Giải Lịch sử 8 Bài 13 (Chân trời sáng tạo): Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

Giải Lịch sử 8 Bài 13: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

Giải Lịch sử 8 trang 57

Mở đầu trang 57 Bài 13 Lịch Sử 8: Tại sao cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa xảy ra ở Nga? Cuộc cách mạng đã diễn ra như thế nào, mang đến các giá trị gì cho nước Nga và nhân loại?

Trả lời:

* Nguyên nhân dẫn đến Cách mạng tháng Mười Nga:

- Sau Cách mạng tháng Hai, quyền lợi của quần chúng nhân dân chưa được đáp ứng, mặt khác, cục diện 2 chính quyền song song tồn tại đã xuất hiện ở Nga, đó là: Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính.

- Trước tình hình đó, Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời, giành chính quyền về tay người lao động.

* Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga:

- Tháng 7/1917, khi Chính phủ tư sản lâm thời công khai đàn áp các phong trào quần chúng, khủng bố các xô viết, Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh đạo giai cấp công nhân, nông dân, binh lính chuẩn bị đấu tranh vũ trang giành chính quyền.

- Tháng 10/1917, các đội Cận vệ đỏ được thành lập.

- Đêm 24/10/1917 (tức ngày 6/11), dưới sự chỉ huy trực tiếp của Lê-nin, quân khởi nghĩa đã chiếm được nhiều vị trí then chốt ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát

- Đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11), Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. Ngay trong đêm 25/10/1917 , Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc. Chính quyền Xô viết thành lập tại Pê-tơ-rô-grát.

- Đầu năm 1918, cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên toàn nước Nga.

* Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga:

- Đối với nước Nga:

+ Lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và địa chủ.

+ Thiết lập nền chuyên chính vô sản, đưa nhân dân lao động Nga lên nắm chính quyền.

- Đối với thế giới:

+ Làm thay đổi cục diện chính trị thế giới (tạo ra một chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa, khiến cho chủ nghĩa tư bản không còn là một hệ thống hoàn chỉnh trên thế giới).

+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế.

+ Mở ra một con đường giải phóng dân tộc cho nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh (con đường cách mạng vô sản).

1. Nguyên nhân và diễn biến chính

Câu hỏi trang 57 Lịch Sử 8: Em hãy nêu một số nét chính về nguyên nhân và diễn biến của Cách mạng tháng Mười Nga

Trả lời:

- Nguyên nhân dẫn đến cách mạng tháng Mười Nga:

+ Sau cách mạng tháng Hai, chế độ quân chủ chuyên chế ở Nga đã bị lật đổ, nhưng những vấn đề về “hoà bình, ruộng đất, bánh mì, tự do” của nhân dân Nga vẫn không được đáp ứng.

+ Mặt khác, sau Cách mạng tháng Hai, hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau được thành lập và tồn tại song song ở Nga, đó là: Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính.

=> Vấn đề cấp bách đặt ra cho nước Nga: chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại; đưa đất nước ra khỏi cuộc chiến tranh đế quốc và tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa.

+ Trước tình hình đó, Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng nhằm lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời, giành chính quyền về tay người lao động.

- Diễn biến chính của Cách mạng tháng Mười Nga:

+ Tháng 7/1917, sau khi Chính phủ tư sản lâm thời công khai đàn áp các phong trào quần chúng, Đảng Bôn-sê-vích quyết định tiến hành khởi nghĩa vũ trang.

+ Tháng 10/1917, các đội Cận vệ đỏ được thành lập.

+ Đêm 24/10/1917 (tức ngày 6/11), dưới sự chỉ huy trực tiếp của Lê-nin, quân khởi nghĩa đã chiếm được nhiều vị trí then chốt ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát

+ Đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11), Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. Ngay trong đêm 25/10/1917 , Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc. Chính quyền Xô viết thành lập tại Pê-tơ-rô-grát.

+ Đầu năm 1918, cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên toàn nước Nga.

2. Ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười Nga

Giải Lịch sử 8 trang 59

Câu hỏi trang 59 Lịch Sử 8: Em hãy nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc Cách mạng tháng Mười Nga

Trả lời:

- Ý nghĩa đối với nước Nga:

+ Lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản và địa chủ.

+ Thiết lập nền chuyên chính vô sản, đưa nhân dân lao động Nga lên nắm chính quyền.

- Ý nghĩa đối với thế giới:

+ Làm thay đổi cục diện chính trị thế giới (tạo ra một chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa, khiến cho chủ nghĩa tư bản không còn là một hệ thống hoàn chỉnh trên thế giới).

+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế.

+ Mở ra một con đường giải phóng dân tộc cho nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh (con đường cách mạng vô sản).

Luyện tập - Vận dụng

Luyện tập 1 trang 59 Lịch Sử 8: Trình bày những sự kiện tiêu biểu của Cách mạng tháng Mười Nga. Sự kiện nào đánh dấu thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga? Tại sao?

Trả lời:

- Những sự kiện tiêu biểu của Cách mạng tháng Mười Nga (1917):

+ Tháng 7/1917, sau khi Chính phủ tư sản lâm thời công khai đàn áp các phong trào quần chúng, Đảng Bôn-sê-vích quyết định tiến hành khởi nghĩa vũ trang.

+ Tháng 10/1917, các đội Cận vệ đỏ được thành lập.

+ Đêm 24/10/1917 (tức ngày 6/11), dưới sự chỉ huy trực tiếp của Lê-nin, quân khởi nghĩa đã chiếm được nhiều vị trí then chốt ở thủ đô Pê-tơ-rô-grát

+ Đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11), Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. Ngay trong đêm 25/10/1917 , Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc. Chính quyền Xô viết thành lập tại Pê-tơ-rô-grát.

- Sự kiện đánh dấu thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga (1917) là: cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Pê-tơ-rô-grát giành thắng lợi vào đêm 25/10/1917 (tức ngày 7/11/1917 theo dương lịch). Vì: cuộc khởi nghĩa ở Pê-tơ-rô-grát đã lật đổ được chính phủ tư sản lâm thời, đưa đến sự thành lập của nước Nga Xô viết (trong Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ 2, được họp vào ngay đêm 25/10).

Vận dụng 2 trang 59 Lịch Sử 8: Nhân ngày lễ kỉ niệm Cách mạng tháng Mười Nga ở trường, em hãy viết một đoạn văn khoảng 150 chữ mô tả lại cuộc cách cách mạng với những gợi ý sau: Mục đích của cuộc cách mạng. Cách mạng diễn ra ở đâu? Ai tham gia? Ai có liên quan? Ai lãnh đạo? Họ đã hành động như thế nào? Kết quả.

Trả lời:

(*) Đoạn văn tham khảo

Sau Cách mạng tháng Hai năm 1917, chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng đã bị lật đổ, nhưng nỗi khổ cực vẫn đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, công nhân. Một tình hình chính trị chưa từng có đã diễn ra ở Nga, đó là tình trạng hai chính quyền song song tồn tại: chính phủ tư sản lâm thời và các Xô viết đại biểu công nhân, binh lính. Hai chính quyền này đại diện cho các giai cấp có lợi ích đối lập nhau nên không thể cùng tồn tại. Tình hình trên đã đặt ra nhiệm vụ cấp bách cho cách mạng Nga lúc này là: chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song tồn tại; đưa đất nước ra khỏi cuộc chiến tranh và tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Trước tình hình đó, V.I.Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích Nga đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ Chính phủ tư sản lâm thời.

Tháng 7/1917, khi Chính phủ tư sản lâm thời công khai đàn áp các phong trào quần chúng, khủng bố các xô viết, Đảng Bôn-sê-vích đã lãnh đạo giai cấp công nhân, nông dân, binh lính chuẩn bị đấu tranh vũ trang giành chính quyền. Đêm 24/10 (tức 6/11/1917 theo dương lịch), quân khởi nghĩa đã chiếm được Pê-trô-grát và bao vây Cung điện Mùa Đông - nơi ẩn náu cuối cùng của chính quyền tư sản. Đêm 25/10 (7/11/1917), Cung điện Mùa Đông bị chiếm, Chính phủ tư sản lâm thời sụp đổ. Đầu năm 1918, Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười đã giành được thắng lợi hoàn toàn.

Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga đã đập tan bộ máy nhà nước cũ của giai cấp tư sản và địa chủ, thành lập bộ máy nhà nước mới của giai cấp công nhân và nông dân Nga.

Cách mạng tháng Mười Nga đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân quốc tế, chỉ ra cho họ con đường đi tới thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản, đồng thời mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga và sự ra đời của nước Nga Xô viết cũng có tác động sâu sắc đến tiến trình lịch sử và cục diện thế giới, đã chặt đứt một khâu yếu nhất trong hệ thống đế quốc chủ nghĩa, tạo ra chế độ xã hội đối lập với xã hội tư bản chủ nghĩa.

Lý thuyết Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

1. Nguyên nhân và diễn biến chính

- Đầu tháng 3 – 1917, cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất đã kéo dài hơn 2 năm.

- Cuộc Cách mạng tháng Hai đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế của Nga hoàng.

- Cách mạng tháng Hai thắng lợi và hai chính quyền đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau được thành lập: Chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản và Xô viết của đại biểu công nhân và binh lính.

- Đêm 25 – 10 (7 – 11), quân cách mạng chiếm Cung điện Mùa Đông, trụ sở của Chính phủ lâm thời. Toàn bộ các thành viên của Chính phủ lâm thời bị bắt (trừ Thủ tướng Kê-ren-xki (Kerensky)). Ngay trong đêm đó, Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai khai mạc.

- Cách mạng giành thắng lợi hoàn toàn trên toàn nước Nga sau khi khởi nghĩa thắng lợi ở Mát-xcơ-va, đầu năm 1918.

2. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga

- Cách mạng tháng Mười Nga lập nên kỉ nguyên mới cho nước Nga, xoá bỏ chế độ người bóc lột người, và thành lập chế độ xã hội chủ nghĩa.

- Cách mạng tháng Mười Nga khởi động phong trào cách mạng của giai cấp công nhân và mở ra một thời kì mới đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa.

- Cách mạng tháng Mười Nga đưa các dân tộc giải phóng và công nhân lao động lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình.

- Cách mạng tháng Mười Nga hướng tới mục tiêu xây dựng một xã hội tự do, hạnh phúc và công bằng cho mọi người lao động.

- Cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và Mỹ La-tinh.

Xem thêm lời giải bài tập Lịch sử lớp 8 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 14: Sự phát triển của khoa học, kĩ thuật, văn học, nghệ thuật trong các thế kỉ XVIII - XIX

Bài 15: Trung Quốc

Bài 16: Nhật Bản

Bài 17: Ấn Độ

Bài 18: Đông Nam Á