Bài 20: Khổ luyện thành tài (trang 102) Tiếng Việt lớp 5 Tập 1 – Kết nối tri thức

Bài 20: Khổ luyện thành tài – Tiếng Việt lớp 5

Đọc: Khổ luyện thành tài trang 102, 103

Nội dung chính Khổ luyện thành tài:

Lê-ô-nác-đô với sự giải thích của thầy giáo đã ngộ ra được chân lí, suy nghĩ cao cả, hơn người của thầy giáo dạy vẽ. Chỉ có khổ luyện và tỉ mỉ trau chuốt mới có thể làm được những việc lớn hơn, quyết định những thành công trong đời.

* Khởi động

Câu hỏi trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nhan đề bài đọc Khổ luyện thành tài gợi cho em suy nghĩ?

Trả lời:

Nhan đề bài đọc Khổ luyện thành tài gợi cho em suy nghĩ để thành tài rất khó, cần phải khổ luyện, mất nhiều tâm lực, sức lực để rèn giũa tài năng, con người.

Văn bản: Khổ luyện thành tài

Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi có niềm đam mê hội hoạ từ nhỏ. Năm 14 tuổi, ông được cha đưa đến gặp danh hoạ Vê-rô-ki-ô để học vẽ.

Buổi học đầu tiên, thầy giáo đưa một quả trứng gà và bảo Lê-ô-nác-đô vẽ. Cậu bé rất vui, vì vẽ trứng là việc quá dễ dàng. Cậu cầm bút và cẩn thận về từng nét, từng nét. Ngày hôm sau, thầy giáo lại đưa quả trứng gà và bảo Lê-ô-nác-đô vẽ tiếp. Rồi mấy ngày sau cũng vậy. Cậu bé có chút không vui, nghĩ: “Trứng gà có gì hay ho đâu mà thấy bắt vẽ mãi như thế?”. Dần dần, cậu cảm thấy chán nản với yêu cầu của thầy giáo, cho rằng thầy coi thường năng lực của mình.

Một hôm, cậu mạnh dạn hỏi thầy: “Tại sao thầy luôn bắt em vẽ trứng thế ạ?”. Thầy giáo nói: “Em đừng nghĩ vẽ trứng gà là đơn giản và dễ dàng. Trong một nghìn quả trứng, không thể tìm ra hai quả hoàn toàn giống nhau. Cho dù là cùng một quả trứng, nhưng nếu em nhìn nó từ những góc độ khác nhau thì cũng sẽ thấy những hình dạng khác nhau. Hơn nữa, ánh sáng cũng là yếu tố ảnh hưởng đến hình dạng của vật. Muốn thể hiện chính xác quả trứng trên giấy, không thể bỏ qua sự khổ luyện.”.

Ngừng một lát, thầy nói tiếp: “Trong quá trình vẽ, em chú ý đến những điều gì? Thầy muốn luyện tầm nhìn cho em, đây là bước đi đầu tiên dẫn đến thành công của hội hoạ. Chỉ có vẽ tốt quả trứng gà đơn giản này, mới có thể vẽ được những sự vật phức tạp.”.

Nghe những lời nói đó, Lê-ô-nác-đô bỗng hiểu ra mọi điều và cảm nhận được sự khổ công của thầy.

Từ đó về sau, Lê-ô-nác-đô luôn nhớ lời thấy, khổ luyện vẽ tranh. Một năm... hai năm..., trình độ vẽ tranh của Lê-ô-nác-đô ngày càng được nâng cao, cuối cùng đã xuất sắc hơn thầy của mình. Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi trở thành hoạ sĩ Ý nổi tiếng thế giới.

(Theo 101 câu chuyện học sinh cần đọc giúp các em trở thành nhà khoa học tương lai)

* Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Những ngày đầu tiên đi học vẽ, vì sao Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi cảm thấy chán nản?

Trả lời:

Những ngày đầu tiên đi học vẽ, Lê-ô-nác-đô đa Vin-xi cảm thấy chán nản vì ngày nào tới học, thầy giáo cũng đưa quả trứng gà và bảo ông vẽ. Cậu nghĩ thầy coi thường năng lực của mình.

Câu 2 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Vì sao thầy giáo cho rằng việc vẽ trứng là không dễ dàng?

Trả lời:

Thầy giáo cho rằng việc vẽ trứng là không dễ dàng vì trong một nghìn quả trứng, không thể tìm ra hai quả hoàn toàn giống nhau. Cho dù là cùng một quả trứng, nhưng nếu em nhìn nó từ những góc độ khác nhau thì cũng sẽ thấy những hình dạng khác nhau. Hơn nữa, ánh sáng cũng là yếu tố ảnh hưởng đến hình dạng của vật. Muốn thể hiện chính xác quả trứng trên giấy, không thể bỏ qua sự khổ luyện.

Câu 3 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Lê-ô-nác-đô hiểu ra điều gì từ câu trả lời của thầy giáo?

Trả lời:

Nghe câu trả lời của thầy giáo, Lê-ô-nác-đô hiểu mọi điều, hiểu về lí do ngày nào thầy cũng yêu cầu mình vẽ quả trứng gà và cảm nhận được sự khổ công của thầy trước đó.

Câu 4 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Em học hỏi được điều gì từ câu chuyện của Lê-ô-nác-đô?

Trả lời:

Từ câu chuyện của Lê-ô-nác-đô, em học hỏi được: để thành tài được cần phải khổ luyện, kiên trì và tỉ mỉ từ những công đoạn, những khâu nhỏ nhất, bé nhất – tưởng chừng dù không quan trọng, không đáng kể – cũng quyết định thành bại của vấn đề.

Câu 5 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Câu tục ngữ nào sau đây nói lên ý nghĩa của câu chuyện? Chọn đáp án đúng.

