Chương VII Bộ luật tố tụng dân sự 2015: Chứng minh và chứng cứ
Số hiệu: | 92/2015/QH13 | Loại văn bản: | Luật |
Nơi ban hành: | Quốc hội | Người ký: | Nguyễn Sinh Hùng |
Ngày ban hành: | 25/11/2015 | Ngày hiệu lực: | 01/07/2016 |
Ngày công báo: | 29/12/2015 | Số công báo: | Từ số 1251 đến số 1252 |
Lĩnh vực: | Thủ tục Tố tụng | Tình trạng: | Còn hiệu lực |
TÓM TẮT VĂN BẢN
Bộ luật tố tụng dân sự 2015 được ban hành ngày 25/11/2015 với nhiều quy định về thẩm quyền của Tòa án; cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng; thành phần giải quyết việc dân sự; người tham gia tố tụng; chứng minh, chứng cứ; biện pháp khẩn cấp tạm thời; chi phí tố tụng;…
Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 gồm 10 Phần, 42 Chương, 517 Điều (Thay vì Bộ luật Tố tụng dân sự 2004 chỉ gồm 9 Phần, 36 Chương, 418 Điều). BLTTDS 2015 có bố cục gồm các Phần sau:
- Những quy định chung
- Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm
- Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp phúc thẩm
- Giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn
- Thủ tục xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật
- Thủ tục giải quyết việc dân sự
- Thủ tục công nhận và co thi hành tại Việc Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định dân sự của Tòa án nước ngoài; công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài
- thủ tục giải quyết vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài
- Thi hành Bản án, quyết định dân sự của Tòa án
- Xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng, khiếu nại, tố cáo trong tố tụng
Theo đó, Bộ luật TTDS 2015 có những điểm sau đáng chú ý:
- Bổ sung mới quy định về Giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật để áp dụng:
+ Thẩm quyền của Tòa án thụ lý, giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật để áp dụng được thực hiện theo các điều từ Điều 35 đến Điều 41 của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.
+ Trình tự, thủ tục thụ lý, giải quyết vụ việc dân sự theo Bộ luật số 92/2015/QH13.
+ Nguyên tắc giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp chưa có điều luật để áp dụng thực hiện theo Điều 45 Luật này về việc áp dụng tập quán, áp dụng tương tự pháp luật, áp dụng các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ, lẽ công bằng.
- Phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải
Thẩm phán tiến hành mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải giữa các đương sự. Trước khi tiến hành phiên họp, Thẩm phán phải thông báo cho đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự về thời gian, địa điểm tiến hành phiên họp và nội dung của phiên họp.
- Phát hiện và kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản quy phạm pháp luật tại Điều 221 Bộ luật tố tụng dân sự 2015
Trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, nếu phát hiện văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến việc giải quyết vụ án dân sự có dấu hiệu trái với Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên thì Tòa án thực hiện như sau:
+ Trường hợp chưa có quyết định đưa vụ án ra xét xử thì Thẩm phán được phân công giải quyết vụ án báo cáo và đề nghị Chánh án Tòa án đang giải quyết vụ án có văn bản đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật;
+ Trường hợp đã có quyết định đưa vụ án ra xét xử hoặc vụ án đang được xem xét tại phiên tòa hoặc đang được xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì Hội đồng xét xử tạm ngừng phiên tòa theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 259 của Bộ luật này và báo cáo Chánh án Tòa án đang giải quyết vụ án có văn bản đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật.
- Điều 247 Bộ Luật 92/2015/QH13 quy định rõ nội dung và phương thức tranh tụng tại phiên tòa
+ Tranh tụng tại phiên tòa bao gồm việc trình bày chứng cứ, hỏi, đối đáp, trả lời và phát biểu quan điểm, lập luận về đánh giá chứng cứ, tình tiết của vụ án dân sự, quan hệ pháp luật tranh chấp và pháp luật áp dụng để giải quyết yêu cầu của các đương sự trong vụ án.
- Bổ sung phần thứ tư về Giải quyết vụ án dân sự theo thủ tục rút gọn quy định:
+ Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn
+ Quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục rút gọn
+ Phiên tòa xét xử theo thủ tục rút gọn
+ Thủ tục phúc thẩm rút gọn đối với bản án, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị
Bộ luật tố tụng DS năm 2015 có hiệu lực từ ngày 01/07/2016 trừ một số quy định thì có hiệu lực từ ngày 01/01/2017, cụ thể tại Khoản 1 Điều 517 Bộ luật TTDS năm 2015.
Văn bản tiếng việt
Văn bản tiếng anh
1. Đương sự có yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu đó là có căn cứ và hợp pháp, trừ các trường hợp sau đây:
a) Người tiêu dùng khởi kiện không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ. Tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ bị kiện có nghĩa vụ chứng minh mình không có lỗi gây ra thiệt hại theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
b) Đương sự là người lao động trong vụ án lao động mà không cung cấp, giao nộp được cho Tòa án tài liệu, chứng cứ vì lý do tài liệu, chứng cứ đó đang do người sử dụng lao động quản lý, lưu giữ thì người sử dụng lao động có trách nhiệm cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ đó cho Tòa án.
Người lao động khởi kiện vụ án đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thuộc trường hợp người sử dụng lao động không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động hoặc trường hợp không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động theo quy định của pháp luật về lao động thì nghĩa vụ chứng minh thuộc về người sử dụng lao động;
c) Các trường hợp pháp luật có quy định khác về nghĩa vụ chứng minh.
2. Đương sự phản đối yêu cầu của người khác đối với mình phải thể hiện bằng văn bản và phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho sự phản đối đó.
3. Cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện để bảo vệ lợi ích công cộng, lợi ích của Nhà nước hoặc yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người khác phải thu thập, cung cấp, giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho việc khởi kiện, yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.
Tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không có nghĩa vụ chứng minh lỗi của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ theo quy định của Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
4. Đương sự có nghĩa vụ đưa ra chứng cứ để chứng minh mà không đưa ra được chứng cứ hoặc không đưa ra đủ chứng cứ thì Tòa án giải quyết vụ việc dân sự theo những chứng cứ đã thu thập được có trong hồ sơ vụ việc.
1. Những tình tiết, sự kiện sau đây không phải chứng minh:
a) Những tình tiết, sự kiện rõ ràng mà mọi người đều biết và được Tòa án thừa nhận;
b) Những tình tiết, sự kiện đã được xác định trong bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã có hiệu lực pháp luật;
c) Những tình tiết, sự kiện đã được ghi trong văn bản và được công chứng, chứng thực hợp pháp; trường hợp có dấu hiệu nghi ngờ tính khách quan của những tình tiết, sự kiện này hoặc tính khách quan của văn bản công chứng, chứng thực thì Thẩm phán có thể yêu cầu đương sự, cơ quan, tổ chức công chứng, chứng thực xuất trình bản gốc, bản chính.
