Khoa học tự nhiên 7 Bài 30 (Cánh diều): Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Giải bài tập Khoa học tự nhiên 7 Bài 30: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Mở đầu trang 140 Bài 30 KHTN lớp 7: Quan sát hình 30.1, nêu mục đích hoạt động đo chiều cao và đếm số lá cây ngô của các bạn trong hình.

Trả lời:

Hoạt động đo chiều cao và kém số là cây ngô của các bạn nhằm mục đích chứng minh ở cây có sự tăng chiều cao, tăng số lá cây đồng nghĩa với việc chứng min cây có sự sinh trưởng, phát triển.

I. Thí nghiệm chứng minh cây sinh trưởng

Báo cáo thí nghiệm trang 141 KHTN lớp 7: Thí nghiệm Chứng minh cây sinh trưởng

1. So sánh chiều cao của cây qua các lần đo và nhận xét sự sinh trưởng của các cây

2. Báo cáo kết quả

Trả lời:

1.

- Học sinh tiến hành thí nghiệm, sau đó đưa ghi kết quả mình đo được vào bảng đo chiều cao cây 30.1.

Kết quả thí nghiệm tham khảo:

- Nhận xét sự sinh trưởng của cây: Qua các lần đo, chiều cao cây tăng lên chứng tỏ cây đậu xanh có sự sinh trưởng.

2. Báo cáo kết quả

BÁO CÁO KẾT QUẢ

Ngày 25 tháng 3 năm 2023

Tên thí nghiệm: Chứng minh cây sinh trưởng.

Tên nhóm: Nhóm 1

1. Mục đích thí nghiệm

- Để chứng minh cây có sự sinh trưởng.

2. Chuẩn bị thí nghiệm

• Mẫu vật: 5 hạt đậu xanh đã nảy mầm.

• Dụng cụ: 5 cốc đất ẩm, thước đo, ca tưới nước.

3. Các bước tiến hành

- Trồng vào mỗi cốc 1 hạt đậu xanh đã nảy mầm.

- Để các cốc ngoài ánh sáng, tưới nước hằng ngày.

- Tính từ ngày trồng, cứ ba ngày một lần, đo chiều cao của mỗi cây (từ gốc cây lên ngọn cây) và ghi chép theo gợi ý bảng 30.1.

- So sánh chiều cao của cây qua các lần đo và nhận xét sự sinh trưởng của các cây.

4. Giải thích thí nghiệm

- Các cây có sự gia tăng về chiều cao.

5. Kết luận

- Cây có sự sinh trưởng.

II. Mô phân sinh

Câu hỏi 1 trang 141 KHTN lớp 7: Quan sát hình 30.2 và chỉ vị trí các mô phân sinh

Trả lời:

- Mô phân sinh đỉnh chồi: nằm ở đỉnh ngọn, đỉnh chổi, đỉnh cành,…

- Mô phân sinh đỉnh rễ: nằm ở chóp rễ.

- Mô phân sinh bên: phân bố theo hình trụ và hướng ra phần ngoài của thân, cành,…

Câu hỏi 2 trang 141 KHTN lớp 7: Nêu vai trò của các mô phân sinh đối với sự sinh trưởng của cây.

Trả lời:

Mô phân sinh là nhóm các tế bào chưa phân hoá có khả năng phân chia tế bào mới và làm cho cây sinh trưởng. Trong đó:

- Vai trò mô phân sinh đỉnh chồi, đỉnh rễ: giúp hình thành nên quá trình sinh trưởng sơ cấp của cây, làm gia tăng chiều dài của thân và rễ.

- Vai trò mô phân sinh bên: có chức năng tạo ra sự sinh trưởng thứ cấp nhằm tăng độ dày (đường kính) của thân, cành,…

III. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Câu hỏi 3 trang 142 KHTN lớp 7: Quan sát hình 30.3 và trình bày các giai đoạn sinh trưởng và phát triển tương ứng từ (1) đến (7) của cây cam.

Trả lời:

Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây cam:

(1) Hạt cam được gieo vào đất

(2) Hạt nảy mầm

(3) Từ mầm cây phát triển thành cây con

(4) Từ cây con phát triển thành cây con lớn hơn, tăng trưởng về kích thước, số lá

(5) Cây tăng trưởng về số lượng lá nhiều hơn, rễ mọc ra cùng nhiều hơn, còn có rất nhiều cành

(6) Cây bắt đầu ra hoa

(7) Cây bắt đầu kết quả từ hoa

Thực hành trang 142 KHTN lớp 7:

- Quan sát sự sinh trưởng và phát triển của một số loài cây có ở địa phương em hoặc xem tranh, video về sự sinh trưởng và phát triển của cây.

- Mô tả sự sinh trưởng phát triển của cây quan sát được theo mẫu gợi ý bảng 30.2.

- Trình bày kết quả quan sát được.

Trả lời:

III. Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở thực vật

Câu hỏi 4 trang 143 KHTN lớp 7: Nêu các ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển của thực vật để tăng năng suất cây trồng.

Trả lời:

Ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển của thực vật để tăng năng suất cây trồng:

- Đưa ra các biện pháp kĩ thuật chăm sóc phù hợp, xác định được thời điểm thu hoạch.

- Điều khiến yếu tố môi trường như nhiệt độ, ánh sáng nhằm kích thích ra hoa sớm, tăng năng suất tạo quả.

- Trồng cây đúng mùa vụ, luân canh, xen canh.

- Sử dụng thuốc kích thích cho cây ra rễ, tăng trưởng chiều cao; rút ngắn thời gian sinh trưởng, nhằm tăng năng suất.

Luyện tập trang 143 KHTN lớp 7: Nêu một số ví dụ về điều khiển yếu tố môi trường để kích thích sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật.

Trả lời:

Ví dụ về điều khiển yếu tố môi trường để kích thích sự sinh trưởng và phát triển ở thực vật:

- Chiếu sáng trên 16 giờ cho hoa lay ơn để cây có búp to hơn và hoa bền hơn.

- Tưới nước ấm 40 – 50^oC, thắp đèn cho cây đào giúp cây ra hoa sớm.

- Phủ nylon lên mạ mới gieo giúp tránh rét cho cây làm cho cây mạ ra rễ nhanh hơn.

Vận dụng 1 trang 143 KHTN lớp 7: Vì sao thường phải trồng cây đúng mùa vụ?

Trả lời:

Phải trồng cây đúng mùa vụ vì:

- Ở thực vật quá trình sinh trưởng, phát triển của từng loài cây phụ thuộc rất nhiều yếu tố như nhiệt độ, ánh sáng,… Trồng đúng thời vụ giúp cây trồng có điều kiện thuận lợi nhất để sinh trưởng, phát triển và từ đó cho năng suất tối đa so với tiềm năng của nó.

- Mặt khác, trồng đúng thời vụ còn giúp cho cây khoẻ, tạo cho nó có tính chống chịu tốt nhất với các đối tượng sâu bệnh hại trên đồng ruộng.

Vận dụng 2 trang 143 KHTN lớp 7: Muốn trồng cây trái vụ (ví dụ thanh long, xoài,…) vẫn đạt năng suất cao thì có thể có biện pháp nào?

Trả lời:

Muốn trồng cây trái vụ (ví dụ thanh long, xoài,…) vẫn đạt năng suất cao thì có thể có biện pháp như:

- Thắp đèn (cây thanh long): thắp sáng liên tục từ 15 - 20 đêm tùy theo mùa và điều kiện thời tiết, thời gian thắp đèn từ 7 - 10 giờ/đêm. Sau khi ngưng thắp đèn 3 - 5 ngày thì cây ra hoa.

- Sử dụng phân bón, nước, chất kích thích sinh trưởng hợp lí để cây ra hoa, tạo quả,…

Tìm hiểu thêm trang 143 KHTN lớp 7: Em hãy tìm hiểu thêm một số biện pháp làm cho cây ra rễ nhanh, tăng chiều cao cây, kích thích ra hoa sớm,…

Trả lời:

Một số biện pháp làm cho cây ra rễ nhanh, tăng chiều cao cây, kích thích ra hoa sớm như:

- Thắp đèn, tưới nước ấm giúp cây đào ra hoa sớm.

