Tiền cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn là bao nhiêu
Tiền cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn là bao nhiêu

1. Ai có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn?

Cha mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không. Trừ trường hợp người trực tiếp nuôi con tự nguyện không yêu cầu bên còn lại cấp dưỡng nuôi con và họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con.

Quy định tại Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:

"Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó".

Đồng thời, quy định tiểu mục a Mục 11 Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP:

"Việc trông nom, chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng con sau khi ly hôn (Điều 92).
Khi áp dụng quy định tại Điều 92 cần chú ý một số điểm sau đây:
a. Theo quy định tại khoản 1 Điều 92 thì người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Đây là nghĩa vụ của cha, mẹ; do đó, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không, người không trực tiếp nuôi con vẫn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó thì Toà án cần giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con".

Như vậy, cha mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không. Trừ trường hợp người trực tiếp nuôi con tự nguyện không yêu cầu bên còn lại cấp dưỡng nuôi con và họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con.

2. Tiền cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn là bao nhiêu?

Tiền cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn tại Việt Nam không có mức cố định mà được xác định dựa trên các quy định pháp luật và hoàn cảnh cụ thể của người phải cấp dưỡng và nhu cầu của con. Theo quy định mới nhất từ Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (vẫn có hiệu lực đến 2025), các nguyên tắc sau đây áp dụng:

2.1. Nguyên tắc xác định mức cấp dưỡng

Điều 116 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định: Mức cấp dưỡng được xác định dựa trên:

  • Nhu cầu thiết yếu của con: Bao gồm chi phí ăn, học, chăm sóc y tế, và các chi phí khác để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.
  • Khả năng tài chính của người cấp dưỡng: Xem xét thu nhập, tài sản, và khả năng thực tế của người phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.

2.2. Mức cấp dưỡng cụ thể

Pháp luật không quy định mức cố định (ví dụ: phần trăm thu nhập). Thay vào đó, mức cấp dưỡng sẽ được tòa án hoặc các bên thỏa thuận, miễn là phù hợp với hoàn cảnh thực tế.

Trường hợp không có thỏa thuận, tòa án sẽ quyết định mức cấp dưỡng dựa trên:

  • Thu nhập hàng tháng của người cấp dưỡng.
  • Nhu cầu thực tế của con (chi phí học tập, sinh hoạt, y tế, v.v.).

2.3. Phương thức cấp dưỡng

Tiền cấp dưỡng có thể thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, hoặc hàng năm, tùy theo thỏa thuận hoặc quyết định của tòa án.

Ngoài ra, có thể cấp dưỡng bằng tài sản hoặc hiện vật nếu được các bên đồng ý.

2.4. Điều chỉnh mức cấp dưỡng

Điều chỉnh mức cấp dưỡng
Điều chỉnh mức cấp dưỡng

Mức cấp dưỡng có thể được điều chỉnh khi hoàn cảnh của người cấp dưỡng hoặc nhu cầu của con thay đổi. Ví dụ:

  • Người cấp dưỡng gặp khó khăn về tài chính hoặc mất việc.
  • Nhu cầu của con tăng lên do học phí hoặc chi phí y tế cao hơn.

Hồ sơ để yêu cầu cấp dưỡng: Nếu cần xác định hoặc điều chỉnh mức cấp dưỡng, bạn có thể làm đơn gửi đến tòa án kèm các tài liệu như:

  • Bản sao giấy khai sinh của con.
  • Bằng chứng về thu nhập, chi phí sinh hoạt.
  • Bằng chứng liên quan đến khả năng kinh tế của người cấp dưỡng.

3. Cấp dưỡng nuôi con theo phương thức nào?

Theo quy định tại Điều 117 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014:

"Phương thức cấp dưỡng
Việc cấp dưỡng có thể được thực hiện định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.
Các bên có thể thỏa thuận thay đổi phương thức cấp dưỡng, tạm ngừng cấp dưỡng trong trường hợp người có nghĩa vụ cấp dưỡng lâm vào tình trạng khó khăn về kinh tế mà không có khả năng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết".

Đồng thời, đề xuất tại Điều 7 Dự thảo Nghị quyết Hướng dẫn một số vấn đề về giải quyết tranh chấp hôn nhân và gia đình do Hội đồng Thẩm phán TANDTC ban hành:

Phương thức cấp dưỡng nuôi con
Phương thức cấp dưỡng do các bên thoả thuận định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần. Trường hợp các bên không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định phương thức cấp dưỡng hàng tháng hoặc phương thức khác phù hợp với nhu cầu, lợi ích của con và điều kiện của người cấp dưỡng.

Theo đó, phương thức cấp dưỡng do hai bên tự thỏa thuận định kỳ hàng tháng, hàng quý, nữa năm, hàng năm hoặc một lần.