2. Một bên đương sự thừa nhận hoặc không phản đối những tình tiết, sự kiện, tài liệu, văn bản, kết luận của cơ quan chuyên môn mà bên đương sự kia đưa ra thì bên đương sự đó không phải chứng minh.
3. Đương sự có người đại diện tham gia tố tụng thì sự thừa nhận của người đại diện được coi là sự thừa nhận của đương sự nếu không vượt quá phạm vi đại diện.
Chứng cứ trong vụ việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác giao nộp, xuất trình cho Tòa án trong quá trình tố tụng hoặc do Tòa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định các tình tiết khách quan của vụ án cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp pháp.
Chứng cứ được thu thập từ các nguồn sau đây:
1. Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được, dữ liệu điện tử.
2. Vật chứng.
3. Lời khai của đương sự.
4. Lời khai của người làm chứng.
6. Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ.
7. Kết quả định giá tài sản, thẩm định giá tài sản.
8. Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập.
9. Văn bản công chứng, chứng thực.
10. Các nguồn khác mà pháp luật có quy định.
1. Tài liệu đọc được nội dung được coi là chứng cứ nếu là bản chính hoặc bản sao có công chứng, chứng thực hợp pháp hoặc do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cung cấp, xác nhận.
2. Tài liệu nghe được, nhìn được được coi là chứng cứ nếu được xuất trình kèm theo văn bản trình bày của người có tài liệu đó về xuất xứ của tài liệu nếu họ tự thu âm, thu hình hoặc văn bản có xác nhận của người đã cung cấp cho người xuất trình về xuất xứ của tài liệu đó hoặc văn bản về sự việc liên quan tới việc thu âm, thu hình đó.
3. Thông điệp dữ liệu điện tử được thể hiện dưới hình thức trao đổi dữ liệu điện tử, chứng từ điện tử, thư điện tử, điện tín, điện báo, fax và các hình thức tương tự khác theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử.
4. Vật chứng là chứng cứ phải là hiện vật gốc liên quan đến vụ việc.
5. Lời khai của đương sự, lời khai của người làm chứng được coi là chứng cứ nếu được ghi bằng văn bản, băng ghi âm, đĩa ghi âm, băng ghi hình, đĩa ghi hình, thiết bị khác chứa âm thanh, hình ảnh theo quy định tại khoản 2 Điều này hoặc khai bằng lời tại phiên tòa.
6. Kết luận giám định được coi là chứng cứ nếu việc giám định đó được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
7. Biên bản ghi kết quả thẩm định tại chỗ được coi là chứng cứ nếu việc thẩm định được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
8. Kết quả định giá tài sản, kết quả thẩm định giá tài sản được coi là chứng cứ nếu việc định giá, thẩm định giá được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
9. Văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý do người có chức năng lập tại chỗ được coi là chứng cứ nếu việc lập văn bản ghi nhận sự kiện, hành vi pháp lý được tiến hành theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
10. Văn bản công chứng, chứng thực được coi là chứng cứ nếu việc công chứng, chứng thực được thực hiện theo đúng thủ tục do pháp luật quy định.
11. Các nguồn khác mà pháp luật có quy định được xác định là chứng cứ theo điều kiện, thủ tục mà pháp luật quy định.
1. Trong quá trình Tòa án giải quyết vụ việc dân sự, đương sự có quyền và nghĩa vụ giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án. Trường hợp tài liệu, chứng cứ đã được giao nộp chưa bảo đảm đủ cơ sở để giải quyết vụ việc thì Thẩm phán yêu cầu đương sự giao nộp bổ sung tài liệu, chứng cứ. Nếu đương sự không giao nộp hoặc giao nộp không đầy đủ tài liệu, chứng cứ do Tòa án yêu cầu mà không có lý do chính đáng thì Tòa án căn cứ vào tài liệu, chứng cứ mà đương sự đã giao nộp và Tòa án đã thu thập theo quy định tại Điều 97 của Bộ luật này để giải quyết vụ việc dân sự.
2. Việc đương sự giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án phải được lập biên bản. Trong biên bản phải ghi rõ tên gọi, hình thức, nội dung, đặc điểm của tài liệu, chứng cứ; số bản, số trang của chứng cứ và thời gian nhận; chữ ký hoặc điểm chỉ của người giao nộp, chữ ký của người nhận và dấu của Tòa án. Biên bản phải lập thành hai bản, một bản lưu vào hồ sơ vụ việc dân sự và một bản giao cho đương sự nộp chứng cứ.
3. Đương sự giao nộp cho Tòa án tài liệu, chứng cứ bằng tiếng dân tộc thiểu số, tiếng nước ngoài phải kèm theo bản dịch sang tiếng Việt, được công chứng, chứng thực hợp pháp.
4. Thời hạn giao nộp tài liệu, chứng cứ do Thẩm phán được phân công giải quyết vụ việc ấn định nhưng không được vượt quá thời hạn chuẩn bị xét xử theo thủ tục sơ thẩm, thời hạn chuẩn bị giải quyết việc dân sự theo quy định của Bộ luật này.
Trường hợp sau khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm, quyết định mở phiên họp giải quyết việc dân sự, đương sự mới cung cấp, giao nộp tài liệu, chứng cứ mà Tòa án đã yêu cầu giao nộp nhưng đương sự không giao nộp được vì có lý do chính đáng thì đương sự phải chứng minh lý do của việc chậm giao nộp tài liệu, chứng cứ đó. Đối với tài liệu, chứng cứ mà trước đó Tòa án không yêu cầu đương sự giao nộp hoặc tài liệu, chứng cứ mà đương sự không thể biết được trong quá trình giải quyết vụ việc theo thủ tục sơ thẩm thì đương sự có quyền giao nộp, trình bày tại phiên tòa sơ thẩm, phiên họp giải quyết việc dân sự hoặc các giai đoạn tố tụng tiếp theo của việc giải quyết vụ việc dân sự.
5. Khi đương sự giao nộp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án thì họ phải sao gửi tài liệu, chứng cứ đó cho đương sự khác hoặc người đại diện hợp pháp của đương sự khác; đối với tài liệu, chứng cứ quy định tại khoản 2 Điều 109 của Bộ luật này hoặc tài liệu, chứng cứ không thể sao gửi được thì phải thông báo bằng văn bản cho đương sự khác hoặc người đại diện hợp pháp của đương sự khác.
1. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình thu thập tài liệu, chứng cứ bằng những biện pháp sau đây:
a) Thu thập tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được; thông điệp dữ liệu điện tử;
b) Thu thập vật chứng;
c) Xác định người làm chứng và lấy xác nhận của người làm chứng;
d) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cho sao chép hoặc cung cấp những tài liệu có liên quan đến việc giải quyết vụ việc mà cơ quan, tổ chức, cá nhân đó đang lưu giữ, quản lý;
đ) Yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã chứng thực chữ ký của người làm chứng;
e) Yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ nếu đương sự không thể thu thập tài liệu, chứng cứ;
g) Yêu cầu Tòa án ra quyết định trưng cầu giám định, định giá tài sản;
h) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện công việc khác theo quy định của pháp luật.
