Lý thuyết Địa lí 11 Bài 1 (mới 2023 + Bài Tập): Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại

Lý thuyết Địa lí 11 Bài 1: Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại

I. Sự phân chia thế giới thành các nhóm nước

- Trên thế giới có hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau về đặc điểm tự nhiên, dân cư, xã hội, trình độ phát triển và được chia làm 2 nhóm nước: phát triển và đang phát triển.

+ Các nước đang phát triển có GDP/người thấp, nợ nước ngoài nhiều, HDI thấp.

+ Các nước phát triển có GDP/người cao, đầu tư nước ngoài (FDI) nhiều, HDI cao.

Phân bố các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới theo mức GDP bình quân đầu người (USD/người) năm 2004

- Một số nước và vùng lãnh thổ đã trải qua quá trình công nghiệp hoá và đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi chung là các nước công nghiệp mới (NICs) như: Hàn Quốc, Đài Loan, Xin-ga-po,…

Xin-ga-po một trong những con rồng của châu Á

II. Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước

GDP BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI (GIÁ THỰC TẾ) CỦA MỘT SỐ NƯỚC PHÂN THEO NHÓM NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI NĂM 2017 (Đơn vị: USD)

- GDP bình quân đầu người chênh lệch lớn giữa các nước phát triển và đang phát triển.

- Trong cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế:

+ Các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất, thấp nhất là nông nghiệp.

+ Các nước đang phát triển thì tỉ trọng của nông nghiệp cao nhất, thấp nhất là khu vực dịch vụ.

- Tuổi thọ trung bình của các nước phát triển cao hơn các nước đang phát triển.

- Chỉ số HDI các nước phát triển cao hơn các nước đang phát triển.

XU HƯỚNG THAY ĐỔI CHỈ SỐ HDI CỦA THẾ GIỚI VÀ CÁC NHÓM NƯỚC QUA CÁC NĂM

III. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại

- Thời gian: Cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI, cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện.

- Đặc trưng: bùng nổ công nghệ cao.

+ Dựa vào thành tựu khoa học mới với hàm lượng tri thức cao.

+ Bốn công nghệ trụ cột: công nghệ sinh học; công nghệ vật liệu; công nghệ năng lượng; công nghệ thông tin.

- Vai trò: thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế mạnh mẽ, đồng thời hình thành nền kinh tế tri thức - nền kinh tế dựa trên tri thức, kĩ thuật, công nghệ cao.

Nền kinh tế tri thức ngày càng phát triển và ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế

Trắc nghiệm Địa lí 11 Bài 1: Sự tương phản về trình độ phát triển kinh tế - xã hội của các nhóm nước. 

1 – Câu hỏi nhận biết

Câu 1.  Đặc điểm chung của nhóm các nước đang phát triển là

A. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức cao, nợ nước ngoài nhiều.

B. GDP bình quân đầu người cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

C. GDP bình quân đầu người thấp, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

D. Năng suất lao động xã hội cao, chỉ số HDI ở mức thấp, nợ nước ngoài nhiều.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích: Các nước đang phát triển là nhóm những nước nghèo, trình độ phát triển kinh tế thấp, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn => có GDP bình quân đầu người thấp, nợ nước ngoài nhiều và HDI ở mức thấp.

Câu 2. “ Đã trải qua quá trình công nghiệp hóa và đạt trình độ phát triển nhất định về công nghiệp” là đặc điểm nổi bật của nhóm nước nào?

A. Công nghiệp mới.

B. Kinh tế đang phát triển.

C. Kinh tế phát triển.

D. Chậm phát triển.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích: Một số nước và vùng lãnh thổ đạt được trình độ nhất định về công nghiệp gọi là các nước công nghiệp mới (NICs), như: Hàn Quốc, Xin-ga-po, Đài Loan, Bra-xin, Ác-hen-ti-na,…

Câu 3. Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế của các nước phát triển có đặc điểm nào?

A. Khu vực II rất cao, khu vực I và III thấp.

B. Khu vực I rất thấp, khu vực II và III cao.

C. Khu vực I và III cao, khu vực II thấp.

D. Khu vực I rất thấp, khu vực III rất cao.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích:

Trong cơ cấu kinh tế:

+ Các nước phát triển khu vực dịch vụ chiếm tỉ lệ rất lớn, nông nghiệp rất nhỏ.

