Các dạng bài tập Hóa học lớp 12 Học kì 2

Các dạng bài tập Hóa học lớp 12 Học kì 2

Các dạng bài tập Kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm

Trắc nghiệm lý thuyết Chương 6 Kim loại kiềm, kiềm thổ, nhôm

Bài tập xác định kim loại và cách giải

Các dạng toán cho hỗn hợp kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm tác dụng với nước và cách giải

Các dạng toán CO2, SO2 tác dụng với dung dịch kiềm và cách giải

Các dạng bài toán về muối cacbonat và cách giải

Bài tập về phản ứng nhiệt nhôm và cách giải

Các dạng toán về sự lưỡng tính của Al(OH)3 và cách giải

Các dạng toán về nước cứng và cách giải

Công thức tính bài toán nhiệt nhôm hay nhất

Công thức tính nhanh số mol OH- hoặc số mol Al(OH)3 khi cho muối nhôm phản ứng với dung dịch kiềm hay nhất

Công thức tính nhanh số mol H+ khi cho từ từ axit vào muối AlO2 (muối aluminat) hay nhất

Các dạng bài tập Sắt và một số kim loại quan trọng

Trắc nghiệm lý thuyết Chương 7 Crom sắt đồng có lời giải

Các dạng bài tập về sắt và hợp chất của sắt tác dụng với HNO3 hoặc H2SO4 đặc hay nhất

Cách xác định công thức oxit sắt, hợp chất của sắt hay nhất

Các dạng bài toán quy đổi và cách giải

Bài tập tổng hợp về Cu, Zn, Cr, Sn, Pb và cách giải

Công thức tính khối lượng muối thu được khi cho hỗn hợp sắt và các oxit sắt tác dụng với dung dịch HNO3 hay nhất

Công thức tính nhanh khối lượng muối thu được khi hoàn tan hết hỗn hợp sắt và oxit sắt bằng dung dịch H2SO4 đặc nóng, dư giải phóng khí SO2 hay nhất

Công thức khử oxit sắt bằng CO và H2 hay nhất

50 bài tập về phân biệt một số chất vô cơ (có đáp án 2022) – Hoá học 12

Trắc nghiệm lý thuyết Chương 8 Phân biệt một số hợp chất vô cơ có lời giải

50 bài tập về hoá học và sự phát triển kinh tế, xã hội môi trường (có đáp án 2022) – Hoá học 12

Trắc nghiệm lý thuyết Chương 9 Hóa học và vấn đề Phát triển kinh tế, xã hội, môi trường có lời giải

Các dạng toán CO₂, SO₂ tác dụng với dung dịch kiềm và cách giải – Hoá học lớp 12

A. Lý thuyết trọng tâm

Khi cho CO₂ tác dụng với dung dịch kiềm thì có thể xảy ra phản ứng:

CO₂ + 2OH^– → CO₃^2– + H₂O

CO₂ + OH^– → HCO₃^– 

Đặt $\mathrm{T}=\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}$

Trường hợp 1: Nếu T ≤ 1 → CO₂ dư. Sản phẩm là muối axit (HCO₃^– )

Trường hợp 2: Nếu 1 < T < 2 → Cả hai chất phản ứng hết. Sản phẩm là hỗn hợp 2 muối.

Trường hợp 3: Nếu T ≥ 2 → OH^- dư. Sản phẩm là muối trung hòa (CO₃^2–)

B. Các dạng bài

Dạng 1: Bài toán xuôi

1. Phương pháp giải

Bước 1: Tính ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2};{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}={\mathrm{n}}_{\mathrm{NaOH}}={\mathrm{n}}_{\mathrm{KOH}} \\ =2{\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=2{\mathrm{n}}_{\mathrm{Ca}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2} \end{gathered}$$

Bước 2: Xét tỉ lệ $\mathrm{T}=\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}$ và tính ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}$

Nếu T ≤ 1 thì khi đó: ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{HCO}}_3-}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$

Nếu 1 < T < 2 thì khi đó:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}-{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

${\mathrm{n}}_{{{\mathrm{HCO}}_3}^{-}}=2{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}-{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$

Nếu T $\ge$2 thì khi đó: ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

Bước 3: Tính toán theo yêu cầu đề bài.

