Sơn Tinh, Thủy Tinh - Tác giả tác phẩm - Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

Tác giả tác phẩm: Sơn Tinh, Thủy Tinh- Ngữ văn 9

I. Tác giả văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

- Nguyễn Nhược Pháp (1914 – 1938) quê ở làng Phượng Vũ, huyện Thường Tín, Hà Đông (nay thuộc Hà Nội).

- Là con học giả Nguyễn Văn Vĩnh.

Sơn Tinh, Thủy Tinh - Tác giả tác phẩm (mới 2024) | Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

II. Tìm hiểu văn bản Sơn Tinh, Thuỷ Tinh

1. Thể loại

- Tác phẩm Sơn Tinh, Thủy Tinh thuộc thể loại: truyện thơ.

2. Xuất xứ

- Bài thơ Sơn Tinh, Thủy Tinh in trong tập Ngày xưa (in lần đầu năm 1935).

- Văn bản được in trong Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 25, Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, NXB Khoa học xã hội, 2000.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự, biểu cảm, miêu tả.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến giời đông): khung cảnh Hùng Vương kén rể cho Mị Nương.

- Phần 2 (tiếp theo đến đầm quanh): vẻ đẹp của Sơn Tinh.

- Phần 3 (tiếp theo đến mà hoa): vẻ đẹp của Thủy Tinh.

- Phần 4 (tiếp theo đến Ô!Vì ta): cuộc giao tranh giữa hai vị thần.

- Phần 5 (đoạn còn lại): lí giải lí do hằng năm Thủy Tinh dâng nước.

5. Giá trị nội dung

- Bài thơ đã tái hiện lại cuộc giao tranh giành Mỵ Nương của Sơn Tinh và Thủy Tinh. Từ đó cho thấy tình yêu của thần cũng giống con người, cũng yêu và trải qua những ghen tuông, thất bại trong tình yêu. Và cũng qua đó lý giải hiện tượng bão lũ hàng năm của tự nhiên.

6. Giá trị nghệ thuật

- Ngôn từ hấp dẫn, cách miêu tả sinh động.

- Xây dựng hình tượng nhân vật dáng dấp thần linh, với nhiều chi tiết hoang đường, kì ảo.

- Cách kể chuyện qua những vần thơ đầy lôi cuốn, hấp dẫn.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Sơn Tinh, Thủy Tinh

1. Chủ đề, cảm hứng của bài thơ

- Chủ đề: chinh phục thiên tai của con người.

- Cảm hứng chủ đạo: truyện thể hiện sự quyết tâm của Sơn Tinh trong việc cưới Mị Nương. Qua đó thể hiện lòng chân thành trong tình yêu; đồng thời cũng thể hiện quyết tâm chinh phục khó khăn trong cuộc sống.

Sơn Tinh, Thủy Tinh - Tác giả tác phẩm (mới 2024) | Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

2. Nhân vật Sơn Tinh, Thủy Tinh

a. Nhân vật Sơn Tinh

- Một người ở vùng núi Ba Vì, tuấn tú và tài giỏi khác thường: chỉ tay về phía đông, phía đông biến thành đồng lúa xanh, chỉ tay về phía tây, phía tây mọc lên hàng dãy núi. Nhân dân trong vùng gọi chàng là Sơn Tinh.

- Vị thần núi Sơn Tinh thì có ba mắt. Mắt thứ ba kia như nhìn thấy mọi thứ để có thể thấy cảnh nhân dân lầm than trong dòng nước lũ và quyết tâm chiến thắng kẻ thù Thủy Tinh. Thần Sơn Tinh phi bạch hổ, oai phong lẫm liệt.

b. Nhân vật Thủy Tinh

- Thủy Tinh – một người ở mãi tận miền biển Đông tài giỏi cũng không kém: gọi gió, gió đến, hò mưa, mưa tới.

- Thủy Tinh thì mang theo dáng vẻ phong trần với râu ria quăn xanh rì. Màu xanh của biển cả nhuốm trên mình chàng. Cưỡi rồng uy nghi càng tô điểm thêm cho vẻ đẹp Thủy Tinh vẽ đẹp của quyền lực, bão tố.

3. Những chi tiết kì ảo

- Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc/ Niệm chú, đất nẩy vù lên cao./ Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo/ Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,/ Đạp long đất núi, gầm xông xáo,/ Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng.

- Sóng cả gầm reo lăn như chớp/ Thủy Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng./ Cá voi quác mồm to muốn đớp,/ Cá mập quẫy đuôi, cuồng nhe răng,/ Càng cua lởm chởm bò như mác,/ Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao.

- Tác dụng: tạo ra một không gina mơ hồ, mang đến cho người đọc cảm giác phi thực, tăng thêm sự hấp dẫn và sự lôi cuốn của câu chuyện, đồng thời cũng thể hiện ý chí, sức mạnh của từng nhân vật.

IV. Dàn ý phân tích bài thơ Sơn Tinh, Thuỷ Tinh

1. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm

2. Thân bài:

- Đôi nét về phong cách tác giả và hoàn cảnh sáng tác. Có những điểm nào mới so với chuyện.

- Phần I:

+ Chuyện kén rể của Hùng Vương thứ mười lăm.

+ Vẻ đẹp của nàng Mỵ Nương.

+ Hình tượng Sơn Tinh.

+ Hình Tượng Thủy Tinh.

+ Sức mạnh của Sơn Tinh và Thủy Tinh.

- Phần III

+ Sơn Tinh cưới được Mỵ Nương.

+ Giương oai và bị Thủy Tinh ghen ghét mà chặn lại. Sử dụng sức mạnh của mình để ngăn cản.

+ Sơn Tinh dâng núi bảo vệ tình yêu.

+ Chuyện xảy ra mỗi năm.

-> Giá trị nghệ thuật: Chuyển câu chuyện thành một bài thơ bố cục rõ ràng, ngôn từ dễ hiểu, dễ nắm bắt.

-> Giá trị nghệ thuật: Câu chuyện tình yêu, sự dai dẳng trong tình yêu. Để có được tình yêu và hạnh phúc, con người luôn hết mình tìm kiếm và cũng là một chấp niệm cho người thua cuộc. Bên cạnh đó đây cũng là một câu chuyện đi theo tiềm thức người Việt, giải thích về hiện tượng trong năm luôn có một mùa lũ dâng cao (Thủy Tinh không phục muốn giành lại Mỵ Nương từ tay Sơn Tinh).

3. Kết bài: Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật.