Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước - Tác giả tác phẩm- Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

Tác giả tác phẩm: Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước- Ngữ văn 9

I. Tác giả văn bản Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước

- Vũ Dương Quỹ (1939 – 2021) là nhà giáo ưu tú, tác giả của nhiều bài viết bình giảng tác phẩm văn học trong nhà trường.

II. Tìm hiểu văn bản Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước

1. Thể loại

- Tác phẩm Tính đa nghĩa trong bài thơ “Bánh trôi nước” thuộc thể loại: văn bản nghị luận.

2. Xuất xứ

- Văn bản được in trong Những ấn tượng văn chương, NXB Giáo dục, 2003.

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: nghị luận.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến biết bao người) : Nghĩa thứ nhất: tả thực.

- Phần 2 (đoạn còn lại): Nghĩa thứ hai: bài thơ nói về nhan sắc, thân phận và phẩm chất người phụ nữ.

5. Giá trị nội dung

- Văn bản bàn luận về tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước của Hồ Xuân Hương. Tính đa nghĩa của bài thơ được làm sáng tỏ trên hai khía cạnh: Nghĩa thực- Hình ảnh và quá trình sinh thành của bánh trôi nước; Nghĩa ẩn dụ- Nhan sắc, thân phận và phẩm chtt của người phụ nữ. Qua việc phân tích hai luận điểm trên, bài viết không chỉ chứng minh được tính đa nghĩa của bài thơ Bánh trôi nước, rằng hình tượng chiếc bánh trôi và quá trình làm bánh chính là biểu tượng ẩn dụ cho cuộc đời, số phận người phụ nữ thời phong kiến mà còn giúp bạn đọc thấy được bút pháp miêu tả tài tình của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

6. Giá trị nghệ thuật

- Lập luận sắc bén, bằng chứng, lí lẽ logic.

III. Tìm hiểu chi tiết văn bản Tính đa nghĩa trong bài thơ Bánh trôi nước

1. Nghĩa thứ nhất: tả thực

- Lí lẽ: Quá trình hình thành của chiếc bánh trôi

- Bằng chứng:

+ Tác giả đưa ra cách làm bánh trôi qua việc miêu tả quá trình ấy, qua đó thấy được Hồ Xuân Hương là một người am hiểu về miêu tả sự vật.

+ Bánh trôi như có linh hồn hay chính Hồ Xuân Hương đã thổi hồn vào nó.

2. Nghĩa thứ hai: nghĩa ẩn dụ về con người

- Lí lẽ: Nhan sắc, thân phận và phẩm chất của người phụ nữ trong xã hội cũ

- Bằng chứng:

+Tác giả phân tích bài thơ sử dụng các bằng chứng trong bài để chứng mình về lí lẽ trên

+ Tác giả liên hệ tới thân phận của người phụ nữ trong xã hội cũ đó là phụ thuộc, long đong nhưng bản lĩnh của họ sẽ vượt lên trên cảnh ngộ, vẫn son sắt thuỷ chung...