Giải Lịch Sử 7 Bài 5 (Kết nối tri thức): Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

Giải bài tập Lịch Sử 7 Bài 5: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

Bài giảng bài tập Lịch Sử 7 Bài 5: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

Câu hỏi mở đầu trang 29 Bài 5 Lịch sử 7: Em biết gì về đất nước Ấn Độ thời phong kiến? Hãy chia sẻ một vài thành tựu văn hóa tiêu biểu?

Trả lời:

- Thời trung đại, chế độ phong kiến ở Ấn Độ trải qua nhiều giai đoạn phát triển thăng trầm, gắn với nhiều vương triều khác nhau, trong đó nổi bật là các vương triều: Gúp-ta (319 – 467); Hồi giáo Đê-li (1206 – 1526); Mô-gôn (1526 – giữa thế kỉ XIX).

- Một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ thời phong kiến là:

+ Vở kịch Sơ-kun-tơ-la của nhà văn Ka-li-đa-sa

+ Lăng Ta-giơ Ma-han

+ Lâu đài thành đỏ A-gar.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

1. Ấn Độ dưới thời các triều đại phong kiến

a, Vương triều Gúp-ta

Câu hỏi trang 30 Lịch sử 7: Hãy trình bày khái quát sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn Độ thời vương triều Gúp-ta.

Trả lời:

* Hoàn cảnh ra đời: đầu thế kỷ IV, San-đra Gúp-ta I lên ngôi, thống nhất đất nước, lập ra vương triều Gúp-ta.

* Tình hình kinh tế - chính trị - xã hội:

- Chính trị: vương triều Gúp-ta có công lao lớn trong việc mở rộng lãnh thổ ra hầu khắp lưu vực sông Hằng và đến thế kỉ V, đã thống nhất được phần lớn bán đảo Ấn Độ.

- Kinh tế: có những tiến bộ vượt bậc.

+ Trong nông nghiệp, công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi; nhiều công trình thủy lợi được xây dựng.

+ Thủ công nghiệp phát triển, chế tạo nhiều sản phẩm thủ công đẹp, tinh tế.

+ Thương nghiệp: buôn bán trong nước được đẩy mạnh; đặt quan hệ thương mại với A Rập và nhiều nước Đông Nam Á.

- Xã hội: đời sống nhân dân ổn định, sung túc hơn các thời trước đó.

=> Với những thành tựu nổi bật trên các lĩnh vực: chính trị - kinh tế - xã hội, vương triều Gúp-ta được coi là thời kì hoàng kim trong lịch sử Ấn Độ thời trung đại.

b, Vương triều hồi giáo Đê-li

Câu hỏi trang 31 Lịch sử 7: Hãy trình bày những nét chính về sự ra đời, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ thời Vương triều Đê- li

Trả lời:

* Hoàn cảnh ra đời: từ cuối thế kỉ XIII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kì đã xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập nên Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206).

* Tình hình kinh tế - chính trị - xã hội:

- Tình hình chính trị:

+ Nhà vua có quyền hành cao nhất.

+ Ấn Độ được chia thành nhiều đơn vị hành chính do các tướng lĩnh Hồi giáo cai quản. Các tín đồ Hindu giáo chỉ được giữ các chức vụ không quan trọng.

+ Tiến hành các cuộc chiến tranh xâm chiếm lãnh thổ của nhiều tiểu quốc ở Nam Ấn với hi vọng thành lập đế quốc Hồi giáo.

- Tình hình kinh tế:

+ Nông nghiệp: nghề trồng lúa giữ vai trò quan trọng và được khuyến khích phát triển.

+ Thủ công nghiệp phát triển với trình độ kĩ thuật cao hơn so với các thời kì trước

+ Thương nghiệp phát triển với sự ra đời của nhiều thành thị và hải cảng lớn. Thiết lập quan hệ buôn bán với nhiều quốc gia ở Đông Nam Á, Trung Quốc, và các nước phương Tây…

- Tình hình xã hội:

+ Mâu thuẫn xã hội gay gắt, trong đó nổi bật là mâu thuẫn tôn giáo, sắc tộc và mâu thuẫn dân tộc.

+ Hành loạt các cuộc đấu tranh chống triều đình phong kiến của nhân dân đã diễn ra.

c, Vương triều Mô-gôn

Câu hỏi trang 32 Lịch sử 7: Trình bày khái quát sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ thời Vương triều Mô gôn.

