Số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần có để duy trì và phát triển được gọi là kích thước tối thiểu (SGK Sinh 12 trang 166).

Phương pháp:

Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA:yAa:zaa

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Cách giải:

Quần thể có thành phần kiểu gen: 0,3AA : 0,4Aa : 0,3aa

Tần số alen $p_A=0,3+\frac{0,4}{2}-0,5\to q_A=1-p_A=0,5$

Moocgan phát hiện ra quy luật di truyền liên kết gen khi nghiên cứu ruồi giấm

Ở hầu hết các loài thực vật trên cạn, quá trình thoát hơi nước chủ yếu qua lá

Trong trường hợp alen trội là trội hoàn toàn so với alen lặn, VD: B >>b

Kiểu hình trội: BB, Bb 

Kiểu hình lặn: bb

Trong lịch sử tiến hóa của sinh giới, ở đại Trung sinh có sự phát triển mạnh của cây hạt trần, bò sát

Các động vật nhai lại như: trâu, bò, cừu, dê có dạ dày 4 ngăn

Đột biến mất đoạn NST sẽ làm giảm số lượng gen trên 1 NST

Thông điệp 5K của Bộ Y tế gồm:

Khẩu trang.

Khử khuẩn.

Khai báo ý tế.

Không tụ tập.

Khoảng cách.

Không bao gồm “Không hút thuốc lá”. 

Pha tối của quá trình quang hợp ở thực vật diễn ra ở chất nền của lục lạp (SGK Sinh 11 trang 41)

ADN được cấu tạo từ 4 đơn phân là A, T, G, X không có U

Cơ thể dị hợp 2 cặp gen AaBb sẽ tạo tối đa 4 loại giao tử là nhiều nhất.

Dị hợp 1 cặp gen tạo 2 loại, đồng hợp tạo 1 loại

Theo thuyết tiến hóa hiện đại, hiện tượng trao đổi các cá thể hoặc các giao tử giữa các quần thể cùng loài được gọi là di – nhập gen

Trong kĩ thuật tạo ADN tái tổ hợp, enzim được sử dụng để gắn gen cần chuyển vào thể truyền là ligaza.

ADN polimeraza, ARN polimeraza để tổng hợp chuỗi polinucleotit.

Restricaza là enzyme cắt giới hạn

Khoảng giá trị xác định của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó sinh vật có thể tồn tại và phát triển ổn định theo thời gian được gọi là giới hạn sinh thái của nhân tố đó. 

(SGK Sinh 12 trang 151) 

Trong 1 tế bào thì chỉ có 1 cặp alen $\to$ chỉ có 2 alen về gen này

Phương pháp:

Huyết áp bị ảnh hưởng bởi lực co tim, nhịp tim, khối lượng máu, độ quánh của máu, sự đàn hồi của mạch máu. 

Cách giải:

Thành mạch máu bị xơ cứng $\to$ Độ đàn hồi của mạch máu giảm $\to$ huyết áp tăng

Hồi hộp $\to$ tim đập nhanh hơn $\to$ huyết áp tăng.

Mất nước do tiêu chảy $\to$ thể tích máu giảm $\to$ huyết áp giảm

Mang vác vật nặng $\to$ tim đập nhanh hơn $\to$ huyết áp tăng

2n = 24 

Thể ba có dạng 2n + 1 = 25

A đúng, mọi tế bào trên cơ thể thực vật đều hô hấp, không có cơ quan chuyên trách. 

B đúng.

C đúng.

D sai, phần nhiệt lượng thải ra góp phần duy trì thân nhiệt, tạo nhiệt độ thích hợp cho các enzyme hoạt động

Phát biểu sai là B, sản phẩm phiên mã là 1 mARN mang thông tin mã hóa cho 3 chuỗi polipeptit của 3 gen

Một cơ thể có kiểu gen Ab/ab giảm phân bình thường $\to$ Ab = ab = 50%. 

Phương pháp:

Tương tác gen là sự tác động qua lại giữa các gen trong quá trình hình thành một kiểu hình.

Cách giải:

Trong tương tác gen không alen, tính trạng do ít nhất 2 cặp gen quy định.

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền

Bước 2: Tìm kiểu gen của P, tần số HVG

Bước 3: Cho P tự thụ, tính aaB- = 0,25 - aabb

Cách giải:

Xét tỉ lệ thân thấp/ thân cao = hoa đỏ/ hoa trắng = 1/1.

Nếu các gen PLĐL thì đời con phải có tỉ lệ kiểu hình 1:1:1:1$\ne$ đề bài $\to$ các gen liên kết không hoàn toàn.