2. Trong các trường hợp do Bộ luật này quy định, Tòa án có thể tiến hành một hoặc một số biện pháp sau đây để thu thập tài liệu, chứng cứ:
a) Lấy lời khai của đương sự, người làm chứng;
b) Đối chất giữa các đương sự với nhau, giữa đương sự với người làm chứng;
d) Định giá tài sản;
đ) Xem xét, thẩm định tại chỗ;
e) Ủy thác thu thập, xác minh tài liệu, chứng cứ;
g) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu đọc được, nghe được, nhìn được hoặc hiện vật khác liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sự;
h) Xác minh sự có mặt hoặc vắng mặt của đương sự tại nơi cư trú;
i) Các biện pháp khác theo quy định của Bộ luật này.
3. Khi tiến hành các biện pháp quy định tại các điểm c, d, đ, e và g khoản 2 Điều này, Tòa án phải ra quyết định, trong đó nêu rõ lý do và yêu cầu của Tòa án.
4. Trong giai đoạn giám đốc thẩm, tái thẩm, Thẩm tra viên có thể tiến hành các biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ quy định tại các điểm a, g và h khoản 2 Điều này.
Khi Thẩm tra viên tiến hành biện pháp quy định tại điểm g khoản 2 Điều này, Tòa án phải ra quyết định, trong đó nêu rõ lý do và yêu cầu của Tòa án.
5. Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày Tòa án thu thập được tài liệu, chứng cứ, Tòa án phải thông báo về tài liệu, chứng cứ đó cho đương sự để họ thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình.
6. Viện kiểm sát thu thập tài liệu, chứng cứ để bảo đảm cho việc thực hiện thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm.
1. Thẩm phán chỉ tiến hành lấy lời khai của đương sự khi đương sự chưa có bản khai hoặc nội dung bản khai chưa đầy đủ, rõ ràng. Đương sự phải tự viết bản khai và ký tên của mình. Trường hợp đương sự không thể tự viết được thì Thẩm phán lấy lời khai của đương sự. Việc lấy lời khai của đương sự chỉ tập trung vào những tình tiết mà đương sự khai chưa đầy đủ, rõ ràng. Thẩm phán tự mình hoặc Thư ký Tòa án ghi lại lời khai của đương sự vào biên bản. Thẩm phán lấy lời khai của đương sự tại trụ sở Tòa án; trường hợp cần thiết có thể lấy lời khai của đương sự ngoài trụ sở Tòa án.
2. Biên bản ghi lời khai của đương sự phải được người khai tự đọc lại hay nghe đọc lại và ký tên hoặc điểm chỉ. Đương sự có quyền yêu cầu ghi những sửa đổi, bổ sung vào biên bản ghi lời khai và ký tên hoặc điểm chỉ xác nhận. Biên bản phải có chữ ký của người lấy lời khai, người ghi biên bản và đóng dấu của Tòa án; nếu biên bản được ghi thành nhiều trang rời nhau thì phải ký vào từng trang và đóng dấu giáp lai. Trường hợp biên bản ghi lời khai của đương sự được lập ngoài trụ sở Tòa án thì phải có người làm chứng hoặc xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi lập biên bản.
3. Việc lấy lời khai của đương sự thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 69 của Bộ luật này phải được tiến hành với sự có mặt của người đại diện hợp pháp của đương sự đó.
1. Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán tiến hành lấy lời khai của người làm chứng tại trụ sở Tòa án hoặc ngoài trụ sở Tòa án.
Trước khi lấy lời khai của người làm chứng, Thẩm phán phải giải thích quyền, nghĩa vụ của người làm chứng và yêu cầu người làm chứng cam đoan về lời khai của mình.
2. Thủ tục lấy lời khai của người làm chứng được tiến hành như thủ tục lấy lời khai của đương sự quy định tại khoản 2 Điều 98 của Bộ luật này.
3. Việc lấy lời khai của người làm chứng chưa đủ mười tám tuổi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi phải được tiến hành với sự có mặt của người đại diện theo pháp luật hoặc người đang thực hiện việc quản lý, trông nom người đó.
1. Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy có mâu thuẫn trong lời khai của các đương sự, người làm chứng, Thẩm phán tiến hành đối chất giữa các đương sự với nhau, giữa đương sự với người làm chứng hoặc giữa những người làm chứng với nhau.
2. Việc đối chất phải được lập thành biên bản, có chữ ký hoặc điểm chỉ của những người tham gia đối chất.
1. Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán tiến hành việc xem xét, thẩm định tại chỗ với sự có mặt của đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi có đối tượng cần xem xét, thẩm định và phải báo trước việc xem xét, thẩm định tại chỗ để đương sự biết và chứng kiến việc xem xét, thẩm định đó.
2. Việc xem xét, thẩm định tại chỗ phải được ghi thành biên bản. Biên bản phải ghi rõ kết quả xem xét, thẩm định, mô tả rõ hiện trường, có chữ ký của người xem xét, thẩm định và chữ ký hoặc điểm chỉ của đương sự nếu họ có mặt, của đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi có đối tượng được xem xét, thẩm định và những người khác được mời tham gia việc xem xét, thẩm định. Sau khi lập xong biên bản, người xem xét, thẩm định phải yêu cầu đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công an xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi có đối tượng được xem xét, thẩm định ký tên và đóng dấu xác nhận.
3. Nghiêm cấm mọi hành vi cản trở việc xem xét, thẩm định tại chỗ.
4. Thẩm phán có quyền đề nghị Ủy ban nhân dân cấp xã, Công an xã, phường, thị trấn nơi có đối tượng được xem xét, thẩm định tại chỗ hỗ trợ trong trường hợp có hành vi cản trở việc xem xét, thẩm định tại chỗ.
1. Đương sự có quyền yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định hoặc tự mình yêu cầu giám định sau khi đã đề nghị Tòa án trưng cầu giám định nhưng Tòa án từ chối yêu cầu của đương sự. Quyền tự yêu cầu giám định được thực hiện trước khi Tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm, quyết định mở phiên họp giải quyết việc dân sự.
2. Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán ra quyết định trưng cầu giám định. Trong quyết định trưng cầu giám định phải ghi rõ tên, địa chỉ của người giám định, đối tượng cần giám định, vấn đề cần giám định, các yêu cầu cụ thể cần có kết luận của người giám định.