Nếu đề bài yêu cầu tính số mol kết tủa: So sánh số mol  và M²⁺ để tính số mol kết tủa MCO₃

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hấp thụ hoàn toàn 1,12 lít khí CO₂ (ở đktc) vào 200 ml dung dịch Ba(OH)₂ nồng độ 0,2M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 7,88.

B. 5,91.

C. 9,85.

D. 1,97.

Lời giải chi tiết

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=\frac{1,12}{22,4}=0,05\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=0,2.0,2=0,04\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$$\begin{gathered} \to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}=0,04\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}=0,08\mathrm{mol} \end{gathered}$$

Xét

 $1<\mathrm{T}=\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}=\frac{0,08}{0,05}=1,6<2$

→ tạo muối CO₃^2– và HCO₃^– 

Khi đó: ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}=0,08-0,05=0,03\mathrm{mol}$

Phương trình hóa học: 

$\begin{array}{l}{\mathrm{Ba}}^{2+}+{\mathrm{CO}}_3^{2-}\to {\mathrm{BaCO}}_3\\ 0,040,03\to 0,03\end{array}$

$\to {\mathrm{m}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}=\mathrm{m}=0,03.197=5,91\mathrm{g}$

Chọn B.

Ví dụ 2: Hấp thụ hoàn toàn 1,12 lít khí CO₂ (ở đktc) vào 200 ml dung dịch Ba(OH)₂ nồng độ 0,1M và NaOH 0,1M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 7,88.

B. 3,94.

C. 9,85.

D. 1,97.

Lời giải chi tiết

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=\frac{1,12}{22,4}=0,05\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=0,02\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{\mathrm{NaOH}}=0,02\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$$\begin{gathered} \to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}=0,06\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}={\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=0,02\mathrm{mol} \end{gathered}$$

Xét $1<\mathrm{T}=\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}=\frac{0,06}{0,05}=1,2<2$

$\to$ tạo cả CO₃^2– và HCO₃^– 

Khi đó:

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}-{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2} \\ =0,06-0,05 \\ =0,01\mathrm{mol} \end{gathered}$$

Phương trình hóa học:

$\begin{array}{l}{\mathrm{Ba}}^{2+}+{\mathrm{CO}}_3^{2-}\to {\mathrm{BaCO}}_3\\ 0,020,01\to 0,01\end{array}$

$\to \mathrm{m}={\mathrm{m}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}=0,01.197=1,97\mathrm{g}$

Chọn D.

Dạng 2: Bài toán ngược

1. Phương pháp giải

- Bài toán chưa biết số mol CO₂ thì xét hai trường hợp:

TH₁: Chỉ tạo muối trung hòa, khi đó OH^- dư, CO₂ hết

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2\left(\min \right)}={\mathrm{n}}_{\downarrow }$

TH₂: Tạo cả hai muối và , khi đó cả OH^- và CO₂ đều hết

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2\left(\max \right)}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}-{\mathrm{n}}_{\downarrow }$

Hoặc ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}+{\mathrm{n}}_{{\mathrm{HCO}}_3^{-}}$

TH₃: Chỉ tạo muối axit, khi đó OH^– hết, CO₂ dư

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{HCO}}_3-}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$

- Bài toán xác định lượng bazơ chưa biết thì xét hai trường hợp:

TH₁: Nếu

 $$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{\downarrow }={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2} \\ \to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}\left(\mathrm{phan}\mathrm{ung}\right)}=2{\mathrm{n}}_{\downarrow \mathrm{s}} \end{gathered}$$

TH₂: Nếu

 $$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{\downarrow }<{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2} \\ \to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}\left(\mathrm{phan}\mathrm{ung}\right)}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}+{\mathrm{n}}_{\downarrow } \end{gathered}$$