P lai phân tích: P $\times$ Q (aabb)

Tỉ lệ thân cao hoa đỏ: $\frac{AB}{ab}=0,375\to AB=0,375=\frac{1-f}{2}\to f=25\%$

P: $\frac{AB}{ab}; f=25\%$

Nếu P tự thụ: $\frac{AB}{ab}\times \frac{AB}{ab};f=25\%\to aaB-=0,25-0,109375$

Ta thấy ở hình trên có các NST đơn đang phân li về 2 cực  đây là kì sau kì giữa có 4 NST kép nhưng chỉ thuộc 3 cặp NST:

NST 1: AB/AB 

NST 2: De/De

NST 3: mN/mN 

NST 4: Mn/Mn 

Trong đó NST 3, NST 4 thuộc cùng 1 cặp tương đồng.

→ 2n = 6 

Đây là kì sau của GP II, ở kì giữa 1 có sự không phân li của cặp NST kép mN/mN - Mn/Mn. 

A sai, cây X là 2n = 3

B sai, đây là kì sau của GP II.

C đúng.

D sai, có sự không phân li của 1 cặp NST ở GP I

Gen nằm trong ti thể và lạp thể là gen ngoài nhân.

Ở thú thì gen trong ti thể sẽ di truyền ngoài nhân

A đúng, thân cao hoa đỏ $\times$ thấp trắng $\to$ 2 loại kiểu gen: AABb/AaBb $\times$ aabb $\to$ A-B-= 50%.

B đúng, thân cao hoa đỏ tự thụ $\to$ 3 kiểu gen $\to$ dị hợp 1 cặp gen: AaBb $\to$ AaBB $\to$  (1AA:2Aa:laa)BB) $\to$ 2 loại kiểu hình. 

C đúng, AaBb $\times$ aabb $\to$ AaBb = 25%

D sai, thân cao hoa đỏ $\times$ thân cao hoa đỏ $\to$ 4 kiểu gen, ta có các phép lai:

AaBb $\times$ AABB $\to$ 1 loại kiểu hình

AABb $\times$ AaBB $\to$ 1 loại kiểu hình

Phương pháp:

Bước 1: tính tần số alen của quần thể P

Bước 2: Tìm cấu trúc di truyền ở F₁

Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc p₂AA + 2pqAa + q²aa = 1

Bước 3: Xét các phát biểu. 

Cách giải:

P: 0,36 AA: 0,48 Aa : 0,16 aa

Tần số alen ở P: A = ${\sqrt{0,36}}^{}$= 0,6 $\to$ a = 0,4

A sai, giao phối không làm thay đổi tần số alen của quần thể.

B đúng, nếu không có tác động của nhân tố tiến hóa thì cấu trúc F₁ giống P (vì đã đạt cân bằng di truyền) $\to$ Số cá thể mang alen A = 0,36 + 0,48 = 0,84

C đúng, các yếu tố ngẫu nhiên có thể loại bỏ bất kì alen nào.

D đúng.

con/m² là đơn vị đo mật độ cá thể của quần thể

Ta thấy các codon mã hóa 2 axit amin chỉ khác nhau ở nucleotit đầu tiên $\to$ đột biến xảy ra là thay 1 cặp G - X bằng cặp X-G

A đúng, đột biến thay thế 1 cặp nucleotit không làm thay đổi chiều dài của gen.

B đúng.

C đúng, vì đột biến không ảnh hưởng tới số nucleotit loại T số nucleotit loại A cần cung cấp cho phiên mã không đổi.

D sai, do đột biến xảy ra là thay 1 cặp G-X bằng cặp X-G$\to$ số X cung cấp bị thay đổi

Phương pháp:

Bước 1: Xác định tỉ lệ giao tử đực và cái bình thường

Bước 2: Tính tỉ lệ hợp tử bình thường = tích giao tử bình thường.

Cách giải:

Giới đực: 20% đột biến: 80% bình thường

Giới cái: 10% đột biến: 90% bình thường

$\to$ tỉ lệ hợp tử bình thường: 0,8 $\times$ 0,9 = 0,72

Đây là kiểu cách li về tập tính sinh sản

Ở cấp độ phân tử, nguyên tắc bán bảo toàn được thể hiện trong cơ chế nhân đôi ADN

Phương pháp:

Sử dụng sơ đồ hình chữ nhật: Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử lưỡng bội cần tìm

Cách giải: 

Đời con phân li kiểu hình 5:1 $\to$ cả 2 bên P phải cho giao tử aa $\to$ loại C. 