3. Trường hợp xét thấy kết luận giám định chưa đầy đủ, rõ ràng hoặc có vi phạm pháp luật thì theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án yêu cầu người giám định giải thích kết luận giám định, triệu tập người giám định đến phiên tòa, phiên họp để trực tiếp trình bày về các nội dung cần thiết.
4. Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án ra quyết định trưng cầu giám định bổ sung trong trường hợp nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa đầy đủ hoặc khi phát sinh vấn đề mới liên quan đến tình tiết của vụ việc đã được kết luận giám định trước đó.
5. Việc giám định lại được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết luận giám định lần đầu không chính xác, có vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp đặc biệt theo quyết định của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao theo quy định của Luật giám định tư pháp.
1. Trường hợp chứng cứ bị tố cáo là giả mạo thì người đưa ra chứng cứ đó có quyền rút lại; nếu không rút lại thì người tố cáo có quyền yêu cầu Tòa án hoặc Tòa án có quyền quyết định trưng cầu giám định theo quy định tại Điều 102 của Bộ luật này.
2. Trường hợp việc giả mạo chứng cứ có dấu hiệu tội phạm thì Tòa án chuyển tài liệu, chứng cứ có liên quan cho Cơ quan điều tra có thẩm quyền xem xét theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.
3. Người đưa ra chứng cứ được kết luận là giả mạo phải bồi thường thiệt hại nếu việc giả mạo chứng cứ đó gây thiệt hại cho người khác và phải chịu chi phí giám định nếu Tòa án quyết định trưng cầu giám định.
1. Đương sự có quyền cung cấp giá tài sản đang tranh chấp; thỏa thuận về giá tài sản đang tranh chấp.
2. Các đương sự có quyền thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản để thực hiện việc thẩm định giá tài sản và cung cấp kết quả thẩm định giá cho Tòa án.
Việc thẩm định giá tài sản được thực hiện theo quy định của pháp luật về thẩm định giá tài sản.
3. Tòa án ra quyết định định giá tài sản và thành lập Hội đồng định giá khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự;
b) Các đương sự không thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản hoặc đưa ra giá tài sản khác nhau hoặc không thỏa thuận được giá tài sản;
c) Các bên thỏa thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản theo mức giá thấp so với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm định giá nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc người thứ ba hoặc có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật khi thẩm định giá.
4. Trình tự, thủ tục thành lập Hội đồng định giá, định giá tài sản:
a) Hội đồng định giá do Tòa án thành lập gồm Chủ tịch Hội đồng định giá là đại diện cơ quan tài chính và thành viên là đại diện các cơ quan chuyên môn có liên quan. Người đã tiến hành tố tụng trong vụ án đó, người quy định tại Điều 52 của Bộ luật này không được tham gia Hội đồng định giá.
Hội đồng định giá chỉ tiến hành định giá khi có mặt đầy đủ các thành viên của Hội đồng. Trong trường hợp cần thiết, đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có tài sản định giá được mời chứng kiến việc định giá. Các đương sự được thông báo trước về thời gian, địa điểm tiến hành định giá, có quyền tham dự và phát biểu ý kiến về việc định giá. Quyền quyết định về giá đối với tài sản định giá thuộc Hội đồng định giá;
b) Cơ quan tài chính và các cơ quan chuyên môn có liên quan có trách nhiệm cử người tham gia Hội đồng định giá và tạo điều kiện để họ làm nhiệm vụ. Người được cử làm thành viên Hội đồng định giá có trách nhiệm tham gia đầy đủ vào việc định giá. Trường hợp cơ quan tài chính, các cơ quan chuyên môn không cử người tham gia Hội đồng định giá thì Tòa án yêu cầu cơ quan quản lý có thẩm quyền trực tiếp chỉ đạo cơ quan tài chính, cơ quan chuyên môn thực hiện yêu cầu của Tòa án. Người được cử tham gia Hội đồng định giá không tham gia mà không có lý do chính đáng thì Tòa án yêu cầu lãnh đạo cơ quan đã cử người tham gia Hội đồng định giá xem xét trách nhiệm, cử người khác thay thế và thông báo cho Tòa án biết để tiếp tục tiến hành định giá;
c) Việc định giá phải được lập biên bản, trong đó ghi rõ ý kiến của từng thành viên, đương sự nếu họ tham dự. Quyết định của Hội đồng định giá phải được quá nửa tổng số thành viên biểu quyết tán thành. Các thành viên Hội đồng định giá, đương sự, người chứng kiến ký tên hoặc điểm chỉ vào biên bản.
5. Việc định giá lại tài sản được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết quả định giá lần đầu không chính xác hoặc không phù hợp với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời điểm giải quyết vụ án dân sự.
1. Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, Tòa án có thể ra quyết định ủy thác để Tòa án khác hoặc cơ quan có thẩm quyền quy định tại khoản 4 Điều này lấy lời khai của đương sự, người làm chứng, thẩm định tại chỗ, tiến hành định giá tài sản hoặc các biện pháp khác để thu thập chứng cứ, xác minh các tình tiết của vụ việc dân sự.
2. Trong quyết định ủy thác phải ghi rõ tên, địa chỉ của nguyên đơn, bị đơn, quan hệ tranh chấp và những công việc cụ thể ủy thác để thu thập chứng cứ.
3. Tòa án nhận được quyết định ủy thác có trách nhiệm thực hiện công việc cụ thể được ủy thác trong thời hạn 01 tháng, kể từ ngày nhận được quyết định ủy thác và thông báo kết quả bằng văn bản cho Tòa án đã ra quyết định ủy thác; trường hợp không thực hiện được việc ủy thác thì phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho Tòa án đã ra quyết định ủy thác.
4. Trường hợp việc thu thập chứng cứ phải tiến hành ở nước ngoài thì Tòa án làm thủ tục ủy thác thông qua cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài mà nước đó và Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cùng là thành viên của điều ước quốc tế có quy định về vấn đề này.
5. Trường hợp không thực hiện được việc ủy thác theo quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều này hoặc đã thực hiện việc ủy thác nhưng không nhận được kết quả trả lời thì Tòa án giải quyết vụ án trên cơ sở chứng cứ đã có trong hồ sơ vụ việc dân sự.
1. Đương sự có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ. Khi yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, chứng cứ, đương sự phải làm văn bản yêu cầu ghi rõ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp; lý do cung cấp; họ, tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ cần cung cấp.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ cho đương sự trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu; trường hợp không cung cấp được thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người có yêu cầu.
2. Trường hợp đương sự đã áp dụng các biện pháp cần thiết để thu thập tài liệu, chứng cứ mà vẫn không thể tự mình thu thập được thì có thể đề nghị Tòa án ra quyết định yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang lưu giữ, quản lý tài liệu, chứng cứ cung cấp cho mình hoặc đề nghị Tòa án tiến hành thu thập tài liệu, chứng cứ nhằm bảo đảm cho việc giải quyết vụ việc dân sự đúng đắn.