Ví dụ 1: Cho V lít CO₂ (đktc) vào 700 ml Ba(OH)₂ 0,1M, sau phản ứng thu được 9,85 gam kết tủa. Giá trị lớn nhất của V là

A. 2,240.

B. 1,680.

C. 2,016.

D. 3,360.

Lời giải chi tiết

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=0,7.0,1=0,07\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}=\frac{9,85}{197}=0,05\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$\to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}=0,14\mathrm{mol}$

Lượng CO₂ lớn nhất khi tạo cả hai muối CO₃^2– và HCO₃^–

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2\left(\max \right)}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}-{\mathrm{n}}_{\downarrow } \\ =0,14-0,05 \\ =0,09\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$\to {\mathrm{V}}_{{\mathrm{CO}}_2}=0,09.22,4=2,016$ lít

Chọn C.

Ví dụ 2: Hấp thụ hết 4,48 lít khí CO₂ (đktc) lội vào 8 lít Ca(OH)₂ ta thu được 12 gam kết tủa A. Nồng độ mol/l của dung dịch Ca(OH)₂ là

A. 0,08M.

B. 0,06M.

C. 0,04M.

D. 0,02M.

Lời giải chi tiết

Gọi nồng độ mol/l của dung dịch Ca(OH)₂ là xM

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=\frac{4,48}{22,4}=0,2\mathrm{mol}; \\ {\mathrm{n}}_{\mathrm{Ca}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=8\mathrm{x}\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$\to {\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}=2{\mathrm{n}}_{\mathrm{Ca}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}=16\mathrm{x}\mathrm{mol}$

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}=\frac{12}{100}=0,12\mathrm{mol}$

Ta thấy: ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}<{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

nên ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}+{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}$:

→ 16x = 0,2 + 0,12

→ x = 0,02

Chọn D.

C. Bài tập tự luyện

Câu 1: Hấp thụ hoàn toàn V lít khí CO₂ (ở đktc) vào dung dịch chứa 0,015 mol Ba(OH)₂ thu được 1,97 gam kết tủa. Giá trị nhỏ nhất của V là

A. 0,224.

B. 0,672.

C. 0,336.

D. 0,448.

Câu 2: Hấp thụ hết x mol khí CO₂ bởi dung dịch Ba(OH)₂ thu được 1,97 gam kết tủa và dung dịch X. Lọc bỏ kết tủa, cho X tác dụng dung dịch Ca(OH)₂ vừa đủ thu được 2,97 gam kết tủa. Giá trị của x là

A. 0,02.

B. 0,06.

C. 0,03.

D. 0,04.

Câu 3: Hấp thụ hết 0,448 lít CO₂ (ở đktc) vào dung dịch chứa a mol Ca(OH)₂. Sau phản ứng thu được 2 gam kết tủa. Giá trị của a là

A. 0,01.

B. 0,02.

C. 0,03.

D. 0,04.

Câu 4: Hấp thụ hết V lít CO₂ (ở đktc) vào dung dịch chứa 0,02 mol Ca(OH)₂, thu được 1 gam kết tủa và dung dịch X. Đun nóng X thu thêm được 1 gam kết tủa nữa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là

A. 0,224.

B. 0,448.

C. 0,672.

D. 0,560.

Câu 5: Hấp thụ hoàn toàn 0,672 lít khí CO₂ (đktc) vào 1 lít dung dịch gồm NaOH 0,025M và Ca(OH)₂ 0,0125M, thu được x gam kết tủa. Giá trị của x là

A. 2,00.

B. 1,00.

C. 1,25.

D. 0,75.

Câu 6: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO₂ (đktc) vào 125 ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M, thu được dung dịch X. Coi thể tích dung dịch không thay đổi, nồng độ mol của chất tan trong dung dịch X là

A. 0,6M.

B. 0,2M.

C. 0,1M.

D. 0,4M.

Câu 7: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít khí CO₂ (đktc) vào 750 ml dung dịch Ba(OH)₂ 0,2M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 29,55.

