Lý thuyết Địa Lí 6 Bài 1 (Kết nối tri thức): Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí

Lý thuyết Địa Lí 6 Bài 1: Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí

1. Hệ thống kinh, vĩ tuyến

a. Kinh tuyến

- Khái niệm: kinh tuyến là các đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam.

- Số lượng: trên quả Địa Cầu có tất cả 360 kinh tuyến nếu mỗi kinh tuyến cách nhau 1⁰.

- Kinh tuyến gốc:

+ Kinh tuyến gốc được quy ước là đường kinh tuyến 0⁰ đi qua đài thiên văn Grin- uýt (nước Anh).

+ Kinh tuyến gốc chia quả Địa Cầu thành bán cầu Đông và bán cầu Tây.

- Phân loại:

+ Những kinh tuyến bên phải kinh tuyến gốc là kinh tuyến Đông.

+ Những kinh tuyến bên trái kinh tuyến gốc là kinh tuyến Tây.

- Độ dài: tất cả các đường kinh tuyến đều có độ dài bằng nhau.

b. Vĩ tuyến

- Khái niệm: vĩ tuyến là những đường tròn, nằm vuông góc với các kinh tuyến và song song với nhau.

- Số lượng: Trên quả Địa Cầu có 181 vĩ tuyến nếu mỗi vĩ tuyến cách nhau 1⁰.

- Vĩ tuyến gốc:

+ Vĩ tuyến gốc là đường vĩ tuyến 0⁰, có độ dài lớn nhất hay còn gọi là Xích Đạo.

+ Đường Xích Đạo chia quả Địa cầu thành bán cầu Nam và bán cầu Bắc.

- Phân loại:

+ Từ Xích Đạo đến cực Bắc là những vĩ tuyến Bắc.

+ Từ Xích Đạo xuống cực Nam là những vĩ tuyến Nam.

- Độ dài: vĩ tuyến gốc 0⁰ có độ dài lớn nhất. Độ dài các vĩ tuyến nhỏ dần về phía 2 cực.

2. Kinh độ, vĩ độ và tọa độ Địa lí.

- Tọa độ Địa lí là hệ thống kinh độ, vĩ độ của một điểm.

- Khái niệm:

+ Kinh độ của một điểm là khoảng cách được tính bằng độ từ kinh tuyến gốc tới kinh tuyến đi qua điểm đó.

+ Vĩ độ của một điểm là khoảng cách được tính bằng độ từ kinh tuyến gốc tới kinh tuyến đi qua điểm đó.

- Cách viết tọa độ Địa lí của một điểm:

Ví dụ:  Điểm A có kinh độ là 105⁰Đ, vĩ độ là 21⁰B.

Tọa độ của điểm A được ghi là (21⁰B, 105⁰Đ).

Trắc nghiệm Địa Lí 6 Bài 1: Hệ thống kinh, vĩ tuyến. Tọa độ địa lí

Câu 1. Các đường nối liền hai điểm cực Bắc và cực Nam trên bề mặt quả Địa Cầu là những đường

A. kinh tuyến.

B. kinh tuyến gốc.

C. vĩ tuyến.

D. vĩ tuyến gốc.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Kinh tuyến là những đường nối liền hai điểm Cực Bắc và Cực Nam có độ dài bằng nhau.

Câu 2. Trên quả Địa Cầu có mấy điểm cực?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Ở nơi cắt nhau giữa trục và bề mặt của quả Địa Cầu, chúng ta xác định được điểm cực của Trái Đất, gồm một điểm cực Bắc và một điểm cực Nam.

Câu 3. Những vòng tròn trên quả Địa Cầu vuông góc với các kinh tuyến là những đường

A. kinh tuyến.

B. kinh tuyến gốc.

C. vĩ tuyến.

D. vĩ tuyến gốc.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Vĩ tuyến là những đường thẳng vuông góc với kinh tuyến có đặc điểm song song với nhau và độ dài nhỏ dần từ xích đạo về cực.

