Ưu thế lai biểu hiện cao nhất ở đời F₁ và giảm ở các thế hệ sau

Ở thực vật, lục lạp thực hiện chức năng quang hợp

Phương pháp:

Tổng tần số các alen của một gen trong quần thể bằng 1.

Cách giải:

Tần số alen A + tần số alen a = 1.

Tần số alen a = 0,7 $\to$ tần số alen A = 0,3.

Cơ thể dị hợp 2 cặp gen sẽ tạo ra 4 loại giao tử

Thể ba có dạng 2n + 1 = 15

Theo học thuyết tiến hóa hiện đại, nhân tố đột biến cung cấp nguồn nguyên liệu chủ yếu cho tiến hóa

Kết quả lai thuận-nghịch khác nhau và đời con luôn có kiểu hình giống mẹ thì gen quy định tính trạng nằm trong tế bào chất

Hiện tượng các cây thông nối liền rễ là biểu hiện của mối quan hệ hỗ trợ trong quần thể

Đột biến đảo đoạn NST sẽ không làm thay đổi số lượng và thành phần gen trên một NST

Cơ thể dị hợp 2 cặp gen là: AaBb

Các yếu tố ngẫu nhiên có thể đào thải bất kì alen nào ra khỏi quần thể

ADN được cấu tạo từ 4 đơn phân: A, T, G, X. Không chứa U

Theo Menđen, mỗi tính trạng của cơ thể do một cặp nhân tố di truyền quy định.

Trong hoạt động của operôn Lac ở vi khuẩn E. coli, khi môi trường có hoặc không có lactose thì gen điều hòa vẫn tổng hợp protein ức chế.

Protein ức chế bám vào vùng vận hành khi môi trường không có lactose.

Đáp án đúng là: C

Phương pháp:

Nhân tố sinh thái vô sinh là các nhân tố vật lí, hóa học của môi trường.

Cách giải:

- Nhiệt độ là nhân tố vô sinh.

$\to$ C đúng.

- Các nhân tố còn lại như sâu ăn lúa, lúa, chim sâu là nhân tố hữu sinh.

$\to$ A, B, D sai.

* Tìm hiểu về môi trường sống và các nhân tố sinh thái

1. Môi trường sống

a. Khái niệm

- Môi trường sống là nơi sinh sống của sinh vật bao gồm tất cả các nhân tố ở xung quanh sinh vật, có tác động trực tiếp, gián tiếp, hoặc qua lại với sinh vật; làm ảnh hưởng đến sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và những hoạt động của sinh vật.

b. Các loại môi trường sống chủ yếu của sinh vật

- Môi trường nước: Gồm những vùng nước ngọt, nước lợ và nước mặn có các sinh vật thủy sinh. Ví dụ: Tôm, cá, cây bèo tây,…

- Môi trường trên cạn: Gồm mặt đất và lớp khí quyển, là nơi sống của phần lớn sinh vật trên Trái Đất. Ví dụ: Các loài chó, mèo, lợn, cây bàng,…

- Môi trường đất: Gồm các lớp đất có độ sâu khác nhau, trong đó có các sinh vật sống dưới đất. Ví dụ: giun đất, dế,…

- Môi trường sinh vật: Gồm thực vật, động vật và con người, là nơi sống của các sinh vật khác nhau như sinh vật kí sinh, cộng sinh. Ví dụ: Trong đường ruột của con người, có vi khuẩn E.coli → Con người chính là môi trường sống của vi khuẩn E.coli.

2. Nhân tố sinh thái

a. Khái niệm

- Nhân tố sinh thái là tất cả những nhân tố môi trường có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới đời sống sinh vật.

- Tất cả các nhân tố sinh thái gắn bó chặt chẽ với nhau thành một tổ hợp sinh thái tác động lên sinh vật.

- Quan hệ giữa sinh vật và môi trường là mối quan hệ qua lại: Môi trường tác động lên sinh vật, đồng thời sinh vật cũng ảnh hưởng đến các nhân tố sinh thái, làm thay đổi tính chất của các nhân tố sinh thái.

b. Các nhóm nhân tố sinh thái

Gồm 2 nhóm: nhân tố sinh thái vô sinh và nhân tố sinh thái hữu sinh.

