Kinh tế Pháp luật 10 Bài 12 (Chân trời sáng tạo): Đặc điểm, cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Giải KTPL 10 Bài 12: Đặc điểm, cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Mở đầu trang 72 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy quan sát những hình ảnh dưới đây và trả lời câu hỏi.

Câu hỏi: Em là thành viên của tổ chức nào trong 4 tổ chức nêu trên? Hãy cho biết những hoạt động cuả một trong các tổ chức trên.

Trả lời

- Các tổ chức trong hình trên: Đảng Cộng sản Việt Nam; Quốc hội; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Em là thành viên của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

- Hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh:

+ Là đội dự bị tin cậy của Đảng, thường xuyên bổ sung lực lượng trẻ cho Đảng, Nhà nước và các ngành.

+ Tạo môi trường đưa thanh niên vào các hoạt động giúp học tập rèn luyện và phát triển nhân cách, năng lực của người lao động mới phù hợp với yêu cầu cầu xã hội hiện nay.

+ Chăm lo và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tuổi trẻ.

1. Cấu trúc hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Câu hỏi trang 73 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc sơ đồ dưới đây và trả lời câu hỏi.

Câu hỏi:

- Hệ thống Chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bao gồm những cơ quan nào?

- Em có những hiểu biết gì về vị trí của cơ quan đó trong hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam?

Trả lời

- Yêu cầu số 1: Hệ thống Chính trị nước Công hòa xã hội chủ nghĩa Việt nam bao gồm những cơ quan:

+ Đảng Cộng sản Việt Nam

+ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

+ Mặt trận Tổ quốc Việt nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác (Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản HCM, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, …

- Yêu cầu số 2: Vị trí của các cơ quan

+ Đảng Cộng sản Việt Nam: là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc.

+ Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: là trụ cột của hệ thống chính trị ở nước ta, là công cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, thay mặt nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân để quản lý toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội. Nhà nước là phương tiện quan trọng nhất của nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình.

+ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khác: là một bộ phận của hệ thống chính trị, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Các đoàn thể chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội là nơi tập hợp quần chúng, phản ánh ý chí, nguyện vọng và lợi ích của các tầng lớp nhân dân.

2. Đặc điểm hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Câu hỏi trang 74 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi.

Thông tin. Chế độ chính trị ở Việt Nam là thể chế chính trị một đảng duy nhất cầm quyền, đó là Đảng Cộng sản Việt Nam. Từ khi thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân giành độc lập dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội. Hiện nay, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nước ta không ngừng phát triển, nâng cao vị thế trên thế giới. Hệ thống chính trị ở Việt Nam bao gồm nhiều tổ chức có tính chất, vị trí, vai trò, chức năng khác nhau nhưng có quan hệ chặt chẽ, gắn bó với nhau, tạo thành một thể thống nhất. Sự thống nhất của các thành viên đa dạng, phong phú về tổ chức, phương thức hoạt động trong hệ thống chính trị đã tạo điều kiện để phát huy sức mạnh tổng hợp và tạo ra sự cộng hưởng sức mạnh trong toàn bộ hệ thống.

Hệ thống chính trị Việt Nam hình thành trự tiếp từ các tổ chức được thành lập bởi các tầng lớp nhân dân, xuất phát từ lợi ích của chính nhân dân và được duy trì các hoạt động bởi sự tham gia tích cực của nhân dân.

Câu hỏi: Tính nhất nguyên chính trị, thống nhất, nhân dân được thể hiện như thế nào trong hệ thống chính trị Việt Nam?

Trả lời

- Tính nhất nguyên chính trị: thể chế chính trị một đảng duy nhất cầm quyền, đó là Đảng Cộng sản Việt Nam.

- Tính thống nhất: gồm nhiều tổ chức có tính chất, vị trí, vai trò, chức năng khác nhau nhưng có quan hệ chặt chẽ, gắn bó với nhau, tạo thành một thể thống nhất.

- Tính nhân dân: hình thành trực tiếp từ các tổ chức được thành lập bởi các tầng lớp nhân dân, xuất phát từ lợi ích của chính nhân dân và được duy trì các hoạt động bởi sự tham gia tích cực của nhân dân.

Câu hỏi trang 74 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi.