$AAaa\to \frac{1}{6}AA:\frac{4}{6}Aa:\frac{1}{6}aa$

$Aaaa\to \frac{1}{2}Aa:\frac{1}{2}aa$

PL A:  $AAaa\times Aaaa\to aaaa=\frac{1}{6}aa\times \frac{1}{2}aa=\frac{1}{2}\to Loại$

PL B: $AAaa\times aaaa\to aaaa=\frac{1}{6}aa\times 1aa=\frac{1}{6}\to$ TM. 

PL C: $Aaaa\times Aaaa\to aaaa=\frac{1}{2}aa\times \frac{1}{2}aa=\frac{1}{4}\to$ Loại

I đúng, có thể tạo tối đa 4 loại giao tử A(B:b)d(X^E:Y^E)

II sai, giao tử chứa 1 alen trội = 0 (luôn mang alen A và E)

III đúng, 2 loại giao tử mang alen trội là AbdX^E và AbdY^E. 

IV đúng.

Các ví dụ không phải cạnh tranh cùng loài là: II, IV, đây là hỗ trợ cùng loài

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền dựa vào tỉ lệ kiểu hình đời con.

Bước 2: Tìm kiểu gen của P, viết sơ đồ lai

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

Quy ước:

A-B- hoa đỏ; A-bb: hoa vàng, aaB-: hoa hồng; aabb: hoa trắng

Xét tính trạng màu hoa phân li 9:3:3:1, quả dài/ quả ngắn = 3/1. 

$\to$ D- quả dài; du quả ngắn.

Nếu các cặp gen này PLĐL thì đời con sẽ có tỉ lệ phân li (9:3:3:1)(3:1)$\ne$ đề cho $\to$ Cặp gen Dd nằm trên cùng 1 NST với 1 trong 2 cặp gen quy định màu hoa.

Giả sử Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NTS.

Ở F₁, % hoa trắng, quả ngắn $\frac{ad}{ad}bb=6.25\%\to \frac{ad}{ad}=0,25\to ad=0,5\to$ không có hoán vị gen. 

Kiểu gen của P: $\frac{AD}{ad}Bb\times \frac{AD}{ad}Bb$

I đúng. 

II đúng. Hoa vàng, quả dài = 25% (A-bbD-), ta có phép lai: $\frac{AD}{ad}Bb\times \frac{ad}{ad}bb\to 0,5\times 0,5=0,25$

III sai, trong loài có tối đa 30 kiểu gen về 2 tính trạng.

IV đúng kiểu hình vàng, dài:$\frac{AD}{AD}bb;\frac{AD}{ad}bb$ 

Phương pháp:

Bước 1: Tìm số nucleotit loại T của 2 alen.

Áp dụng hệ quả của nguyên tắc bổ sung: A=T; G=X

Bước 2: Phân tích dữ kiện tổng số nuclêôtit loại T trong alen B và b là 1280” để tìm kiểu gen của tế bào đó.

Bước 3: Xét các trường hợp có thể xảy ra.

Cách giải:

Alen B có A=T=320 

Alen b có A=T=640 

Ta có 1280 = 320 $\times$ 2 + 640 $\to$ tế bào đó có kiểu gen BBb

Để tạo ra kiểu gen BBb có thể đã xảy ra

+ Cặp BB không phân li trong nguyên phân

+ Kết hợp giữa tế bào 2n và tế bào này

+ Đột biến lệch bội.

Không thể là tự đa bội chẵn vì có 3 alen trong kiểu gen

Phương pháp: 

Cách giải: 

Quy ước gen: 

A: không bị bệnh P, a: bị bệnh P

B: không bị bênh M, b: Bị bệnh M

Các người xác định được kiểu gen là:

$4\left(Aa{X}^{B}Y\right),6\left(Aa{X}^B{X}^b\right),7\left(Aa{X}^{B}Y\right),8(aa.X^B{X}^b),$$9\left(Aa{X}^{B}Y\right), 10\left(Aa{X}^{B}Y\right), 11\left(aa{X}^b{X}^b\right)$

Người (1), (2) không thể xác định kiểu gen về bệnh P

Ta có: 

I sai, xác định được kiểu gen của 7 người.

II sai, họ có thể có kiểu gen khác nhau. 

III đúng. 

Người số 8 bị bệnh P nên sẽ truyền gen bệnh cho người số 13.

