Mangan là nguyên tố vi lượng (SGK Sinh 11 trang 21).

Côn trùng hô hấp bằng hệ thống ống khí.

Tôm, cua, trai sông hô hấp bằng mang.

Phương pháp: 

Phương pháp:

Sợi cơ bản (11nm)$\to$ Sợi nhiễm sắc (30nm) $\to$ Siêu xoắn (300nm) $\to$ Cromatit (700nm) $\to$ NST (1400nm) 

Cách giải: 

Phương pháp:

Cơ quan tương đồng: là những cơ quan nằm ở những vị trí tương ứng trên cơ thể, có cùng nguồn gốc trong quá trình phát triển phôi nên có kiểu cấu tạo giống nhau.

Cơ quan tương đồng phản ánh tiến hóa phân li tính trạng.

Cơ quan tương tự: những cơ quan khác nhau về nguồn gốc nhưng đảm nhiệm những chức năng giống nhau nên có kiểu hình thái tương tự.

Cơ quan tương tự phản ánh tiến hóa đồng quy tính trạng.

Cách giải: 

A: cơ quan thoái hóa 

B: cơ quan tương tự.

C: cơ quan tương đồng.

D: cơ quan tương đồng.

Cơ quan tương tự phản ánh tiến hóa đồng quy tính trạng. 

Quần thể tự thụ qua nhiều thế hệ sẽ:

+ Tỉ lệ đồng hợp tăng, tỉ lệ dị hợp giảm.

+ Các alen lặn có điều kiện xuất hiện ở trạng thái đồng hợp.

+ Có thể dẫn tới hiện tượng thoái hóa giống. 

$\to$ đa dạng di truyền giảm vì sẽ phân hóa thành các dòng thuần có kiểu gen khác nhau. 

Hoa đỏ phải mang cả alen A và B$\to$ hoa đỏ: A-B  

Bước 1: Từ tỉ lệ kiểu hình $\to$ biện luận quy luật di truyền

Bước 2: quy ước gen, viết sơ đồ lai từ P $\to$ F₂.

Cách giải:

Đời con phân li 9 đỏ: 7 trắng $\to$ tính trạng do 2 cặp gen tương tác bổ sung quy định.

Quy ước:

A-B-: đỏ; A-bb/aaB-/aabb: trắng.

Nhận định đúng với quan điểm của Dacuyn là: Quần thể sinh vật có xu hướng duy trì kích thước không đổi trừ khi có những biến đổi bất thường về môi trường. 

B, C sai, Dacuyn chưa biết tới các khái niệm: đột biến, tổ hợp, tần số alen, tần số kiểu gen.

Phương pháp:

Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA:yAa:zaa

Tần số alen $p=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Cách giải:

Quần thể có thành phần kiểu gen: 0,04AA : 0,32Aa : 0,64aa

Nuôi cấy hạt phấn sau đó lưỡng bội hóa sẽ thu được dòng thuần: aabbdd.

B, D loại vì không phải dùng thuần.

Câu 16 (TH):

A-B-: tròn, A-bb/aaB-1aabb: dài. 

Phương pháp:

Các bộ ba kết thúc không mã hóa axit amin nên không có tARN mang bộ ba đối mã tương ứng.

Có 3 bộ ba kết thúc: 5’UAA3’; 5'UAG3’; 5'UGA3’.

Cách giải:

Không có tARN mang bộ ba đối mã 3’AUX5’ vì mã bổ sung là 5’UAG3’ là mã kết thúc không mã hóa axít amin 

Bằng phương pháp nghiên cứu di truyền phân tử, người ta có thể phát hiện được nguyên nhân của những hội chứng và bệnh do đột biến gen gây nên. 

Vậy có thể phát hiện được các bệnh:

(2) Thiếu máu hồng cầu hình lưỡi liềm.

(3) Mù màu.

(5) Máu khó đông.

(1), (6): đột biến số lượng NST

(4) đột biến cấu trúc NST.

Trong quá trình nhân đôi ADN, enzyme ADN polimeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’ $\to$ 3’ nên trên mạch khuôn 3’ – 5’ được tổng hợp liên tục còn mạch khuôn có chiều 5 ‘$\to$ 3”’ được tổng hợp gián đoạn. 