- Nhân tố sinh thái vô sinh: Là tất cả các nhân tố vật lí, hóa học của môi trường quanh sinh vật. Ví dụ: Ánh sáng, nhiệt độ, nước, không khí,...

- Nhân tố sinh thái hữu sinh: Là thế giới hữu cơ của môi trường và là mối quan hệ giữa sinh vật này (hoặc một nhóm sinh vật) với sinh vật khác (hoặc một nhóm sinh vật) sống xung quanh. Ví dụ: Các loài động vật, thực vật, côn trùng, vi sinh vật, con người,…

- Trong nhóm nhân tố sinh thái hữu sinh, con người là nhân tố sinh thái có tác động rất lớn tới sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật.

Xem thêm các bài viết liên quan hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Sinh học 12 Bài 35: Môi trường sống và các nhân tố sinh thái

Giải SGK Sinh học 12 Bài 23: Môi trường và các nhân tố sinh thái

Phát biểu sai về quá trình phát sinh loài người là B, vượn người ngày nay không phải là tổ tiên của loài người. 

Cá chép, tôm, cua là những loài hô hấp bằng mang. 

Phương pháp:

Số nhóm gen liên kết bằng số NST có trong bộ đơn bội của loài.

Cách giải: 

2n = 20 → n = 10 $\to$ có 10 nhóm gen liên kết. 

Mối quan hệ đối kháng gồm: cạnh tranh, vật ăn thịt $\to$ con mồi, kí sinh

Để tạo cây con có kiểu gen đồng hợp về tất cả các gen người ta thực hiện nuôi cấy hạt phấn kết hợp với lưỡng bội hóa. 

Thoát hơi nước ở lá cây chủ yếu bằng con đường khí khổng.

Thành phần loài không phải đặc trưng của quần thể, đây là đặc trưng của quần xã.

Trong quá trình hình thành loài khác khu vực địa lý, cách li địa lý có vai trò ngăn cản giao phối giữa các quần thể.

Tăng cường sử dụng các nhiên liệu hoá thạch trong công nghiệp và trong giao thông vận tải sẽ làm tăng nồng độ CO₂ gây hiệu ứng nhà kính.

Trâu, bò, cừu, dê là các động vật nhai lại

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số HVG

+ Tính ab/ab + ab = ? 

+ Tính f khi biết ab

Bước 2: Tính tỉ lệ các giao tử

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2.

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải: 

Thân thấp chín muộn: $\frac{ab}{ab}=0,0324\to ab=0,18\to f=36\%$

P: $\frac{Ab}{aB}\times \frac{Ab}{aB}; f=36\%; AB=ab=0,18; Ab=aB=0,32$

I đúng, kiểu gen có 2 alen trội: $\frac{AB}{ab}+\frac{Ab}{aB}+\frac{Ab}{Ab}+\frac{aB}{aB}=2\times 0,{18}^2+4\times 0,{32}^2=0,4744$

II sai, kiểu gen có 3 alen trội: $\frac{AB}{aB}+\frac{AB}{Ab}=2\times 2\times 0,18AB\times 0,32(Ab,aB)=0,2304$

III đúng, tỷ lệ đồng hợp 2 cặp gen: $2\times 0,{18}^2+2\times 0,{32}^2=26,98\%$

IV đúng, tổng số cá thể dị hợp 1 cặp gen chiếm: $8\times 0,18(AB,aB)\times 0,32(Ab,aB)=46,08\%$ (8 = 2 x 4; nhân 2 vì ở 2 bên đều có các loại giao tử này, 4 là số kiểu gen dị hợp 1 cặp gen) 

Phép lai giữa các cơ thể dị hợp về càng nhiều cặp gen thì đời con càng có số kiểu gen lớn.

Phép lai AaBb $\times$ AaBb sẽ tạo nhiều kiểu gen nhất (9 kiểu).