Tại đề xuất trên, trường hợp không tự thỏa thuận được thì Tòa án quyết định phương thức cấp dưỡng phù hợp với nhu cầu, lợi ích của con và điều kiện của người cấp dưỡng.

4. Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con?

Thu nhập chỉ là một phần trong tổng thể các điều kiện mà tòa án xem xét. Không có mức thu nhập cụ thể nào quy định bạn được hay không được quyền nuôi con. Quan trọng là bạn chứng minh được mình đủ khả năng chăm sóc và đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con.

Căn cứ khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn:

Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

...

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

...

  • Sau khi ly hôn, vợ chồng thoả thuận về quyền nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên. Trường hợp không thoả thuận được thì Toà án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi.
  • Việc Toà án giao con dựa trên căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con. Nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

Như vậy, thu nhập của vợ hoặc chồng chỉ là một trong những căn cứ để Toà án xem xét quyền nuôi con, không có quy định cụ thể về thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con.

5. Điều kiện giành quyền nuôi con sau khi ly hôn

Điều kiện giành quyền nuôi con sau khi ly hôn
Điều kiện giành quyền nuôi con sau khi ly hôn

Theo quy định mới nhất trong Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, để giành quyền nuôi con sau khi ly hôn, các yếu tố sau đây sẽ được tòa án xem xét nhằm đảm bảo lợi ích tốt nhất cho trẻ:

5.1 Độ tuổi của con

  • Trẻ dưới 36 tháng tuổi: Thường được ưu tiên giao cho mẹ nuôi, trừ khi mẹ không đủ điều kiện (ví dụ: không có khả năng chăm sóc, bạo lực, hoặc không quan tâm đến con).
  • Trẻ từ 36 tháng đến dưới 7 tuổi: Tòa án sẽ đánh giá điều kiện của cả cha và mẹ, không mặc định ưu tiên một bên.
  • Trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên: Nguyện vọng của trẻ được xem xét bên cạnh các yếu tố khác.

5.2 Điều kiện của cha hoặc mẹ muốn giành quyền nuôi con

Tòa án sẽ đánh giá toàn diện các khía cạnh để quyết định người trực tiếp nuôi con:

  • Điều kiện vật chất:
    • Thu nhập ổn định, đảm bảo chi trả các chi phí cần thiết cho việc nuôi dưỡng con (ăn uống, học tập, y tế).
    • Có chỗ ở cố định, môi trường sống an toàn và lành mạnh.
  • Điều kiện tinh thần:
    • Dành tình yêu thương, quan tâm chăm sóc con cái thường xuyên.
    • Không có hành vi bạo lực gia đình, xâm phạm quyền trẻ em, hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.
  • Khả năng chăm sóc và giáo dục:
    • Thời gian và kỹ năng chăm sóc con.
    • Đảm bảo sự phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, và tinh thần của trẻ.

5.3 Nguyện vọng của trẻ

Với trẻ từ đủ 7 tuổi, ý kiến của trẻ sẽ được tòa án lắng nghe và xem xét như một yếu tố quan trọng. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn dựa trên lợi ích cao nhất của trẻ.

5.4 Bằng chứng bất lợi của bên còn lại

Người muốn giành quyền nuôi con có thể cung cấp các bằng chứng chứng minh bên còn lại không đủ điều kiện, bao gồm:

  • Hành vi bạo lực, lạm dụng con.
  • Bỏ bê, không chăm sóc hoặc không quan tâm đến con trong thời gian dài.
  • Lối sống không lành mạnh hoặc ảnh hưởng xấu đến trẻ (nghiện ngập, vi phạm pháp luật).

6. Yếu tố nào ảnh hưởng đến việc giành quyền nuôi con?

6.1 Độ tuổi của con

  • Trẻ dưới 36 tháng tuổi: Tòa án thường ưu tiên giao quyền nuôi con cho mẹ, trừ khi có lý do đặc biệt để giao cho cha.
  • Trẻ từ 36 tháng đến dưới 7 tuổi: Quyền nuôi con sẽ được xem xét dựa trên điều kiện của cả cha và mẹ mà không ưu tiên cho bên nào.
  • Trẻ từ 7 tuổi trở lên: Nguyện vọng của trẻ sẽ được tòa án xem xét, nhưng không phải là yếu tố quyết định duy nhất.

6.2 Điều kiện kinh tế

Người nuôi con cần có thu nhập ổn định và đủ khả năng đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của trẻ, bao gồm ăn ở, học tập, y tế và phát triển toàn diện.

  • Thu nhập và tài sản: Khả năng cung cấp các nhu cầu thiết yếu cho con như ăn uống, giáo dục, y tế là yếu tố quan trọng. Cha/mẹ có thu nhập ổn định và điều kiện tài chính tốt thường có lợi thế.
  • Chỗ ở: Một chỗ ở ổn định, an toàn và phù hợp với việc nuôi dưỡng con cái sẽ được tòa án đánh giá cao.