Trong quang hợp NADPH có vai trò mang điện tử từ pha sáng đến pha tối để khử CO₂ (SGK Sinh 11 trang 41).

Ta thấy ở phương án B có phép lai: AaBb $\times$ AaBb $\to$ (1AA:2Aa:laa)(1BB:2Bb:1bb) 

→ KG: (1:2:1)(1:2:1) # KH: (3:1)(3:1)

Xét các phát biểu:

A sai, trình tự axit amin không phản ánh đúng trình tự bộ ba trên mARN và gen ở sinh vật nhân thực là gen phân mảnh nên phải có sự cắt intron và nối exon để tạo thành mARN trưởng thành. 

B đúng.

1 axit amin: NH₂ – R-COOH; khi các aa với nhau có: (VD có 3 aa liên kết thành chuỗi peptit)

NH₂ – R₁-CO-NH- R₂-CO-NH- R₃ –COOH

Đầu COOH ở aa cuối cùng

C đúng.

D đúng. 

Phương pháp: 

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2. 

Cách giải: 

Giao tử ab DE là giao tử liên kết = $\frac{1-f}{2}=\frac{1-0,4}{2}=0,3$

Phương pháp:

Vận dụng lí thuyết tuần hoàn máu ở động vật. 

Cách giải: 

Xét các phát biểu:

I sai, ở thú chỉ có 1 loại hệ tuần hoàn kín.

II sai, VD: Máu trong động mạch phổi nghèo oxi.

III sai, vận tốc máu cao nhất ở động mạch, thấp nhất ở mao mạch.

IV đúng, theo nguyên lí khuếch tán. 

Đột biến đảo đoạn, chuyển đoạn trên 1 NST, đột biến gen, đột biến số lượng NST sẽ không làm thay đổi số lượng và thành phần gen trên 1 NST.

Đột biến chuyển đoạn (có thể là chuyển đoạn giữa các NST) sẽ làm thay đổi thành phần gen trên NST.

Phương pháp:

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong quá trình phiên mã: A-U; T- A; G-X; X-G.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong phân tử ADN: A –T; T – A; G – X; X-G.

Cách giải:

Trên mARN chỉ có A, U, G$\to$ trên mạch gốc chỉ có T, A, X$\to$ trên mạch bổ sung của gen chỉ có A, T, G $\to$ không có X

AabbDdEe$\times$ aaBbddEE → A-B-D-E- $=\frac{1}{2}Aa\times \frac{1}{2}Bb\times \frac{1}{2}Dd\times 1E=\frac{1}{8}$

Phương pháp: 

Áp dụng công thức tính tỷ lệ kiểu hình chứa a alen trội $\frac{C_m^a}{2^m}$ trong đó m là số cặp gen dị hợp 

Cách giải:

Cây cao nhất $\times$ cây thấp nhất $\to$ F₁: dị hợp 4 cặp gen.

F₁ tự thụ: AaBbCcDd $\times$ AaBbCcDd

Cây cao nhất có 8 alen trội cao 190cm 

$\to$ Cây có chiều cao 180cm có 6 alen trội (mỗi alen trội làm tăng chiều cao 5cm) 

Tỉ lệ cây có chiều cao 180cm ở F₂ là: $\frac{C_8^6}{2^8}=\frac{7}{64}$

Phương pháp:

Tính tần số alen của các con lông đen P $\to$ tỉ lệ lông trắng.

Cách giải:

Con lông trắng ở F₁ được tạo từ:

+ Sự giao phối giữa các con lông trắng ở P: 0,1aa $\to$ 0,1aa

+ Sự giao phối ngẫu nhiên giữa các con lông đen dị hợp. 

Con lông đen: 0,6AA : 0,3Aa $\leftrightarrow$ 2AA:1Aa $\leftrightarrow$ tần số alen: 5A:la 

$\to$ con lông trắng được tạo ra từ các con lông đen là: $0,9\times \frac{1}{6}a\times \frac{1}{6}a=0,025$

Tỉ lệ cá thể lông trắng ở F₁ là: 0,1 + 0,025 = 0,125.

Phương pháp:

Bước 1: Xác định trình tự mARN.

Áp dụng nguyên tắc bổ sung trong quá trình phiên mã: A-U; T – A; G-X; X-G.