Ở cơ thể cái có một số tế bào không phân li trong GP1 nên ta có kiểu giao tử bất thường là: (Aa, O). Các tế bào giảm phân bình thường cho A, a

Xét: ♂Aa $\times$ ♀Aa

G: (A,a) $\times$ (Aa, O, A, a).

Do đề chỉ hỏi số thể lệch bội tối đa nên ta chỉ quan tâm đến số lượng hợp tử lệch bội (AAa, Aaa, A, a) $\to$ 6 KG

Vậy $4\times 2\times 2=16$

Giao tử lưỡng bội (2n) × giao tử đơn bội (n) $\to$ thể tam bội: 3n.

Bậc dinh dưỡng cấp 2 gồm các loài ăn sinh vật sản xuất: cào cào, thỏ, nai.

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số alen của các quần thể.

Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA:yAa:zaa

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Bước 2: So sánh tần số alen của các quần thể. 

Cách giải: 

QT A: A = 0,4; a = 0,6 

QT B: $p_A=0,3+\frac{0,6}{2}=0,6\to q_a=1-p_A=0,4$

QT C: $p_A=0,1+\frac{0,8}{2}=0,5\to q_a=1-p_A=0,5$

QT D: $p_A=0,2+\frac{0,5}{2}=0,45\to q_a=1-p_A=0,55$

Quần thể B là quần thể có tần số alen thấp nhất.

Tính trạng hình dạng quả di truyền theo quy luật tương tác bổ sung

Lai 2 cây quả tròn thuần chủng tạo ra toàn quả dẹt $\to$ F₁ là AaBb $\to$ (1) đúng

F₁ tự thụ phấn, F₂ phân li theo tỷ lệ 9:6:1

Quả dẹt F₂ gồm: (1AABB:2AABb:4AaBb:2AaBB) $\to$  (2) đúng

Quả dẹt F₂ giao phấn

F₂: (1AABB:2AABb:4AaBb:2AaBB) $\times$ (1AABB:2AABb:4AaBb:2AaBB)

G: 4AB: 2Ab: 2aB: 1ab                              4AB: 2Ab: 2aB: lab

F₃ có 3 loại kiểu hình: dẹt A-B-, tròn A_bb, aaB- và dài aabb $\to$ (3) sai

Tỷ lệ quả dài aabb ở F₃: 1/9ab $\times$ 1/9ab = 1/81 $\to$ (4) đúng

Phát biểu sai về chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái là: B, chuỗi thức ăn trên cạn có thể bắt đầu bằng sinh vật tự dưỡng hoặc sinh vật ăn mùn bã hữu cơ.

Tiến hoá nhỏ là quá trình biến đổi cấu trúc di truyền của quần thể dẫn tới sự hình thành loài mới.

Tiến hoá nhỏ có các đặc điểm:

Diễn ra trên quy mô quần thể

Diễn biến không ngừng dưới tác động của nhân tố tiến hoá

Biến đổi về tần số alen và thành phần kiểu gen của quần thể

Kết quả: hình thành loài mới

Phát biểu sai về tiến hóa nhỏ là: A.

Cây F₁ dị hợp về các cặp gen

F_a phân ly 3 trắng:1 đỏ $\to$ tương tác bổ sung

Quy ước gen:

A-B-: Hoa đỏ 

A-bb/aaB-/aabb: hoa trắng

P: AABB $\times$ aabb →F₁: AaBb 

Cho F₁ tự thụ phấn: AaBb $\times$AaBb $\to$ (1AA:2Aa:laa)(1BB:2Bb:1bb) 

Tỷ lệ cây hoa trắng là: $1-{\left(\frac{3}{4}\right)}^2=\frac{7}{16}$

Tỷ lệ cây hoa trắng thuần chủng là 3/16

Vậy trong tổng số cây hoa trắng thu được ở F₂ số cây đồng hợp tử chiếm tỷ lệ 3/7

Các phát biểu đúng về đột biến gen là: II, IV

I sai, chỉ đột biến hình thành mã kết thúc sớm thì mới dẫn đến kết thúc sớm quá trình dịch mã.