Trả lời:

* Hoàn cảnh ra đời: đầu thế kỉ XVI, người Hồi giáo tự nhận là dòng dõi Mông Cổ ở Ấn Độ đã lật đổ Vương triều Đê-li, lập ra Vương triều Mô-gôn.

* Tình hình chính trị - kinh tế - xã hội:

Vương triều Hồi giáo Mô-gôn phát triển cực thịnh dưới thời kì trị vì của vua A-cơ-ba. Vua A-cơ-ba đã thi hành nhiều chính sách tích cực làm cho xã hội ổn định, đất nước thịnh vượng, kinh tế và văn hóa đạt nhiều thành tựu mới.

- Về chính trị:

+ Cải cách bộ máy nhà nước từ Trung ương đến địa phương, chia đất nước làm 15 tỉnh.

+ Thực hiện chế độ Quân chủ chuyên chế, vua trực tiếp bổ nhiệm quan lại các cấp.

+ Sửa đổi luật pháp.

- Về kinh tế:

+ Nhà nước thi hành nhiều chính sách phát triển kinh tế, như: đo đạc lại ruộng đất, định lại mức thuế; thống nhất hệ thống đo lường…

+ Trong nông nghiệp, ngoài trồng lương thực còn trồng hồ tiêu, mía, chàm,…

+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp tiếp tục phát triển.

- Về xã hội:

+ Xây dượng khối hòa hợp dân tộc, hạn chế sự phân biệt sắc tộc,tôn giáo.

+ Ngăn chặn áp bức, bóc lột của quý tộc với người dân.

+ Khuyến khích và ủng hộ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật

2. Thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

Câu hỏi trang 33 Lịch sử 7: Em hãy giới thiệu và nêu nhận xét về một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ thời phong kiến.

Trả lời

* Giới thiệu: một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ

- Tôn giáo:

+ Đạo Bà La Môn phát triển thành đạo Hin-đu.

+ Phật giáo có sự phân hóa thành 2 giáo phái là: Đại thừa và Tiểu thừa.

+ Hồi giáo được du nhaaph và phát triển thành một tôn giáo lớn ở Ấn Độ từ thời Vương triều Đê-li.

- Chữ viết: đạt đến mức hoàn chỉnh, trở thành ngôn ngữ - văn tự để sáng tác văn học; đồng thời là nguồn gốc của chữ viết Hin-đi ngày nay.

- Văn học:

+ Đa dạng – phong phú với nhiều thể loại như: thơ ca, lịch sử, kịch thơ, thần thoại…

+ Các tác phẩm tiêu biểu là: vở kịch Sơ-kun-tơ-la của Ka-li-đa-sa…

- Kiến trúc – điêu khắc:

+ Chịu ảnh hưởng sâu sắc của 3 tôn giáo lớn là: Phật giáo, Hin-đu giáo và Hồi giáo.

+ Công trình tiêu biểu: chùa hang A-gian-ta; đền Kha-giu-ra-hô; Lăng Taj Mahanl

* Nhận xét:

+ Từ thế kỉ IV - giữa thế kỉ XIX, nhân dân Ấn Độ đã đạt được nhiều thành tựu trên tất cả các lĩnh vực văn hóa.

+ Những thành tựu văn hóa của cư dân Ấn Độ đã đóng góp lớn vào kho tàng văn minh nhân loại; đồng thời có tác động, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển văn hóa của nhiều quốc gia Đông Nam Á.

+ Nhiều thành tựu văn hóa của cư dân Ấn Độ vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Ví dụ: Lăng Ta-giơ Ma-han là địa điểm du lịch hấp dẫn; vở kịch Ka-li-đa-sa vẫn làm say đắm biết bao thế hệ người đọc…

Luyện tập - Vận dụng

Luyện tập - Vận dụng 1 trang 33 Lịch sử 7: Em hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây...

Lời giải:

Luyện tập - Vận dụng 2 trang 33 Lịch sử 7: Hãy tìm hiểu thêm và kể tên một số thành tựu văn hóa của các quốc gia Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ thời phong kiến.

Trả lời:

- Chữ viết: Từ chữ Phạn, nhiều nhóm dân cư ở Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng cho dân tộc mình, ví dụ: chữ Khơ-me cổ; chữ Chăm cổ....

- Nghệ thuật kiến trúc – điêu khắc ở Đông Nam Á mang đậm dấu ấn của nghệ thuật tạo hình của Ấn Độ.

