50 bài tập về nhận biết, phân biệt các hợp chất hữu cơ (có đáp án 2024) và cách giải

Bài tập nhận biết, phân biệt các hợp chất hữu cơ và cách giải - Hóa lớp 9

A. Phương pháp làm bài tập nhận biết chất

- Bước 1: Xác định tính chất riêng của từng chất cụ thể.

- Bước 2: Lựa chọn thuốc thử.

- Bước 3: Trình bày phương pháp nhận biết:

+ Trích mẫu thử (trừ trường hợp nhận biết chất khí)

+ Tiến hành nhận biết

+ Ghi nhận hiện tượng

+ Viết phương trình minh họa.

Bảng nhận biết một số hợp chất hữu cơ hay gặp

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Thuốc thử dùng đề phân biệt axit axetic và rượu etylic là

A. Kim loại Na.

B. Quỳ tím.

C. Dung dịch NaNO₃.

D. Dung dịch NaCl.

Hướng dẫn giải:

Đáp án B

Do axit axetic làm đổi màu quỳ tím sang đỏ; còn rượu etylic không có tính chất này.

Ví dụ 2: Thuốc thử nào sau đây dùng để phân biệt axetilen, etilen và metan?

A. Quỳ tím.

B. Dung dịch AgNO₃/NH₃.

C. Dung dịch nước brom.

D. Dung dịch AgNO₃/NH₃ và dd brom.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học

$$\begin{gathered} CH\equiv CH+2AgN{O}_3+2N{H}_3 \\ \to Ag-C\equiv C-Ag+2N{H}_{4}N{O}_3 \end{gathered}$$

$C{H}_2=C{H}_2+B{r}_2\to C{H}_{2}Br-C{H}_{2}Br$

Đáp án D

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Cho 4 lọ đựng chất khí bị mất nhãn: CH₄, C₂H₂, C₂H₄, CO₂. Thuốc thử được dùng để nhận biết các chất trên là

A. Dung dịch AgNO₃/NH₃, dung dịch brom.

B. Nước vôi trong, dung dịch AgNO₃/NH₃ và dung dịch brom.

C. Dung dịch nước clo và dung dịch brom.

D. Dung dịch nước clo và nước vôi trong.

Hướng dẫn giải:

Phương trình phản ứng:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓ + H₂O

$$\begin{gathered} CH\equiv CH+2AgN{O}_3+2N{H}_3 \\ \to Ag-C\equiv C-Ag+2N{H}_{4}N{O}_3 \end{gathered}$$

$C{H}_2=C{H}_2+B{r}_2\to C{H}_{2}Br-C{H}_{2}Br$

Đáp án B

Câu 2: Ba ống nghiệm không nhãn, chứa riêng biệt 3 dung dịch: glucozơ, hồ tinh bột, ancol etylic. Để phân biệt 3 dung dịch người ta dùng thuốc thử nào sau đây?

A. Dung dịch iot.

B. Dung dịch axit.

C. Dung dịch iot và Ag₂O/NH₃.

D. Phản ứng với Na.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{N{H}_3,t^o}{\to }$C₆H₁₂O₇ +2Ag¯

Đáp án C

Câu 3: Thuốc thử dùng để nhận biết axetilen với etilen là

A. Dung dịch brom.

B. Dung dịch AgNO₃/NH₃.

C. Quỳ tím.

D. Khí Clo.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:

$$\begin{gathered} CH\equiv CH+2AgN{O}_3+2N{H}_3 \\ \to Ag-C\equiv C-Ag\downarrow +2N{H}_{4}N{O}_3 \end{gathered}$$

Đáp án B

Câu 4: Thuốc thử hóa học để phân biệt axetilen và metan?

A. Khí oxi.

B. Dung dịch iot.

C. Quỳ tím.

D. Dung dịch brom.

Hướng dẫn giải:

- Thuốc thử: dd brom.

