = (26n - 18) g.

 $\frac{14\mathrm{n}+2}{1,8}=\frac{26\mathrm{n}-18}{2,8}$ suy ra n = 5

CTPT: C₅H₁₂

2. CTCT: 

CH₃ - CH₂ - CH₂ - CH₂ - CH₃ (pentan)

$\begin{array}{l}{\mathrm{CH}}_3-\mathrm{CH}-{\mathrm{CH}}_2-{\mathrm{CH}}_3\\ \mathrm{I}\\ {\text{ CH}}_3\end{array}$

(2-metylbutan (isopentan))

$\begin{array}{l}{\text{ CH}}_3\\ \mathrm{I}\\ {\mathrm{CH}}_3-\mathrm{C}-{\mathrm{CH}}_3\\ \mathrm{I}\\ {\text{ CH}}_3\end{array}$

(2,2-đimetylpropan (neopentan))

Bài 25.16 trang 39 sbt Hóa 11: Đốt cháy hoàn toàn 2,86 g hỗn hợp gồm hexan và octan người ta thu được 4,48 lít CO₂ (đktc). Xác định phần trăm về khối lượng của từng chất trong hỗn hợp ankan mang đốt.

Lời giải:

Đặt lượng C₆H₁₄ là x mol, lượng C₈H₁₈ là y mol:

86x + 114y = 2,86 (1)

$\begin{array}{l}2{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{14} +19{\mathrm{O}}_2 \to 12{\mathrm{CO}}_2 +14{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}\\ \mathrm{x}\mathrm{mol} 6\mathrm{x}\mathrm{mol}\end{array}$

$\begin{array}{l}2{\mathrm{C}}_8{\mathrm{H}}_{18} +25{\mathrm{O}}_2 \to 16{\mathrm{CO}}_2 +18{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}\\ \mathrm{y}\mathrm{mol} 8\mathrm{y}\mathrm{mol}\end{array}$

Số mol CO₂: 6x + 8y = 0,2. (2)

Giải hệ phương trình (1) và (2), ta được

x = 0,02; y = 0,01.

% về khối lượng của C₆H₁₄:  

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{14}}=\frac{0,02.86}{2,86}.100\%=60,1\%$

% về khối lượng của C₈H₁₈:

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_8{\mathrm{H}}_{18}}=100\% - 60,1\% = 39,9\%.$

Bài 25.17 trang 40 sbt Hóa 11: Một loại xăng là hỗn hợp của các ankan có công thức phân tử là C₇H₁₆ và C₈H₁₈. Để đốt cháy hoàn toàn 6,95 g xăng đó phải dùng vừa hết 17,08 lít O₂ (lấy ở đktc). Xác định phần trăm về khối lượng của từng chất trong loại xăng đó.

Lời giải:

Đáp án

Đặt lượng C₇H₁₆ là x mol, lượng C₈H₁₈ là y mol.

100x + 114y = 6,95 (1)

$\begin{array}{l}{\mathrm{C}}_7{\mathrm{H}}_{16} + 11{\mathrm{O}}_2 \to 7{\mathrm{CO}}_2 + 8{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}\\ \mathrm{x}\mathrm{mol} 11\mathrm{x}\mathrm{mol}\end{array}$

$\begin{array}{l}2{\mathrm{C}}_8{\mathrm{H}}_{18} + 25{\mathrm{O}}_2 \to 16{\mathrm{CO}}_2 + 18{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}\\ \mathrm{y}\mathrm{mol} 12,5\mathrm{y}\mathrm{mol}\end{array}$

11x + 12,5y = 0,7625 (2)

Từ (1) và (2), tìm được x = 0,0125; y = 0,05.

% về khối lượng của C₇H₁₆: 

 $\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_7{\mathrm{H}}_{16}}=\frac{0,0125.100}{6,95}.100\%=18,0\%$

% về khối lượng của C₈H₁₈:

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_8{\mathrm{H}}_{18}}=100\% - 18\% = 82,0\%$

Bài 25.18 trang 40 sbt Hóa 11: Hỗn hợp M chứa hai ankan kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Để đốt cháy hoàn toàn 22,20 g M cần dùng vừa hết 54,88 lít O₂ (lấy ở đktc). Xác định công thức phân tử và phần trăm về khối lượng của từng chất trong hỗn hợp

Lời giải:

Đặt 2 ankan tương ứng với 1 ankan là  

Ta có phương trình hóa học:

Vậy 2 ankan là C₆H₁₄ (x mol) và C₇H₁₈ (y mol)

Ta có hệ phương trình:

% về khối lượng C₆H₁₄ trong hỗn hợp M: 

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{14}}=\frac{0,2.86}{22,2}.100\%=77,48\%$

% về khối lượng C₇H₁₆: 

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_7{\mathrm{H}}_{16}}=100\% - 77,48\% = 22,52\%$

Bài 25.19 trang 40 sbt Hóa 11: Hỗn hợp X chứa ancol etylic (C₂H₅OH) và hai ankan kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng. Khi đốt cháy hoàn toàn 18,9 g X, thu được 26,10 g H₂O và 26,88 lít CO₂ (đktc). Xác định công thức phân tử và phần trăm về khối lượng của từng ankan trong hỗn hợp X.

Lời giải:

Giả sử trong 18,9 g hỗn hợp X có x mol ancol etylic và y mol hai ankan (công thức chung ).

Số mol CO₂ là:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=2\mathrm{x}+\overline{\mathrm{n}}\mathrm{y}=\frac{26,88}{22,4}=1,2 \mathrm{mol} \left(2\right)$ 

Số mol H₂O là:

 ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2\mathrm{O}}=3\mathrm{x}+(\overline{\mathrm{n}}+1)\mathrm{y} =\frac{26,1}{18}$

= 1,45 mol (3)

Giải hệ phương trình (1), (2), (3) tìm được

x = 0,1 ; y = 0,15 ;  = 6,6

Công thức của hai ankan là C₆H₁₄ và C₇H₁₆.

Đặt lượng C₆H₁₄ là a mol, lượng C₇H₁₆ là b mol:

$\left\{\begin{array}{c}\mathrm{a}+\mathrm{b}=0,15\\ 86\mathrm{a}+100\mathrm{b}=18,9-46.0,1=14,3\end{array}\right.$

suy ra $\left\{\begin{array}{c}\mathrm{a}=0,05\\ \mathrm{b}=0,1\end{array}\right.$

% về khối lượn của C₆H₁₄:

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{14}}=\frac{0,05.86}{18,9}.100\%=22,75\%$

% về khối lượng của C₇H₁₆:

$\%{\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_7{\mathrm{H}}_{16}}=\frac{0,05.86}{18,9}.100\%=52,91\%$

Xem thêm lời giải sách bài tập Hóa học lớp 11 hay, chi tiết khác:

Bài 26: Xicloankan

Bài 27: Luyện tập ankan và xicloankan

Bài 29: Anken

Bài 30: Ankađien

Bài 31: Luyện tập anken và ankađien

Xem thêm tài liệu Hóa học lớp 11 hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Ankan

Trắc nghiệm Ankan có đáp án