- Xử lí nhiệt độ thấp để kích thích hoa tulip nở.

- Khoanh khấc thân hoặc cành gây ra sự tích lũy những sản phẩm trao đổi chất được tạo ra trên chồi kích thích sự ra hoa.

- Sử dụng các chất kích thích sinh trưởng để cây ra rễ nhanh (Auxin,…).

Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 Bài 30: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật

I. THÍ NGHIỆM CHỨNG MINH CÂY SINH TRƯỞNG

Chuẩn bị

- Dụng cụ: 5 cốc đất ẩm, thước đo, ca tưới nước.

- Mẫu vật: 5 hạt đậu xanh đã nảy mầm.

Tiến hành

- Bước 1: Trồng vào mỗi cốc 1 hạt đậu xanh đã nảy mầm.

- Bước 2: Để các cốc ngoài ánh sáng, tưới nước hằng ngày.

- Bước 3: Tính từ ngày trồng, cứ ba ngày một lần, đo chiều cao của mỗi cây (từ gốc lên ngọn cây) và ghi chép theo gợi ý bảng 30.1.

Bảng đo chiều cao cây (đơn vị cm)

- Bước 4: So sánh chiều cao của cây qua các lần đo và nhận xét sự sinh trưởng của các cây.

Báo cáo kết quả

- Báo cáo theo phiếu báo cáo kết quả thí nghiệm ở bài 20.

→ Kết luận: Từ bảng đo chiều cao của cây cho thấy cây có sự tăng trưởng về chiều cao. Như vậy, có thể kết luận cây có sự sinh trưởng.

II. MÔ PHÂN SINH

- Khái niệm: Mô phân sinh là nhóm tế bào chưa phân hóa, có khả năng phân chia tạo ra tế bào mới, làm cho cây sinh trưởng → Sự sinh trưởng ở thực vật diễn ra ở các mô phân sinh.

Mô phân sinh

- Phân loại:

+ Mô phân sinh đỉnh: Nằm ở đỉnh ngọn, đỉnh chồi, đỉnh rễ; có chức năng giúp làm gia tăng chiều dài của thân, cành và rễ. Mô phân sinh đỉnh có cả ở cây Một lá mầm và cây Hai lá mầm.

+ Mô phân sinh bên: Phân bố theo hình trụ và hướng ra phần ngoài của thân; có chức năng làm tăng độ dày (đường kính) của thân. Mô phân sinh bên chỉ có ở cây Hai lá mầm.

Ví trí của các mô phân sinh

III. CÁC GIAI ĐOẠN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT

- Ở thực vật có hoa, quá trình sinh trưởng và phát triển chia thành các giai đoạn cơ bản sau: hạt – hạt nảy mầm – cây mầm – cây con – cây trưởng thành – cây ra hoa – cây tạo quả và hình thành hạt.

- Các giai đoạn sinh trưởng và phát triển ở thực vật nối tiếp nhau, tạo thành vòng đời của cây.

Vòng đời của cây cà chua

IV. ỨNG DỤNG SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT TRONG THỰC TIỄN

Ứng dụng hiểu biết về sinh trưởng và phát triển ở thực vật trong thực tiễn sản xuất nhằm nâng cao năng suất của cây trồng:

Xem thêm lời giải bài tập Khoa học tự nhiên lớp 7 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 31: Sinh trưởng và phát triển ở động vật

Bài 32: Khái quát về sinh sản và sinh sản vô tính ở sinh vật

Bài 33: Sinh sản hữu tính ở sinh vật

Bài 34: Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh sản và điều khiển sinh sản ở sinh vật

Bài 35: Sự thống nhất về cấu trúc và các hoạt động sống trong cơ thể sinh vật

Xem thêm tài liệu Khoa học tự nhiên lớp 7 Cánh diều với cuộc sống hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 30: Sinh trưởng và phát triển ở thực vật