Bước 2: Xác định trình tự axit amin.

Cách giải:

Viết lại mạch mã gốc theo chiều 3’ – 5’.

Mạch mã gốc                             3’ GXT AGX GXT TXG 5’

mARN                                        5' XGA UXG XGA AGX3’ 

Protein                                        Arginin - Xerin – Arginin - Xerin 

Ta thấy hoa kép luôn đi cùng màu vàng, hoa đơn luôn đi cùng màu đỏ $\to$ 2 cặp gen này liên kết hoàn toàn. Đời con phân li 1:1:1:1$\to$ phép lai phân tích.

P: $Aa\frac{Bd}{bD}\times aa\frac{bd}{bd}$

Phương pháp:

Ở ruồi giấm không có HVG.

Bước 1: Tính tỉ lệ ab/ab $\to$ tần số HVG.

Bước 2: Tính tỉ lệ giao tử ở giới cái và giới đực.

Bước 3: Tính tỉ lệ cá thể cái dị hợp về 1 trong 3 cặp gen.

Cách giải:

Số cá thể có kiểu hình lặn về 3 tính trạng $aabb{X}^{d}Y=5,125\%$

$\to$ kiểu gen aabb = 0,05125 : 0,25 = 0,205

Tỷ lệ giao tử ab ở con cái là: 0,205 : 0,5 = 0,41 $\to$ f = 18% 

Tỷ lệ giao tử ở phép lai P là:

♀ (0,41AB : 0,41ab : 0,09Ab : 0,09aB)(0,5X^D: 0,5X^d) $\times$ ♂ (0,5AB : 0,5ab)(0,5X^D: 0,5Y) 

Tỷ lệ cá thể cái dị hợp 1 trong 3 cặp gen ở F₁ là: $(\frac{AB}{AB}+\frac{ab}{ab})\times 0,25X^D{X}^d+(\frac{AB}{AB}+\frac{AB}{aB}+\frac{Ab}{ab}+\frac{aB}{ab})$$\times 0,25X^D{X}^D=0,1475$

$\frac{AB}{AB}=\frac{ab}{ab}=0,5\times 0,41$

Phương pháp:

Bước 1: Tính số lượng nucleotit mỗi loại của các gen

Bước 2: Tìm kiểu gen của loại hợp tử.

Cách giải: 

Gen B có tổng số nucleotit là: $N=\frac{L\times 2}{3,4}=\frac{4080\times 2}{3,4}=2400$ 

Gen B có $\left\{\begin{array}{l}A+G=50\%\\ A-G=20\%\end{array}\right.\to A=35\%\to A=T=840; G=X=360$ 

Gen b có $\left\{\begin{array}{l}2A+2G=2400\\ 2A+3G=3200\end{array}\right.\to G=800$ và $A=400$

Ta có: 1640 = 840 + 400 $\times$ 2 = B + b $\times$ 2

Kiểu gen của cơ thể F₁ là: Bbb

Phương pháp:

Ở ruồi giấm: XX– con cái, XY là con đực.

Ruồi giấm cái có HVG.

1 tế bào sinh dục cái chỉ tạo được 1 trứng

Cách giải:

I đúng, để có số loại giao tử tối đa thì khi giảm phân sẽ có HVG sẽ tạo: 2 x 4 x 2 = 16 loại giao tử.

II sai, nếu có 3 tế bào giảm phân tạo tối đa 3 loại giao tử.

III đúng, nếu không có HVG thì tạo tối thiểu 2 loại giao tử.

Ở thú XX là con cái, XY là con đực.

Con cái cho 4 loại giao tử với tỷ lệ 0,42Ab:0,42aB:0,08AB:0,08ab (bằng với tỷ lệ kiểu hình ở giới đực) $\to$ tần số HVG ở giới cái là 16%. 

P: $X_b^A{X}_b^a\times X_B^{A}Y$

I sai, đời con có tối đa 8 kiểu gen. 

II đúng

III sai, XS thu được kiểu gen thuần chủng là $X_B^A{X}_B^A=0,08$(vì tính trong số con cái nên không cần nhân 1/2 giới tính)

Phương pháp:

Sử dụng công thức: A-B- = 0,5 + aabb: A-bb/aaB- = 0,25 – aabb

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Ruồi giấm đực không có HVG.