Câu 4. Vĩ tuyến gốc chính là

A. chí tuyến Bắc.

B. Xích đạo.

C. chí tuyến Nam.

D. hai vòng cực.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích:

Vĩ tuyến gốc chính là đường Xích đạo và cũng được đánh số 0⁰. Nó chia quả địa cầu thành bán cầu Bắc và bán cầu Nam.

Câu 5. Nếu cách 1⁰ ở tâm thì trên bề mặt của quả Địa Cầu từ cực Nam đến cực Bắc có bao nhiêu vĩ tuyến?

A. 181.

B. 182.

C. 180.

D. 179.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Mỗi vĩ tuyến cách nhau 1⁰ thì trên quả Địa Cầu có 181 vĩ tuyến.

Câu 6. Trên Địa Cầu, nước ta nằm ở

A. nửa cầu Bắc và nửa cầu Tây.

B. nửa cầu Nam và nửa cầu Đông.

C. nửa cầu Nam và nửa cầu Tây.

D. nửa cầu Bắc và nửa cầu Đông.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích:

Nước ta nằm ở: Nửa cầu Bắc và nửa cầu Đông. Giới hạn: Điểm cực Bắc ở vĩ độ 23⁰23’B. Điểm cực Nam ở vĩ độ 8⁰34’B. Điểm cực Tây ở kinh độ 102⁰09’Đ. Điểm cực Đông ở kinh độ 109⁰24’Đ.

Câu 7. Đường kinh tuyến gốc 0⁰ đi qua đài thiên văn Grin-uýt thuộc quốc gia nào sau đây?

A. Đức.

B. Nga.

C. Anh.

D. Pháp.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Đường kinh tuyến gốc 0⁰ đi qua đài thiên văn Grin-uýt ở ngoại ô thành phố Luân Đôn, nước Anh.

Câu 8. Nếu cách 1⁰ ở tâm thì trên bề mặt của quả Địa Cầu sẽ có bao nhiêu kinh tuyến?

A. 361.

B. 180.

C. 360.

D. 181.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Mỗi kinh tuyến cách nhau 1⁰ thì trên quả Địa Cầu có 360 kinh tuyến.

Câu 9. Mô hình thu nhỏ của Trái Đất được gọi là

A. bản đồ.

B. lược đồ.

C. quả Địa Cầu.

D. quả Đất.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích:

Quả Địa Cầu là mô hình thu nhỏ của Trái Đất. Chính vì vậy, quả Địa cầu được sử dụng rộng rãi trong trường học để giúp chúng ta hiểu được những vấn đề đơn giản thuộc về Trái Đất.

Câu 10. Chúng ta có thể xác định được vị trí của mọi điểm trên bản đồ là nhờ

A. vai trò của hệ thống kinh, vĩ tuyến trên quả Địa Cầu.

B. đặc điểm phương hướng các đối tượng địa lí trên bản đồ.

C. số lượng các đối tượng địa lí được sắp xếp trên bản đồ.

D. mối liên hệ giữa các đối tượng địa lí trên bản đồ.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích:

Các hệ thống kinh, vĩ tuyến gồm kinh tuyến đông, kinh tuyến tây và vĩ tuyến Bắc, vĩ tuyến Nam. Nhờ có hệ thống kinh, vĩ tuyến người ta có thể xác định được vị trí của mọi địa điểm trên quả Địa Cầu.

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Địa Lí 6 sách Kết nối tri thức hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 2: Bản đồ. Một số lưới kinh, vĩ tuyến. Phương hướng trên bản đồ

Lý thuyết Bài 3: Tỉ lệ bản đồ. Tính khoảng cách thực tế dựa vào tỉ lệ bản đồ

Lý thuyết Bài 4: Kí hiệu và bảng chú giải bản đồ. Tìm đường đi trên bản đồ

Lý thuyết Bài 5: Lược đồ trí nhớ

Lý thuyết Bài 6: Trái Đất trong hệ Mặt Trời