A. Có công mài sắt, có ngày nên kim.

B. Không thầy đố mày làm nên.

C. Là lành đùm lá rách.

D. Ăn quả nhớ người trồng cây.

Trả lời:

Câu tục ngữ nói lên ý nghĩa của câu chuyện là: A. Có công mài sắt, có ngày nên kim.

* Luyện tập theo văn bản đọc

Câu 1 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tìm các từ ngữ trong và ngoài bài thể hiện nỗ lực của một người trên con đường đi đến thành công.

M: khổ công, kiên trì

Trả lời:

Các từ ngữ trong và ngoài bài thể hiện nỗ lực của một người trên con đường đi đến thành công: cố gắng, nỗ lực, chăm chỉ, quyết tâm, hết mình, phấn đấu.

Câu 2 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Dùng 2 từ em tìm được ở bài tập 1 để hoàn thiện câu dưới đây:

Thành công của Lê-ô-nác-đô là sự kết hợp của hai yếu tố: sự dạy dỗ của thầy giáo và sự của chính bản thân mình.

Trả lời:

Thành công của Lê-ô-nác-đô là sự kết hợp của hai yếu tố: sự kiên trì dạy dỗ của thầy giáo và sự nỗ lực của chính bản thân mình.

Viết: Đánh giá, chỉnh sửa đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách trang 104

Câu 1 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Nghe thầy cô nhận xét chung.

Trả lời:

Em thầy cô nhận xét chung về đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách của mình.

Câu 2 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Tự đọc soát và đánh giá.

– Tên nhân vật, tên cuốn sách, các chi tiết liên quan có chính xác không?

– Sắp xếp các ý trong phần triển khai đã hợp lí chưa? Dẫn chứng cho các đặc điểm của nhân vật (trong cuốn sách) đã đầy đủ, phù hợp chưa?

– Còn lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu, lỗi trình bày đoạn văn hay không?

Trả lời:

Em tự đọc soát đoạn văn giới thiệu nhân vật trong một cuốn sách của mình và đánh giá theo tiêu chí hướng dẫn.

Câu 3 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Viết lại một số câu trong bài viết của em cho đúng hơn hoặc hay hơn.

Trả lời:

Em viết lại một số câu trong bài viết của em cho đúng hơn, hay hơn:

Người em thường là người dưới vai, mang phận em nên có lẽ nhân vật này tự nhún mình, hiền lành, chất phác, luôn biết nhường nhịn mà không tranh giành, cãi vã với anh mình về cách chia tài sản thừa kế cha mẹ để lại. Với người em, có lẽ quá khốn đốn và thương xót khi chỉ có trong tay một túp lều lụp xụp, một cây khế ngọt trước nhà – gia cảnh thật đáng thương, tiều tuỵ.

Nói và nghe: Cuốn sách tôi yêu trang 104

Yêu cầu: Giới thiệu cuốn sách mà em yêu thích.

Câu 1 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Chuẩn bị.

– Chọn 1 cuốn sách em yêu thích.

– Dự kiến những thông tin sẽ giới thiệu về cuốn sách,

G: + Tên sách, tên tác giả, nội dung chính, các nhân vật,..

+ Những điều khiến em yêu thích cuốn sách (nhân vật gây ấn tượng, những bài học bổ ích trong cuốn sách,...)

+ Suy nghĩ, cảm xúc của em khi đọc cuốn sách đó.

Trả lời:

Em giới thiệu về cuốn sách mà em yêu thích:

+ Cuốn sách 10 vạn câu hỏi vì sao của tác giả Đức Thành.

+ Nội dung chính của cuốn sách là các câu hỏi, thắc mắc khó giải đáp – các câu trả lời, lí giải cho thắc mắc tường tận, dễ hiểu, thú vị.

+ Điều làm em thích cuốn sách là những tri thức bổ ích, những câu hỏi mà chính em cũng thắc mắc và tri thức em học được của mỗi phần trả lời.

+ Em rất yêu thích cuốn sách thú vị này.

Câu 2 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Trình bày.

– Giới thiệu về cuốn sách em yêu thích theo nội dung đã chuẩn bị.

– Trả lời câu hỏi của bạn về cuốn sách em giới thiệu.

Lưu ý: Khi nghe bạn trình bày, ghi chép những thông tin quan trọng và chuẩn bị câu hỏi để hiểu rõ hơn cuốn sách bạn giới thiệu.

Trả lời:

Dựa vào phần chuẩn bị, em trình bày về cuốn sách yêu thích: Em muốn giới thiệu cuốn sách thú vị có tên 10 vạn câu hỏi vì sao của tác giả Đức Thành. Cuốn sách này gồm các câu hỏi, thắc mắc khó giải đáp – các câu trả lời, lí giải cho thắc mắc tường tận, dễ hiểu, thú vị, làm thu hút học sinh chúng em khi đọc. Điều làm em thích cuốn sách là những tri thức bổ ích, những câu hỏi mà chính em cũng thắc mắc và tri thức em học được của mỗi phần trả lời. Em rất yêu thích cuốn sách thú vị này, em sẽ lan toả, giới thiệu tới thật nhiều bạn trong lớp cùng tìm đọc với em.

Câu 3 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Đánh giá.

– Những ý kiến hay.

– Những điều cần rút kinh nghiệm.

Trả lời:

Em lắng nghe phần trình bày của các bạn và đánh giá về những ý kiến hay, điều cần rút kinh nghiệm ở các bạn.

* Vận dụng

Câu hỏi trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 5 Tập 1: Chia sẻ với người thân về cuốn sách mà em đã thảo luận cùng bạn bè ở lớp.

Trả lời:

Em chia sẻ với người thân về cuốn sách mà em đã thảo luận cùng bạn bè ở lớp.