Đương sự yêu cầu Tòa án thu thập tài liệu, chứng cứ phải làm đơn ghi rõ vấn đề cần chứng minh; tài liệu, chứng cứ cần thu thập; lý do mình không tự thu thập được; họ, tên, địa chỉ của cá nhân, tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức đang quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ cần thu thập.
3. Trường hợp có yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án ra quyết định yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân đang quản lý, lưu giữ cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân đang quản lý, lưu giữ tài liệu, chứng cứ có trách nhiệm cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu; hết thời hạn này mà không cung cấp đầy đủ tài liệu, chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án thì cơ quan, tổ chức, cá nhân được yêu cầu phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do. Cơ quan, tổ chức, cá nhân không thực hiện yêu cầu của Tòa án mà không có lý do chính đáng thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Việc xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân không phải là lý do miễn nghĩa vụ cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án.
4. Trường hợp Viện kiểm sát có yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều này.
1. Tài liệu, chứng cứ đã được giao nộp tại Tòa án thì việc bảo quản tài liệu, chứng cứ đó do Tòa án chịu trách nhiệm.
2. Tài liệu, chứng cứ không thể giao nộp được tại Tòa án thì người đang lưu giữ tài liệu, chứng cứ đó có trách nhiệm bảo quản.
3. Trường hợp cần giao tài liệu, chứng cứ cho người thứ ba bảo quản thì Thẩm phán ra quyết định và lập biên bản giao cho người đó bảo quản. Người nhận bảo quản phải ký tên vào biên bản, được hưởng thù lao và phải chịu trách nhiệm về việc bảo quản tài liệu, chứng cứ theo quy định của pháp luật.
4. Nghiêm cấm việc hủy hoại tài liệu, chứng cứ.
1. Việc đánh giá chứng cứ phải khách quan, toàn diện, đầy đủ và chính xác.
2. Tòa án phải đánh giá từng chứng cứ, sự liên quan giữa các chứng cứ và khẳng định tính hợp pháp, tính liên quan, giá trị chứng minh của từng chứng cứ.
1. Mọi chứng cứ được công bố và sử dụng công khai như nhau, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
2. Tòa án không công khai nội dung tài liệu, chứng cứ có liên quan đến bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục của dân tộc, bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình theo yêu cầu chính đáng của đương sự nhưng phải thông báo cho đương sự biết những tài liệu, chứng cứ không được công khai.
3. Người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng phải giữ bí mật tài liệu, chứng cứ thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này theo quy định của pháp luật.
1. Trường hợp chứng cứ đang bị tiêu hủy, có nguy cơ bị tiêu hủy hoặc sau này khó có thể thu thập được thì đương sự có quyền đề nghị Tòa án quyết định áp dụng biện pháp cần thiết để bảo toàn chứng cứ. Đề nghị của đương sự phải thể hiện bằng văn bản. Tòa án có thể quyết định áp dụng một hoặc một số trong các biện pháp niêm phong, thu giữ, chụp ảnh, ghi âm, ghi hình, phục chế, khám nghiệm, lập biên bản và các biện pháp khác.
2. Trường hợp người làm chứng bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép hoặc mua chuộc để không cung cấp chứng cứ hoặc cung cấp chứng cứ sai sự thật thì Tòa án có quyền quyết định buộc người có hành vi lừa dối, đe dọa, cưỡng ép hoặc mua chuộc phải chấm dứt hành vi đó. Trường hợp hành vi đó có dấu hiệu tội phạm thì Tòa án yêu cầu Viện kiểm sát xem xét về trách nhiệm hình sự.
PROOFS AND EVIDENCES
Article 91. Obligations to prove
1. The involved parties who petition the Courts to protect their legitimate rights and interests must collect, introduce and supply the Courts with materials and evidences to prove that such petitions are well-grounded and lawful, except for the following cases:
a) Litigators are customers who are not required to prove faults of organizations and individuals trading goods and/or services Organizations and individuals trading goods/services that are sued shall be obliged to prove that they have no fault that leads to the damage as provided for in the Law on consumers’ right protection;
b) Involved parties being employees in labor cases fail provide or supply the Courts materials and evidences because such materials/evidences are being under the management and retention of employers, thus the employers shall provide and supply such materials and evidences to the Courts.
If an involved party initiating a lawsuit over the unilateral termination of a labor contract in case where the employer is not allowed to have the right to unilaterally terminate the labor contract or where the employer fails to enforce labor discipline on the employee as prescribed in legislation on labor, the obligation to prove must be fulfilled by the employer;
c) Other cases where there are other law regulations on obligations to prove.
2. The involved parties that protest against other persons' claims against them must present in writing and must collect, introduce and supply the Courts with materials and evidences to prove such protests.
3. Agencies, organizations and individuals that initiate lawsuit to protect public interests, the State’s interests, or petition Courts to protect others' legitimate rights and interests must collect, provide and supply the Courts with evidences to prove that their lawsuits or petitions are well-grounded and lawful.
Social organizations that protect interests of the consumers do not have the obligation to prove the faults of organizations/individuals trading goods/services according to the Law on protection of customer’s rights.
4. If the involved parties that are obliged to introduce evidences to prove but fail to introduce evidences or fail to introduce adequate evidences, the Courts shall resolve the civil cases according to the collected evidences in the dossier about the cases.
Article 92. Details and facts that are not required to be proved
1. The following details and facts are not required to be proved:
a) Details and facts that are clear and come to everyone's knowledge and are accepted by courts;
b) Details and facts that have been identified in the Court judgments or decisions which are legally effective or in decisions of competent State bodies which have come into force;
c) Details and facts that have been recorded in writing and have been notarized or authenticated. If there is any suspicion of the objectiveness of such details/facts or the objectiveness of the notarized/authenticated writing, the Judge may request the involved parties or the notarizing/certifying agencies to present the original copies.
2. If either involved party acknowledges or does not protest against the details, facts, materials, conclusions issued by specialized agencies and given by the other involved party, the latter is not required to prove them.
3. If an involved party has a representative to participate in the procedures, that representative's acknowledgement shall be regarded as the acknowledgement of such involved party if it does not exceed the representative scope.
Evidences in civil cases are factual things which are handed to Courts by involved parties, agencies, organizations or individuals or gathered by Courts according to the order and procedures prescribed by this Code and are used by Courts as bases to determine objective details of the cases as well as to determine whether the involved parties' claims or protests are well grounded and lawful or not.
Article 94. Sources of evidence
Evidences are gathered from the following sources:
1. Readable, audible or visible materials, electronic data;
2. Exhibits;
3. Involved parties' testimonies;
4. Witnesses' testimonies;
5. Expertising conclusions;
6. On-site appraisal minutes;
7. Property evaluation and price appraisal results;
8. Written records of legal facts or acts that are formulated by functional persons;
9. Notarized/authenticated documents;
10. Other sources prescribed by law.
Article 95. Identifying evidences
1. Contents-readable materials shall be regarded as evidences if they are originals or copies lawfully notarized or authenticated or supplied and certified by competent agencies or organizations.
2. Audible, visible materials shall be regarded as evidences if they are presented together with documents about the origins of such materials (applicable to materials recorded by the presenting persons themselves) or the documents certified by the one providing such materials for the presenting persons about the origins of those materials or documents related to such audio and/or video recording.
3. Electronic data shall be presented in form of exchange of electronic data, electronic invoices, electronic mails, telegram, telegraphy, facsimile and other similar forms according to legislation on electronic transactions.
4. Exhibits to be regarded as evidences must be the original and related to the cases.
5. Involved parties' testimonies, witnesses' testimonies shall be regarded as evidences if they are recorded in writing or in audio-tapes, audio-discs, or video-tapes or discs or other audio or image recording devices as provided for in Clause 2 of this Article, or are given orally in Court sessions.
6. Expertising conclusions shall be regarded as evidences if the expertise is conducted in accordance with the procedures prescribed by law.
7. On-site appraisal minutes shall be regarded as evidences if the appraisal is conducted in accordance with the procedures prescribed by law.
8. Property evaluation results and price appraisal results shall be regarded as evidences if the evaluation/appraisal is carried out in accordance with the procedures prescribed by law.
9. Written records of legal facts or acts that are formulated on site by functional persons shall be regarded as evidences if the formulation of such records is carried out according to the procedures prescribed by law.
10. Notarized/authenticated documents shall be regarded as evidences if the notarization/authentication is conducted according to the procedures prescribed by law.
11. Other sources prescribed by law shall be determined to be evidences according to requirements and procedures prescribed by law.
Article 96. Hand-over of materials and evidences
1. During the process of resolving civil cases by courts, the involved parties shall have the rights and obligations to hand over materials and evidences to the courts. If the handed materials/evidences are inadequate to form the base for resolution of the matters/cases, the Judge shall request the involved parties to supplement the materials/evidences. If the involved parties fail to hand over the materials/evidences or do not hand over adequately the materials/evidences requested by the Courts, the Courts shall resolve the civil cases pursuant to the materials and evidences handed over by the involved parties and those collected by the Courts according to regulations in Article 97 of this Code.
2. The hand-over of materials/evidences to Courts by involved parties must be recorded in the minutes. The minutes must clearly state the appellations, forms, contents, characteristics of the materials/evidences; the number of copies, the number of pages and time of reception; the signatures or append finger prints of the deliverers, the signatures of the recipients and seals of the courts. The minutes must be made in two copies, one of which shall be incorporated in the civil case files and the other shall be handed to the involved parties handing over the evidences.
3. The materials/evidences submitted in ethnic minority languages or foreign languages to Courts by the involved parties must be enclosed with their Vietnamese translations that are lawfully notarized or authenticated.
4. Deadline for handing over materials and evidences shall be defined by the Judges in charge of the cases provided that such time does not exceed the duration of preparation for adjudication according to first-instance procedures and/or the duration of preparation for resolution of civil matters according to regulations in this Code.
If the Courts request the involve parties to hand over materials and evidences but the involved parties fail to comply with due to good and sufficient reason and supply the required materials and evidences when decisions to bring the cases to trial according to first-instance procedures and the decisions to hold meetings to resolve the civil matters have been issued, such involved parties must prove the reasons for the lateness of supply of such materials/evidences. Regarding materials and evidences which the Courts did not request the involved parties to supplied or materials and evidences that the involved parties cannot know about during the resolution of the cases according to first-instance procedures, the involved parties may supply and present such materials/evidences in first-instance trial sessions or the meetings for resolving civil matters or later procedural stages of the resolution of such civil cases.
5. When materials and evidences hand over to the Courts, there must be their copies sent to other involved parties or lawful representatives or other involved parties; regarding materials and evidences specified in clause 2 Article 109 of this Code or materials and evidences whose copies cannot be made, written notifications must be sent to other involved parties or lawful representatives of other involved parties.
Article 97. Verification and collection of evidences
1. Agencies, organizations and individuals may collect materials and evidences themselves by taking the following measures:
a) Collecting readable, audible or visible materials, electronic data;
b) Collecting exhibits;
c) Defining witnesses and collecting confirmation of the witnesses;
d) Requesting the agencies, organizations or individuals to allow the copy or to supply the materials related to the resolution of the matters/cases that are kept or managed by such agencies, organizations or individuals;
dd) Requesting the People’s Committees of communes to authenticate the signatures of the witnesses;
e) Requesting the Courts to collect materials and evidences, in case the involved parties cannot do it;
g) Requesting the Courts to issue the decisions on request for expertise or property evaluation;
h) Requesting agencies, organizations and individuals to conduct other tasks as prescribed by law.
2. In cases prescribed by this Code, the Courts may take one or a number of the following measures to collect materials and evidences:
a) Taking testimonies of the involved parties, witnesses;
b) Holding confrontations between involved parties and between involved parties and witnesses;
c) Requesting expertises;
d) Conducting property evaluation;
dd) Conducting on-site inspection and appraisal;
e) Entrusting the collection and verification of documents and evidence;
g) Requesting agencies, organizations and individuals to supply readable, audible and visible materials or other exhibits related to the resolution of civil cases;
h) Verifying the presence or absence of the involved parties at the residence;
i) Other measures according to regulations in this Code.
3. When applying the measures specified in Points c, d, dd, e, and, Clause 2 of this Article, the Judges must issue decisions clearly stating the reasons for the application and the request of the courts.
4. In the process of cassation trial, reopening trial, the Ombudspersons may take the measures specified in points a, g and h clause 2 of this Article.
When the ombudspersons take the measures specified in Points g Clause 2 of this Article, the Courts must issue decisions clearly stating the reasons for the application and the request of the courts.
5. Within 03 working days from the day on which the Courts collected the materials/evidences, the Courts shall notify the involved parties of those materials/evidences so that they can exercise their rights and obligations.
6. The procuracy shall collect materials/evidences to ensure the exercise of appeal jurisdiction according to the appellate, cassation trial or reopening trial procedures.
Article 98. Taking testimonies of involved parties
1. Judges shall take the testimonies of involved parties only when the latter have not yet made the written testimonies or the contents of their written testimonies are insufficient and/or unclear. The involved parties must write the testimonies themselves and sign their names thereon. Where the involved parties cannot write the testimonies by themselves, the Judges shall take their testimonies. The taking of involved parties' testimonies shall only focus on details declared inadequately and/or unclearly by the involved parties. The Judges themselves or the Court clerks shall record the involved parties' testimonies in the minutes. Judges shall take testimonies of the involved parties at the Court offices or outside the Court offices in case of necessity.
