50 bài tập về Hợp chất của Cacbon (có đáp án 2024) và cách giải

Bài tập về hợp chất của Cacbon và cách giải - Hóa lớp 9

I. Lí thuyết và phương pháp giải

Một số hợp chất cacbon quan trọng như CO, CO₂, muối cacbonat và muối hidrocacbonat…

- CO là một oxit trung tính và có thể khử được nhiều oxit kim loại của nhiệt độ cao.

CO + CuO _{(màu đen)}$\stackrel{t^o}{\to }$CO₂ + Cu _{(màu đỏ)}

3CO + Fe₂O₃ $\stackrel{t^o}{\to }$2Fe + 3CO₂

Lưu ý: CO cháy được trong oxi hoặc trong không khí với ngọn lửa màu xanh và tỏa nhiều nhiệt.

2CO + O₂ $\stackrel{t^o}{\to }$2CO₂

- CO₂ là một oxit axit làm quỳ tím ẩm chuyển sang màu hồng, tác dụng với oxit bazơ và dung dịch bazơ.

CO₂ + CaO $\stackrel{t^o}{\to }$ CaCO₃

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

CO₂ + NaOH → NaHCO₃

- Muối cacbonat hoặc muối hiđrocacbonat có một số tính chất sau:

+ Tác dụng với dung dịch axit mạnh hơn axit cacbonic (như HCl, H₂SO₄) tạo thành muối mới và khí CO₂.

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ ↑+ H₂O

KHCO₃ + HCl → KCl + CO₂ ↑+ H₂O

+ Tác dụng với dung dịch bazơ

K₂CO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + 2KOH

NaHCO₃ + NaOH→ Na₂CO₃ + H₂O

+ Dung dịch muối cacbonat tác dụng với một số dung dịch muối tạo thành muối mới.

Na₂CO₃ + BaCl₂ → BaCO₃↓ +2NaCl

+ Dễ bị nhiệt phân hủy:

Nhiều muối cacbonat (trừ muối acbonat trung hòa của kim loại kiềm) dễ bị nhiệt phân hủy giải phóng khí CO₂.

CaCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ CaO + CO₂

Đun nóng nhẹ, dung dịch muối hiđrocacbonat bị phân hủy.

2NaHCO₃ $\stackrel{t^o}{\to }$ Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O

II. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Nung 0,1 mol hỗn hợp muối cacbonat của 2 kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA tới khối lượng không đổi thu được 4,64 gam hỗn hợp hai oxit. Vậy 2 kim loại đó là? (Biết nhóm A gồm các kim loại: Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Rb)

Hướng dẫn giải:

Gọi công thức chung của hỗn hợp muối cacbonat là $\overline{M}C{O}_3$

Ta có phương trình hóa học:

$\overline{M}C{O}_3\stackrel{t^o}{\to }$ $\overline{M}O$ + CO₂

n_muối = 0,1 mol → n_oxit = 0,1 mol

$M_{\overline{M}O}$= $\frac{m}{n}=\frac{\mathrm{4,64}}{\mathrm{0,1}}$ = 46,4 $\Rightarrow$$\overline{M}$ = 30,4

$\Rightarrow$2 kim loại kế tiếp nhau trong nhóm IIA là Mg (24) và Ca (40)

Ví dụ 2: Nung 8,4 gam muối cacbonat của kim loại M hóa trị II thu được V lít CO₂. Sục CO₂ thu được vào dung dịch Ba(OH)₂ dư xuất hiện 19,7 gam kết tủa. Xác định kim loại M? (Biết nhóm A gồm các kim loại: Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Rb)

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:

$MC{O}_3 \stackrel{t^o}{\to }MO+C{O}_2$

CO₂ + Ba(OH)₂ → BaCO₃↓ + H₂O

$n_{\downarrow }=\frac{\mathrm{19,7}}{197}=\mathrm{0,1}mol$

Bảo toàn nguyên tố C:

n_muối = $n_{\downarrow }$ = 0,1 mol

→ $M+60=\frac{\mathrm{8,4}}{\mathrm{0,1}}$ → M = 24 (Mg)

III. Bài tập tự luyện

Bài 1: Cho 21 gam MgCO₃ tác dụng với một lượng vừa đủ dung dịch HCl 2M. Thể tích dung dịch HCl đã dùng là

A. 0,50 lít.

B. 0,25 lít.

C. 0,75 lít.

D. 0,15 lít.

Bài 2: Tính khối lượng kết tủa sinh ra, khi cho 21,2 gam Na₂CO₃ tác dụng vừa đủ với dung dịch Ba(OH)₂?