B. 39,40.

C. 9,85.

D. 19,70.

Câu 8: Hấp thụ hoàn toàn 4,48 lít khí CO₂ (đktc) vào 0,5 lít dung dịch gồm NaOH 0,4M và KOH 0,2M thu được dung dịch X. Cho X phản ứng hoàn toàn với dung dịch BaCl₂ dư, khối lượng kết tủa thu được là

A. 9,85 gam

B. 29,55 gam.

C. 19,70 gam.

D. 39,40 gam.

Câu 9: Hấp thụ hết V lít CO₂ (đktc) vào dung dịch hỗn hợp gồm 0,4 mol KOH, 0,3 mol NaOH và 0,4 mol K₂CO₃ thu được dung dịch Y. Cho Y tác dụng với dung dịch BaCl₂ dư, thu được 39,4 gam kết tủa. Biết các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của V là

A. 18,92

B. 15,68

C. 20,16

D. 16,72

Câu 10: Sục V lít CO₂ (đktc) vào dung dịch chứa 0,2 mol Ba(OH)₂ thu được kết tủa và dung dịch X. Để kết tủa hết ion Ba²⁺ trong X cần tối thiểu 100 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của V là

A. 5,60

B. 4,48

C. 3,36

D. 2,24

Câu 11: Hấp thụ 0,6 mol CO₂ vào dung dịch chứa hỗn hợp gồm a mol NaOH và a mol Ba(OH)₂. Sau phản ứng thu được kết tủa và dung dịch chỉ chứa 46,9 gam các muối. Giá trị của a là

A. 0,25.

B. 0,10.

C. 0,20

D. 0,35.

Câu 12: Hỗn hợp X gồm Na, Ba, Na₂O và BaO. Hòa tan hoàn toàn 21,9 gam X vào nước, thu được 1,12 lít khí H₂ (đktc) và dung dịch Y, trong đó có 20,52 gam Ba(OH)₂. Hấp thụ hoàn toàn 6,72 lít khí CO₂ (đktc) vào Y, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là

A. 15,76.

B. 39,40.

C. 21,92.

D. 23,64.

Câu 13: Cho từ từ CO₂ đến dư vào dung dịch chứa a mol Ba(OH)₂. Sự phụ thuộc khối lượng kết tủa vào số mol CO₂ được biểu diễn bằng đồ thị sau

Giá trị của a là

A. 0,020

B. 0,010

C. 0,030

D. 0,015

Câu 14: Dung dịch X chứa NaOH và 0,15 mol Ba(OH)₂. Sục từ từ CO₂ vào X, lượng kết tủa tạo thành được mô tả trong đồ thị sau

Số mol NaOH có trong dung dịch X là

A. 0,20

B. 0,40

C. 0,30

D. 0,15

Câu 15: Cho từ từ CO₂ đến dư vào dung dịch 0,02 mol Ca(OH)₂. Sự phụ thuộc khối lượng kết tủa vào thể tích CO₂ (ở đktc) được biểu diễn bằng đồ thị bên. Giá trị của V₁ và V₂ lần lượt là

A. 0,224 và 0,672.

B. 0,224 và 0,336.

C. 0,448 và 0,672.

D. 0,336 và 0,448.

Câu 16: Sục khí CO₂ vào V ml dung dịch hỗn hợp NaOH 0,2M và Ba(OH)₂ 0,1M. Đồ thị biểu diễn khối lượng kết tủa theo số mol CO₂ phản ứng như hình bên. Giá trị của V là

A. 300

B. 250

C. 400

D. 150

Câu 17: Người ta hòa tan hoàn toàn hỗn hợp NaOH và Ba(OH)₂ vào nước dư thu được dung dịch X. Sục khí CO₂ vào dung dịch X. Kết quả thí nghiệm thu được biểu diễn trên đồ thị bên. Giá trị của x là

