Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 12 Tập 1 (trang 71) Cánh diều

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 12 Tập 1 trang 71

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Trong vở kịch Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ (Sếch-xpia), nhân vật Sai-lốc cho An-tô-ni-ô vay 3000 đuy-ca không tính lãi với điều kiện: Sau ba tháng, nếu người vay không hoàn trả số tiền đúng ngày và nơi quy định thì người cho vay sẽ được quyền lấy một cân thịt trên cơ thể người vay. Theo em, giao ước ấy mắc lỗi gì khiến Sai-lốc phải chịu thua trước lập luận sắc bén của Poóc-xi-a?

Trả lời:

Giao ước mắc lỗi lô gích, điều kiện của giao ước mang thông tin không đầy đủ cho nên không họp lý. Giao ước chỉ đề cập đến lấy cân thịt nhưng không bao gồm máu hay tính mạng của người bị lấy. Bởi vậy cuối cùng ông ta không thể nào lấy 1 cân thịt sát ngực mà không lấy đi máu và sinh mạng của người bi lấy được.

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Những câu dưới đây mắc lỗi gì? Hãy phân tích nguyên nhân mắc lỗi và sửa những lỗi đó.

a) Anh ta mở khoá, ngồi vào ghế, khởi động xe, mở cửa và lên đường.

b) Tìm thêm những ví dụ trong thơ của Hồ Xuân Hương, “Truyện Kiều”, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan,... để chứng minh rằng tiếng Việt từ thế kỉ XVI đã đạt tới độ tinh tế, uyển chuyển.

c) Ngồi đây suốt buổi sáng mà tôi chỉ câu được vô số con cá chép, thật phí công.

d) Từ trong tù, U-thát tiếp tục kêu vô tội. Vậy, ai đã nói dối? Kẻ nào đã bỏ thuốc độc vào chén trà của hoàng thân? Khi tất cả vụ việc này kết thúc, Cha-la-sai tuyên bố sẽ kết hôn với chàng U-thát của mình. (Dẫn theo Nguyễn Minh Thuyết, Nguyễn Văn Hiệp)

Trả lời:

a)

- Câu phạm lỗi lô gích. Bởi vì, câu chứa từ ngữ không phù hợp, trái với tư duy thông thường : “mở cửa” xe và “lên đường”. Việc làm này đi ngược lại với thực tế, không ai mở cửa xe ô tô rồi khởi động máy đi.

- Cách sửa : Anh ta mở khoá, mở cửa, ngồi vào ghế, khởi động xe và lên đường.

b)

- Câu phạm lỗi lô gích. Bởi vì, câu chứa các từ ngữ thiếu nhất quán : thơ của Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan,...và “Truyện Kiều” không cùng một cấp độ. Truyện Kiều chỉ là một tác phẩm, còn thơ của Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan,...là bao gồm nhiều tác phẩm.

- Cách sửa : Tìm thêm những ví dụ trong thơ của Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Bà Huyện Thanh Quan,... để chứng minh rằng tiếng Việt từ thế kỉ XVI đã đạt tới độ tinh tế, uyển chuyển.

c)

- Câu phạm phải lỗi lô gích. Bởi vì câu chứa hai thông tin mang nghĩa trái ngược. “vô số con cá chép” đáng lẽ người nói phải vui mừng nhưng lại mang thái độ “thật phí công”. Điều đó làm nghĩa của câu bị mâu thuẫn, không đúng với tư duy thông thường

- Cách sửa : Ngồi đây suốt buổi sáng mà tôi chỉ câu được một con cá chép, thật phí công.

d)

- Câu phạm phải lỗi mơ hồ. Bởi vì câu có cấu tạo khiến người đọc có thể hiểu nhiều cách khác nhau. “Khi tất cả vụ việc này kết thúc” có thể hiểu là khi U-thát ngừng kêu vô tội hoặc khi tìm ra kẻ đã đầu độc hoàng thân, hoặc tìm ra kẻ nói dối.

- Cách sửa : Từ trong tù, U-thát tiếp tục kêu vô tội. Vậy, ai đã nói dối? Kẻ nào đã bỏ thuốc độc vào chén trà của hoàng thân? Khi tìm ra chân tướng sự việc, Cha-la-sai tuyên bố sẽ kết hôn với chàng U-thát của mình

Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ văn 12 Tập 1): Phân tích tính mơ hồ của những câu dưới đây. Hãy viết lại để mỗi câu chỉ có một cách hiểu.

a) Đây là dung dịch độc nhất.

b) Áp dụng phương pháp học tập mới là quan trọng.

c) Cả nhà hát say sưa theo ca sĩ.

d) Trong trận đấu bóng, hàng trăm người xem đánh nhau.

Trả lời:

a) Đây là dung dịch độc nhất vô nhị

Đây là dung dịch có tính độc cao nhất

b) Áp dụng phương pháp học tập mới vào giảng dạy là rất quan trọng

Áp dụng phương pháp học tập vào giảng dạy mới là quan trọng

c) Cả nhà hát say sưa theo lời ca sĩ.

Cả nhà hát say sưa theo người ca sĩ.

d) Trong trận đấu bóng, hàng trăm người xem cầu thủ đánh nhau

Trong trận đấu bóng, hàng trăm người xem khán giả đánh nhau

4. Khảo sát và viết báo cáo kết quả khảo sát về lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ trên một hoặc một số trang báo điện tử.

Trả lời:

BÁO CÁO KẾT QUẢ KHẢO SÁT

Nhóm….lớp…..trường……………………….

Khảo sát :

LỖI LÔ GÍCH VÀ LỖI DIỄN ĐẠT MƠ HỒ TRÊN MỘT HOẶC MỘT SỐ TRANG BÁO ĐIỆN TỬ

1. Mục tiêu : Tìm và khảo sát lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ trên một hoặc một số trang báo điện tử

2. Nội dung khảo sát : lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ trên một hoặc một số trang báo điện tử

3. Kết quả khảo sát

3.1. Lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ ở phần tiêu đề

- Số lượng : 15

- Nội dung : Phần tiêu đề trên một số trang báo điện tử phạm lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ

- Minh họa cụ thể :

- Đánh giá sản phẩm : Nhiều trang báo nhằm tạo độ hot hay những tiêu đề giật tít, nhanh chóng tiếp cận khán giả mà đã đưa ra những tiêu đề phạm lỗi lô gích hay lỗi diễn đạt mơ hồ. Hậu quả đã đưa đến nhiều cách hiểu, dẫn đến người đọc không nắm được điều tiêu đề hướng tới.

3.2. Lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ ở phần nội dung

- Số lượng : 20

- Nội dung : Phần nội dung trên một số trang báo điện tử phạm lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ

- Minh họa cụ thể :

- Đánh giá sản phẩm : Các nội dung trong các bài báo cũng phạm nhiều lỗi diễn đạt mơ hồ và lỗi lô gích khiến người đọc không thể nắm được đúng nội dung bài báo muốn diễn đạt, thậm chí có thể gây hiểu nhầm, lạc xa so với nội dung bài báo đề cập.

4. Tự đánh giá và kiến nghị

- Đánh giá : lỗi lô gích và lỗi diễn đạt mơ hồ trên một hoặc một số trang báo điện tử đến giờ vẫn còn tồn tại, gây đến nhiều hiểu lầm cho người đọc. Đặc biệt tại các tiêu đề nhằm tạo tin giật tít, cố tình gây hiểu nhầm để người đọc đọc nội dung bài báo

- Kiến nghị : Các trang báo điện tử cần tôn trọng người đọc và kiểm tra câu từ một cách cẩn thận trước khi đưa các bài báo đến với độc giả.