- Hiện tượng: axetilen làm mất màu nước brom còn metan thì không có hiện tượng

- Phương trình: $C_2{H}_2+2B{r}_2\to CHB{r}_2-CHB{r}_2$

Đáp án D

Câu 5: Thuốc thử dùng để nhận biết các chất: benzen, rượu etylic và axit axetic là

A. Quỳ tím và kim loại Na.

B. Quỳ tím.

C. Kim loại Na.

D. Dung dịch kiềm NaOH.

Hướng dẫn giải:

Phương trình phản ứng:

2C₂H₅OH + 2Na $\stackrel{}{\to }$ 2C₂H₅ONa + H₂ ­

Đáp án A

Câu 6: Thuốc thử dùng để nhận biết: rượu etylic, dung dịch saccarozơ, dung dịch glucozơ, axit axetic là

A. Kim loại Na và quỳ tím.

B. Quỳ tím, kim loại Na và dung dịch AgNO₃/NH₃.

C. Dung dịch hồ tinh bột, AgNO₃/NH₃ và NaOH.

D. Quỳ tím, dung dịch hồ tinh bột và AgNO₃/NH₃.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:
2C₂H₅OH + 2Na $\stackrel{}{\to }$ 2C₂H₅ONa + H₂ ­

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{N{H}_3,t^o}{\to }$C₆H₁₂O₇ +2Ag¯

Đáp án B

Câu 7: Thuốc thử dùng để nhận biết các chất lỏng sau đựng trong các lọ mất nhãn: C₆H₆, C₂H₅OH, CH₃COOH, dd glucozơ là

A. Kim loại Na và quỳ tím.

B. Quỳ tím, dung dịch hồ tinh bột và Ag₂O/ NH₃.

C. Dung dịch hồ tinh bột, Ag₂O/ NH₃ và NaOH.

D. Quỳ tím, kim loại Na và dung dịch Ag₂O/ NH₃.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:

2C₂H₅OH + 2Na $\stackrel{}{\to }$ 2C₂H₅ONa + H₂ ­

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{N{H}_3,t^o}{\to }$C₆H₁₂O₇ +2Ag¯

Đáp án D

Câu 8: Ba ống nghiệm không nhãn, chứa riêng biệt 3 dung dịch: glucozơ, tinh bột, saccarozơ. Để phân biệt 3 dung dịch người ta dùng thuốc thử nào sau đây?

A. Dung dịch Iot.

B. Dung dịch axit.

C. Dung dịch Iot và Ag₂O/NH₃.

D. Phản ứng với Na.

Hướng dẫn giải:

Phương trình hóa học:

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O $\stackrel{N{H}_3,t^o}{\to }$C₆H₁₂O₇ +2Ag¯

Đáp án C

Câu 9: Để phân biệt saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ ở dạng bột nên dùng cách nào sau đây?

A. Cho từng chất tác dụng với HNO₃/H₂SO₄.

B. Cho từng chất tác dụng với dd I₂.

C. Hoà tan từng chất vào nước, đun nóng nhẹ và thử với dd iot.

D. Cho từng chất tác dụng với vôi sữa.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Câu 10: Trong điều kiện thường, X là chất rắn, dạng sợi màu trắng. Phân tử X có cấu trúc mạch không phân nhánh, không xoắn. Thủy phân X trong môi trường axit, thu được glucozơ. Tên gọi của X là

A. fructozơ.

B. amilopectin.

C. xenlulozơ.

D. saccarozơ.

Hướng dẫn giải:

Đáp án C

Dựa trên các tính chất xác định được X là xenlulozơ.

Xem thêm các dạng bài tập Hóa lớp 9 có đáp án và lời giải chi tiết khác:

Bài tập về chuỗi phản ứng hóa học hữu cơ và cách giải

Bài tập về độ rượu và cách giải

Phản ứng lên men rượu, lên men giấm và cách giải bài tập

Bài tập tổng hợp về rượu Etylic và cách giải

Bài tập tổng hợp về Axit axetic và cách giải