III sai, đột biến điểm liên quan tới 1 cặp nucleotit

Phương pháp:

Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc: p²AA + 2pqAa + q²aa = 1

Cách giải:

A = 0,7; a = 0,3; B = 0,4; b = 0,6.

- Quần thể đang cân bằng di truyền: (0,49AA: 0,42Aa: 0,09aa)(0,16BB: 0,48Bb: 0,36bb) = 1.

(1) đúng, số loại kiểu hình = 2 x 2 = 4.

(2) sai, số loại kiểu gen = 3 x 3 = 9 kiểu gen.

(3) sai, tần số kiểu gen lớn nhất là AABb = 0,49 x 0,48 = 0,2352.

(4) đúng, tần số kiểu gen nhỏ nhất là aaBB = 0,09 x 0,16 = 0,0144

Phương pháp: Bước 1: Tính tần số HVG 

+ Tính ab/ab + ab = ?

+ Tính f khi biết ab

Bước 2: Tính tỉ lệ các kiểu hình còn lại

Sử dụng công thức

+ P dị hợp 1 cặp gen: Aa, Bb x Aa, bb: A-B- = 0,25 + aabb: A-bb = 0,5 – aabb, aaB - = 0,25 – aabb

Bước 3: Xét các phát biểu

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Cách giải: 

Tỷ lệ ruồi thân đen, cánh cụt, mắt đỏ: $\to$ con cái cho ab = 0,4 (là giao tử liên kết) $\to$ f = 20%

$P:\frac{AB}{ab}{X}^D{X}^d\times \frac{Ab}{ab}{X}^{d}Y; f=20\%$

$\to$ (0,4AB : 0,4ab : 0, laB : 0,1AB)(0,5Ab :0,5ab)$(1X^D{X}^d :\hspace{0.17em}1X^d{X}^d :\hspace{0.17em}1X^{D}Y : 1X^{d}Y)$

A-B- = 0,4 + 0,5 Ab $\times$ 0,1aB = 0,45; aabb = 0,2; Aabb = 0,1 + 0,4ab $\times$ 0,5 = 0,3; aaBb = 0,05

Xét các phát biểu

I sai. Ruồi đực có kiểu hình trội 1 tính trạng $A-bb{X}^{d}Y+aaB-X^{d}Y+ aabb{X}^{D}Y$ là :

$0,3\times 0,25+0,05\times 0,25+0,2\times 0,25=0.1375=13.75\%$

II sai. Ruồi cái dị hợp 2 cặp gen (Ab/aB + ab/AB) X^dX^d + (Ab/ab + Ab/AB+ ab/Ab + ab/aB )$X^D{X}^d$

$0,5\times (0,1+0,4)\times 0,25+0,5\times (0,4+0,4+0,1+0,1)\times 0,25=0,1875=18,75\%$

III đúng. Ruồi ♂ mang 2 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab )X^dY + (ab/Ab + ab/aB+ Ab/ab) X^DY chiếm tỉ lệ: 0,5 x (0,4 + 0,1  +0,1) $\times$ 0,25 + 0,5 $\times$ (0,1 + 0,1 + 0,4) $\times$ 0,25 = 0,15 = 15%

IV sai. Ruồi ♀ mang 3 alen trội: (ab/AB + Ab/aB + Ab/Ab )X^DX^d + (Ab/AB) X^dX^d chiếm tỉ lệ:

0,5 $\times$ (0,4 + 0,1 + 0,1) $\times$ 0,25 + 0,5 $\times$ 0,4 $\times$ 0,25 = 0,125 = 12,5%

Phương pháp:

Bước 1: Xác định quy luật di truyền chi phối, quy ước gen.

+ Xét người 6 không mang gen gây bệnh 1 mà sinh con bị bệnh 1 $\to$ người con nhận alen gây bệnh của mẹ

+ Bố mẹ 9 -10 bình thường sinh con gái 17 bị bệnh 2

Bước 2: Xác định kiểu gen của những người trong phả hệ.