A. 2,75

B. 2,50

C. 3,00

D. 3,25

Câu 18: Cho từ từ khí CO₂ đến dư vào dung dịch Ca(OH)₂. Sự phụ thuộc khối lượng kết tủa vào thể tích CO₂ được biểu diễn bằng đồ thị bên. Giá trị của V là

A. 3,36

B. 4,48

C. 5,60

D. 6,72

Câu 19: Cho từ từ khí CO₂ đến dư vào dung dịch chứa 0,2 mol Ba(OH)₂. Sự phụ thuộc khối lượng kết tủa vào thể tích CO₂ được biểu diễn bằng đồ thị bên. Giá trị của V là

A. 3,36

B. 4,48

C. 5,60

D. 6,72

Câu 20: Cho từ từ khí CO₂ đến dư vào dung dịch chứa x mol Ca(OH)₂. Sự phụ thuộc khối lượng kết tủa vào thể tích CO₂ được biểu diễn bằng đồ thị bên. Giá trị của x là

A. 0,10

B. 0,20

C. 0,05

D. 0,15

ĐÁP ÁN

Câu 1	Câu 2	Câu 3	Câu 4	Câu 5	Câu 6	Câu 7	Câu 8	Câu 9	Câu 10
A	C	B	C	C	B	D	C	C	A
Câu 11	Câu 12	Câu 13	Câu 14	Câu 15	Câu 16	Câu 17	Câu 18	Câu 19	Câu 20
A	A	A	D	A	C	D	A	C	B

 

Cách xác định công thức oxit sắt, hợp chất của sắt hay nhất – Hoá học lớp 12

A. Lý thuyết ngắn gọn

Trong các phản ứng hóa học, ion Fe²⁺ dễ nhường 1e để thành ion Fe³⁺ : Fe²⁺  →  Fe³⁺  +  1e  . Như vậy, tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất sắt (II) là tính khử (song vẫn có tính oxi hóa)

Trong các phản ứng hóa học, ion Fe³⁺ có khả năng nhận 1 hoặc 3e để trở thành ion Fe²⁺ hoặc Fe:  Fe³⁺ + 1e  → Fe²⁺; Fe³⁺ + 3e → Fe. Như vậy, tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất sắt (III) là tính oxi hóa.

B. Phương pháp giải

Bước 1: Đặt công thức tổng quát Fe_xO_y

Bước 2: Viết phương trình hóa học

Bước 3: Lập phương trình toán học dựa vào các ẩn số theo cách đặt

Bước 4: Giải phương trình toán học

Các phương pháp sử dụng: Bảo toàn nguyên tố, bảo toàn khối lượng, tăng giảm khối lượng.

C. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Hòa tan hoàn toàn m gam hỗn hợp X gồm Fe_xO_y và FeS vừa đủ trong 180 ml HNO₃ 1M thu được dung dịch Y không chứa muối sunfat và 2,016 lít khí NO₂ (đktc). Cho dung dịch Ba(OH)₂ dư vào dung dịch Y để tạo ra kết tủa Z. Lọc lấy phần kết tủa Z và nung trong không khí đến khối lượng không đổi thì thu được 4,73 gam chất rắn. Phần trăm khối lượng Fe_xO_y trong hỗn hợp X là

A. 64,5%.

B. 78,43%.

C. 32,25%.

D. 21,57%.

Lời giải chi tiết

Áp dụng định luật bảo toàn nguyên tố đối với N ta có:

$$\begin{gathered} {\mathrm{n}}_{{\mathrm{HNO}}_3}=3{\mathrm{n}}_{\mathrm{Fe}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_3}+{\mathrm{n}}_{{\mathrm{NO}}_2} \\ \to {\mathrm{n}}_{\mathrm{Fe}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_3}=0,03\mathrm{mol} \end{gathered}$$