+ Kiến trúc Phật giáo: có hình dạng tháp, mái vòm tròn như chiếc bát úp. Ví dụ: chùa Vàng ở Mi-an-ma; khu thánh địa Phật giáo Pa-gan ở Mi-an-ma…

+ Kiến trúc Hồi giáo: mái tròn, cửa vòm, có hình tháp nhọn, sân rộng. Ví dụ: Nhà thờ Hồi giáo Độc lập tại thủ đô Ja-kar-ta của In-đô-nê-xi-a…

+ Kiến trúc Hindu giáo: nhiều tầng đỉnh tháp nhọn, bên ngoài được trang trí bằng các phù điêu với nhiều hình dạng khác nhau. Ví dụ: thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam, Việt Nam); đền Ăng-co Vát (Cam-pu-chia); đền Pram-ba-nan (ở In-đô-nê-xi-a)…

- Trên cơ sở sử thi Ramayana của Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm văn học của mình, ví dụ như: Dạ thoa vương (Việt Nam); Ra-ma Kien (Thái Lan)…

Luyện tập - Vận dụng 3 trang 33 Lịch sử 7: Tìm kiếm thông tin và hình ảnh từ sách, báo và internet, hãy viết đoạn văn ngắn giới thiệu về một công trình kiến trúc của Ấn Độ thời phong kiến mà em ấn tượng nhất.

Trả lời:

(*) Giới thiệu về: Chùa hang A-gian-ta

- Chùa hang A-gian-ta tọa lạc ở lưng chừng núi, bên dưới hang động là dòng sông Waghora uốn khúc. Hang động được bố trí theo dạng hình móng ngựa, khoét sâu vào bên trong vách núi đá thẳng đứng cao 76m.

- Di tích hang động A-gian-ta có tất cả 31 hang. Ngôi chùa được xây chủ yếu từ thế kỉ IV đế thế kỉ VIII. Một trong những điểm đặc biệt của quần thể hang động này chính là một số lượng khổng lồ những bức tượng điêu khắc về đạo Phật. Đây được coi là những tác phẩm hội họa đẹp nhất của nghệ thuật Phật giáo ở Ấn Độ.

- Năm 1983, quần thể này được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.

Quang cảnh một phần của chùa hang A-gian-ta

Lý thuyết Lịch Sử 7 Bài 5: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

1. Vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Ấn Độ

- Vị trí:

+ Ấn Độ là một bán đảo lớn ở Nam Á.

+ Phía bắc là dãy Hi-ma-lay-a hùng vĩ; ba mặt còn lại giáp biển

- Địa hình chù yếu lá đồng bàng Ấn - Hằng ở miền Bắc, cao nguyên Đê-can rộng lớn ở miền Tây Nam,...

- Khí hậu Ấn Độ rất đa dạng.

=> Điều kiện tự nhiên tác động tới sự phát triển kinh tế của Ấn Độ thời phong kiến.

2. Ấn Độ dưới thời các triều đại phong kiến

a) Vương triều Gúp-ta

- Sự hình thành: đầu thế kỉ IV, San-đra Gúp-ta I lên ngôi, thống nhất được đất nước, lập ra Vương triều Gúp-ta.

- Chính trị:

+ Lãnh thổ Ấn Độ được mở rộng hầu khắp lưu vực sông Hằng.

+ Đến đầu thế kỉ V, vương triều Gúp-ta đã thống nhất được phần lớn bán đảo Ấn Độ.

Vua A-sô-ca – vị vua kiệt suất của Vương triều Gúp-ta

- Kinh tế: có sự phát triển vượt bậc

+ Nông nghiệp: công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi, nhiều công trình thủy lợi lớn được xây dựng.

+ Thủ công nghiệp tiếp tục phát triển.

+ Thương nghiệp: buôn bán trong nước được đẩy mạnh. Ấn Độ đã cố quan hệ thuơng mại với nhiều nước Ả Rập và Đông Nam Á.

- Xã hội: đời sống người dân được ổn định, sung túc hơn tất cả các thời kì trước đó.

b) Vương triều Hồi giáo Đê-li

- Sự thành lập: từ cuối thế kỉ XII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ đã xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập nên Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206).

Người Hồi giáo xâm nhập vào Ấn Độ

- Về chính trị:

+ Nhà vua có quyền lực nhất.

+ Ấn Độ được chia thành nhiều khu vực hành chính do các tướng lĩnh Hồi giáo cai quản, các tín đồ Hin-đu giáo chỉ giữ các chức vụ không quan trọng.

+ Nhà vua Hồi giáo tiến hành xâm chiếm các tiểu quốc ở Nam Ấn với hi vọng thành lập đế quốc Hồi giáo.

- Về kinh tế:

+ Nông nghiệp: nghề trồng lúa được nhà nước khuyến khích phát triển.

+ Thủ công nghiệp và thương nghiệp: tiếp tục phát triển; nhiều thành thị, hải cảng sầm uất xuất hiện.

- Về xã hội: mâu thuẫn dân tộc gay gắt làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại triều đình.

c) Vương triều Mô-gôn

- Sự hình thành: đầu thế kỉ XVI, người Hồi giáo tự nhận là dòng dõi Mông Cổ ở Ấn Độ đã lật đổ Vương triều Đê-li, lập ra vương triều Mô-gôn.

- Các vị vua đã ra sức củng cố vương triều theo hướng không phân biệt nguồn gốc và xây dựng đất nước.

* Ấn Độ dưới thời vua A-cơ-ba: vua A-cơ-ba thi hành nhiều chính sách tích cực:

- Về chính trị:

+ Cải cách bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương, chia đất nước thành 15 tỉnh.

+ Thực hiện chế độ chuyên chế, vua trực tiếp bổ nhiệm quan lại các cấp.

+ Tiến hành sửa đổi luật pháp.

- Về kinh tế:

+ Nhà nước thi hành các chính sách như: đo đạc lại ruộng đất, định mức thuế hợp lí, thống nhất lại hệ thống đo lường,…

+ Trong nông nghiệp, ngoài cây lương thực, nhiều loại cây mới được đưa vào trồng trọt. Các nghề thủ công truyền thống và một số nghề khác khá phát triển.

+ Tại các thành phố hải cảng, thương mại là hoạt động kinh tế chính,…

- Về xã hội:

+ Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo.

+ Có biện pháp ngăn chặn sự bóc lột nặng nề của quý tộc đối với người dân.

+ Khuyến khích và ủng hộ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.

Lăng mộ hoàng đế A-cơ-ba

- Từ sau thời kì trị vì của A-cơ-ba, tình trạng chia rẽ và khủng hoảng ở Ấn Độ xuất hiện trở lại.

- Đến giữa thế kỉ XIX, thực dân Anh xâm lược Ấn Độ, Vương triều Mô-gôn sụp đổ.

3. Thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

a) Tôn giáo

- Dưới thời Vương triều Gúp-ta, đạo Bà La Môn phát triển thành đạo Hin-đu - tôn giáo thịnh hành ở Ấn Độ cho đến ngày nay.

- Đạo Phật có sự phân hóa thành hai giáo phái và phát triển mạnh trong thời Gúp-ta.

- Đạo Hồi cũng được du nhập và phát triển thành một tôn giáo lớn từ thời Vương triều Đê-li.

b) Chữ viết - văn học

- Chữ Phạn đạt đến mức hoàn chỉnh, trở thành ngôn ngữ - văn tự để sáng tác các tác phẩm văn học, thơ ca, đồng thời là nguồn gốc của chữ viết Hin-đi ngày nay.

- Văn học Ấn Độ hết sức phong phú, đa dạng (thơ ca lịch sử, kịch thơ, truyện thần thoại,..) với nội dung thể hiện chủ nghĩa nhân đạo, đề cao tư tưởng tự do, ca ngợi tình yêu lứa đôi và trong chừng mực nhất định đã chống lại quan niệm về sự phân biệt đẳng cấp. Nổi tiếng nhất là Ka-li-đa-sa - tác giả của nhiều tác phẩm văn học và sân khấu, trong đó có vở kịch Sơ-kun-tơ-la.

Nhà văn Ka-li-đa-sa

c) Kiến trúc, điêu khắc

- Kiến trúc Ấn Độ chịu ảnh hưởng sâu sắc của ba tôn giáo lớn: Phật giáo, Hin-đu giáo và Hồi giáo.

Lâu đài thành Đỏ với phong cách kiến trúc Hồi giáo

- Thời kì này, các thành tựu văn hóa Ấn Độ tiếp tục ảnh hưởng, được truyền bá ra bên ngoài, nhất là khu vực Đông Nam

Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam, Việt Nam) chịu ảnh hưởng

từ nghệ thuật kiến trúc của Ấn Độ

Xem thêm lời giải bài tập Lịch sử lớp 7 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Bài 6: Các vương quốc phong kiến Đông Nam Á nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI

Bài 7: Vương quốc Lào

Bài 8: Vương quốc Cam-pu-chia

Bài 9: Đất nước buổi đầu độc lập

Bài 10: Đại Cồ Việt thời Đinh và Tiền Lê (968 – 1009)

Xem thêm tài liệu Lịch sử lớp 7 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 5: Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX