Giải Địa 10 Bài 7: Khí quyển. Nhiệt độ không khí ( Cánh diều )

Giải bài tập Địa Lí 10 Bài 7: Khí quyển. Nhiệt độ không khí

Video giải Địa Lí 10 Bài 7: Khí quyển. Nhiệt độ không khí

Mở đầu trang 26 Địa Lí 10: Khí quyển là gì? Sự phân bố nhiệt độ của không khí trên bề mặt Trái Đất có khác nhau ở mọi nơi không?

Trả lời:

- Khí quyển là lớp không khí bao quanh trái đất, thường xuyên chịu ảnh hưởng của vũ trụ, trước hết là mặt trời.

- Sự phân bố nhiệt độ của không trên bề mặt Trái Đất khác nhau ở mọi nơi nguyên nhân là do bức xạ mặt trời chiếu sáng khác nhau ở các khu vực trên trái đất

Khái niệm khí quyển

Câu hỏi trang 26 Địa Lí 10: Đọc thông tin, hãy nêu khái niệm khí quyển.

Trả lời:

Khí quyển là lớp không khí bao quanh trái đất, thường xuyên chịu ảnh hưởng của vũ trụ, trước hết là mặt trời.

Sự phân bố nhiệt độ không khí trên trái đất

Câu hỏi trang 27 Địa Lí 10: Đọc thông tin và dựa vào bảng 7, hãy trình bày sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất theo vĩ độ địa lí.

Trả lời:

+ Qua đọc thông tin và dựa vào bảng 7 ta thấy rằng: ở cả hai bán cầu, càng lên cao nhiệt độ trung bình năm càng giảm và biên độ nhiệt càng tăng, biểu hiện cụ thể:

+ Ở vĩ độ 0⁰ nhiệt độ trung bình năm ở bán cầu bắc là 24,5⁰c; biên độ nhiệt trung bình năm năm là 1,8⁰C

+ Ở vĩ độ 80⁰ nhiệt độ trung bìng năm là -80⁰ biên độ nhiệt là 31⁰C

Câu hỏi trang 28 Địa Lí 10: Đọc thông tin và quan sát hình 7.1, hãy:

- Nhận xét sự thay đổi của nhiệt độ trung bình tháng 1, tháng 7 và biên độ nhiệt độ năm ở các địa điểm năm từ tây sang đông trên khoảng vĩ tuyến 48⁰B.

- Trình bày sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất theo lục địa, đại dương.

Trả lời:

Yêu cầu số 1: Nhận xét

+ Nhiệt độ trung bình ở khoảng vĩ tuyến 48⁰ có sự thay đổi từ tháng 1, tháng 7 biểu hiện là nhiệt độ tăng dần ở khoảng vĩ độ này ở khu vực Bret nhiệt độ tháng 1 là 6,9⁰C nhưng đến tháng 7 đã tăng lên 16,9⁰C, ở khu vực Đô-nét nhiệt độ tháng 1 là -4,3⁰C nhưng đến tháng 7 đã tăng lên 21,7⁰C.

+ Theo chiều vĩ độ nhiệt độ giảm dần từ tây sang đông vào tháng 1 và tăng dần từ tây sang đông vào tháng 7 biểu hiện : khu vực Bret nhiệt độ tháng 1 là 6,9⁰C, muy-nich tháng 1 là -0,5⁰C, ở khu vực Đô-nét nhiệt độ tháng 1 là -4,3⁰C. Vào tháng 7 nhiệt độ ở Bret 16,9⁰C, ở khu vực Đô-nét nhiệt độ tháng 7 đã tăng lên 21,7⁰C.

Yêu cầu số 2: Sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất theo lục địa, đại dương

+ Do sự hấp thụ nhiệt và tỏa nhiệt khác nhau giữa lục địa và đại dương nên nhiệt độ không khí cũng có sự khác nhau giữa lục địa và đại dương

+ Mặc dù ở cùng vĩ độ nhưng nhiệt độ trung bình năm, biên độ nhiệt không giống nhau giữa lục địa và đại dương

+ Vào sâu trong lục địa biên độ nhiệt càng tăng do ảnh hưởng của biển giảm.

+ Nhiệt độ không khí cũng có sự thay đổi giữa bờ tây và bờ đông của lục địa do ảnh hưởng của các dòng biển.

Câu hỏi trang 28 Địa Lí 10: Đọc thông tin và quan sát hình 7.2, hãy:

- So sánh nhiệt độ tại bốn địa điểm A, B, C và D. Tại sao có sự khác nhau về nhiệt độ các địa điểm đó?

- Trình bày sự phân bố nhiệt độ không khí theo địa hình.

Trả lời:

Yêu cầu số 1:

- Nhiệt độ không khí tại điểm: A-6⁰C; B-9⁰C; C-12⁰C; D-18⁰C.

- Nguyên nhân có sự khác nhau về nhiệt độ tại các địa điểm là do càng lên cao nhiệt độ càng giảm, cứ lên cao 100m thì nhiệt độ giảm xuống 0,6⁰C.

Yêu cầu số 2: Trình bày sự phân bố nhiệt độ không khí theo địa hình.

- Độ cao, độ dốc, hướng sườn núi, hình thái địa hình đều có ảnh hưởng đến sự thay đổi nhiệt độ.

+ Càng lên cao không khí càng loãng nhiệt độ càng giảm cứ lên 100m nhiệt độ giảm 0.6⁰C.