Trường hợp. Trong giờ giải lao, C và D trao đổi về bài vừa học. Cả hai đều có ý kiến trái ngược nhau về hệ thống chính trị Việt Nam. Bạn C cho rằng, đặc điểm hệ thống chính trị nước ta cũng giống như các nước khác. Bạn D thì cho rằng, do những khác biệt về lịch sử, xã hội nên hệ thống chính trị nước ta có những đặc điểm riêng: hệ thống chính trị được xây dựng trên cơ sở lí luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; các thành viên trong hệ thống chính trị có địa vị pháp lí vững chắc, ...

Câu hỏi: Em đồng tình với ý kiến của bạn C hay D? Vì sao?

Trả lời

- Em đồng tính với ý kiến của bạn D: mỗi quốc gia khác nhau sẽ có một hệ thống chính trị khác nhau. Vì mỗi quốc gia sẽ có những đặc điểm văn hóa, lịch sử, xã hội và sự phát triển kinh tế xã hội khác nhau.

3. Nguyên tắc hoạt động cảu hệ thống chính trị

Câu hỏi trang 75 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Thông tin. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Dân là quý nhất, là quan trọng hơn hết, là tối thượng, … bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiều quyền hạn đều là của dân”. Người nhấn mạnh: “Nước ta là một nước dân chủ, địa vị cao nhất là dân vì dân là chủ... Chế độ ta là chế độ dân làm chủ, tức là nhân dân là chủ”, theo Người, toàn bộ quyền lực nhà nước đều bắt nguồn từ nhân dân, do nhân dân, nhằm phụng sự lợi ích của nhân dân, thừa hành ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam tại Điều 2 cũng khẳng định: "Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ tri thức".

Trường hợp. Sáng ngày 23/05/2021, cử tri trên mọi miền đất nước nô nức đi bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và Đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kì 2021 --2026, thể hiện tinh thần trách nhiệm, thực hiện quyền và nghĩa vụ thiêng liêng của công dân. Thông qua lá phiếu của mình, cử tri thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, chọn ra những người đủ tài, đủ đức, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của mình.

Câu hỏi:

- Thế nào là nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân?

- Theo em, nhân dân thực hiện quyền lực của mình bằng cách thức nào và phải thông qua cơ quan, cá nhân nào?

Trả lời

- Nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân có nghĩa là: toàn bộ quyền lực nhà nước đều bắt nguồn từ nhân dân, do nhân dân, nhằm phụng sự lợi ích của nhân dân, thừa hành ý chí, nguyện vọng của nhân dân.

- Theo em, nhân dân thực hiện quyền làm chủ của mình bằng cách: Tham gia ứng cử và bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Thông qua lá phiếu của mình, cử tri thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, chọn ra những người đủ tài, đủ đức, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của mình.

Câu hỏi trang 75 Kinh tế và Pháp luật 10: Em theo dõi các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi.

Thông tin. Hiến pháp năm 2013 thể chế hoá vai trò lãnh đạo của Đảng tại Điều 4: "Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội”.

Trường hợp. Xã A là một xã khó khăn thuộc vùng biên giới. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị, sự lãnh đạo của cấp uỷ Đảng xã, sự tham gia của chính quyền xã, các đoàn thể và toàn thể nhân dân xã A đã có sự thay đổi từng ngày. Năm nay, xã chính thức nhận danh hiệu Nông thôn mới, bà con ai cũng có cuộc sống ăm no, mọi người rất vui mừng.

Câu hỏi:

- Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội được quy định như thế nào?

- Từ tình huống về xã A, em hãy cho biết vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội hiện nay?

Trả lời

- Nguyên tắc đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Nhà nước và xã hội được quy định: Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.

- Từ tình huống của xã A có thể thấy vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam đối vơi Nhà nước và xã hội hiện nay: xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước.

Câu hỏi trang 76 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi.

Thông tin 1. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng viết: “Nhân dân là ông chủ nắm chính quyền. Nhân dân bầu ra đại biểu thay mặt mình thi hành chính quyền ấy. Thế là dân chủ. Các cơ quan chính quyền là thống nhất, tập trung. Từ hội đồng nhân dân và Ủy ban Kháng chiến hành chính xã đến Quốc hội và Chính phủ Trung ương, số ít phải phục tùng số nhiều, cấp dưới phải phục tùng cấp trên, địa phương phải phục tùng trung ương, thế là vừa dân chủ, vừa tập trung”.