2. The minutes recording involved parties' testimonies must be read or heard and signed or fingerprinted by such involved parties. The involved parties may petition amendments and/or supplements to be inscribed in the testimony-recording minutes and sign or fingerprint for certification. The minutes must be signed by the persons who take the testimonies, the minute recorders and affixed with court's seals. If the minutes are made in loose pages, each page must be signed and affixed with seal in both margins. In cases where the minutes of taking the involved parties' testimonies are made outside the Court offices, the testimony taking must be certified by witnesses or by the People's Committees or police offices of communes, wards, townships or by agencies or organizations where the minutes are made.
3. The taking of involved parties' testimonies in one of the cases prescribed in Clauses 4 and 5, Article 69 of this Code must be carried out in the presence of the lawful representatives of such involved parties.
Article 99. Taking testimonies of witnesses
1. At the request of the involved parties or when it is deemed necessary, Judges may take testimonies of witnesses at Court offices or outside Court offices.
Before taking testimonies of witnesses, the Judges must provide the witnesses with information about rights and obligations of witnesses and request the witnesses to undertake the truthfulness of their testimonies.
2. The procedures for taking witnesses' testimonies shall be the same as those for taking the involved parties' testimonies provided for in Clause 2, Article 98 of this Code.
3. The taking of testimonies of witnesses aged not full 18 years, or of persons with limited capacity of exercise or persons with limited cognition or behavior control must be carried out in the presence of their representatives at law or guardians.
1. At the request of the involved parties or when contradictions are deemed to have existed in the testimonies of the involved parties or witnesses, Judges may conduct confrontations among the involved parties, between the involved parties and the witnesses or among the witnesses.
2. Confrontations must be recorded in minutes which must be signed by the participants in such confrontations.
Article 101. On-site inspection/appraisal
1. At the request of the involved parties or when it is deemed necessary, the Judges shall carry out on-site inspections/appraisals in the presence of representatives of People’s Committees of communes or Police offices of communes/wards/townships or agencies/organizations where exits the objects which need to be inspected/appraised; the on-site inspections/appraisals must be notified in advance so that the involved parties know and witness such inspections/appraisals.
2. On-site inspections/appraisals must be recorded in minutes. The minutes must clearly state the inspection/appraisal results, clearly describe the sites, contain the signatures of the persons that conduct the inspections/appraisals and the signatures or fingerprints of the involved parties if they are present, of the representatives of the commune-level People's Committees or Police offices of communes/wards/townships or agencies/organizations where exist the to be-inspected/appraised objects and others that are invited to participate in the inspections/appraisals. After completing the minutes, the persons that conduct the inspections/appraisals must request the representatives of the commune-level People's Committees or Police offices of communes/wards/townships or agencies/organizations where exist the objects which need to be inspected/appraised to sign and seal for certification.
3. Any obstruction of the inspection/appraisal is forbidden.
4. If there is any obstruction of the on-site inspection/appraisal, the Judge may request the assistance of People’s Committees of communes or Police offices of communes/wards/townships exist the objects subject to on-site inspection/appraisal.
Article 102. Request for expertise
1. Involved parties may petition Courts to request expertise or request expertise themselves if the involved parties’ applications for referenda for expertise have been rejected by the Courts. The right to apply for expertise shall be exercised before the Courts issued decisions to bring the cases to trial according to first-instance procedures or decisions to hold the meetings for resolving civil matters.
2. At the request of involved parties of when it is deemed necessary, Judges shall decide to conduct referenda for expertise. In decisions to request an expertise, names and addresses of expert-witnesses, objects of expertise, expertise matters and requests that need conclusions of expert-witnesses must be specified.
3. If the expertising conclusions are considered unsatisfactory or contra to law provisions, then according to the petitions of involved parties or when it is deemed necessary, the Courts shall request the expert-witnesses to explain the expertising conclusions, summon the expert witnesses to Court sessions/meetings to directly present about necessary information.
4. At the request of involved parties or when it is deemed necessary, the Courts shall make decisions to conduct referenda for additional expertises if the expertising conclusions are not satisfactory or when new issues relating to details of the cases that have been given expertising conclusions formerly.
5. The re-expertise shall be conducted if there are grounds for presuming that the initial expertise conclusions are inexact and contrary to law or of special cases according to decisions of Chairpersons of the Supreme People’s Procuracy and/or Chief Justices of the Supreme People’s Court according to provisions of the Law on judicial expertise.
Article 103. Requesting expertise of evidences denounced to be forgery
1. Where evidences are denounced to be forgery, the suppliers of such evidences may withdraw them. If not, the denouncers may request the courts, or the Courts decide themselves, to solicit expertises as provided for in Article 102 of this Code.
2. Where the evidence forgery shows criminal signs, the Courts shall transfer the relevant materials and evidences to the competent criminal investigation bodies for consideration according to regulations in laws on criminal procedures.
3. The suppliers of evidences that are concluded to be forged evidences must compensate for damage if the forgery of such evidences causes damage to others and must pay the cost of expertise if the Court decides to request expertise.
Article 104. Property evaluation and price appraisal
1. Involved parties may provide the price of the properties that are being in dispute or reach agreement about the price of the properties that are being in dispute.
2. The parties may reach agreement on the selection of property appraisal organizations to conduct the evaluation of properties and provide the price evaluation results for the Courts.
Properly price appraisal shall be carried out under the law on property price appraisal.
3. Courts shall make decisions on property price assessment and set up Price Assessment Councils in the following cases:
a) At the request of involved parties;
b) Involved parties failed to reach agreement about selection of price assessment organizations or offered prices were different or agreement about prices has not been reached;
c) Parties reach agreements with each other or with price assessment councils the prices which are lower than the market prices of the area where the properties are located at the time of price assessment to evade fulfilling obligations to the State or the third parties or there are grounds proving that the price assessment organizations commit violations against law provisions when conducting price assessment.
4. Procedures for establishment of Price Assessment Council and procedures for price assessment:
a) Price Assessment Councils shall be established by Courts and shall consist of the representatives of financial agencies as the Chairpersons and representatives of relevant specialized agencies as members. Persons who have conducted procedures in such cases and persons specified in Article 52 of this Code must not be members of Price Assessment Councils.
Price Assessment Councils shall conduct assessment only when no members of the Councils are absent. When it is necessary, representatives of People’s Committees of communes where the to be-assessed properties are located shall be invited to witness the assessment. Involved parties shall be priorly notified of time and place of price assessment, shall be entitled to attend and express opinions about the price assessment. Price Assessment Councils shall be entitled to make decisions on prices of the properties which are assessed;
b) Financial agencies and specialized agencies which are relevant shall be responsible for assigning persons to be members of Price Assessment Councils and enable them to fulfill tasks. Persons assigned to be members of Price Assessment Councils shall participate fully the assessment. If financial agencies and/or specialized agencies fail to assign persons to be members of Price Assessment Councils, Courts shall request competent immediate management agencies to direct financial agencies and specialized agencies to fulfill their requests. If persons who are assigned to be members of Prices Assessment Councils are absent without plausible reasons, Courts shall request heads of agencies having assigned such persons shall consider responsibility and appoint replacements and notify the Courts so that the price assessment could be conducted;
c) Price assessment must be recorded into minutes where opinions of each present members and involved parties shall be specified. Decisions of Price Assessment Councils must be approved by more than half of their members. Members of Price Assessment Councils, involved parties and witnesses shall append signatures or fingerprints to the minutes.