+ Sườn phơi nắng có nhiệt độ cao hơn sườn khuất nắng.

+ Địa hình cao, thoáng gió có biên độ nhiệt độ ngày đêm nhỏ hơn so với địa hình thấp trũng, khuất gió.

Luyện tập & Vận dụng (trang 28)

Luyện tập 1 trang 28 sgk Địa Lí 10 mới: Sự thay đổi bức xạ mặt trời có tác động như thế nào đến sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm của không khí?

Trả lời:

- Nhiệt lượng bức xạ mặt trời ngoài một phần trực tiếp đốt nóng không khí, còn phần lớn là do bề mặt đất hấp thụ sau đó phản hồi vào không khí, tạo nên nhiệt độ không khí.

- Sự thay đổi bức xạ mặt trời có tác động đến sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm của không khí. Nếu như bức xạ mặt trời chiếu sáng lâu hơn và mạnh hơn sẽ dẫn đến nhiệt độ trung bình năm cao lên, nhiệt độ không khí tăng lên và ngược lại nếu như bức xạ mặt trời chiếu sáng ít hơn và yếu hơn bình thường sẽ dẫn đến nhiệt độ trung bình năm giảm đi, nhiệt độ không khí giảm.

Vận dụng 2 trang 28 sgk Địa Lí 10 mới: Tại sao vào mùa hè, mọi người lại thường đi du lịch ở các vùng ven biển hoặc vùng núi?

Trả lời:

- Càng lên cao nhiệt độ càng giảm (lên cao 100m, nhiệt độ giảm 0,6⁰C), các khu vực miền núi nằm ở độ cao địa hình lớn nên vào mùa hè nhiệt độ thấp và mát mẻ hơn so với vùng đồng bằng.

- Sự hấp thụ và tỏa nhiệt khác nhau giữa lục địa và đại dương nên nhiệt độ không khí cũng có sự khác biệt giữa lục địa và đại dương. Ánh sáng mặt trời chiếu xuống mặt nước tạo ra hiện tượng bốc hơi và điều hòa không khí ở khu vực ven biển, làm giảm nhiệt độ.

=> Do đó, vào mùa hè, mọi người lại thường đi du lịch ở các vùng ven biển hoặc vùng núi.

Lý thuyết Địa lí 10 Bài 7: Khí quyển. Nhiệt độ không khí

I. Khái niệm khí quyển

- Khái niệm: Khí quyển là lớp không khí bao quanh Trái Đất, thường xuyên chịu ảnh hưởng của vũ trụ, trước hết là Mặt Trời.

- Các thành phần của không khí: khí ni-tơ (78%); khí ô-xy (21%); hơi nước, khí cacbonic và các khí khác (1%).

- Cấu tạo khí quyển: tầng đối lưu, tầng bình lưu, tầng giữa, tầng nhiệt và tầng ngoài cùng. Tầng đối lưu chứa đến 80% khối lượng không khí của khí quyển, có ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người và sinh vật.

Biểu đồ thể hiện các thành phần của không khí

II. Sự phân bố nhiệt độ không khí trên Trái Đất

1. Theo vĩ độ địa lí

- Nhiệt độ không khí được hình thành do: Nhiệt lượng bức xạ mặt trời trực tiếp đốt nóng không khí và bề mặt đất hấp thụ sau đó phản hồi vào không khí.

- Đặc điểm: Nhiệt lượng bức xạ mặt trời đến bề mặt Trái Đất thay đổi theo góc chiếu của tia bức xạ mặt trời.

- Phân bố: Do góc chiếu thay đổi theo vĩ độ nên nhiệt độ không khí cũng thay đổi theo vĩ độ.

2. Theo lục địa và đại dương

- Nguyên nhân: Do sự hấp thụ và tỏa nhiệt khác nhau giữa lục địa và đại dương nên nhiệt độ không khí cũng có sự khác biệt giữa lục địa và đại dương.

- Đặc điểm:

+ Mặc dù ở cùng vĩ độ nhưng nhiệt độ trung bình năm và biên độ nhiệt độ năm không giống nhau giữa lục địa và đại dương.

+ Càng vào sâu trong lục địa, biên độ nhiệt độ càng tăng do ảnh hưởng của biển giảm.

+ Nhiệt độ không khí cũng có sự thay đổi giữa bờ tây và bờ đông của lục địa do ảnh hưởng của các dòng biển.

3. Theo địa hình

- Độ cao, độ dốc, hường sườn núi và hình thái địa hình đều có tác động đến sự thay đổi của nhiệt độ.

- Đặc điểm

+ Càng lên cao, không khí càng loãng, bức xạ nhiệt của mặt đất càng mạnh nên nhiệt độ càng giảm (lên cao 100 m, nhiệt độ giảm 0,6⁰C).

+ Sườn phơi nắng có nhiệt độ cao hơn sườn khuất nắng.

+ Địa hình cao, thoáng gió có biên độ nhiệt độ ngày đêm nhỏ hơn so với địa hình thấp trũng, khuất gió.

Xem thêm lời giải bài tập Địa Lí lớp 10 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 8: Khí áp, gió và mưa

Bài 9: Thực hành: Đọc bản đồ các đới khí hậu trên Trái Đất. Phân tích biểu đồ một số kiểu khí hậu

Bài 10: Thủy quyển. Nước trên lục địa

Bài 11: Nước biển và đại dương

Bài 12: Đất và sinh quyển