+ Các nước đang phát triển tỉ lệ ngành nông nghiệp còn cao.

Câu 4. Nội dung nào là dấu hiệu đặc trưng của cách mạng khoa học công nghệ hiện đại?

A. Sản xuất công nghiệp được chuyên môn hóa.

B. Khoa học được ứng dụng vào sản xuất.

C. Xuất hiện và bùng nổ công nghệ cao.

D. Quy trình sản xuất được tự động hóa.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích: Đặc trưng của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng - bùng nổ công nghệ cao.

Câu 5. Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại xuất hiện vào thời gian nào sau đây?

A. Đầu thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX.

B. Giữa thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.

C. Đầu thế kỉ XX, giữa thế kỉ XIX.

D. Cuối thế kỉ XX, đầu thế kỉ XXI.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích: Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại được tiến hành vào cuối thế kỷ XX, đầu thế kỉ XXI.

Câu 6. 4 trụ cột trong cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại không phải là

A. công nghệ sinh học.

B. công nghệ năng lượng.

C. công nghệ hóa học.

D. công nghệ vật liệu.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: C

Giải thích: 4 trụ cột trong cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại là: công nghệ sinh học, công nghệ năng lượng, công nghệ vật liệu và công nghệ thông tin.

Câu 7. Trong cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, tri thức và thông tin

A. có vai trò quan trọng đối với sự phát triển sản xuất.

B. là yếu tố quyết định đối với sự phát triển sản xuất.

C. là yếu tố cần thiết đối với sự phát triển sản xuất.

D. không cần thiết đối với sự phát triển sản xuất.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: B

Giải thích: Trong cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, tri thức và thông tin có vai trò quan trọng đối với sự phát triển sản xuất.

Câu 8. Cuộc cách mạng khoa học nghệ hiện đại làm xuất hiện nhiều ngành mới có rất ít trong lĩnh vực nào sau đây?

A. Nông nghiệp.

B. Công nghiệp.

C. Công nghiệp và dịch vụ.

D. Dịch vụ.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích: Cuộc cách mạng KH và CN hiện đại với đặc trưng là sự xuất hiện và phát triển nhanh chóng công nghệ cao, là những ngành dựa vào thành tựu khoa học lớn, có hàm lượng tri thức cao làm xuất hiện nhiều ngành mới trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ như: công nghệ vật liệu (sản xuất các vật liệu mới), công nghệ năng lượng (hạt nhân), công nghệ sinh học, công nghệ thông tin (phát triển ngành viễn thông). Như vậy, cuộc cách mạng khoa học nghệ hiện đại làm xuất hiện nhiều ngành mới nhưng hầu như không xuất hiện ở ngành nông nghiệp.

2 – Câu hỏi thông hiểu

Câu 9. Phát biểu nào sau đây không phải là đặc điểm chung của nhóm các nước kinh tế phát triển?

A. Đầu tư nước ngoài lớn.

B. Ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn.

C. Chỉ số phát triển con người (HDI) cao.

D. Thu nhập bình quân đầu người không cao.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: D

Giải thích: Các nước phát triển có GDP/người cao, đầu tư nước ngoài nhiều, chỉ số HDI cao.

Câu 10. Các trụ cột chính của cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đều có đặc điểm chung là

A. có hàm lượng tri thức cao.

B. chi phí sản xuất lớn.

C. thời gian nghiên cứu dài.

D. xuất hiện ở các nước đang phát triển.

Hiển thị đáp án  

Đáp án: A

Giải thích: Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại dựa vào thành tựu khoa học mới với hàm lượng tri thức cao => các trụ cột chính của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại đều có đặc điểm chung là có hàm lượng tri thức cao.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Địa Lí lớp 11 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 2: Xu hướng toàn cầu hoá

Lý thuyết Bài 3: Một số vấn đề mang tính chất toàn cầu 

Lý thuyết Bài 5: Một số vấn đề khu vực và châu lục – Tiết 1: Châu phi

Lý thuyết Bài 5: Một số vấn đề khu vực và châu lục – Tiết 2: Mỹ La Tinh.

Lý thuyết Bài 5: Một số vấn đề khu vực và châu lục – Tiết 3: Tây Nam Á và Trung Á