6.3 Điều kiện tinh thần và môi trường sống

Tòa án sẽ xem xét môi trường sống của cha hoặc mẹ, bao gồm nơi ở, mức độ ổn định và khả năng cung cấp môi trường phát triển an toàn và lành mạnh cho trẻ.

  • Sự chăm sóc và quan tâm: Tòa án sẽ xem xét khả năng cha/mẹ dành thời gian, tình cảm, và sự chăm sóc cho con. Cha/mẹ nào chứng minh được sự gắn bó và quan tâm đến con cái nhiều hơn sẽ có lợi thế.
  • Môi trường sống: Một môi trường sống ổn định, lành mạnh, tránh xa những yếu tố tiêu cực như bạo lực, ma túy hay tệ nạn xã hội sẽ được tòa án ưu tiên.

6.4 Nguyện vọng của con

Đối với trẻ từ 7 tuổi trở lên, tòa án sẽ lắng nghe ý kiến của trẻ. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn dựa trên lợi ích tốt nhất cho trẻ, không chỉ dựa vào mong muốn của trẻ.

6.5 Đạo đức và hành vi của cha/mẹ

  • Tòa án sẽ cân nhắc các hành vi trước và sau ly hôn, như bạo lực gia đình, bỏ bê con cái, hoặc cố tình cản trở việc thăm nom của bên kia.
  • Hành vi đạo đức: Tòa án sẽ xem xét hành vi đạo đức của cha/mẹ, bao gồm cả việc tuân thủ pháp luật, cách cư xử trong gia đình, và lối sống.
  • Lịch sử bạo lực: Nếu cha/mẹ có tiền sử bạo lực gia đình, lạm dụng chất kích thích, hoặc có hành vi nguy hiểm, khả năng mất quyền nuôi con là rất cao.

6.6 Khả năng hỗ trợ từ gia đình

Sự hỗ trợ từ gia đình nội, ngoại: Sự hỗ trợ tốt từ gia đình, như ông bà, anh chị em trong việc chăm sóc con, cũng là một yếu tố quan trọng.

6.7 Khả năng đảm bảo giáo dục và y tế

Khả năng cung cấp môi trường giáo dục tốt và chăm sóc y tế đầy đủ cho con cũng là một yếu tố quan trọng mà tòa án sẽ cân nhắc.

7. Các câu hỏi thường gặp

7.1 Thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con?

Pháp luật hiện nay không quy định về mức thu nhập cụ thể bao nhiêu thì mới được giành quyền nuôi con. Thay vào đó, Tòa án sẽ phân xử cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng đáp ứng được mọi quyền lợi chính đáng của con. Trường hợp bé dưới 36 tháng tuổi sẽ do mẹ trực tiếp nuôi dưỡng, và trẻ từ 07 tuổi trở lên sẽ xét theo nguyện vọng của con.

Tóm lại, việc căn cứ theo thu nhập bao nhiêu thì được quyền nuôi con cần xem xét nhiều yếu tố như thu nhập của cha hoặc mẹ, độ tuổi của con, mức sống địa phương, hoàn cảnh gia đình,…

7.2 Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn được quy định như thế nào?

Nghĩa vụ cấp dưỡng cho con hậu ly hôn thuộc về người không trực tiếp nuôi con. Việc cấp dưỡng sẽ kéo dài đến khi con đã đủ tuổi thành niên, đã có khả năng lao động hoặc có tài sản riêng để tự nuôi mình.

  • Căn cứ theo Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng của cha, mẹ đối với con cái được quy định như sau: Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
  • Bên cạnh đó, Khoản 2 Điều 82 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 cũng quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng như sau: Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con

7.3 Khi ly hôn con 1 tuổi ở với ai?

Con 1 tuổi sẽ ở với mẹ, căn cứ theo quy định Về việc nuôi con dưới 36 tháng tuổi tại khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình như sau:

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

7.4 Có bắt buộc phải ra tòa để giải quyết quyền nuôi con không?

Không bắt buộc nếu hai bên vợ chồng thỏa thuận được về người nuôi con và điều kiện nuôi dưỡng. Tòa án chỉ can thiệp khi hai bên không đạt được thỏa thuận hoặc có tranh chấp.

7.5 Nếu không nuôi con, tôi có phải chu cấp tiền nuôi con không?

Có. Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng để đảm bảo các nhu cầu cơ bản của trẻ. Mức cấp dưỡng có thể được thỏa thuận giữa hai bên hoặc do tòa án quyết định, dựa trên thu nhập và khả năng tài chính của người phải cấp dưỡng.