Bài 7: Rừng mơ Tiếng Việt lớp 4 Tập 2 – Chân trời sáng tạo

Bài 7: Rừng mơ – Tiếng Việt lớp 4

Đọc: Rừng mơ trang 102, 103, 104

* Nội dung chính Rừng mơ

Bài thơ miêu tả được vẻ đẹp huyền bí của rừng mơ Hương Sơn.

* Khởi động

Câu hỏi trang 102 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Nói về một địa điểm du lịch ở Việt Nam thu hút nhiều khách nước ngoài

Trả lời:

Vịnh Hạ Long được Unesco nhiều lần công nhận là Di sản thiên nhiên của Thế giới với hàng nghìn hòn đảo được làm nên bởi tạo hoá kỳ vĩ và sống động. Vịnh Hạ Long có phong cảnh tuyệt đẹp nên nơi đây là một điểm du lịch rất hấp dẫn với du khách trong nước và quốc tế.

Vịnh Hạ Long là một di sản độc đáo bởi địa danh này chứa đựng những dấu tích quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển lịch sử trái đất, là cái nôi cư trú của người Việt cổ, đồng thời là tác phẩm nghệ thuật tạo hình vĩ đại của thiên nhiên với sự hiện diện của hàng nghìn đảo đá muôn hình vạn trạng, với nhiều hang động kỳ thú quần tụ thành một thế giới vừa sinh động vừa huyền bí. Bên cạnh đó, vịnh Hạ Long còn là nơi tập trung đa dạng sinh học cao với những hệ sinh thái điển hình cùng với hàng nghìn loài động thực vật vô cùng phong phú, đa dạng. Nơi đây còn gắn liền với những giá trị văn hóa – lịch sử hào hùng của dân tộc.

Vịnh Hạ Long nổi bật với hệ thống đảo đá và hang động tuyệt đẹp. Đảo ở Hạ Long có hai dạng là đảo đá vôi và đảo phiến thạch, tập trung ở hai vùng chính là vùng phía đông nam vịnh Bái Tử Long và vùng phía tây nam vịnh Hạ Long. Đây là hình ảnh cổ xưa nhất của địa hình có tuổi kiến tạo địa chất từ 250 – 280 triệu năm, là kết quả của quá trình vận động nâng lên, hạ xuống nhiều lần từ lục địa thành trũng biển. Quá trình Carxto bào mòn, phong hoá gần như hoàn toàn tạo ra một Hạ Long độc nhất vô nhị trên thế giới.

Hàng trăm đảo đá, mỗi đảo mang một hình dáng khác nhau hết sức sinh động: hòn Đầu Người, hòn Rồng, hòn Lã Vọng, hòn Cánh Buồm, hòn Gà Chọi, hòn Lư Hương… Tiềm ẩn trong lòng các đảo đá ấy là những hang động tuyệt đẹp gắn với nhiều truyền thuyết thần kỳ như động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt, hang Trinh Nữ, động Tam Cung… Đó thực sự là những lâu đài của tạo hoá giữa chốn trần gian. Từ xưa, Hạ Long đã được đại thi hào dân tộc Nguyễn Trãi mệnh danh là “kì quan đất dựng giữa trời cao”.

* Khám phá và luyện tập

Đọc

Rừng mơ

(SGK Tiếng Việt 4 tập 2 chân trời bài 7)

Giữa mùa hoa mơ nở

Bước chân vào Hương Sơn

Núi vì hoa trẻ mãi

Đời đời tên Núi Thơm.

Rừng mơ ôm lấy núi

Mây trắng đọng thành hoa

Gió chiều đông gòn gợn

Hương bay gần bay xa…

Trên thung sâu vắng lặng

Những đài hoa thanh tân

Uống dạt dào mạch đất

Đang kết một mùa xuân

Rồi quả vàng chíu chít

Như trời sao quây quần.

Sang xuân người trẩy hội

Nghe khát vị mơ chua

Quả rừng mát hơi núi

Hãy còn vương mùi hoa.

Có người bạn xa nước

Yêu sông núi chúng ta

Mùa xuân cũng trẩy hội

Gửi mơ về quê nhà.

Trần Lê Văn

Câu hỏi, bài tập

Câu 1 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Vào mùa hoa mơ nở, Núi Thơm hiện lên như thế nào?

Trả lời: Núi thơm như trẻ ra, được bao phủ bởi hoa mơ, có mùi thơm của hoa mơ.

Câu 2 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Tìm hình ảnh, từ ngữ cho thấy sức sống của rừng mơ trong khổ thơ thứ ba.

Trả lời:

Dạt dào mạch đất.

Đang kết một mùa xuân.

Quả vàng chíu chít.

Câu 3 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Quả mơ hấp dẫn người đi hội mùa xuân như thế nào?

Trả lời: Người trẩy hội bị hấp dẫn bởi vị mơ chua có vị mát hơi núi, thơm mùi hoa.

Câu 4 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Khổ thơ cuối bài nói lên điều gì?

Trả lời: Cho thấy không chỉ người trong nước mà người nước ngoài cũng yêu thích quả mơ, yêu sông núi nước ta mà gửi mơ về làm quà cho gia đình.

Câu 5 trang 103 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Chia sẻ suy nghĩ của em:

a. Khi có nhiều du khách nước ngoài đến thăm các danh lam thắng cảnh của Việt Nam.

b. Khi có nhiều đặc sản của Việt Nam được bạn bè quốc tế biết đến.

Trả lời:

a. Cảm thấy tự hào vì vẻ đẹp của thiên nhiên, của đất nước Việt Nam được bạn bè quốc tế yêu thích và biết đến.

b. Cảm thấy tự hào và hạnh phúc vì nền văn hóa ẩm thực của Việt Nam có thể được lan rộng ra quốc tế.

Đọc mở rộng

Sinh hoạt câu lạc bộ đọc sách

Chủ điểm Thế giới quanh ta

Đề bài trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: a. Tìm đọc một bản tin hoặc một quảng cáo viết về:

Công trình kiến trúc nổi tiếng thế giới.

Danh lam thắng cảnh nổi tiếng thế giới.

b. Ghi chép những thông tin chính trong bản tin hoặc quảng cáo vào Nhật ký đọc sách.

c. Cùng bạn chia sẻ:

Bảng tin hoặc quảng cáo đã đọc.

Nhật ký đọc sách.

d. Thi nhà thuyết minh nhí: Giới thiệu và chia sẻ với bạn về giá trị, ý nghĩa của công trình kiến trúc hoặc danh lam, thắng cảnh đã đọc

Trả lời:

a.

Bí ẩn bên trong ngọn đuốc của tượng Nữ thần Tự do

Mỹ - Tượng Nữ thần Tự do ở New York, một biểu tượng lừng danh của nước Mỹ, chứa nhiều điều bí ẩn.

Tượng Nữ thần Tự do là một tác phẩm điêu khắc bằng đồng theo phong cách tân cổ điển, đặt trên đảo Liberty tại cảng New York. Tác phẩm do kiến trúc sư người Pháp, Frédéric Auguste Bartholdi, thiết kế. Khung kim loại được chế tạo bởi Gustave Eiffel và được khánh thành ngày 28/10/1886. Tượng có hình dáng một người phụ nữ mặc áo choàng, tay phải cầm ngọn đuốc còn tay kia là một tấm đá phiến có khắc ngày độc lập của Mỹ.

Từ khi khánh thành đến năm 1916, du khách có thể yêu cầu được tiếp cận vị trí ngọn đuốc, nhưng phải được phép từ người trông coi. Phần lớn mọi người đều bị từ chối vì đường lên vị trí cao nhất của bức tượng khá nguy hiểm. Lối lên duy nhất là một cầu thang hẹp, dài 12 m, và nếu được lên trên, phải có người đi cùng. Bên cạnh đó, cầu thang không đủ khoảng rộng để một người trèo lên và một người trèo xuống cùng lúc. Chỉ có thể một người trèo hẳn lên, và nhường chỗ cho người khác trèo xuống. Do đó, việc lên và xuống ngọn đuốc rất mất thời gian.

Khi lên hết cầu thang, bạn sẽ đến một căn phòng nhỏ, có lối để ra ban công. Tại đây, bạn có thể đứng ngắm toàn cảnh khu vực xung quanh cũng như vương miện của Nữ thần Tự do từ độ cao hơn 90 m. Một vấn đề phát sinh ở đây là ban công có lan can thấp, và khi đứng đó, du khách thường bị "đông cứng" vì độ cao và gió lớn, ngọn đuốc có thể đung đưa 7-14 cm. Không ít du khách leo đến khu vực này đã quá sợ hãi và quay ngược vào bên trong để xuống. Một số người thậm chí còn phải nhờ đến sự trợ giúp của nhân viên để đưa xuống.

Ngày 30/7/1916, trong thời điểm diễn ra thế chiến thứ hai, các đặc vụ Đức đã cho nổ tung một bến tàu nối giữa đảo Black Tom và thành phố Jersey gần đó. Vụ nổ khiến hàng trăm người thiệt mạng và bị thương, và làm ảnh hưởng đến các tòa nhà ở Quảng trường Thời đại, New York. Vụ nổ cũng làm hỏng ngọn đuốc của tượng Nữ thần Tự do. Và căn phòng bí mật bên trong ngọn đuốc này bị hư hỏng theo.

Hơn 100 năm sau đó, theo Travel & Leisure, căn phòng vẫn chưa mở cửa để đón khách du lịch. Những người được phép tiếp cận khu vực cấm là những người có nhiệm vụ hoặc đội bảo trì lên đó để thay đèn led khoảng 6-8 tháng một lần. Mọi người sẽ vào căn phòng này theo một hành lang bị khóa ở vị trí vai của bức tượng và nơi này được gắn camera giám sát để đảm bảo không ai có thể đột nhập vào để leo lên.

Ngày nay, "căn phòng bí mật" ở nơi cao nhất luôn là chủ đề nổi tiếng, được nhắc đến đầu tiên khi nói về tượng Nữ thần Tự do. Một trong những du khách từng đến tham quan bức tượng kể rằng mẹ ông khi ở độ tuổi đôi mươi đã cùng một người bạn gái leo lên ngọn đuốc này. "Mẹ tôi đã leo lên đỉnh cùng đôi giày cao gót của bà ấy", vị khách nay đã đến tuổi hưu trí nhớ lại.

Tên đầy đủ của bức tượng là Liberty Enlightening the World (Nữ thần Tự do soi sáng thế giới). Vào một ngày sương mù ủ dột cuối tháng 10/1886, người New York đã ăn mừng tưng bừng khi chào đón tượng Nữ thần Tự do chính thức ra mắt công chúng. Lễ chào mừng này được tổ chức hoành tráng, với đủ nghi thức. Giữa những lời phát biểu, nhà điêu khắc người Pháp Frédéric-Auguste Bartholdi kéo sợi dây thừng để hạ quốc kỳ Pháp đang che trước mặt Nữ thần Tự do - bức tượng cao nhất thành phố thời ấy (93,1 m) từ bệ đỡ đến đỉnh ngọn đuốc.

Sáu tháng sau đó, một nhà báo đã đến thăm đảo Liberty và tiết lộ rằng nơi này rất ít khách. Nhưng ngày nay, nơi này đón ít nhất 4 triệu du khách mỗi năm, Bartholdi hẳn sẽ rất vui mừng vì tác phẩm của mình là một trong những điểm hút khách bậc nhất.

Nữ thần Tự do trở thành biểu tượng hy vọng của người dân nhập cư nửa sau thế kỷ 19 với hơn 9 triệu người đổ về nước Mỹ. Bức tượng là thứ đầu tiên họ nhìn thấy khi thuyền cập bến. Do đó, tượng được nhìn thấy một cách hoàn hảo và đẹp nhất là từ các con thuyền nhỏ đi trên sông. Còn theo nhà văn Elizabeth Mitchell, vị trí hấp dẫn nhất để có thể chiêm ngưỡng tượng là từ một quán bar nhỏ nằm ngoài bến cảng, có tên Honorable William Wall. Bạn chỉ cần mất 20 USD để mua một món đồ uống là có thể mãn nhãn chiêm ngưỡng khung cảnh nổi tiếng bậc nhất nước Mỹ này.

Phía ban quản lý cũng đưa ra lời cảnh báo du khách về việc cẩn thận với những kẻ lừa đảo bán vé giá cao ở công viên Battery gần đó. Do đó, du khách nên mua vé trước, và địa điểm duy nhất mua vé tại chỗ là văn phòng bán vé chính thức nằm bên trong Castle Clinton, công viên Battery.

Theo thông tin mới nhất từ National Park Service, mọi du khách đều phải đeo khẩu trang khi ghé thăm, dù khách đã tiêm đầy đủ hai mũi vaccine. Giá vé tham quan bao gồm chi phí đi phà từ 24, 5 USD cho trẻ 4-12 tuổi, 47 USD một khách trong độ tuổi 13-62 tuổi và 36 USD cho người từ 62 tuổi trở lên. Hiện tại, khu vực vương miện của bức tượng tạm đóng cửa và không phục vụ khách ghé thăm.

Theo: vnexpress, Bí ẩn bên trong ngọn đuốc của tượng Nữ thần Tự do.

b&c. Tượng nữ thần tự do - Mỹ. Được điêu khắc bằng đồng theo phong cách tân cổ điển, đặt trên đảo Liberty tại cảng New York...

d. Tượng Nữ thần Tự do ở New York, một biểu tượng lừng danh của nước Mỹ. Tượng được điêu khắc bằng đồng, có hình dáng một người phụ nữ mặc áo choàng, tay phải cầm ngọn đuốc còn tay kia là một tấm đá phiến có khắc ngày độc lập của Mỹ. Bức tượng là biểu tượng của tự do và độc lập.

Luyện từ và câu: Trạng ngữ chỉ thời gian, nơi chốn trang 104, 105

Câu 1 trang 104 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đọc các câu sau và thực hiện yêu cầu:

Tinh mơ, mọi người đã ra đồng.

Một tháng nữa, chúng em được nghỉ hè.

Trong vòm lá, mấy chú chim trò chuyện ríu rít.

Tối nay, đúng 8 giờ, buổi biểu diễn bắt đầu.

Ven đường, mọi người đứng chen chúc cổ vũ cho hai đội đua.

Dọc triền đê, đám trẻ cưỡi trâu thong thả ra về.

a. Xác định trạng ngữ trong mỗi câu.

b. Xếp các câu vào hai nhóm:

c. Đặt câu hỏi cho trạng ngữ trong mỗi câu.

Trả lời:

a.

Tinh mơ,/ mọi người đã ra đồng.

TN
Một tháng nữa,/ chúng em được nghỉ hè.

TN
Trong vòm lá, /mấy chú chim trò chuyện ríu rít.

TN
Tối nay,/ đúng 8 giờ,/ buổi biểu diễn bắt đầu.

TN1 TN2
Ven đường,/ mọi người đứng chen chúc cổ vũ cho hai đội đua.

TN
Dọc triền đê,/ đám trẻ cưỡi trâu thong thả ra về.

TN

b.

c.

Khi nào mọi người đã ra đồng?

Khi nào chúng em được nghỉ hè?

Mấy chú chim trò chuyện ríu rít ở đâu?

Khi nào buổi biểu diễn bắt đầu?

Mọi người đứng chen chúc cổ vũ cho hai đội đua ở đâu?

Đám trẻ cưỡi trâu thong thả ra về ở đâu?

Câu 2 trang 105 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Thay ... trong đoạn văn sau bằng một trạng ngữ phù hợp trong khung:

..., nước mưa vẫn còn róc rách, luồn lỏi chảy thành hàng vạn dòng mỏng manh, buốt lạnh. ..., những con chim Klang mạnh mẽ, dữ tợn, bắt đầu giang những đôi cánh lớn, giũ nước phành phạch. ..., những chỏm núi màu tím biếc cắt chéo trên nền trời. Một dải mây mỏng, mềm mại như dải lụa quấn ngang các chòm núi. ..., núi rừng Trường Sơn như bừng tỉnh, cảnh vật thêm sức sống mới.

Theo Tiếng Việt 5, tập một, năm 2000

Trả lời:

Sau cơn mưa rả rích, nước mưa vẫn còn róc rách, luồn lỏi chảy thành hàng vạn dòng mỏng manh, buốt lạnh. Trên các vòm lá dày ướt đẫm, những con chim Klang mạnh mẽ, dữ tợn, bắt đầu giang những đôi cánh lớn, giũ nước phành phạch. Xa xa, những chỏm núi màu tím biếc cắt chéo trên nền trời. Một dải mây mỏng, mềm mại như dải lụa quấn ngang các chòm núi. Dưới mặt đất, núi rừng Trường Sơn như bừng tỉnh, cảnh vật thêm sức sống mới.

Câu 3 trang 105 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Viết 2 - 3 câu có trạng ngữ chỉ nơi chốn dựa vào hình gợi ý:

Trả lời:

Trên cột cờ, lá cờ phấp phới tung bay.

Ở giữa sân trường, hai bạn nam vui vẻ đá cầu.

Phía bên trái, hai bạn nữ đang chơi nhảy dây.

Viết: Viết bài văn tả một con vật nuôi trong nhà trang 106

Đề bài: Viết bài văn tả một con vật nuôi trong nhà mà em thích

Gợi ý:

Tham khảo:

Để nói về một loài vật nuôi có mặt ở đa số các gia đình Việt Nam thì chắc hẳn phải là con chó. Bởi chó là một loài rất thông minh lại có ích, giúp canh giữ nhà cửa cho con người.

Nhà em cũng nuôi một con chó, em đặt tên cho nó là Ki. Nó là con của con chó ngày trước nhà em nuôi nhưng vì già nên nó ốm và chết từ năm ngoái. Con Ki là giống chó lai, khác với mẹ nó là chó cỏ, chó ta, chắc hẳn vì bố của nó là chó lai nên giờ nó mới to bệ vệ như thế. Màu lông của con Ki cũng rất đặc biệt, phần lông ở đầu đều là màu vàng cỏ úa, nhưng xuống đến lưng lại có những đám lông màu nâu, rồi màu nâu đậm và đến phần đuôi là lông màu đen. Sự pha trộn màu sắc trên bộ lông của nó thật bắt mắt và thú vị.

Con chó Ki nhà em cao to, chiếc mõm to dài, đôi tai vểnh lên to như chiếc tai của thỏ, đôi mắt đen to tròn lộ rõ vẻ tinh anh. Chân của nó to hơn hẳn so với những con chó nhà hàng xóm, to hơn cả cánh tay của em, chiếc đuôi ít lông, thon dài quẫy vòng tròn mỗi khi thấy em đi học về. Con Ki tuy có thân hình to lớn nhưng lại khá nhút nhát, hễ có người lạ vào nhà là nó sủa lên rất to nhưng lại không dám chạy ra ngoài mà chỉ đứng gọn ở góc sân, vừa sủa vừa lùi dần vào bên trong, ra vẻ hung dữ nhưng vẫn rất sợ sệt. Cả ngày nó chỉ nằm im trong chuồng, chỉ khi nào muốn uống nước, đòi ăn hay muốn đi vệ sinh nó sẽ kêu âm ỉ “Ư ử! Ư ử!”. Khi được thả ra là nó nhảy chồm lên người tỏ vẻ rất vui sướng.

Em rất yêu quý con chó của nhà em, đêm nào con Ki cũng thức suốt đêm để canh giấc ngủ cho cả nhà, đến sáng mới dám đi ngủ. Nó cũng rất biết chơi đùa và nghe lời của chủ.

* Vận dụng

Câu hỏi trang 106 sgk Tiếng Việt lớp 4 Tập 2: Đóng vai hướng dẫn viên du lịch, giới thiệu với du khách nước ngoài về một cảnh đẹp ở quê hương Việt Nam.

Trả lời:

Khu du lịch Tam Đảo nằm trên dãy núi Tam Đảo, có phong cảnh núi non hùng vĩ, bao quát cả một vùng đồng bằng Bắc bộ rộng lớn. Khí hậu mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình là 18^oC – 25^oC. Mùa hè từ tháng 5 đến tháng 9 nhiệt độ tại các tỉnh đồng bằng thường oi bức từ khoảng 27^oC – 38^oC thì Tam Đảo là nơi nghỉ mát lý tưởng với sự luân chuyển rõ rệt 4 mùa trong một ngày. Buổi sáng se se gió xuân, buổi trưa nóng ấm mùa hạ, buổi chiều lãng đãng heo may mùa thu, buổi tối lạnh giá của mùa đông.

Khu du lịch nhỏ bé, xinh xắn với những con đường lên xuống ngoằn ngoèo, quanh co nho nhỏ, một dòng suối như vệt nước cắt ngang chảy suốt bốn mùa. Cái tên Tam Đảo có được là do ba ngọn núi cao Thạch Bàn (1.388m), Thiên Thị (1.375m) và Phù Nghĩa(1.400m) nhô lên trên biển mây. Đứng giữa đất trời, nhìn ba "hòn đảo" nhấp nhô lên trên đám "sóng mây", ta mới hiểu vì sao vùng đất mát mẻ này có tên là Tam Đảo.

Khu du lịch Tam Ðảo được người Pháp phát hiện và xây dựng từ những năm đầu thế kỷ 19. Ðến năm 1940, Tam Ðảo đã là một "đô thị" trên núi cao với 145 tòa nhà, biệt thự cao cấp, lộng lẫy; trong số này có tới 60 biệt thự với kiến trúc theo nhiều kiểu cách khác nhau. Nay những tòa biệt thự ngày xưa chỉ còn là phế tích trong hoang tàn, đổ nát, trơ ra những móng, tường, công trình ngầm nằm lẫn với cỏ cây, rêu phong, nắng mưa...

Thiên nhiên đã ban tặng cho Tam Đảo một khung cảnh tuyệt vời: vừa thơ mộng, u tịch, vừa hùng vĩ, huyền ảo trong cảnh mây gió, sương khói vờn trên đỉnh núi rồi sà xuống những thảm cỏ, những ngôi nhà ven sườn núi. Thế nên Tam Đảo là nơi lý tưởng cho bạn nghỉ dưỡng cuối tuần sau một tuần làm việc vất vả. Cái cảm nhận đầu tiên khi bạn vừa bước chân xuống Tam Đảo là nơi đây dường như có 1 cái điều hòa thiên nhiên khổng lồ, đang lặng lẽ phun khí lạnh cho toàn khu vực. Không khí trong lành, mát lạnh đến mê hồn.