Doanh nghiệp nào được tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp?
1. Các phương pháp tính thuế GTGT hiện nay
Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ
Phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng (VAT) là cách tính phổ biến nhất trong các doanh nghiệp ở Việt Nam. Theo phương pháp này, số thuế VAT phải nộp được tính dựa trên sự chênh lệch giữa VAT đầu vào và VAT đầu ra.
VAT đầu vào là thuế mà doanh nghiệp đã trả khi mua hàng hóa, dịch vụ từ nhà cung cấp.
VAT đầu ra là thuế doanh nghiệp thu được từ khách hàng khi bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ.
Công thức tính thuế như sau:
Thuế VAT phải nộp = VAT đầu ra - VAT đầu vào
Phương pháp này được coi là hiệu quả vì chỉ tính thuế trên phần giá trị tăng thêm, trong khi các chi phí đã phát sinh sẽ được khấu trừ, giúp tránh đánh thuế hai lần.
Để áp dụng phương pháp này, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau:
Doanh thu từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ phải đạt ít nhất 1 tỷ đồng/năm.
Doanh nghiệp phải hoàn thiện sổ sách kế toán, hóa đơn và chứng từ mua bán theo quy định pháp luật.
Nếu doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện hoặc tự nguyện đăng ký, họ có thể chọn áp dụng phương pháp khấu trừ này. Việc áp dụng phương pháp này giúp giảm chi phí thuế và đảm bảo minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Phương pháp tính thuế giá trị gia tăng theo phương pháp trực tiếp
Phương pháp tính thuế VAT theo phương pháp trực tiếp được áp dụng cho các doanh nghiệp tự sản xuất hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Số thuế phải nộp được tính dựa trên giá trị gia tăng của sản phẩm hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp tự sản xuất hoặc cung cấp.
Đối tượng áp dụng:
- Doanh nghiệp, hợp tác xã có doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng, trừ trường hợp tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ.
- Doanh nghiệp, hợp tác xã mới thành lập, trừ trường hợp tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ.
- Hộ kinh doanh cá thể, cá nhân kinh doanh.
- Tổ chức, cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam không thuộc phạm vi Luật Đầu tư, hoặc các tổ chức không thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ.
- Các tổ chức kinh tế không phải là doanh nghiệp hoặc hợp tác xã, trừ trường hợp tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ.
Công thức tính thuế theo phương pháp này là:
Thuế VAT phải nộp = Doanh thu x Tỷ lệ %
Tỷ lệ phần trăm được áp dụng tùy theo ngành nghề:
Phân phối, cung cấp hàng hóa: 1%
Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 5%
Sản xuất, vận tải, dịch vụ có kèm hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 3%
Các hoạt động kinh doanh khác: 2%
Doanh thu để tính thuế VAT là tổng số tiền bán hàng, cung cấp dịch vụ ghi trên hóa đơn, bao gồm phụ thu và các phí bổ sung.
Nếu doanh nghiệp hoạt động trong nhiều ngành nghề với các tỷ lệ khác nhau, phải khai thuế theo từng ngành. Nếu không thể tách riêng doanh thu theo ngành nghề, doanh nghiệp sẽ áp dụng mức thuế cao nhất trong các ngành.
Đối với hoạt động mua, bán, chế tác vàng bạc, đá quý, thuế VAT được tính theo phương pháp trực tiếp như sau:
Số thuế VAT phải nộp = Giá trị gia tăng x Thuế suất VAT
Trong đó, thuế suất VAT cho hoạt động này là 10%.
Giá trị gia tăng của vàng bạc, đá quý được tính bằng giá bán trừ giá mua vào. Nếu giá trị gia tăng âm trong kỳ, doanh nghiệp được phép bù trừ với giá trị dương của kỳ tiếp theo trong năm. Tuy nhiên, không được chuyển giá trị âm sang năm sau.
2. Doanh nghiệp nào được tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp?
Theo quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 13 Thông tư 219/2013/TT-BTC, phương pháp tính thuế giá trị gia tăng (VAT) theo hình thức trực tiếp dựa trên giá trị gia tăng được xác định như sau:
Số thuế VAT phải nộp theo phương pháp tính trực tiếp được tính bằng tỷ lệ phần trăm nhân với doanh thu. Cụ thể như sau:
Đối tượng áp dụng:
Doanh nghiệp và hợp tác xã đang hoạt động có doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng, trừ trường hợp đã đăng ký tự nguyện áp dụng phương pháp khấu trừ thuế theo quy định tại khoản 3, Điều 12 của Thông tư này.
