Đăng ký khai sinh cho con là thủ tục quan trọng đánh dấu sự ra đời của một công dân mới. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh thắc mắc liệu có thể đăng ký khai sinh cho con tại nơi tạm trú hay không và liệu cả cha và mẹ đều phải có mặt để hoàn thành thủ tục này? Bài viết này sẽ giải đáp những thắc mắc trên một cách chi tiết và chính xác nhất, dựa trên quy định pháp luật mới nhất năm 2025.
Đăng ký khai sinh cho con ở nơi tạm trú được không? Có bắt buộc cả cha và mẹ cùng thực đăng ký khai sinh cho con không?

1. Đăng ký khai sinh cho con ở nơi tạm trú được không?

Theo quy định tại Điều 13 Luật Hộ tịch năm 2014, việc đăng ký khai sinh cho trẻ được thực hiện tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ. Điều này có nghĩa là cha mẹ có thể đăng ký khai sinh cho con tại UBND cấp xã thuộc nơi cư trú của mình.

Ngoài ra, Điều 11 Luật Cư trú năm 2020 quy định cụ thể về nơi cư trú của công dân như sau:

  • Nơi cư trú của công dân bao gồm nơi thường trú và nơi tạm trú.
  • Nếu không xác định được nơi thường trú hoặc nơi tạm trú, nơi cư trú sẽ là nơi ở hiện tại, được xác định theo khoản 1 Điều 19 của Luật này.

Như vậy, nơi cư trú của công dân bao gồm cả nơi thường trú và nơi tạm trú. Do đó, cha mẹ có thể thực hiện việc đăng ký khai sinh cho con tại nơi tạm trú của mình.

2. Có bắt buộc cả cha và mẹ cùng thực đăng ký khai sinh cho con không?

Theo quy định của pháp luật, việc đăng ký khai sinh cho con không bắt buộc cả cha và mẹ cùng thực hiện. Theo Điều 15 Luật Hộ tịch năm 2014, người có trách nhiệm thực hiện đăng ký khai sinh bao gồm:

  • Cha hoặc mẹ của trẻ.
  • Nếu cha mẹ không thể trực tiếp thực hiện, thì ông, bà hoặc người thân thích khác cũng có thể làm thay.

Điều này có nghĩa rằng chỉ cần một trong hai người (cha hoặc mẹ) đứng ra đăng ký khai sinh cho con là đủ. Trong trường hợp cả cha và mẹ đều không thể thực hiện, người thân khác trong gia đình có thể thay mặt đăng ký.

Có bắt buộc cả cha và mẹ cùng thực đăng ký khai sinh cho con không?
Có bắt buộc cả cha và mẹ cùng thực đăng ký khai sinh cho con không?

3. Hồ sơ làm giấy khai sinh cho con

3.1. Hồ sơ làm Giấy khai sinh trong trường hợp không có yếu tố nước ngoài

Giấy tờ phải xuất trình:

  • Hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân của người yêu cầu làm giấy khai sinh do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng để chứng minh về nhân thân (khoản 1 Điều 2 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).
  • Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của người yêu cầu làm giấy khai sinh để chứng minh thẩm quyền đăng ký khai sinh.
  • Trường hợp cha, mẹ của trẻ đã đăng ký kết hôn thì phải xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn.

Giấy tờ phải nộp:

  • Giấy chứng sinh. Trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.

3.2. Hồ sơ làm Giấy khai sinh trong trường hợp có yếu tố nước ngoài

Giấy tờ phải xuất trình:

  • Hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân hoặc giấy tờ khác có dán ảnh và thông tin cá nhân của người yêu cầu làm Giấy khai sinh do cơ quan có thẩm quyền cấp, còn giá trị sử dụng để chứng minh về nhân thân (khoản 1 Điều 2 Nghị định 123/2015/NĐ-CP).
  • Giấy tờ chứng minh nơi cư trú của người yêu cầu làm Giấy khai sinh để chứng minh thẩm quyền đăng ký khai sinh.
  • Trường hợp cha, mẹ của trẻ đã đăng ký kết hôn thì phải xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn.
  • Trường hợp trẻ em sinh ra ở nước ngoài, có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam hoặc cha và mẹ đều là công dân Việt Nam, chưa được đăng ký khai sinh ở nước ngoài, về cư trú tại Việt Nam thì xuất trình giấy tờ chứng minh việc trẻ em đã nhập cảnh hợp pháp vào Việt Nam (như: hộ chiếu, giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế có dấu xác nhận nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh) và văn bản xác nhận của cơ quan công an có thẩm quyền về việc trẻ em đang cư trú tại Việt Nam.

Giấy tờ phải nộp:

  • Giấy chứng sinh.
    • Trường hợp không có Giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có văn bản của người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.
    • Trường hợp trẻ em sinh ra tại nước ngoài thì nộp Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp xác nhận về việc trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và quan hệ mẹ - con (nếu có).
  • Trường hợp cha hoặc mẹ hoặc cả cha, mẹ là người nước ngoài thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha, mẹ về việc lựa chọn quốc tịch cho con. Trường hợp cha, mẹ lựa chọn quốc tịch nước ngoài cho con, thì ngoài văn bản thỏa thuận lựa chọn quốc tịch còn phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền của nước mà trẻ được chọn mang quốc tịch về việc trẻ có quốc tịch phù hợp quy định pháp luật của nước đó.

4. Thủ tục làm giấy khai sinh cho con

4.1. Thủ tục đăng ký giấy khai sinh không có yếu tố nước ngoài

Bước 1: Người đi đăng ký khai sinh cho con nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy chứng sinh cho cơ quan đăng ký hộ tịch .

  • Trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh;

Nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh;

  • Trường hợp khai sinh cho trẻ em bị bỏ rơi phải có biên bản xác nhận việc trẻ bị bỏ rơi do cơ quan có thẩm quyền lập;
  • Trường hợp khai sinh cho trẻ em sinh ra do mang thai hộ phải có văn bản chứng minh việc mang thai hộ theo quy định pháp luật.

Bước 2: Ngay sau khi nhận đủ giấy tờ tại Bước 1, nếu thấy thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung khai sinh theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Hộ tịch 2014 vào Sổ hộ tịch;

Sau đó, cập nhật vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lấy Số định danh cá nhân.

Bước 3: Công chức tư pháp - hộ tịch và người đi đăng ký khai sinh cùng ký tên vào Sổ hộ tịch. Chủ tịch UBND cấp xã cấp Giấy khai sinh cho người được đăng ký khai sinh.

4.2. Thủ tục đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài

Bước 1: Người đi đăng ký khai sinh nộp giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều 16 Luật Hộ tịch 2014 cho cơ quan đăng ký hộ tịch

  • Trường hợp cha hoặc mẹ hoặc cả cha và mẹ là người nước ngoài thì phải nộp văn bản thỏa thuận của cha, mẹ về việc chọn quốc tịch cho con.
  • Trường hợp cha, mẹ chọn quốc tịch nước ngoài cho con thì văn bản thỏa thuận phải có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài mà người đó là công dân.

Bước 2: Ngay sau khi nhận đủ giấy tờ theo quy định tại Bước 1, nếu thấy thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, công chức làm công tác hộ tịch ghi nội dung khai sinh theo quy định tại Điều 14 Luật Hộ tịch 2014 vào Sổ hộ tịch;

Bước 3: Công chức làm công tác hộ tịch và người đi đăng ký khai sinh cho con cùng ký tên vào Sổ hộ tịch.

Phòng Tư pháp báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp Giấy khai sinh cho người được đăng ký khai sinh.

5. Nơi đăng ký khai sinh có phải là nơi sinh không?

Nơi đăng ký khai sinh không nhất thiết phải là nơi sinh của trẻ. Theo quy định tại Điều 13 Luật Hộ tịch năm 2014, việc đăng ký khai sinh được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ.

  • Nơi cư trú được hiểu là nơi thường trú hoặc nơi tạm trú của cha hoặc mẹ, không phụ thuộc vào nơi sinh của trẻ.
  • Điều này có nghĩa là nếu trẻ được sinh ở một địa phương khác (ví dụ: tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế ở một tỉnh khác), cha mẹ vẫn có thể thực hiện đăng ký khai sinh tại nơi mình đang cư trú (nơi thường trú hoặc nơi tạm trú).

6. Đăng ký khai sinh cho con khác địa điểm trên giấy chứng sinh có được không?

Theo Điều 14 Luật Hộ tịch năm 2014, nội dung đăng ký khai sinh được quy định cụ thể như sau:

  • Nội dung đăng ký khai sinh bao gồm:

    • Thông tin của người được đăng ký khai sinh: họ, tên đệm, tên; giới tính; ngày, tháng, năm sinh; nơi sinh; quê quán; dân tộc; quốc tịch.
    • Thông tin của cha mẹ: họ, tên đệm, tên; năm sinh; dân tộc; quốc tịch; nơi cư trú.
    • Số định danh cá nhân của người được đăng ký khai sinh.

  • Quy định liên quan đến quốc tịch, dân tộc và họ: Việc xác định các yếu tố này phải tuân thủ quy định pháp luật về quốc tịch Việt Nam và pháp luật dân sự.

  • Thông tin đăng ký khai sinh:

    • Đây là thông tin hộ tịch cơ bản của cá nhân, được ghi vào Sổ hộ tịch, Giấy khai sinh và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử cũng như Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
    • Tất cả giấy tờ, hồ sơ cá nhân liên quan phải thống nhất với nội dung đăng ký khai sinh.
    • Chính phủ chịu trách nhiệm quy định về việc cấp số định danh cá nhân cho người được đăng ký khai sinh.

Tóm lại, giấy chứng sinh chỉ có vai trò làm căn cứ xác nhận sự ra đời của đứa trẻ và không bắt buộc địa chỉ trên giấy khai sinh phải theo địa chỉ ghi trên giấy chứng sinh.

7. Có thể đăng ký khai sinh cho con khi chưa có giấy đăng ký kết hôn không?

Hoàn toàn có thể. Theo Điều 30 Bộ luật Dân sự 2015, mọi cá nhân đều có quyền được đăng ký khai sinh ngay từ khi sinh ra. Vì vậy, dù cha mẹ chưa đăng ký kết hôn, việc đăng ký khai sinh cho con vẫn được thực hiện.

Trường hợp cha mẹ chưa kết hôn

Khi cha mẹ chưa đăng ký kết hôn, thông tin về cha sẽ không được ghi trên giấy khai sinh của con, mà chỉ có thông tin của mẹ. Nếu muốn ghi tên cha trên giấy khai sinh, cần thực hiện thủ tục nhận cha theo quy định tại Điều 25 Luật Hộ tịch 2014.

8. Không có sổ hộ khẩu có làm giấy khai sinh được không?

Từ ngày 01/01/2023, sổ hộ khẩu và sổ tạm trú không còn giá trị sử dụng. Khi đăng ký khai sinh tại Ủy ban nhân dân nơi cư trú, người dân không cần xuất trình giấy tờ chứng minh nơi cư trú như sổ hộ khẩu hay sổ tạm trú. Việc đăng ký khai sinh chỉ cần các giấy tờ tùy thân hợp lệ để chứng minh nhân thân, phù hợp với quy định hiện hành.

9. Câu hỏi thường gặp

9.1 Có bắt buộc đăng ký khai sinh cho con theo địa chỉ của người chồng hay không?

Theo quy định, cha mẹ có thể đăng ký khai sinh cho con tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ. Nơi cư trú bao gồm nơi thường trú hoặc tạm trú. Vì vậy, việc đăng ký khai sinh không bắt buộc phải thực hiện theo nơi cư trú của người cha.

9.2 Làm giấy khai sinh ở xã khác được không?

Có thể làm giấy khai sinh ở xã khác nếu phù hợp với quy định pháp luật. Theo Điều 13 Luật Hộ tịch 2014, cha mẹ có thể đăng ký khai sinh cho con tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ. Nơi cư trú bao gồm nơi thường trú hoặc nơi tạm trú (theo Luật Cư trú 2020).

Như vậy, nếu cha hoặc mẹ có đăng ký cư trú tại xã khác, việc đăng ký khai sinh tại Ủy ban nhân dân xã đó là hoàn toàn hợp pháp.

9.3 Làm giấy khai sinh cho con ở quê mẹ được không?

Con có thể được đăng ký khai sinh tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của cha hoặc mẹ. Trường hợp chưa xác định được cha, con sẽ mang họ, dân tộc, quê quán, và quốc tịch theo mẹ, và phần ghi về cha sẽ để trống. Vì vậy, con vẫn được đăng ký khai sinh theo sổ hộ khẩu của mẹ.

9.4 Có thể đăng ký khai sinh online được không?

Một số địa phương đã triển khai dịch vụ đăng ký khai sinh online. Để biết chính xác, bạn nên liên hệ với Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bạn tạm trú.