$\to \left\{\begin{array}{l}{\mathrm{n}}_{{\mathrm{Fe}}_2{\mathrm{O}}_3}=0,015\mathrm{mol}\\ {\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaSO}}_4}=0,01\mathrm{mol}\end{array}\right.$

Quy đổi hỗn hợp X thành

$\left\{\begin{array}{l}\mathrm{Fe}:0,03\mathrm{mol}\\ \mathrm{S}:0,01\mathrm{mol}\\ \mathrm{O}:\mathrm{a}\mathrm{mol}\end{array}\right.$

→ 3.0,03 + 0,01.6 = 2a + 0,09

→ a = 0,03

→ Fe₂O₃

Phần trăm khối lượng Fe₂O₃ trong hỗn hợp X là

$\frac{0,02.56+0,03.16}{0,03.56+0,01.32+0,03.16}.100\%=64,5\%$

Chọn A.

Ví dụ 2: Oxi hóa hoàn toàn 5,6 gam Fe, sau phản ứng thu được 8 gam một oxit. Công thức oxit sắt thu được là

A. FeO.

B. Fe₃O₄.

C. Fe₂O₃.

D. không xác định.

Lời giải chi tiết

${\mathrm{n}}_{\mathrm{Fe}}=\frac{5,6}{56}=0,1\mathrm{mol}$

Theo bảo toàn khối lượng ta có: m_Fe + m_O = m_oxit

→ 5,6 + m_O = 8

→ m_O = 2,4 gam

${\mathrm{n}}_{\mathrm{O}}=\frac{2,4}{16}=0,15\mathrm{mol}$

→ n_Fe : n_O = 0,1 : 0,15 = 2 : 3

Vậy công thức phân tử của oxit là Fe₂O₃

Chọn C.

Ví dụ 3: Khử hoàn toàn 4,06 gam một oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao thành kim loại. Dẫn toàn bộ lượng khí sinh ra vào bình đựng dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy tạo thành 7 gam kết tủa. Công thức của oxit sắt là

A. FeO.

B. Fe₃O₄.

C. Fe₂O₃.

D. không xác định.

Lời giải chi tiết

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Theo phương trình hóa học ta có:

_{${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}=\frac{7}{100}=0,07\mathrm{mol}$}

${\mathrm{n}}_{\mathrm{O}\left(\mathrm{oxit}\right)}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=0,07\mathrm{mol}$

→ m_{O (oxit)} = 0,07.16 = 1,12 gam

→ m_Fe = 4,06 – m_{O (oxit)} = 2,94 gam

$\to {\mathrm{n}}_{\mathrm{Fe}}=\frac{2,94}{56}=0,052\mathrm{mol}$

$\to \frac{{\mathrm{n}}_{\mathrm{Fe}}}{{\mathrm{n}}_{\mathrm{O}\left(\mathrm{oxit}\right)}}=\frac{0,052}{0,07}=\frac{3}{4}$

Vậy oxit sắt có công thức phân tử là Fe₃O₄

Chọn B.

D. Bài tập tự luyện

Câu 1: Khử hoàn toàn 11,6 gam oxit sắt bằng CO ở nhiệt độ cao. Sản phẩm khí dẫn vào dung dịch Ca(OH)₂ dư, tạo ra 20 gam kết tủa. Công thức của oxit sắt là

A. FeO

B. Fe₂O₃ 

C. Fe₃O₄

D. không xác định được

Câu 2: Cho 4,48 lít khí CO (ở đktc) từ từ đi qua ống sứ đựng 8 gam một oxit sắt đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn. Khí thu được sau phản ứng có tỉ khối so với hiđro bằng 20. Công thức của oxit sắt và phần trăm thể tích của khí CO₂ trong hỗn hợp khí sau phản ứng là