Doanh nghiệp và hợp tác xã mới thành lập, trừ trường hợp đã đăng ký tự nguyện theo hướng dẫn tại khoản 3, Điều 12 của Thông tư này.
Hộ và cá nhân kinh doanh.
Tổ chức và cá nhân nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam không theo Luật Đầu tư, cũng như các tổ chức khác không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, trừ các tổ chức và cá nhân nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển và khai thác dầu khí.
Các tổ chức kinh tế khác không phải là doanh nghiệp hay hợp tác xã, trừ trường hợp đã đăng ký nộp thuế theo phương pháp khấu trừ.
Tóm lại, các doanh nghiệp có doanh thu hàng năm dưới 1 tỷ đồng hoặc các doanh nghiệp mới thành lập sẽ được áp dụng phương pháp tính thuế VAT trực tiếp.
3. Lợi ích khi tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp
Giảm gánh nặng thủ tục:
Kế toán đơn giản: Doanh nghiệp không cần phải thực hiện các thủ tục kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào một cách phức tạp.
Giảm số lượng hóa đơn: Không cần phải lưu trữ quá nhiều hóa đơn chứng từ.
Giảm chi phí:
Tiết kiệm chi phí nhân sự: Giảm bớt công việc cho bộ phận kế toán, từ đó tiết kiệm chi phí nhân sự.
Giảm chi phí quản lý: Quá trình quản lý thuế trở nên đơn giản hơn, giảm thiểu rủi ro sai sót và chi phí phát sinh.
Tăng tính minh bạch:
Dễ dàng kiểm soát: Việc tính toán thuế trở nên minh bạch hơn, dễ dàng kiểm soát và theo dõi.
Giảm thiểu rủi ro: Giảm thiểu rủi ro bị cơ quan thuế kiểm tra và phạt do sai sót trong quá trình kê khai.
Phù hợp với doanh nghiệp nhỏ và vừa:
Thủ tục đơn giản: Phương pháp này đặc biệt phù hợp với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, không có nhiều nhân sự và tài chính để thực hiện các thủ tục kế toán phức tạp.
Tỷ lệ thuế thấp hơn:
Thuế suất ưu đãi: Thông thường, tỷ lệ thuế GTGT khi áp dụng phương pháp trực tiếp sẽ thấp hơn so với phương pháp khấu trừ, giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng thuế.
4. Các câu hỏi thường gặp
4.1. Ưu điểm của phương pháp tính thuế trực tiếp là gì?
Đơn giản: Phương pháp này dễ thực hiện vì không cần theo dõi chi tiết về giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ mà chỉ dựa trên doanh thu.
Phù hợp với doanh nghiệp nhỏ: Giảm thiểu gánh nặng kê khai, kế toán cho các doanh nghiệp nhỏ hoặc không có nhiều giao dịch phức tạp.
4.2. Doanh nghiệp có được lựa chọn phương pháp tính thuế GTGT không?
Có, doanh nghiệp có thể lựa chọn phương pháp tính thuế GTGT giữa phương pháp khấu trừ và phương pháp trực tiếp nếu đáp ứng các điều kiện quy định. Tuy nhiên, nếu không đủ điều kiện áp dụng phương pháp khấu trừ, doanh nghiệp bắt buộc phải áp dụng phương pháp trực tiếp.
4.3. Cách nộp tờ khai thuế theo phương pháp trực tiếp như thế nào?
Doanh nghiệp cần kê khai doanh thu chịu thuế và nộp thuế GTGT theo tỷ lệ % doanh thu. Tờ khai thuế được nộp theo chu kỳ quý hoặc năm, tùy theo quy định cụ thể của cơ quan thuế.
4.4. Có thể chuyển từ phương pháp trực tiếp sang phương pháp khấu trừ không?
Có, doanh nghiệp có thể đăng ký chuyển sang phương pháp khấu trừ nếu đáp ứng đủ điều kiện (ví dụ: có doanh thu trên ngưỡng quy định, có đủ chứng từ đầu vào). Doanh nghiệp phải làm đơn đề nghị và được cơ quan thuế phê duyệt.