Soạn bài Pa-ra-na (trang 65) Kết nối tri thức

Soạn bài Pa-ra-na trang 65

* Trước khi đọc

Câu hỏi (Trang 65 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Bạn biết gì về lịch sử, văn hóa của các dân tộc bản địa ở Nam Mỹ? Chia sẻ với các bạn trong lớp những hiểu biết của bạn.

Trả lời

- Lịch sử:

+ Nam Mỹ có nhiều nền văn minh đa dạng, ví dụ như Inca, Maya.

+ Bắt đầu có sự xâm lăng của Châu Âu vào thế kỉ 16 => văn hóa bản địa cũng bị đồng hóa.

+ Gần đây, bản địa đã bắt đầu có sự phục hưng mạnh mẽ.

- Văn hóa:

+ Đa dạng về ngôn ngữ: hơn 600 ngôn ngữ bản địa

+ Đa số người dân theo đạo Thiên Chúa

+ Âm nhạc và nghệ thuật cũng đa dạng, phong phú.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Tóm tắt ý chính của đoạn văn

Trả lời

- Bối cảnh tác giả gặp người Giê

- Hoàn cảnh lịch sử của người nơi đây

- Số phận của người Giê vào thế kỉ XX

- Kể về nỗ lực đồng hóa người Giê

- Chính phủ Bra-xin thay đổi phương pháp, để mặc người Giê tự kiếm sống.

2. Tìm các chi tiết, cách diễn đạt thể hiện thái độ, quan điểm của tác giả.

Trả lời

- Ban đầu thì thể hiện sự thất vọng: "người Anh điêng ở Ti-ba-gi… “người hoang dã".

- Sau đó có những nhận thức mới về người nơi đây:

+ "lột sạch đi khỏi cái… kinh nghiệm sau này của mình”

+ "họ cho tôi một bài học về sự thận trọng và tính khách quan"

- Nhận ra những quan niệm về người Anh điêng:

+ "minh họa đầy đủ cái tình thế xã hội học có xu hướng trở thành độc quyền cho nhà quan sát nửa sau thế kỉ XX"

+ "từ "những người nguyên thuỷ"... thì người ta không còn quan tâm đến nữa"

- Khẳng định giá trị văn hóa của người Anh điêng

3. Bạn hiểu thế nào là cuộc đổi ngôi kì lạ phá vỡ thế cân bằng phù phiếm giữa văn hóa hiện đại và văn hóa nguyên thủy?

Trả lời

- Hiện tượng đổi ngôi kỳ lạ:

+ Sự hiện diện của người da trắng (châu Âu) và việc họ xâm lăng vào lãnh thổ của người da đỏ.

+ Sự cai trị của người da trắng và việc họ ép buộc văn hóa và cách sống của mình lên người da đỏ.

- Thế cân bằng tạm thời:

+ Trạng thái không ổn định giữa văn hóa hiện đại (của người da trắng) và văn hóa truyền thống (của người da đỏ).

+ "Phù phiếm" phản ánh sự không ổn định và dễ bị đe dọa của trạng thái này.

- Sự phá vỡ thế cân bằng:

+ Sự xâm lăng và áp đặt văn hóa của người da trắng đã làm tan vỡ sự cân bằng ban đầu.

+ Văn hóa truyền thống của người da đỏ đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng và đứng trước nguy cơ biến mất.

4. Chú ý đến thái độ, hành xử của người Anh điêng với những thứ được coi là sản phẩm của văn minh, tiến bộ.

Trả lời

- Thái độ tò mò, thích thú của những người Anh điêng

- Ngoài ra còn băn khoăn, e dè và trăn trở gì đó.

* Sau khi đọc

Nội dung chính: "Pa-ra-na" mang đến cho chúng ta một số thông tin về số phận của người bản địa trong lịch sử. Mặc dù thông tin vẫn còn hạn chế và mang tính chủ quan, nhưng đoạn văn vẫn có giá trị tư liệu nhất định. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này và có được một cái nhìn toàn diện và khách quan hơn, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu và tìm hiểu thêm.

Câu 1 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Văn bản cho bạn biết những thông tin gì về số phận của người bản địa trong lịch sử? Nêu nhận xét về những thông tin đó.

Trả lời

Thông tin:

- Bị xâm lăng và áp bức bởi người da trắng (châu Âu).

- Văn hóa bản địa chịu ảnh hưởng và đang dần mai một.

- Số lượng người bản địa giảm đi đáng kể, nhiều cộng đồng bị tiêu diệt hoàn toàn.

Nhận xét:

- Tình cảm bi thảm và đáng tiếc.

- Những người là nạn nhân của sự xâm lược và áp bức.

Câu 2 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Thông tin về cuộc sống của người Giê dưới chế độ thực dân được triển khai qua những dữ liệu nào? Từ những dữ liệu đó, bạn có nhận xét gì về mối quan hệ giữa chính quyền thực dân và những người da đỏ bản xứ?

Trả lời

- Dữ liệu:

+ Bị tước đoạt đất đai và tự do.

+ Bị khai thác lao động một cách bất công.

+ Bị ép buộc phải tuân thủ theo cách sống mới.

- Mối quan hệ:

+ Gặp phải sự bất bình đẳng và áp đặt.

+ Chính quyền thực dân: thống trị và bóc lột.

+ Người bản xứ: chịu đựng sự áp bức và khai thác.

Câu 3 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Phân tích vai trò của người trần thuật xưng “tôi” trong văn bản.

Trả lời

Vai trò: là nhân chứng, người kể chuyện, là cầu nối giữa người đọc và người Giê.

Câu 4 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Các dữ liệu được cung cấp trong văn bản là dữ liệu sơ cấp hay thứ cấp? Giá trị của các dữ liệu đó là gì?

Trả lời

- Dữ liệu cấp thấp và cấp cao:

+ Cấp thấp: Quan sát trực tiếp và phỏng vấn cư dân địa phương Giê.

+ Cấp cao: Tài liệu và sách báo về văn hóa và cuộc sống của người Giê.

- Giá trị:

+ Cung cấp thông tin chính xác và sinh động.

+ Hỗ trợ độc giả hiểu sâu hơn về đời sống và văn hóa của người Giê.

Câu 5 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Hãy cho biết lập trường, quan điểm, thái độ của tác giả được thể hiện trong văn bản. Bằng cách nào bạn nhận ra điều đó?

Trả lời

- Lập trường: Phản đối sự xâm lăng và áp bức.

- Quan điểm: Cảm thông với số phận của người bản địa.

- Thái độ: Tôn trọng và đánh giá cao văn hóa bản địa.

- Cách nhận diện:

+ Sử dụng ngôn từ, cách diễn đạt và phong cách miêu tả.

+ Phân tích nội dung và ý nghĩa của văn bản.

Câu 6 (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Thông điệp bạn nhận được từ văn bản là gì? Đặt trong bối cảnh ra đời của văn bản, theo bạn, thông điệp đó có ý nghĩa gì?

Trả lời

- Thông điệp: Bảo vệ sự đa dạng văn hóa và chống lại áp đặt.

- Ý nghĩa:

+ Phê phán sự xâm lăng và áp đặt của chính quyền thực dân.

+ Khuyến khích việc bảo vệ và tôn trọng văn hóa bản địa.

+ Nhấn mạnh về tầm quan trọng của sự bình đẳng và tôn trọng.

* Kết nối đọc - viết

Đề bài (trang 68 sgk Ngữ văn 12 Tập 2): Văn bản gợi cho bạn suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa văn minh và hoang dã? Viết đoạn văn (khoảng 150 chứ) trình bày suy nghĩ của bạn.

Trả lời

Văn bản đề cập đến mối quan hệ phức tạp giữa văn minh và hoang dã. Hoang dã không chỉ là sự thiếu văn minh, mà còn là nguồn cảm hứng và sức mạnh sáng tạo. Trong khi văn minh thường đem lại sự tiến bộ và ổn định, thì hoang dã mang trong mình sự tự do và sức sống mãnh liệt. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai khái niệm này không phải lúc nào cũng rõ ràng. Đôi khi, sự văn minh có thể làm mất đi sự tự nhiên và tính sáng tạo của hoang dã, trong khi hoang dã có thể làm mất kiểm soát và sự ổn định của văn minh. Sự cân bằng giữa hai yếu tố này là chìa khóa để tạo ra một xã hội văn minh và bền vững, nơi mà con người và tự nhiên cùng tồn tại và phát triển.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục

Đời muối

Thực hành tiếng Việt trang 78

Viết thư trao đổi về công việc hoặc một vấn đề đáng quan tâm

Tranh biện về một vấn đề đời sống