(Theo Hồ Chí Minh, Dân chủ tập tủng, Báo Cứu quốc số 2329,4/5/1953)

Thông tin 2. Điều 8 Hiến pháp năm 2013 có ghi nhận: “1. Nhà nước được tổ chức và hoạt động theo Hiến pháp và pháp luật, quản lí xã hội bằng Hiến pháp và pháp luật, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; 2. Các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, vien chức phải tôn trọng Nhân dân, tận tụy phục vụ Nhân dân, liên hệ chặt chẽ với Nhân dân, lắng nghe ý kiến và chịu sự giám sát của Nhân dân; kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí và mọi biểu hiệ quan liêu. Hách dịch, cửa quyền”.

Câu hỏi:

- Em hãy cho biết nguyên tắc tập trung dân chủ là gì?

- Theo em, nguyên tắc tập trung dân chủ được biểu hiện như thế nào?

Trả lời

- Yêu cầu số 1: Nguyên tắc tập trung dân chủ là một trong những nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của Đảng, trong công tác cán bộ, đảm bảo cho Đảng trở thành một tổ chức chặt chẽ, thống nhất, đoàn kết cả về ý chí và hành động, trên cơ sở đó trí tuệ của toàn Đảng sẽ được phát huy một cách tối đa.

- Yêu cầu số 2: Biểu hiện của nguyên tắc tập trung dân chủ:

+ Cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng do bầu cử lập ra, thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.

+ Cơ quan lãnh đạo cao nhất của Đảng là Đại hội đại biểu toàn quốc. Cơ quan lãnh đạo ở mỗi cấp là đại hội đại biểu hoặc đại hội đảng viên. Giữa hai kỳ đại hội; cơ quan lãnh đạo của Đảng là Ban Chấp hành Trung ương, ở mỗi cấp là ban chấp hành đảng bộ, chi bộ.

+ Cấp ủy các cấp báo cáo và chịu trách nhiệm về hoạt động của mình trước đại hội cùng cấp, trước cấp ủy cấp trên và cấp dưới; định kỳ thông báo tình hình hoạt động của mình đến các tổ chức đảng trực thuộc, thực hiện tự phê bình và phê bình.

+ Tổ chức đảng và đảng viên phải chấp hành nghị quyết của Đảng. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng cấp trên, cá nhân phục tùng tổ chức, các tổ chức trong toàn Đảng phục tùng Đại hội đại biểu toàn quốc và Ban Chấp hành Trung ương.

+Nghị quyết của các cơ quan lãnh đạo của Đảng chỉ có giá trị thi hành khi có hơn một nửa số thành viên trong cơ quan đó tán thành. Trước khi biểu quyết, mỗi thành viên được phát biểu ý kiến của mình. Đảng viên có ý kiến thuộc về thiểu số được quyền bảo lưu và báo cáo lên cấp uỷ cấp trên cho đến Đại hội đại biểu toàn quốc, song phải chấp hành nghiêm chỉnh nghị quyết, không được truyền bá ý kiến trái với nghị quyết của Đảng. Cấp uỷ có thẩm quyền nghiên cứu xem xét ý kiến đó; không phân biệt đối xử với đảng viên có ý kiến thuộc về thiểu số.

+Tổ chức đảng quyết định các vấn đề thuộc phạm vi quyền hạn của mình, song không được trái với nguyên tắc, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của cấp trên.

Câu hỏi trang 76 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi.

Thông tin. Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa là sự tôn trọng, tuân thủ, chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp, pháp luật của các cơ quan, nhân viên nhà nước, của các tổ chức xã hội và mọi công dân. Nguyên tắc này được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 tại khoản 3 Điều 4, khoản 1 Điều 8, khoản 3 Điều 9. Điều đó có nghĩa là các cơ quan, tổ chức cá nhân trong hệ thống chính trị, tổ chức và hoạt động phải tôn trọng, tuân thủ, chấp hành Hiến pháp, pháp luật. Mọi hành vi xâm hại lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của mọi công dân đều bị xử lí theo pháp luật.

Câu hỏi: Nguyên tắc pháp chế xã hội chủ nghĩa trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị Việt Nam được biểu hiện như thế nào?

Trả lời

- Biểu hiện

+ Mọi hành động xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể và của công dân đều bị xử lí theo pháp luật.

+ Tôn trọng, tuân thủ, chấp hành nghiêm chỉnh hiến pháp, pháp luật của các cơ quan, nhân viên nhà nước, của các tổ chức xã hội và mọi công dân.

4. Trách nhiệm của công dân trong xây dựng và bảo vệ hệ thống chính trị

Câu hỏi trang 77 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

Trường Trung học phổ thông B tổ chức cuộc thi tìm hiểu về “Hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” với sự tham gia của nhiều học sinh. Khi lớp 10A1 thảo luận về cuộc thi, bạn A có ý kiến:

- Chúng ta còn quá nhỏ, những vấn đề này rất phức tạp. Là học sinh thì không cần phải quan tâm đến những vấn đề này!

Tuy nhiên, ý kiến trên lại không nhận được sự đồng tình của các bạn, trong đó có bạn C. Bạn C đưa ra ý kiến của mình:

- Mình không đồng ý với A, tìm hiểu về hệ thống chính trị là việc nên làm, vì qua đó, mình có thể đóng góp cho việc xây dựng đất nước bằng những việc là phù hợp với pháp luật.

Câu hỏi:

- Em ủng hộ ý kiến của bạn A hay bạn C? Vì sao?

- Theo em, học sinh có trách nhiệm gì trong xây dựng và bảo vệ hệ thống chính trị?

Trả lời

- Em ủng hộ ý kiến của bạn C vì: theo bạn C việc tìm hiểu về hệ thống chính trị là việc nên làm, vì qua đó, mình có thể đóng góp cho việc xây dựng đất nước bằng những việc là phù hợp với pháp luật.

- Theo em, học sinh có trách nhiệm trong xây dựng đất nước bằng những việc làm phù hợp: tìm hiểu về hệ thống chính trị Việt Nam, tuyên truyền cho bạn bè cùng nhau tìm hiểu, học tập tốt phát triển nền kinh tế, văn hóa xã hội.

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 77 Kinh tế và Pháp luật 10: Thảo luận cùng các bạn và cho biết em ý kiến của em về các phát biểu sau:

a. Đảng Cộng sản Việt Nam, là một cơ quan trong bộ máy nhà nước.

b. Quyền lực của nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thuộc về Nhân dân lao động.

c. Trong hệ thống chính trị Việt Nam, Nhà nước giữ vai trò quản lí xã hội.

d. Các bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị Việt Nam đều hoạt động trong khuôn khổ pháp luật.

Đ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức giữ vai trò trung tâm trong hệ thống chính trị.

Trả lời

- Ý kiến A. Không đồng tình. Vì Đảng Cộng sản là một bộ phận của hệ thống chính trị.

- Ý kiến B. Đồng tình. Vì đây là một trong những nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị của đất nước.

- Ý kiến C. Đồng tình. Vì: Nhà nước là trụ cột của hệ thống chính trị ở nước ta, là công cụ tổ chức thực hiện ý chí và quyền lực của nhân dân, thay mặt nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân để quản lý toàn bộ hoạt động của đời sống xã hội.

- Ý kiến D. Đồng tình. Đây là nguyên tắc pháp chế xã hội trong hoạt động của hệ thống chính trị nước ta.

- Ý kiến Đ. Không đồng tình. Đảng Cộng sản Việt Nam mới là tổ chức giữ vai trò lãnh đạo của cả hệ thống chính trị Việt Nam.

Luyện tập 2 trang 78 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy vẽ sơ đồ hệ thống chính trị nước ta từ những tổ chức được gợi ý sau:

- Đảng Cộng sản Việt Nam

- Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

- Hội liên hiệp Phụ nữ

- Công đoàn Việt nam

- Hội Nông dân Việt Nam

- Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Hội Cựu chiến binh Việt Nam

- Chính phủ

- Quốc hội

- Tòa án nhân dân

- Mặt trận tổ quốc

Trả lời

(*) Sơ đồ tham khảo

Luyện tập 3 trang 78 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy đọc các tình huống sau và trả lời câu hỏi.

Tình huống 1. Anh A và anh B là bạn bè. Qua mạng xã hội, anh A đã gửi cho anh B những thông tin không chính xác về một số cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị. Mặc dù đã xem nhưng anh B không có hành động phản đối.

Nếu là anh B, em sẽ có ý kiến gì với bạn?

Tình huống 2. Đoàn trường trung học phổ thông phát động cuộc thi tìm hiểu về Đảng Cộng sản Việt nam nhân kỉ niệm 90 năm thành lập. Bí thư Đoàn trường đã phổ biến thể lệ cuộc thi cho học sinh. T, học sinh lớp 10A1 chia sẻ: “Theo tớ, bạn nào có mục đích đứng trong hàng ngũ thì nên tham gia. Còn tớ không tham gia”. H không đồng ý và đưa ra ý kiến: “Đã là Đoàn viên thì ai cũng phải tham gia”. Cả hai tranh luận khá lâu mà chưa thống nhất ý kiến.

Nếu em là Bí thư chi đoàn của lớp 10A1, em sẽ làm gì?

Trả lời

Trả lời tình huống 1: Nếu là B, em sẽ: nhắc nhở A không nên gửi những thông tin không chính xác về các cơơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, đây là những hành vi trái pháp luật và có thể bị xử lí.

Trả lời tình huống 2: Nếu là Bí thư chi đoàn của lớp 10A1 em sẽ: em sẽ tuyên truyền để cả lớp cùng nhau hưởng ứng tham gia cuộc thi, em sẽ giải thích với các bạn rằng: đã là đoàn viên thì chúng mình có nghĩa vụ tìm hiểu về Đảng Cộng sản Việt Nam, thông qua cuộc thi chúng mình có thể hiểu biết thêm được nhiều điều bổ ích.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 78 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy viết 1 bài luận (khoảng 300 chữ) nhận xét về hoạt động của tổ chức chính trị - xã hội mà em là thành viên.

Trả lời

(*) Tham khảo: Nhận xét về hoạt động của Hội Văn hóa - nghệ thuật tỉnh Lai Châu:

- Năm 2021, hoạt động Văn hóa - Nghệ thuật có những bước phát triển mới, đạt được nhiều kết quả, thành tích nổi bật.

+ Tổ chức Hội ngày càng phát triển về số lượng và chất lượng, kết nạp nhiều hội viên là người dân tộc thiểu số, hội viên trẻ tuổi, đến nay Hội có 7 chi hội Văn hóa - Nghệ thuật huyện, thành phố và 5 chi hội chuyên ngành với 165 hội viên.

+ Đội ngũ văn nghệ sỹ có tư tưởng vững vàng, nắm vững chủ trương, nghị quyết của Đảng, nhất là quan điểm, định hướng của Đảng về văn học nghệ thuật trong thời kỳ mới, không có hiện tượng lợi dụng tự do sáng tác để theo đuổi những khuynh hướng, những quan điểm lệch lạc trái với đường lối của Đảng, Nhà nước; mỗi hội viên vừa là văn nghệ sĩ, vừa là chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng của Đảng.

+  Các văn nghệ sỹ thuộc các chuyên ngành sáng tác âm nhạc, nhiếp ảnh, văn học, văn nghệ dân gian, mỹ thuật... hoạt động hiệu quả, có nhiều tác phẩm có giá trị cao về nội dung và nghệ thuật được ghi nhận và công chúng đánh giá cao.

+ Hoạt động bảo tồn, phổ biến, giới thiệu văn hóa, văn nghệ dân gian các dân tộc Lai Châu được quan tâm; Trang thông tin điện tử hoạt động hiệu quả, thu hút hàng ngàn lượt truy cập của đông đảo độc giả.

+ Thực hiện đa dạng các phương tiện, phương thức xuất bản, trình diễn, triển lãm để đưa tác phẩm đến với công chúng, góp phần đáp ứng nhu cầu văn hóa tinh thần của nhân dân. Nhiều tác giả đã khẳng định tên tuổi của mình trong lĩnh vực văn học nghệ thuật cả nước.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Vận dụng 2 trang 78 Kinh tế và Pháp luật 10: Em hãy viết 1 bài tuyên truyền về vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và đề xuất một số giải pháp nâng cao hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở địa phương em.

