Mây và sóng (Tago) - Tác giả tác phẩm Ngữ văn lớp 6 - Kết nối tri thức

Tác giả tác phẩm: Mây và sóng - Ngữ văn 6

Bài giảng Ngữ văn 6 Mây và sóng - Kết nối tri thức

I. Tác giả

- Tên: Rabindranath Tagore

- Năm sinh – năm mất: 1861 – 1941

- Quê quán: Ấn Độ

- Là danh nhân văn hóa, nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ. Thơ Tagore chan chứa tình yêu đất nước, con người, cuộc sống,...

II. Tác phẩm Mây và sóng

1. Thể loại: Thơ tự do.

2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:

- Mây và sóng được in trong tập Trăng non xuất bản năm 1915.

3. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm kết hợp tự sự.

4. Tóm tắt tác phẩm Mây và sóng

Bài thơ phác họa những trò chơi thú vị mà em bé tưởng tượng vui đùa với các bạn trên mây và các bạn trong sóng. Thế những người duy nhất em bé muốn chơi đó là mẹ của mình. Qua đây, ta thấy được tình cảm mẹ con sâu sắc, da diết.

5. Bố cục tác phẩm Mây và sóng:

Chia 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu... và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm: câu chuyện của em bé với những người “trên mây”;

- Phần 2: Tiếp theo... hết: câu chuyện của em bé với những người “trong sóng”.

6. Giá trị nội dung tác phẩm Mây và sóng

- Bài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.

- Qua đó, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em của nhà thơ, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị.

7. Giá trị nghệ thuật tác phẩm Mây và sóng

- Thơ văn xuôi, có lời kể xen đối thoại;

- Sử dụng phép lặp, nhưng có sự biến hóa và phát triển;

- Xây dựng hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Mây và sóng

1. Lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”

- Thế giới của những người sống “trên mây”, “trong sóng”:

+ Thế giới của những người sống “trên mây”: Rực rỡ, lung linh, huyền ảo (ánh sáng mặt trời vàng buổi bình minh, ánh sáng vầng trăng bạc khi đêm về);

+ Thế giới của những người sống “trong sóng”: Vui vẻ và hạnh phúc (chỉ có ca hát và rong chơi khắp chốn từ khi thức dậy cho đến chiều tà).

$\to$ Xa xôi, cao rộng, rực rỡ sắc màu, chứa đựng biết bao điều bí ẩn;

- Cách đến với họ:

+ Đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời;

+ Đến bờ biển cả, nhắm nghiền mắt lại.

$\to$ Lời mời gọi của những người sống “trên mây”, “trong sóng” chính là tiếng gọi của thế giới diệu kỳ, lung linh huyền ảo đầy hấp dẫn.

$\to$ Gợi lên trong em bé những khát khao được khám phá, ngao du ở những xứ sở xa xôi.

2. Lời từ chối của em bé

- Sự lưỡng lự ở những câu hỏi đầu tiên:

+ Nhưng làm thế nào mình lên đó được?

+ Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?

$\to$ Em bé vừa có những khao khát khám phá thế giới bên ngoài, vừa muốn ở nhà với mẹ.

- Lời từ chối của em bé:

+ Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?

+ Làm sao có thể rời mẹ mà đi được?

$\to$ Sức níu giữ của tình mẫu tử. Tình yêu thương của mẹ đã thắng lời mời gọi đầy hấp dẫn của những người “trên mây” và “trong sóng”. Với em bé, được ở bên mẹ, làm mẹ vui và được mẹ yêu thương, che chở là niềm hạnh phúc không gì sánh được.

3. Trò chơi của em bé

- Con là mây, mẹ là trăng, con lấy hai tay trùm lên người mẹ;

- Con là sóng, mẹ là bờ biển, con sẽ lăn, lăn, lăn và vỗ vào gối mẹ.

$\to$ Tình cảm mẹ con sâu sắc:

a. Tình cảm em bé dành cho mẹ

- Luôn muốn ở bên mẹ, vui chơi cùng mẹ;

- Sáng tạo ra những trò chơi thú vị để mẹ có thể chơi cùng;

- Trò chơi vừa thỏa ước mong làm mây, làm sóng tinh nghịch, bay cao, lan xa phiêu du khắp chốn; lại vừa được quấn quýt bên mẹ - như mây quấn quýt bên vầng trăng, như sóng vui đùa bên bờ biển.

b. Tình cảm mẹ dành cho em bé

- Mẹ luôn muốn ở bên để chăm sóc, chở che, vỗ về: mẹ mình đang đợi ở nhà, buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà;

- Mẹ giống như ánh trăng dịu hiền soi sáng từng bước con đi, bờ biển bao dung ôm ấp, vỗ về;

- Không ai biết mẹ con ta ở chốn nào $\to$ Tình mẫu tử hòa quyện, lan tỏa, thâm nhập khắp vũ trụ mênh mông.

