Lý thuyết Tin học 11 Bài 18 (Kết nối tri thức): Thực hành xác định cấu trúc bảng và các trường khoá

Lý thuyết Tin học 11 Bài 18: Thực hành xác định cấu trúc bảng và các trường khoá

A. Kiến thức trọng tâm Tin học 11 Bài 18: Thực hành xác định cấu trúc bảng và các trường khoá

Nhiệm vụ. Xác định các bảng dữ liệu, cấu trúc của chúng và các trường khóa cho cơ sở dữ liệu của một website âm nhạc

1. XEM XÉT BÀI TOÁN

 Cùng xem xét lại bài toán quản lí các bản thu âm nhạc. Ta sẽ quy ước nói đến nhạc sĩ sáng tác bản nhạc là nói đến tên một nhạc sĩ hay tên một nhóm nhạc sĩ sáng tác bản nhạc đó. Tương tự như vậy, ta cũng quy ước khi nói đến tên ca sĩ là nói đến một ca sĩ hay một nhóm ca sĩ biểu diễn tác phẩm. Dưới đây là một ví dụ về một bản ghi chép lại thông tin các bản thu âm.

2. TẠO LẬP BẢNG

 Tổng kết tất cả các thông tin cần quản lí, viết ra thành dãy: Số hiệu bản thu âm (STT), tên bản nhạc, tên nhạc sĩ sáng tác, tên ca sĩ thể hiện. Từ đó em có thể hình dung về một bảng dữ liệu tên là banthuam, với các trường idbanthuam (để lưu số hiệu bản thu âm), tenBannhac (để lưu tên bản nhạc), tenNhacsi (để lưu tên nhạc sĩ), tenCasi (để lưu tên ca sĩ) và viết mô tả ngắn gọn ở dạng:

 banthuam(idBanthuam, tenBannhac, tenNhacsi, tenCasi)

 Trong bảng này, trường idbanthuam xác định duy nhất một bản thu âm nên được lấy làm khoá chính của bảng. Nhóm cả ba trường tenBannhac, tenNhacsi, tenCasi cũng xác định duy nhất một bản thu âm, nên nhóm các trường này cũng có thể dùng làm khoá chính của bảng, nhưng rõ ràng dùng idBanthuam là ngắn gọn và thuận lợi hơn. Có thể viết lại mô tả bảng trên với tên trường khoá chính có gạch chân như sau:

banthuam(idBanthuam, tenBanthuam, tenNhacsi, tenCasi)

3. TỔ CHỨC LẠI BẢNG DỮ LIỆU

Phân tích và sắp xếp lại để hạn chế lượng dữ liệu lặp lại.

Một ca sĩ có thể là người thể hiện nhiều bản nhạc khác nhau nên trường tenCasi có giá trị lặp lại, tên ca sĩ lại dài, làm lớn dung lượng lưu trữ và khó khăn khi cần sửa chữa. Ví dụ, trong Bảng 18.1 ca sĩ Trần Khánh thể hiện hai bản nhạc (ở dòng số 3 và 9), khi cần sửa chữa tên của ca sĩ, sẽ phải tìm sửa ở tất cả những dòng có tên ca sĩ này.

Để khắc phục hạn chế này, cách làm tốt hơn là lập bảng casi(idCasi, tenCasi) với trường khoá là idCasi và thay tenCasi trong bảng banthuam bởi idCasi. Như vậy, idCasi trong bảng banthuam sẽ là khoá ngoài tham chiếu đến khoá chính idCasi trong bảng casi.

 banthuam(idBanthuam, tenBannhac, tenNhacsi, idCasi)

 casi(idCasi, tenCasi)

Tương tự, một bản nhạc có thể có nhiều bản thu âm khác nhau do những ca sĩ khác nhau thể hiện. Ví dụ, trong Bảng 18.1, bản nhạc Trường ca Sông Lô xuất hiện ở dòng số 2 và số 9. Do đó, cách tốt hơn là tạo bảng bannhac(idBannhac, tenBannhac, tenNhacsi) với trường khoá là idbannhac và thay cặp (tenBannhac, tenNhacsi) trong bảng banthuam bởi idBannhac.

banthuam(idBanthuam, idBannhac, idCasi)

casi(idCasi, tenCasi)

bannhac(idbannhac, tenBannhac, tenNhacsi)

Tên nhạc sĩ trong bảng bannhac bị lặp lại do một ca sĩ có thể sáng tác nhiều bản nhạc; Ví dụ, trong bảng 18.1, nhạc sĩ Văn Cao xuất hiện trong hai dòng số 2 và số 6; vì vậy lại lập bảng nhacsi(idNhacsi, tenNhacsi) và thay thế trường tenNhacsi trong bảng bannhac bởi idNhacsi.

Các bảng dữ liệu thu được bây giờ sẽ là:

4. CÁC LOẠI KHÓA

- Mỗi bảng đã có một khoá chính (tên trường được gạch chân).

- Khoá ngoài của các bảng:

bannhac: idNhacsi tham chiếu đến idNhacsi trong bảng nhacsi.

banthuam: idBannhac tham chiếu đến idBannhac trong bảng bannhac.

idCasi tham chiếu đến idCasi trong bảng casi.

Có thể tóm tắt lại về cấu trúc các bảng và quan hệ của các bảng theo tham chiếu từ khoá ngoài đến khoá chính ở dạng sơ đồ như Hình 18.2.