A. 3,94 gam.

B. 39,4 gam.

C. 25,7 gam.

D. 51,4 gam.

Bài 3: Hấp thụ 11,2 lít CO₂ vào dung dịch NaOH dư. Khối lượng muối tạo thành là

A. 55 gam.

B. 44 gam.

C. 53 gam.

D. 42 gam.

Bài 4: Dẫn 1,12 lít hỗn hợp khí gồm CO, H₂ vừa đủ qua bột đồng (II) oxit nung ở nhiệt độ cao. Khối lượng đồng thu được sau phản ứng là

A. 2,0 gam.

B. 1,2 gam.

C. 3,2 gam.

D. 4,2 gam.

Bài 5: Cho 19 gam hỗn hợp Na₂CO₃ và NaHCO₃ tác dụng với dung dịch HCl dư, sinh ra 4,48 lít khí (đktc). Khối lượng mỗi muối trong hỗn hợp ban đầu là

A. 10,6 gam và 8,4 gam.

B. 16 gam và 3 gam.

C. 10,5 gam và 8,5 gam.

D. 16 gam và 4,8 gam.

Bài 6: Hãy tính thể tích khí CO₂ (đktc) tạo thành để dập tắt đám cháy nếu trong bình chữa cháy có dung dịch chứa 980g H₂SO₄ tác dụng hết với dung dịch NaHCO₃?

A. 224 lít.

B. 448 lít.

C. 336 lít.

D. 672 lít.

Bài 7: Hoà tan hoàn toàn 22,4 gam CaO vào nước ta được dung dịch A. Nếu cho V lít khí CO₂ (ở đktc) sục qua dung dịch A và sau phản ứng thấy có 25 gam kết tủa và dung dịch B. Đun nóng nhẹ dung dịch B, không thấy xuất hiện kết tủa. Giá trị của V là

A. 7,84 lít.

B. 5,6 lít.

C. 8,96 lít.

D. 8,4 lít.

Bài 8: Nung hoàn toàn hỗn hợp 2 muối CaCO₃ và MgCO₃ thu được 76 gam hai oxit và 33,6 lít CO₂ (đktc). Khối lượng hỗn hợp muối ban đầu là

A. 142 gam.

B. 124 gam.

C. 141 gam.

D. 140 gam.

Bài 9: Cho 38,2 gam hỗn hợp Na₂CO₃ và K₂CO₃ vào dung dịch HCl dư. Dẫn lượng khí sinh ra qua nước vôi trong lấy dư thu được 30 gam kết tủa. Khối lượng mỗi muối trong hỗn hợp là

A. 10 gam và 28,2 gam.

B. 11 gam và 27,2 gam.

C. 10,6 gam và 27,6 gam.

D. 12 gam và 26,2 gam.

Bài 10: Cho 100 ml dung dịch BaCl₂ 1M tác dụng vừa đủ 100 ml dung dịch K₂CO₃. Khối lượng chất tan trong dung dịch thu được sau phản ứng là

A. 14,9 gam.

B. 7,45 gam.

C. 22,35 gam.

D. 34,6 gam.

Bài 11: Nung 65,1g muối cacbonat của kim loại M hóa trị II thu được V lít CO₂ (ở đktc). Sục CO₂ thu được vào 500ml Ba(OH)₂ 2M được 152,675 gam kết tủa. Tìm kim loại M?

A. Fe.

B. Zn.

C. Cu.

D. Mg.

Bài 12: Nhiệt phân hoàn toàn một hỗn hợp 29,7 gam MCO₃ và CaCO₃. Đến khi phản ứng kết thúc thu được 20,9 gam chất rắn và V lít khí CO₂ (đktc). Xác định thể tích khí CO₂ thu được?

A. 2,24 lít.

B. 3,36 lít.

C. 4,48 lít.

D. 6,72 lít.

Bài 13: Đốt m gam C trong oxi dư sinh ra V lít khí CO₂ (ở đktc). Dẫn V lít khí CO₂ thu được vào 3,4 lít dung dịch NaOH 0,5 M ta được 2 muối, trong đó muối hiđrocacbonat có nồng độ mol bằng 1,4 lần nồng độ mol của muối trung hoà. Giá trị của m là

A. 12g.

B. 14,4g.

C. 24g.

D. 18g.

Bài 14: Nung 14,2 gam hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị 2 được 7,6 gam chất rắn và khí X. Dẫn toàn bộ lượng khí X vào 100 ml dung dịch KOH 1M thì khối lượng muối thu được sau phản ứng là bao nhiêu?

A. 10g.

B. 15g.

C. 12g.

D. 20g.

Bài 15: Nung hỗn hợp X gồm FeCO₃ và BaCO₃ trong không khí đến khối lượng không đổi, thu được chất rắn Y và khí CO₂ (đktc). Hòa tan Y vào H₂O dư thu được dung dịch Z và 8 gam chất rắn không tan. Khối lượng của FeCO₃ trong hỗn hợp ban đầu?

A. 12,9g.

B. 11,6g.

C. 5,8g.

D. 6,45g.

Đáp án minh họa

Xem thêm các dạng bài tập Hóa lớp 9 có đáp án và lời giải chi tiết khác:

Bài tập Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học và cách giải

Bài tập trắc nghiệm lý thuyết phi kim và cách giải

Khử oxit kim loại bằng C hoặc CO và cách giải

CO2 tác dụng với dung dịch kiềm và cách giải bài tập

Tổng hợp Clo, hợp chất của Clo và cách giải bài tập