$\to$ Cả bài thơ là tương quan của tình mẫu tử với thiên nhiên, vũ trụ $\to$Ca ngợi, tôn vinh tình mẫu tử bao la, thiêng liêng và vĩnh cửu.

IV. Đọc văn bản Mây và sóng

Mây và sóng

Mẹ ơi, trên mây có người gọi con:

“Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạc”.

Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”.

Họ đáp: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”.

“Mẹ mình đang đợi ở nhà” – con bảo – “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”

Thế là họ mỉm cười bay đi.

Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ.

Con là mây và mẹ sẽ là trăng.

Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.

Trong sóng có người gọi con:

“Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.

Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”.

Họ nói: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”.

Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.

Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua.

Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn.

Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,

Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan lòng mẹ.

Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.

V. Dàn ý phân tích Mây và sóng

a, Mở bài

- Thơ về tình mẫu tử là một chủ đề không bao giờ vơi cạn.

- Mây và sóng là một trong những bài thơ được nhà thơ Ta-Go nói về tình mẫu tử thiêng liêng,cao đẹp của một đứa trẻ giành cho mẹ của mình.

b, Thân bài

* Cả bài thơ như lời thủ thỉ của em bé đang kể cho mẹ nghe về những cuộc vui rong chơi của mình ở trên bầu trời.

- Em bé ngước nhìn lên bầu trời,tưởng tượng mình đang chơi với mây,với bình minh vàng,vầng trăng bạc,…cuộc sống trên mây thật hấp dẫn,thú vị đối với một đứa trẻ như em.

- Cậu bé kể lại cuộc vui của mình với mẹ và mẹ em đang lắng nghe con kể.Tuy hình ảnh người mẹ không hiện diện trực tiếp trong thơ nhưng lại hiện hữu,dõi theo con trong xuyên suốt cả bài thơ.

- Chơi vui nhưng trong tâm trí,suy nghĩ của bé luôn hướng về mẹ yêu:

“Mẹ đang đợi mình ở nhà

Làm sao có thể rời mẹ mà đến được”

=> Có niềm hạnh phúc nào hơn khi được bên cạnh mẹ mình,những người yêu thương mình cho được,mặc dù bên ngoài biết bao điều hay,hấp dẫn đang đợi.

* Tình yêu mẹ vẫn luôn song hành trong tâm hồn đứa trẻ,chính mẹ,tình yêu thương của mẹ dành cho em đã trở thành sợi dây vô hình buộc chặt em bé ở lại với mẹ.

- “Con là mây,mẹ là trăng” : tình mẫu tử thiêng liêng ấy càng được biểu hiện sâu đậm,con luôn bên mẹ như trăng với mây,ví mẹ như trăng ôm ấp con qua bao tháng ngày.

- Cuộc đối thoại của những người trong sóng thủ thỉ cùng em về một cuộc chơi,mặc sóng vẫy gọi,chào mời nhưng em quyết định không đi vì mẹ muốn em ở nhà,em không thể nào rời mẹ.

- Với em,mẹ là nguồn sóng,là niềm vui,là nụ cười của em.Mẹ luôn là phật sống của đời con,mẹ cho con tình yêu cao quý,mẹ là lý trí của đời con.

- “Con là sóng và mẹ là bến bờ kì lạ” :Lòng mẹ bao dung như bến bờ.Hình ảnh bến bờ để sóng lăn,lăn mãi rồi sẽ cười tan như hình ảnh mẹ luôn vỗ về,ôm ấp con.Mẹ bây giờ như là bờ đê để con ước ao bao điều.

- Cậu bé khẳng định: “Và không ai trên thế gian này

Biết mẹ con ta ở chốn nao”.

=> Dù thế gian có thay đổi nhưng tình mẹ con vẫn mãi muôn đời theo thời gian.

* Nghệ thuật

- Hình thức đối thoại lồng độc thoại,hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng,kết cấu thơ lặp lại và sử dụng biện pháp nghệ thuật nhân hóa càng làm cho bài thơ sinh động,sâu sắc hơn trong mắt người đọc.

c, Kết bài

- Bài thơ như một bức tranh thiên nhiên màu sắc được vẽ bằng tình mẫu tử thiêng liêng. Nó là điểm tựa hướng con tới tương lai tương sáng.

- Gợi nhắc mỗi chúng ta về cuộc đời bao giờ củng có những cám dỗ,điều quan trọng là ta phải biết vượt qua nó.

- Khẳng định một lần nửa tình mẫu tử thiêng liêng,cao đẹp,đáng để trân trọng.

Xem thêm các bài tóm tắt tác giả tác phẩm Ngữ văn 6 hay, chi tiết khác:

Tác giả tác phẩm: Bức tranh của em gái tôi

Tác giả tác phẩm: Những cánh buồm

Tác giả tác phẩm: Cô bé bán diêm

Tác giả tác phẩm: Gió lạnh đầu mùa

Tác giả tác phẩm: Con chào mào