- Khoá cấm trùng lặp giá trị (Unique): Cặp (tenBannhac, idNhacsi) trong bảng bannhac không được trùng lặp giá trị. Cặp (idbannhac, idCasi) cũng không được trùng lặp giá trị. Để ghi nhớ điều này người ta cũng nói rằng các trường này phải đặt khoá cấm trùng lặp.

5. VỀ CÁC KIỂU DỮ LIỆU CỦA CÁC TRƯỜNG

Để đơn giản, các trường khóa chính thường có kiểu dữ INT và tự động tăng giá trị (AUTO_INCREMENT).

Các trường tên tenNhacsi, tenCasi, tenBannhac có thể chọn là xâu kí tự có độ dài tối đa 255 kí tự (VARCHAR (255)).

B. Bài tập Tin học 11 Bài 18: Thực hành xác định cấu trúc bảng và các trường khoá

Câu 1: Làm sao để từ các thông tin và yêu cầu bất kì của một tập hợp dữ liệu liên quan người ta lại đi đến được CSDL với các bảng cụ thể?

A. Nhờ việc xác định cấu trúc bảng và các khóa chính

B. Nhờ việc xác định khóa ngoài

C. Nhờ việc tạo liên kết giữa các bảng

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Tổ chức cơ sở dữ liệu (CSDL) âm nhạc với các bảng mang lại lợi ích gì?

A. Quản lý thông tin về các ca sĩ (casi) và nhạc sĩ (nhacsi)

B. Quản lý thông tin về các ban nhạc (bannhac) và bản thu âm (banthuam)

C. Quản lý quan hệ giữa ca sĩ, ban nhạc và nhạc sĩ

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Việc CSDL sẽ cho phép lưu trữ và quản lý thông tin về các ca sĩ và nhạc sĩ, bao gồm các trường như idcasi, tencasi, idnhacsi, tennhacsi có lợi ích gì?

A. Giúp tổ chức có thể dễ dàng tra cứu và quản lý thông tin cá nhân

B. Giúp tổ chức có thể dẽ dàng tra cứu và quản lý thông tin hoạt động nghệ thuật, tác phẩm âm nhạc của các ca sĩ và nhạc sĩ một cách hiệu quả

C. Giúp tổ chức có thể dẽ dàng tra cứu và quản lý tác phẩm âm nhạc của các ca sĩ và nhạc sĩ một cách hiệu quả

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Việc Quản lý thông tin về các ban nhạc (bannhac) và bản thu âm (banthuam) được thể hiện qua?

A. CSDL cũng cho phép lưu trữ và quản lý thông tin về các ban nhạc và bản thu âm của các ban nhạc

B. Các thông tin như idbannhac, tenbannhac, idnhacsi sẽ giúp tổ chức có thể theo dõi và quản lý hoạt động của các ban nhạc, bao gồm cả thông tin về các tác phẩm âm nhạc mà các ban nhạc đã thực hiện

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Câu 5: Trong việc Quản lý quan hệ giữa ca sĩ, ban nhạc và nhạc sĩ, CSDL giúp?

A. Tổ chức có thể quản lý các mối quan hệ giữa các ca sĩ, ban nhạc và nhạc sĩ thông qua các khóa ngoại như idcasi, idbanthuam, idnhacsi

B. Tổ chức có thể theo dõi và quản lý các hoạt động nghệ thuật, dự án âm nhạc và các tác phẩm hợp tác giữa các ca sĩ, ban nhạc và nhạc sĩ

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Câu 6: Em có thể Tra cứu và tìm kiếm dữ liệu dễ dàng do đâu?

A. CSDL âm nhạc với các bảng được thiết kế hợp lý giúp tổ chức có thể dễ dàng tra cứu và tìm kiếm dữ liệu

B. Đáp ứng nhanh chóng nhu cầu tìm kiếm thông tin của người dùng hoặc nhân viên trong tổ chức

C. Cả hai đáp án trên đều đúng

D. Cả hai đáp án trên đều sai

Câu 7: Quản lý CSDL âm nhạc giúp tổ chức có thể tối ưu hóa hoạt động trong việv?

A. Quản lý dữ liệu

B. Phân tích

C. Bảo mật

D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 8: Nếu muốn quản lí thêm thông tin nơi sinh của nhạc sĩ, ca sĩ (tên tỉnh/thành phố), CSDL cần thay đổi như thế nào?

A. Cần xóa bỏ cấu trúc CSDL và thay bằng cấu trúc khác

B. Thêm các trường vào CSDL

C. Cần thay đổi cấu trúc CSDL bằng cách thêm một bảng mới để lưu trữ thông tin này

D. Đáp án khác

Câu 9: Để thêm thông tin ngày sinh của các nhạc sĩ, ca sĩ vào CSDL, bạn cần?

A. Cần thay đổi cấu trúc CSDL bằng cách thêm một bảng mới để lưu trữ thông tin này

B. Thêm một trường mới vào bảng "nhacsi" và bảng "casi" để lưu trữ thông tin ngày sinh

C. Cần xóa bỏ cấu trúc CSDL và thay bằng cấu trúc khác

D. Đáp án khác

Câu 10: Để thực hiện mô hình quản lí danh sách tên quận/huyện của các tỉnh thành phố em phải xác định mối quan hệ giữa?

A. Tỉnh thành phố và Quận/Huyện

B. Tỉnh và Thị trấn

C. Tỉnh và thị xã

D. Huyện và thị trấn