Bước 3: Xét các phát biểu. 

Cách giải:

+ Xét người 6 không mang gen gây bệnh 1 mà sinh con bị bệnh 1 $\to$ người con nhận alen gây bệnh của mẹ 

$\to$ gen gây bệnh là gen lặn trên NST X.

$\to$ A- không gây bệnh 1, a- gây bệnh 1

+ Bố mẹ 9 -10 bình thường sinh con gái 16 bị bệnh 2 $\to$ gen gây bệnh là gen lặn trên NST thường. 

$\to$ B- không gây bệnh 2, b- gây bệnh 2 

Người 5 sinh con trai 12 bị bệnh 1 (X^aY)$\to$ Người 5: X^AX^a $\to$ người 2: X^AX^a.

Những người bình thường có con, bố mẹ bị bệnh 2 thì có kiểu gen Bb.

Những người con trai bị bệnh 1 $\to$ người mẹ phải mang alen X^a. 

I đúng, các gen phân li độc lập.

II đúng. còn 8 người chưa xác định được kiểu gen.

Xét cặp vợ chồng 13 – 14:

Người 13:

+ Người 7: có bố mẹ: $\left(1\right)X^{A}YBb\times \left(2\right)X^A{X}^{a}Bb\to \left(7\right): (1X^A{A}^A:1X^A{A}^a)(1BB:2Bb)\leftrightarrow (3X^A:1X^a)(2B:1b)$

+ Người 8: X^AYBb 

$\to$ người 13: $(3X^A{X}^A:1X^A{X}^a)(2BB:3Bb)\leftrightarrow$ giao tử: (7X^A:1X^a)(7B:3b)

Người 14: có bố mẹ (9) $X^A{X}^{a}Bb\times \left(10\right)X^{A}YBb$

$\to$ Người 14: $X^{A}Y(1BB:2Bb)\leftrightarrow$ giao tử (1X^A : 1Y)(2B : 1b)

Xét bệnh 1:

$(3X^A{X}^A:1X^A{X}^a)\times X^{A}Y\leftrightarrow (7X^A:1X^a)(1X^A:1Y)\to$$7/16X^A{X}^A:1/16X^A{X}^a"7/16X^{A}Y:\hspace{0.17em}1/16X^{a}Y$

Xét bệnh 2: $(2BB:3Bb)\times (1BB:2Bb)\leftrightarrow (7B:3b)(2B:1b)\to \frac{14}{30}BB:\frac{13}{30}Bb:\frac{3}{30}bb$

III đúng, cặp 13-14 sinh con trai không mang alen bệnh với xác suất: $\frac{7}{8}{X}^A\times \frac{1}{2}Y\times \frac{7}{10}B\times \frac{2}{3}B=\frac{49}{240}$

IV đúng. Cặp 13-14 sinh con gái chỉ mang alen bệnh 1: $(X^A{X}^a+X^{a}Y)BB=\frac{1}{8}{X}^a\times \frac{1}{2}{X}^A\times \frac{14}{30}BB=\frac{7}{240}$

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, tìm kiểu gen của F₁

Bước 2: Cho F₁ x F₁

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

P thuần chủng $\to$ F₁ dị hợp về các cặp gen

F₂ phân ly 9 đỏ:7 trắng $\to$ tính trạng do 2 cặp gen không alen tương tác bổ sung

Quy ước gen:

A-B-: hoa đỏ; A-bb/aaB-/aabb: hoa trắng

F₁ tự thụ phấn: AaBb $\times$ AaBb $\to$ (1AA:2Aa:laa)(1BB:2Bb:1bb)

Xét các phát biểu 

I đúng 

II đúng 

III đúng

IV đúng: 1/16AABB : 9/16 (A-B-) = 1/9

V sai, tỷ lệ cây hoa đỏ ở F₂ là 9/16; chỉ có cây AABB (1/16) tự thụ phấn cho 1 loại kiểu hình

Tỷ lệ số cây tự thụ phấn cho 2 loại kiểu hình là: $\frac{9/16-1/16}{9/16}=\frac{8}{9}$