Giải Địa lí 10 Bài 7 (Kết nối tri thức): Nội lực và ngoại lực

Giải Địa lí lớp 10 Bài 7: Nội lực và ngoại lực

Video giải Địa lí lớp 10 Bài 7: Nội lực và ngoại lực

Mở đầu trang 24 Địa lí 10: Địa hình bề mặt Trái Đất là kết quả tác động đồng thời và liên tục của nội lực và ngoại lực. Vậy hai lực này diễn ra ở đâu, do nguyên nhân nào và chúng tác động tới địa hình bê mặt Trái Đất ra sao?

Trả lời:

- Nội lực sinh ra trong lòng đất.

- Nguyên nhân: sinh ra nội lực là do sự phân huỷ của các chất phóng xạ, do các phản ứng hoá học toả nhiệt, do chuyên động tự quay của Trái Đất, do sự sắp xếp vật chất theo tỉ trọng....

- Nội lực tác động tới địa hình bề mặt Trái Đất thông qua các vận động kiến tạo như vận động theo phương thẳng đứng và theo phương nằm ngang.

1. Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

Câu hỏi trang 24 Địa lí 10: Đọc thông tin trong mục 1, hãy

- Trình bày khái niệm và nguyên nhân sinh ra nội lực

- Kể tên các dạng địa hình được hình thành chủ yếu do nội lực

Trả lời:

- Yêu cầu số 1:

+ Nội lực là lực sinh ra trong long Trái Đất, liên quan đến nguồn năng lượng bên trong Trái Đất

+ Nguyên nhân: do sự phân hủy các chất phóng xạ, do các phản ứng hóa học tỏa nhiệt, do chuyển động tự quay của Trái Đất, do sự sắp xếp vật chất theo tỉ trọng

- Yêu cầu số 2: Các dạng địa hình chủ yếu của nội lực: Các miền núi uốn nếp, các địa lũy, địa hào, các dãy núi cao, hiện tượng biển tiến, biển thoái.

2. Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

Câu hỏi trang 26 Địa lí 10: Dựa vào thông tin và hình ảnh trong mục 2, hãy:

- Trình bày khái niệm và nguyên nhân sinh ra ngoại lực.

- Phân tích tác động của quá trình phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ đến sự hình thành bề mặt Trái Đất.

Trả lời:

- Yêu cầu số 1:

+ Ngoại lực là lực diễn ra bên ngoài trái đất dưới tác nhân ngoại lực: gió, mưa, nước, băng, sóng biển, con người…

+ Nguyên nhân chủ yếu: Bức xạ mặt trời

- Yêu cầu số 2: Phân tích tác động của quá trình phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ đến sự hình thành bề mặt Trái Đất:

+ Quá trình phong hóa: Phong hóa là quá trình phá hủy, làm thay đổi đá và khoáng vật dưới tác động của nhiệt độ, nước, sinh vật… Quá trình phong hóa gồm có phong hóa vật lí, phong hóa hóa học, phong hóa sinh học, kết quả tạo ra lớp vỏ phong hóa.

+ Quá trình bóc mòn: Là quá trình dời chuyển các sản phẩm phong hóa khỏi vị trí ban đầu dưới tác động của nước, sóng, gió, băng hà… Tùy theo các nhân tố bóc mòn mà quá trình được chia thành quá trình xâm thực (do nước chảy), quá trình mài mòn (do sóng biển, băng hà), quá trình thổi mòn (do gió). Quá trình bóc mòn tạo ra các dạng địa hình mới phong phú và đa dạng.

+ Quá trình vận chuyển là quá trình di chuyển vật liệu từ nơi này đến nơi khác

+ Quá trình bồi tụ là quá trình tích tụ (tích lũy) các vật liệu phá hủy để tạo ra các dạng địa hình mới.

Luyện tập trang 26 Địa lí 10: Nêu sự khác nhau giữa nội lực và ngoại lực (khái niệm, nguyên nhân)

Trả lời:

Vận dụng trang 26 Địa lí 10: Chọn một trong hai nhiệm vụ sau

- Đồng bằng châu thổ như đồng bằng sông Hồng và đông bằng sông Cửu Long được hình thành do quá trình nội lực hay ngoại lực? Cụ thể là quá trình nào?

- Kể tên một số hang động ở Việt Nam.

Trả lời:

- Lựa chọn nhiệm vụ 2: tên một số hang động ở Việt Nam

+ Phong Nha Kẻ Bàng (Quảng Bình)

+ Tam Cốc Bích Động (Ninh Bình)

+ Hang Sơn Đoòng (Quảng Bình)

+ Hang Đầu Gỗ (Quảng Ninh)…

Lý thuyết Địa lí 10 Bài 7: Nội lực và ngoại lực

1. Tác động của nội lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

a. Khái niệm

- Nội lực là lực sinh ra trong long Trái Đất, liên quan đến nguồn năng lượng bên trong Trái Đất

- Nguyên nhân: do sự phân hủy các chất phóng xạ, do các phản ứng hóa học tỏa nhiệt, do chuyển động tự quay của Trái Đất, do sự sắp xếp vật chất theo tỉ trọng

b. Tác động

- Thông qua vận động kiến tạo theo phương thẳng đứng và phương nằm ngang

- Vận động theo phương thẳng đứng

+ Diễn ra trên khu vực rộng lớn

+ Làm bộ phận bị nâng lên, hạ xuống

+ Gây ra hiện tượng biển tiến, biển thoái

- Vận động theo phương nằm ngang

+ Làm vỏ Trái Đất bị nén ép ở khu vực này, tách dãn ở khu vực khác

+ Gây ra hiện tượng uốn nếp và đứt gãy

Hiện tượng uốn nếp và đứt gãy

- Xu hướng của nội lực tạo ra sự gồ ghề, cao thấp, mấp mô của địa hình.

- Nội lực tạo ra các dạng địa hình kích thước lớn như châu lục, núi cao.

2. Tác động của ngoại lực đến địa hình bề mặt Trái Đất

a. Khái niệm

- Ngoại lực là lực diễn ra bên ngoài trái đất dưới tác nhân ngoại lực: gió, mưa, nước, băng, sóng biển, con người…

- Nguyên nhân chủ yếu: Bức xạ mặt trời

b. Tác động

- Tác động thông qua 3 quá trình: phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ

- Ngoại lực có tác động phá hủy, hạ thấp độ cao, san bằng địa hình

- Quá trình phong hóa: Phong hóa là quá trình phá hủy, làm thay đổi đá và khoáng vật dưới tác động của nhiệt độ, nước, sinh vật… Quá trình phong hóa gồm có phong hóa vật lí, phong hóa hóa học, phong hóa sinh học.

Dạng địa hình trong hang động là kết quả của sự hòa tan đá vôi trong nước

- Quá trình bóc mòn: Là quá trình dời chuyển các sản phẩm phong hóa khỏi vị trí ban đầu dưới tác động của nước, sóng, gió, băng hà… Tùy theo các nhân tố bóc mòn mà quá trình được chia thành quá trình xâm thực (do nước chảy), quá trình mài mòn (do sóng biển, băng hà), quá trình thổi mòn (do gió)

- Quá trình vận chuyển là quá trình di chuyển vật liệu từ nơi này đến nơi khác, quá trình bồi tụ là quá trình tích tụ các vật liệu phá hủy để tạo ra các dạng địa hình mới.

Đồng bằng sông Hồng - dạng địa hình bồi tụ

- Phong hóa, bóc mòn, vận chuyển và bồi tụ có mối quan hệ mật thiết với nhau, chỉ có bóc mòn và bồi tụ là tạo ra địa hình mới

- Các dạng địa hình do ngoại lực tạo ra rất đa dạng, phức tạp, thường là những dạng địa hình nhỏ

- Nội lực và ngoại lực xảy ra đồng thời nhưng luôn mâu thuẫn, đối kháng để tạo ra những dạng địa hình khác nhau.

Xem thêm lời giải bài tập Địa lí lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Bài 8: Thực hành: Sự phân bố các vành đai núi lửa

Bài 9: Khí quyển, các yếu tố khí hậu

Bài 10: Thực hành đọc bản đồ các đới và các kiểu khí hậu trên Trái Đất. Phân tích biểu đồ một số kiểu khí hậu

Bài 11: Thủy quyển, nước trên lục địa

Bài 12: Nước biển và đại dương