5. The re-assessment of property prices shall be conducted when there are grounds for presuming that the results of the first assessment are inexact or unconformable with market prices of places where the properties are located at the time of processing civil lawsuits.
Article 105. Entrusting the collection of evidences
1. In the course of resolving civil cases, a Court may issue a decision to entrust another Court or a competent agency defined in Clause 4 of this Article to take the testimonies of involved parties, and/or witnesses, to conduct on-site appraisals or property evaluations or other measures to gather evidences and to verify details of the civil cases.
2. The entrustment decisions must clearly state the names and addresses of the plaintiffs and the defendants, the disputed relationship and specific entrusted jobs to collect of evidences.
3. The Court that receives the entrustment decision shall have the responsibility to perform the specific assignments within 1 month from the day on which the entrustment decision is received and shall notify in writing the results to the Court that has issued the entrustment decision. In cases where it cannot realize the specific assignments, it must send a written notification of such failure stating clearly the reasons therefor to the Court that has issued the entrustment decision.
4. If the collection of evidences must be carried out overseas, the Courts shall conduct the entrustment procedures through Vietnamese competent agencies or competent agencies of foreign countries that sign International treaty with the Socialist Republic of Vietnam.
5. If the Courts fail to conduct the entrustment as prescribed in clauses 3 and 4 of this Article or the Courts have conducted the entrustment but the results are not sent, the Courts shall lawsuit settlement pursuant to the evidences that have filed in the civil lawsuit dossier.
Article 106. Requesting agencies, organizations and individuals to supply materials and evidences
1. Involved parties may request agencies, organizations and individuals to supply materials and evidences. Any involved parties requesting agencies, organizations and individuals to supply materials and/or evidences shall make a written application clearly stating the to be-supplied materials/evidences; reasons for supply; full names and addresses of individuals, names and addresses of agencies/organizations that are managing or keeping the to be-supplied materials/evidences.
Agencies, organizations or individuals shall supply materials and evidences to involved parties within 15 days from the day on which the requests are received; otherwise, written responses containing explanation shall be made and sent to the requesters.
2. Where the involved parties that have applied necessary measures to gather evidences still fail to gather by themselves, they may request the Courts to issue decision requesting agencies, organizations or individuals keeping or managing the materials/evidences to supply those materials/evidences or request the Courts to collect materials/evidences in order to ensure the proper resolution of civil cases.
The involved parties that request the Courts to gather materials/evidences shall make written applications clearly stating the point(s) to be proved, the evidence to be gathered, the reasons why they cannot gather the evidences by themselves; full names and addresses of the individuals, agencies or organizations that are managing or keeping the evidences which need to be collected.
3. When there are requests of involved parties or when it is deemed necessary, the Courts shall issue decisions requesting agencies, organizations and individuals that are managing or keeping the materials/evidences to supply those materials/evidences to the Courts.
Agencies, organizations and individuals managing or keeping the materials/evidences have the responsibility to supply adequately materials and evidences at the request of the Courts within 15 days from the day on which the requests are received; after such time limit, if such agencies, organizations or individuals fail to supply adequately materials and evidences at the request of the Courts, they shall make written responses containing explanation. Any agencies, organizations or individuals failing to comply with the requests of the Courts without good and sufficient reasons shall be administratively sanctioned or shall face criminal prosecution as prescribed by law, depending on nature and severity of the violations. The administrative penalties or criminal prosecution as prescribed by law imposed on the agencies, organizations or individuals shall not mean the exemption from supply of materials/evidences to the Courts.
4. If the procuracies request the materials/evidences, the agencies, organizations and individuals shall comply with regulations in clause 3 of this Article.
Article 107. Preserving materials and evidences
1. If materials/evidences have been handed over at courts, the preservation of such materials/evidences shall rest with the courts.
2. If materials/evidences cannot be handed over at courts, the preservation of such materials/evidences shall rest with the materials/evidence keepers.
3. Where it is necessary to hand over materials/evidences to the third persons for preservation, Judges shall issue decisions and make minutes of the hand-over to those persons for preservation. The persons undertaking the preservation must sign the minutes, be entitled to remuneration and bear the responsibility for preserving such materials/evidences as prescribed by law.
4. Any destruction of materials/evidences shall be strictly forbidden.
Article 108. Assessing evidences
1. The assessment of evidences must be objective, comprehensive, adequate and accurate.
2. Courts must assess evidences one by one, the link between evidences and determine the lawfulness, the relevance and the proving capacity of every evidence.
Article 109. Disclosing and using materials and evidences
1. Any evidence shall be publicly and equally disclosed and used, except for cases specified in Clause 2 of this Article.
2. Courts shall not disclose material/evidence contents related to State secrets, fine customs and practices of the nation, professional secrets, business secrets, family secrets or secrets of individuals' private lives at the legitimate requests of the involved parties; however, Courts shall notify the involved parties of the materials/evidences that must not be disclosed.
3. Proceeding officers and procedure participants must keep secret, as provided for by law, materials and evidences specified in Clause 2 of this Article.
Article 110. Protecting evidences
1. Where evidences are being destroyed or are in danger of being destroyed or are hard to be gathered in the future, the involved parties may request the Courts to decide to apply necessary measures to preserve the evidences. The requests of the involved parties must be made in writing. The Courts may decide to apply one or several of the measures including sealing, keeping, photographing, audio-recording, video-recording, restoration, examination, minutes making and other measures.
2. Where witnesses are cheated, threatened, compelled or bought off for the purpose of not supplying evidences or supplying untruthful evidences, the Courts shall have the right to issue decisions to force the persons who have committed acts of cheating, threatening, compelling or buying off the witnesses to terminate their acts. Where the acts show criminal signs, the Courts shall request procuracies to examine the penal liability.
Văn bản liên quan
Cập nhật
Điều 111. Quyền yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Điều 113. Trách nhiệm do áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không đúng
Điều 120. Kê biên tài sản đang tranh chấp
Điều 127. Cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định
Điều 128. Cấm xuất cảnh đối với người có nghĩa vụ
Điều 133. Thủ tục áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Điều 136. Buộc thực hiện biện pháp bảo đảm
Điều 137. Thay đổi, áp dụng bổ sung biện pháp khẩn cấp tạm thời
Điều 291. Quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời