Sách bài tập Hóa 11 Bài 13 (Kết nối tri thức): Cấu tạo hoá học hợp chất hữu cơ

Giải SBT Hóa 11 Bài 13: Cấu tạo hoá học hợp chất hữu cơ

Bài 13.1 trang 48 Sách bài tập Hóa học 11: Cấu tạo hoá học là ..... giữa các nguyên tử trong phân tử. Cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống là

A. thứ tự liên kết.

B. phản ứng.

C. liên kết.

D. tỉ lệ số lượng.

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Cấu tạo hoá học là thứ tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử.

Bài 13.2 trang 48 Sách bài tập Hóa học 11: Có 4 loại cấu tạo mạch phân tử: (a) mạch hở không phân nhánh; (b) mạch hở phân nhánh; (c) mạch vòng không phân nhánh và (d) mạch vòng phân nhánh. Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử carbon có thể liên kết với chính nó hình thành bao nhiêu loại mạch?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Trong phân tử hợp chất hữu cơ, các nguyên tử carbon có thể liên kết với chính nó hình thành 4 loại cấu tạo mạch phân tử: mạch hở không phân nhánh; mạch hở phân nhánh; mạch vòng không phân nhánh và mạch vòng phân nhánh.

Bài 13.3 trang 48 Sách bài tập Hóa học 11: Trong các yếu tố: (a) thành phần nguyên tố; (b) số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố và (c) thứ tự liên kết của các nguyên tử trong phân tử, thì tính chất của phân tử hợp chất hữu cơ phụ thuộc vào các yếu tố

A. (a) và (b).

B. (b) và (c).

C. (a) và (c).

D. (a), (b) và (c).

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Tính chất của phân tử hợp chất hữu cơ phụ thuộc vào các yếu tố: thành phần nguyên tố; số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố và thứ tự liên kết của các nguyên tử trong phân tử.

Bài 13.4 trang 49 Sách bài tập Hóa học 11: Những hợp chất hữu cơ khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất

A. đồng phân của nhau.

B. đồng đẳng của nhau.

C. đồng vị của nhau.

D. đồng khối của nhau.

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Những hợp chất hữu cơ khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân của nhau.

Bài 13.5 trang 49 Sách bài tập Hóa học 11: Các chất hữu cơ có tính chất hoá học tương tự nhau và thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂ được gọi là các chất

A. đồng phân của nhau.

B. đồng đẳng của nhau.

C. đồng vị của nhau.

D. đồng khối của nhau.

Lời giải:

Đáp án đúng là: B

Các chất hữu cơ có tính chất hoá học tương tự nhau và thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂ được gọi là các chất đồng đẳng của nhau.

Bài 13.6 trang 49 Sách bài tập Hóa học 11: Công thức nào dưới đây là công thức cấu tạo?

A. HOCH₂CH₂OH.

B. C₂H₆O₂.

C. CH₃O.

D. C_nH_3nO_n.

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Công thức cấu tạo biểu diễn thứ tự và cách thức liên kết (liên kết đơn, liên kết đôi, liên kết ba) giữa các nguyên tử trong phân tử.

Vậy công thức cấu tạo là HOCH₂CH₂OH.

Bài 13.8 trang 49 Sách bài tập Hóa học 11: Cặp chất nào dưới đây là đồng đẳng của nhau?

A. CH₃OH và CH₃CH₂CH₂OH.

B. CH₃CH₂OH và HOCH₂CH₂OH.

C. CH₃CH₂CHO và CH₃COCH₂CH₃.

D. CH₃COOH và CH₃COOCH₃.

Lời giải:

Đáp án đúng là: A

Các chất hữu cơ có tính chất hoá học tương tự nhau và thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂ được gọi là các chất đồng đẳng của nhau.

Cặp chất là đồng đẳng của nhau: CH₃OH và CH₃CH₂CH₂OH.

Bài 13.9 trang 49 Sách bài tập Hóa học 11: Cặp chất nào dưới đây là đồng phân loại nhóm chức?

A. CH₃COCH₃ và CH₃CH₂CH₂OH.

B. CH₃COOH và HCOOCH₃.

C. CH₂ = CH – CH₃ và CH₂ = C(CH₃)CH₃.

D. CH₃CH₂CH₂OH và CH₃CH(OH)CH₃.

Lời giải:

Đáp án đúng là: B

Cặp chất là đồng phân loại nhóm chức:

CH₃COOH và HCOOCH₃. Hai chất này có cùng công thức phân tử C₂H₄O₂.

CH₃COOH chứa nhóm chức acid. HCOOCH₃ chứa nhóm chức ester.

Bài 13.10 trang 50 Sách bài tập Hóa học 11: Cặp chất nào dưới đây là đồng phân vị trí nhóm chức?

A. CH₃OCH₂CH₃ và CH₃CH₂CH₂OH.

B. CH₃COCH₃ và CH₃CH₂CH = O.

C. CH ≡ CCH₂CH₃ và CH₃CH₂ = CH – CH = CH₂CH₃.

D. CH₃CH₂CH₂OH và CH₃CH(OH)CH₃

Lời giải:

Đáp án đúng là: D

Cặp chất là đồng phân vị trí nhóm chức:

CH₃CH₂CH₂OH và CH₃CH(OH)CH₃.

Hai chất này cùng chứa nhóm chức alcohol.

CH₃CH₂CH₂OH là alcohol bậc 1; CH₃CH(OH)CH₃ là alcohol bậc 2.

Bài 13.11 trang 50 Sách bài tập Hóa học 11: Xác định loại đồng phân cấu tạo có thể có và viết các đồng phân cấu tạo có thể có của các hợp chất có công thức phân tử C₅H₁₂ và C₄H₈.

Lời giải:

*C₅H₁₂ có các đồng phân cấu tạo về mạch carbon. Các đồng phân:

*C₄H₈ có các đồng phân cấu tạo về mạch carbon và vị trí liên kết của hydrocarbon chưa no, mạch hở, phân tử có một liên kết đôi và đồng phân về mạch carbon của hydrocarbon no, mạch vòng.

Các đồng phân:

Bài 13.12 trang 50 Sách bài tập Hóa học 11: Xác định loại đồng phân cấu tạo có thể có và viết các đồng phân cấu tạo có thể có của các hợp chất có công thức phân tử ${\text{C}}_4{\text{H}}_{10}\text{O}$.

Lời giải:

C₄H₁₀O có các đồng phân về loại nhóm chức (alcohol và ether), mạch carbon và vị trí nhóm chức.

Các đồng phân:

Lý thuyết Cấu tạo hoá học hợp chất hữu cơ

1. Thuyết cấu tạo hoá học

Năm 1861, Butlerov (Bút-lê-rốp) đưa ra khái niệm cấu tạo hóa học và thuyết cấu tạo hoá học như sau:

- Trong phân tử chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hoá trị và theo một thứ tự nhất định. Thứ tự liên kết đó được gọi là cấu tạo hoá học. Sự thay đổi thứ tự liên kết đó sẽ tạo ra chất khác.

- Trong phân tử chất hữu cơ, carbon có hoá trị IV. Các nguyên tử carbon không những liên kết với nguyên tử của các nguyên tố khác mà còn có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch carbon (mạch hở không phân nhánh, mạch hở phân nhánh hoặc mạch vòng). Ví dụ:

- Tính chất của các chất phụ thuộc vào thành phần phân tử (bản chất và số lượng các nguyên tử) và cấu tạo hoá học. Các nguyên tử trong phân tử có ảnh hưởng qua lại lẫn nhau. Ví dụ:

2. Công thức cấu tạo

a. Khái niệm

Công thức biểu diễn cách liên kết và thứ tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử được gọi là công thức cấu tạo.

Ví dụ: Ứng với công thức phân tử C₃H₆O có bốn công trức cấu tạo mạch hở như sau:

b. Cách biểu diễn cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

3. Đồng phân

Những hợp chất hữu cơ khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử được gọi là các chất đồng phân của nhau. Tuy có cùng công thức phân tử nhưng chúng có tính chất khác nhau do có cấu tạo hóa học khác nhau.

4. Đồng đẳng

Các chất hữu cơ có tính chất hoá học tương tự nhau và thành phần phân tử hơn kém nhau một hay nhiều nhóm CH₂ được gọi là các chất đồng đẳng của nhai, chúng hợp thành một dãy đồng đẳng.

Ví dụ:

Sơ đồ tư duy Cấu tạo hoá học hợp chất hữu cơ

Xem thêm các bài giải SBT Hóa học 11 sách Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Bài 14: Ôn tập chương 3

Bài 15: Alkane

Bài 16: Hydrocarbon không no

Bài 17: Arene (Hydrocarbon thơm)

Bài 18: Ôn tập chương 4