Trả lời

(*) Tham khảo: Vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

- Đoàn là thành viên trong hệ thống chính trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong hệ thống này Đảng là người lãnh đạo, Đoàn là một trong các tổ chức thành viên.

- Đối với Đảng: Đoàn là hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, là đội dự bị tin cậy của Đảng, nguồn cung cấp cán bộ theo yêu cầu nhiệm vụ chính trị của Đảng.

- Đối với nhà nước: Đoàn là chỗ dựa vững chắc của Nhà nước trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đoàn phối hợp với các cơ quan Nhà nước, các đoàn thể và tổ chức xã hội chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi.

- Đối với các tổ chức xã hội của thanh niên và phong trào thanh niên: Đoàn giữ vai trò làm nòng cốt chính trị trong việc xây dựng tổ chức tổ chức và hoạt động của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, Hội Sinh viên Việt Nam, Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam và các thành viên khác của Hội.

- Đối với Đội Thiêu niên Tiền phong Hồ Chí Minh: Đoàn giữ vai trò là người phụ trách Đội và có trách nhiệm xây dựng tổ chức Đội, lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thiếu nhi, tạo điều kiện về cơ sở vật chất và tài chính cho hoạt động của Đội.

- Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động:

+ Thứ nhất: cần tập trung nâng cao chất lượng sinh hoạt, hoạt động, chất lượng đoàn viên, chất lượng cán bộ và khả năng thu hút, tập hợp, giáo dục đoàn viên, thanh niên, có như vậy mới tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cán bộ đoàn, đồng thời xây dựng được đội ngũ cán bộ đoàn cấp cơ sở có đủ phẩm chất, năng lực lãnh đạo, đặc biệt là đội ngũ bí thư chi đoàn.

+ Thứ hai: Kiên trì các giải pháp xây dựng chi đoàn mạnh; nâng cao chất lượng hoạt động của các chi đoàn theo chủ đề; đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức sinh hoạt, hoạt động chi đoàn, đoàn cơ sở theo hướng gắn với các hoạt động bảo vệ, hỗ trợ thanh niên và giải quyết các vấn đề có liên quan đến học nghề, dạy nghề, giải quyết việc làm cho thanh niên, nhất là thanh niên vùng nông thôn...

+ Thứ ba: các cấp bộ Đoàn cần hướng dẫn nội dung rèn luyện đoàn viên phù hợp nhiệm vụ và đặc thù đơn vị, địa phương, lựa chọn các nội dung phù hợp, thiết thực, coi trọng tính tự giác rèn luyện của đoàn viên; thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá hàng năm, có tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân thực hiện tốt, nghiên cứu nhân rộng những mô hình hay, cách làm hiệu quả trong triển khai thực hiện; nghiên cứu lồng ghép các nội dung rèn luyện đoàn viên với việc cụ thể hóa việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện nhiệm vụ được giao của từng đoàn viên thanh niên.

+ Thứ tư: triển khai thực hiện tốt công tác quy hoạch cán bộ Đoàn cấp cơ sở; tham mưu với cấp ủy và lãnh đạo đơn vị tạo điều kiện trong công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ Đoàn, đặc biệt đối với các đối tượng trong quy hoạch các chức danh chủ chốt của cơ sở; tham mưu cho cấp ủy và lãnh đạo cơ chế, chính sách, phụ cấp đối với cán bộ Đoàn kiêm nhiệm cấp cơ sở và chi đoàn; tạo môi trường thuận lợi để đoàn viên tu dưỡng, phấn đấu, rèn luyện trở thành đảng viên và để tạo nguồn cán bộ có năng lực, phẩm chất, đạo đức của hệ thống chính trị các cấp.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

Xem thêm lời giải bài tập Kinh tế pháp luật lớp 10 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 13: Đặc điểm, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Bài 14: Quốc hội, chủ tịch nước, chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Bài 15: Tòa án nhân dân và viện kiểm sát nhân dân

Bài 16: Chính quyền địa phương

Bài 17: Pháp luật và đời sống