Cách giải:

F₁ đồng hình $\to$ P thuần chủng $\frac{AB}{AB}{X}^D{X}^D\times \frac{ab}{ab}{X}^{d}Y\to F_1:\frac{AB}{ab}{X}^D{X}^d:\frac{AB}{ab}{X}^{D}Y$

- $F_1\times F_1:(Aa,Bb)X^D{X}^d\times (Aa,Bb)X^{D}Y\to F_2:(A-,B-)$$X^D-+(A-,bb)X^{d}Y=0,5125$

$\to \left\{\right(A-,B-)0,75+(A-,bb)0,25=0,5125\$A-,B-\}+(A-,bb)$$=0,75\to A-,B-=0,65; A-.bb=aa,B-=0,1;aa,bb=$I sai, aa, bb = ♀ab $\times$ ♂ab = 0,15 = 0,3 $\times$ 0,5 $\to$♀ ab = 0,3 (giao tử liên kết).

$\to$ Tần số hoán vị gen f = 1 – 2 x 0,3 = 0,4 (40%).

II đúng.

III đúng: Tỉ lệ kiểu hình mang 2 tính trạng trội và 1 tính trạng lặn ở F₂:

(A-,B-) X^dY + (A-,bb + aa, B-)X^D- = 0,65 x 1/4+ (0,1 +0,1)  3/4 = 31,25%

IV đúng: Ở F₂:

- Trong số các cá thể (A- B-)X^D-, tỉ lệ cá thể $\frac{AB}{AB}{X}^D{X}^D=\frac{0,15\times 1/4}{0,65\times 3/4}=1/13$; tỉ lệ cá thể không phải $\frac{AB}{AB}{X}^D{X}^D=1-1/13=12/13$

Phương pháp:

Bước 1: Tính tần số HVG

+ Tính ab/ab $\to$ ab = ?

+ Tính f khi biết ab

+ P dị hợp 2 cặp gen: A-B- = 0,5 + aabb: A-bb/aaB- = 0,25 – aabb 

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2.

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải:

F₂ có 16% A-bb $\to$ aabb = 0,25 – 0,16 = 0,09 $\to$ ab = 0,3 là giao tử liên kết $=\frac{1-f}{2}\to f=40\%$

I sai, cây F₁ giảm phân cho tỉ lệ giao tử 0,3AB:0,3ab:0,2Ab:0,2ab $\to$ Khi F₁ lai phân tích $\to$ tỉ lệ kiểu hình = tỉ lệ giao tử: 3:3:2:2 

II đúng, có 5 kiểu gen $\frac{AB}{AB};\frac{AB}{Ab};\frac{AB}{aB};\frac{AB}{ab};\frac{Ab}{aB}$

III sai. Ở F₂, số cá thể dị hợp 2 cặp gen nhưng có kiểu gen khác F₁: $\frac{Ab}{aB}=2\times 0,2Ab\times 0,28aB=0,08$

Phương pháp:

Bước 1: Tìm cấu trúc di truyền ở P

Từ tỉ lệ quả dài ở F₁ $\to$ tỉ lệ dị hợp ở P.

Bước 2: Xét các phát biểu.

Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA:yAa:zaa

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Quần thể tự thụ phấn có thành phần kiểu gen: xAA:yAa:zaa sau n thế hệ tự thụ phấn có thành phần kiểu gen 

Cách giải:

Giả sử cấu trúc di truyền ở P là: xBB:yBb.

Số cây quả dài ở F₁ là kết quả của sự giao phấn giữa các cây Aa.

Ta có số cây quả dài ở F₁: $bb=y^2\times \frac{1}{4}=0,04\to y=0,4$

→ P: 0,6AA:0,4Aa.

Xét các phát biểu: 

I đúng. 

II đúng, AA = 0,6 x 300 = 180. 

III đúng, nếu cho P tự thụ, tỉ lệ quả dài là: $0,4\times \frac{1}{4}aa=0,1$

Quy ước gen: A: không bị bệnh A, a: bị bệnh A

B: không bị bệnh B, b: Bị bệnh B

Các người xác định được kiểu gen là:

$4\left(Aa{X}^{B}Y\right), 6\left(Aa{X}^B{X}^b\right), 7\left(Aa{X}^{B}Y\right), 8\left(aa{X}^B{X}^b\right) 9\left(Aa{X}^{B}Y\right) 10\left(Aa{X}^{B}Y\right) 11\left(aa{X}^b{X}^b\right)$

Người (1), (2) không thể xác định kiểu gen về bệnh A

Ta có: 

I đúng. 