Người số 13 có kiểu gen dị hợp về bệnh P

– Xác suất sinh con của cặp 12-13:

Người 12 có em gái mắc cả 2 bệnh nên có kiểu gen :(1AA:2Aa)X^BY

Người 13 có mẹ mang gen gây bệnh M và bị bệnh P: $\left(aa{X}^B{X}^b\right)$, bố $9\left(Aa{X}^{B}Y\right)\to$ người 13 có kiểu gen: $Aa(X^B{X}^B: X^B{X}^b)$

Cặp 12 – 13: $(1AA:2Aa)X^{B}Y\times Aa(X^B{X}^B:X^B{X}^b)$$\leftrightarrow (2A:1a)(1X^B:1Y)\times (1A:1a)(3X^B:1X^b)$

Xác suất họ sinh người con chỉ bị bệnh P là: $(\frac{1}{3}a\times \frac{1}{2}a)(1-\frac{1}{2}Y\to \frac{1}{4}{X}^b)=\frac{7}{48}$ 

Xác suất họ sinh người con chỉ bị bệnh M là: $A-X^{B}Y=(1-\frac{1}{3}a\times \frac{1}{2}a)(\frac{1}{2}Y\times \frac{1}{4}{X}^b)=\frac{5}{48}$

+ XS cần tính là 12/48 = 1/4

IV đúng. 

Xác suất họ sinh con thứ nhất là con trai và bị cả 2 bệnh là: $\frac{1}{3}a\times \frac{1}{2}a\times \frac{1}{2}Y\times \frac{1}{4}{X}^b=\frac{1}{48}$

Phương pháp:

Áp dụng công thức tính số kiểu gen tối đa trong quần thể (n là số alen)

Nếu gen nằm trên NST thường: $\frac{n(n+1)}{2}$ kiểu gen hay $C_n^2+n$

Sử dụng sơ đồ hình chữ nhật: Cạnh và đường chéo của hình chữ nhật là giao tử lưỡng bội cần tìm

Cách giải:

Xét các phát biểu:

I đúng.

 Hoa hồng $a_{2-}\times$ hoa vàng $a_{3-}\to$ có tạo ra hoa trắng (a₃a₃)$\to$ hai cây này có kiểu gen: a₂a₄ $\times$ a₃a₄ $\to$ la₂a₃: la₂a₄: la₃a₄: la₄a₅ $\to$ 50% cây hoa vàng: 25% cây hoa trắng: 25% cây hoa hồng. 

Il đúng. phép lai: $a_1{a}_2{a}_3{a}_4\times a_2{a}_3{a}_4{a}_4\to$$a_1-=(\frac{1}{6}{a}_1{a}_2+\frac{1}{6}{a}_1{a}_3+\frac{1}{6}{a}_1{a}_4) \times 2=\frac{1}{2}$

III đúng. 

Trong quần thể lưỡng bội số kiểu gen tối đa của kiểu hình hoa đỏ: $4:a_1{a}_{1/2/3/4}$ ; số kiểu gen của kiểu hình hoa hồng 2: $a_2{a}_{3/4}$.

IV đúng, số kiểu gen lưỡng bội là: $C_4^2+4=10$

Phương pháp:

Quần thể tự thụ phấn có cấu trúc di truyền: xAA:yAa:zaa sau n thế hệ tự thụ phấn có cấu trúc di truyền

$x+\frac{y(1-1/2^n)}{2}AA:\frac{y}{2^n}Aa :\hspace{0.17em}z +\frac{y(1-1/2^n)}{2}aa$

Cách giải:

I đúng, tần số alen A = 0,4 + (0,4+0,2)/2 = 0,7 (tần số alen không đổi qua các thế hệ) 

II đúng, số kiểu gen ở F₄: $(\frac{AB}{AB}; \frac{AB}{Ab};\frac{Ab}{ab}\frac{ab}{ab})(DD, Dd, dd)$ 

III đúng, kiểu gen đồng hợp lặn về 3 cặp gen được tạo từ sự tự thụ của $0,4\frac{AB}{ab}Dd :\hspace{0.17em}0,2\frac{AB}{ab}dd$

$0,4\frac{AB}{ab}Dd\to F_3:\hspace{0.17em}\frac{ab}{ab}dd=0,4\times \frac{1-1/2^3}{2}\times \frac{1-1/2^3}{2}=\frac{49}{640}$

$0,2\frac{AB}{ab}dd\to F_3: \frac{ab}{ab}dd=0,2\times \frac{1-1/2^3}{2}\times 1=\frac{7}{80}$

$\to \frac{ab}{ab}dd=\frac{49}{640}+\frac{7}{80}=\frac{21}{128}$

IV đúng. Ở F₄, kiểu hình trội về cả 3 tính trạng được tạo bởi sự tự thụ của $0,4\frac{AB}{Ab}Dd$

$0,4\frac{AB}{Ab}Dd\to F_4:\frac{Ab}{Ab}D-=0,4\times \left(\frac{1-1/2^{4}2}{2}\right)\times (1-\frac{1-1/2^{4}2}{})=\frac{51}{512}$