A. Fe₃O₄; 75%.

B. Fe₂O₃; 75%.

C. Fe₂O₃; 65%.

D. FeO; 75%.

Câu 3: Hòa tan hoàn toàn a gam một oxit sắt bằng H₂SO₄ đặc nóng thấy thoát ra khí SO₂ duy nhất. Trong thí nghiệm khác, sau khi khử hoàn toàn cũng a gam oxit đó bằng CO ở nhiệt độ cao rồi hòa tan lượng sắt tạo thành bằng H₂SO₄ đặc nóng thì thu được lượng khí SO₂ nhiều gấp 9 lần lượng khí SO₂ ở thí nghiệm trên. Công thức của oxit sắt là

A. FeO.

B.  Fe₂O₃ .

C. Fe₃O₄.

D. FeCO₃.

Câu 4: Cho 0,01 mol một hợp chất của sắt tác dụng hết với H₂SO₄ đặc nóng, dư, chỉ thoát ra khí SO₂ với thể tích 0,112 lít (ở đktc là sản phẩm khử duy nhất). Công thức của hợp chất sắt đó là

A. FeS.

B. FeO.

C. FeS₂. 

D. FeCO₃.

Câu 5: Cho hỗn hợp gồm bột nhôm và oxit sắt. Thực hiện hoàn toàn phản ứng nhiệt nhôm (giả sử chỉ có phản ứng oxit sắt thành Fe) thu được hỗn hợp rắn B có khối lượng 19,82g. Chia hỗn hợp B thành 2 phần bằng nhau.

- Phần 1: cho tác dụng với một lượng dư dung dịch NaOH thu được 1,68 lít khí H₂ ( đktc).  

- Phần 2: cho tác dụng với một lượng dư dung dịch HCl thì có 3,472 lít khí H₂ ( đktc) thoát ra.   

Công thức của oxit sắt là

A. Fe₂O₃

B. Fe₃O₄

C. FeO

D. Không xác định được

Câu 6: Khử hoàn toàn 4,06g oxit kim loại bằng CO ở nhiệt độ cao tạo kim loại và khí. Khí sinh ra cho hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ dư  tạo 7 g kết tủa. kim loại sinh ra cho tác dụng hết với dung dịch HCl dư thu được 1,176l khí H₂ (đktc).

Oxit kim loại là

A. Fe₂O₃

B. ZnO

C. Fe₃O₄ 

D. đáp án khác

Câu 7: X là một oxit sắt. Biết 16 gam X tác dụng vừa đủ với 300 ml dung dịch HCl 2M.  X là:

A. FeO

B. Fe₂O₃ 

C. Fe₃O₄ 

D. Không xác định được

Câu 8: Dùng CO dư để khử hoàn toàn m gam bột oxit sắt thành sắt, dẫn toàn bộ lượng khí sinh ra đi thật chậm vào 1,0 lít dung dịch Ba(OH)₂ 0,1M; thu được 9,85g kết tủa. Mặt khác hòa tan hết sắt thu được ở trên bằng dung dịch HCl dư rồi cô cạn thì thu được 12,7g muối khan. Công thức của oxit ban đầu là

A. FeO.

B. Fe₃O₄. 

C. Fe₂O₃. 

D. Cả A và C đúng.

Câu 9: Khử 2,4g hỗn hợp gồm CuO và một oxit sắt có tỉ lệ số mol 1 : 1. Sau phản ứng thu được 1,76g chất rắn, đem hòa tan vào dung dịch HCl thấy bay ra 0,448 lít khí (đktc). Oxit sắt đó là

A. FeO.

B. Fe₂O₃.

C. Fe₃O₄.

D. Cả A và B đều đúng.

Câu 10: Đốt cháy hoàn toàn 16,8 gam Fe trong khí O₂ cần vừa đủ 4,48 lít O₂ (đktc) tạo thành một oxit sắt. Công thức phân tử của oxit đó là công thức nào sau đây?

A. FeO

B. Fe₂O₃

C. Fe_3­O₄

D. Không xác định được

ĐÁP ÁN

Câu 1	Câu 2	Câu 3	Câu 4	Câu 5	Câu 6	Câu 7	Câu 8	Câu 9	Câu 10
C	B	C	B	A	C	B	C	B	C