II đúng. Người số 8 có kiểu gen aa $X^B{X}^b$ (bị bệnh A và nhận $X^b$ của bố)

Người số 9 có kiểu gen $Aa{X}^{B}Y$(Sinh con bị bênh A và không mắc bệnh B) 

1 1 Xác suất sinh con trai bị cả 2 bệnh: = $aa{X}^{b}Y=\frac{1}{2}aa\times \frac{1}{2}{X}^B\times \frac{1}{2}Y=\frac{1}{8}$

III đúng. Người số 8 bị bệnh A nên sẽ truyền gen bệnh cho người số 13.

Người số 13 có kiểu gen dị hợp về bệnh A

- Xác suất sinh con của cặp 12-13:

Người 12 có em gái mắc cả 2 bệnh nên có kiểu gen :(1AA:2Aa)X^BY

Người 13 có mẹ mang gen gây bệnh B và bị bệnh A: $\left(aa{X}^B{X}^b\right)$ bố 9 $\left(Aa{X}^{B}Y\right)\to$ người 13 có kiểu gen: $Aa(X^B{X}^B:X^B{X}^b)$

Cặp 12 – 13: $(1AA:2Aa)X^{B}Y\times Aa(X^B{X}^B:X^B{X}^b)\leftrightarrow (2A:1a)(1X^B:1Y)\times (1A:1a)(3X^B:1X^b)$

Xác suất học sinh người con chỉ bị bệnh B là: $A-X^{B}Y=(1-\frac{1}{3}a\times \frac{1}{2}a)(\frac{1}{2}Y\times \frac{1}{4}{X}^b)=\frac{5}{48}$

IV sai. Xác suất họ sinh 2 con không bị bệnh: 

+ Sinh 2 con không bị bệnh A: $\frac{1}{3}AA+\frac{2}{3}Aa\times {(\frac{3}{4}A-)}^2=\frac{17}{24}$ (vì 1/3AA luôn tạo đời con không bị bệnh) 

+ Sinh 2 con không bị bệnh B: $\frac{1}{2}{X}^B{X}^B+\frac{1}{2}{X}^B{X}^b\times {(\frac{3}{4}{X}^B-)}^2=\frac{25}{32}$

Vậy tỉ lệ cần tính là: $\frac{17}{24}\times \frac{25}{32}=\frac{425}{768}$

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, xác định kiểu gen của P

Bước 2: Xét các phát biểu

Sử dụng công thức :A-B- = 0,5 + aabb, A-bb/aaB -= 0,25 – aabb: A-B-+ A-bb/aaB- = 0,75

Hoán vị gen ở 1 bên cho 7 loại kiểu gen 

Cách giải: 

Xét tỉ lệ phân li từng tính trạng:

Cao/ thấp = 3/1

Hoa đỏ/ hoa trắng = 3/1

Quả tròn/ quả dài = 3/1 

$\to$ Cây P dị hợp 3 cặp gen.

Nếu các gen PLĐL thì tỉ lệ kiểu hình phải là ${(3:1)}^3\ne$đề cho $\to$ 3 cặp gen nằm trên 2 cặp NST.

KH: 6:3:3:2:1:1 = (3 đỏ:1 trắng)(1 cao dài:2 cao tròn 1 thấp tròn)$\to$ P dị hợp đối, không có HVG hoặc chỉ HV ở 1 bên (nếu có HVG ở 2 bên thì phải có 8 loại kiểu hình)

Aa và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST. 

P phải có kiểu gen: $\frac{Ad}{aD}Bb$

I đúng. 

II đúng. 

III sai, P lai phân tích: 

Nếu có HVG: $\frac{Ad}{aD}Bb\times \frac{ad}{ad}bb\to Aabbdd=0,5Ad\times 0,5b=0,25$

Nếu không có HVG thì tỉ lệ cây thân cao, hoa trắng, quả dài $\ne$ 0,25 (phụ thuộc tần số HVG)