Luyện từ và câu lớp 5 trang 109 Quan hệ từ - Tiếng Việt lớp 5

Tiếng Việt lớp 5 trang 109 Luyện từ và câu: Quan hệ từ

Video giải Tiếng Việt lớp 5 trang 109 Luyện từ và câu: Quan hệ từ

A. Kiến thức cơ bản

- Quan hệ từ là từ nối các từ ngữ hoặc các câu, nhằm thể hiện mối quan hệ giữa những từ ngữ hoặc những câu ấy với nhau: và, với, hay, hoặc, nhưng, mà, thì, của, ở, tại, bằng, như, để, về,…

- Nhiều khi, từ ngữ trong câu được nối với nhau bằng một cặp quan hệ từ. Các cặp quan hệ từ thường gặp là :

+ Vì … nên…; do… nên…; nhờ…mà…(biểu thị quan hệ nguyên nhân - kết quả)

+ Nếu… thì…; hễ… thì…; (biểu thị quan hệ giả thiết – kết quả , điều kiện - kết quả)

+ Tuy… nhưng…; mặc dù… nhưng…; (biểu thị quan hệ tương phản )

+ Không những… mà…; không chỉ… mà…; (biểu thị quan hệ tăng tiến).

B. Soạn bài Từ đồng nghĩa ngắn gọn

I. Nhận xét:  

Tiếng Việt lớp 5 trang 109 Câu 1: Trong mỗi ví dụ dưới đây, từ in đậm dùng để làm gì?

a. Rừng say ngây và ấm nóng.

Ma Văn Kháng

b. Tiếng hót dìu dặt của họa mi giục các loài chim dạo lên những khúc nhạc tưng bừng, ca ngợi núi sông đang đổi mới.

Võ Quảng

c. Hoa mai trổ từng chùm thưa thớt, không đơm đặc như hoa đào. Nhưng cành mai uyển chuyển hơn cành đào.

Theo Mùa xuân và phong tục Việt Nam

Trả lời:

a. Từ "và" dùng để nối hai từ "say ngây" – "ấm nóng"

b. "Tiếng hót dìu dặt" được nối với "họa mi" bằng từ "của".

c. Từ "như" để nối "Hoa mai…" với "hoa đào". Từ "nhưng" để nối 2 câu với nhau.

Tiếng Việt lớp 5 trang 109 Câu 2: Quan hệ giữa các ý ở mỗi câu dưới đây (rừng cây bị chặt phá – mặt đất thưa vắng bóng chim; mảnh vườn nhỏ bé – bầy chim vẫn về tụ hội) được biểu hiện bằng những cặp từ nào?

a. Nếu rừng cây bị chặt phá xơ xác thì mặt đất sẽ ngày càng thưa vắng bóng chim.

b. Tuy mảnh vườn ngoài ban công nhà Thu thật nhỏ bé nhưng bầy chim vẫn thường rủ nhau về tụ hội.

Trả lời:

Câu a): Nếu…thì biểu thị quan hệ điều kiện, giả thiết  - kết quả.

Câu b): Tuy…nhưng biểu thị quan hệ tương phản.

II. Luyện tập:

Tiếng Việt lớp 5 trang 110 Câu 1: Tìm quan hệ từ trong mỗi câu sau và nêu rõ tác dụng của chúng.

a. Chim, Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.

Võ Quảng

b. Tôi đi giữ bãi dâu và có cảm giác như đang lội dước dòng sông cạn.

Dương Thị Xuân Quý

c. Những hạt mưa to và nặng bắt đầu rơi xuống như ai ném đá, nghe rào rào.

Nguyễn Thị Ngọc Tú

Trả lời:

a)

- và nối Chim, Mây, Nước với Hoa

- của nối tiếng hót kì diệu với Họa Mi

- rằng nối cho với bộ phận đứng sau

b)    

-  và nối to với nặng

-  như nối rơi xuống với ai ném đá

c)

-  với nối ngồi với ông nội

-  về nối giảng với từng loại cây

Tiếng Việt lớp 5 trang 111 Câu 2: Xác định cặp quan hệ từ ở mỗi câu sau và cho biết chúng biểu thị quan hệ gì giữa các bộ phận của câu?

a. Vì mọi người tích cực tham gia Tết trồng cây nên quê hương em có nhiều cánh rừng xanh mát.

b. Tuy hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng bạn Hoàng vẫn luôn học giỏi.

Trả lời:

a)  Vì ... nên (biểu thị quan hệ nguyên nhân - kết quả)

b)  Tuy ... nhưng (biểu thị quan hệ tương phản)

Tiếng Việt lớp 5 trang 111 Câu 3: Đặt câu với mối quan hệ từ: và, nhưng, của

Trả lời:

VD:

Khu vườn nhà em rợp mát bóng cây và rộn ràng tiếng chim ca hót.

Tuy trời mưa và đường sá lầy lội nhưng em đến lớp rất sớm.

Mùi hương thoang thoảng của hoa sữa đã làm cho chúng em thích thú.

Bài giảng Tiếng Việt lớp 5 trang 109 Luyện từ và câu: Quan hệ từ

Xem thêm các bài soạn, giải bài tập Tiếng Việt lớp 5 Tuần 11 khác:

Tập làm văn: Luyện tập làm đơn trang 111

Tập đọc: Mùa thảo quả trang 114

Chính tả: Nghe viết: Mùa thảo quả trang 114

Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ Bảo vệ môi trường trang 115

Kể chuyện: Kể chuyện đã nghe, đã đọc  trang 116