Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 Bài 5: Giới thiệu về liên kết hóa học - Cánh diều

Lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 Bài 5: Giới thiệu về liên kết hóa học 

I. Đặc điểm cấu tạo vỏ nguyên tử khí hiếm

- Lớp vỏ ngoài cùng của các nguyên tử khí hiếm có 8 electron (riêng He có 2 electron) là lớp vỏ bền vững. Vì vậy các nguyên tử khí hiếm tồn tại độc lập trong điều kiện thường.

- Một số mô hình cấu tạo vỏ nguyên tử của khí hiếm:

- Nguyên tử của nguyên tố khác có lớp vỏ ngoài cùng kém bền, có xu hướng tạo thành lớp vỏ tương tự khí hiếm khi liên kết với các nguyên tử khác.

II. Liên kết ion

1. Sự tạo thành liên kết ion

- Liên kết ion là liên kết được tạo thành bởi lực hút giữa ion dương và ion âm. Chất được tạo thành các ion dương và ion âm được gọi là hợp chất ion.

- Khi kim loại điển hình kết hợp với phi kim điển hình, nguyên tử kim loại sẽ cho electron tạo thành ion dương, nguyên tử phi kim sẽ nhận electron tạo thành ion âm. Các ion âm và ion dương hút nhau, tạo ra hợp chất ion.

Ví dụ 1: Sự tạo thành liên kết trong phân tử sodium chloride:

+ Nguyên tử Na cho đi 1 electron ở lớp ngoài cùng trở thành ion mang điện tích dương, kí hiệu là Na⁺:

+ Nguyên tử Cl nhận 1 electron ở lớp ngoài cùng trở thành ion mang điện tích âm, kí hiệu là Cl^-

+ Các ion Na⁺ và Cl^- hút nhau tạo thành liên kết trong phân tử sodium chloride:

Ví dụ 2: Sự tạo thành liên kết trong phân tử magnesium oxide

+ Nguyên tử Mg cho đi 2 electron ở lớp ngoài cùng trở thành ion mang hai điện tích dương, kí hiệu Mg²⁺:

+ Nguyên tử O nhận 2 electron ở lớp ngoài cùng trở thành ion mang hai điện tích âm, kí hiệu là O^2-:

+ Các ion Mg²⁺ và O^2- hút nhau tạo thành liên kết trong phân tử magnesium oxide:

2. Tính chất chung của hợp chất ion

+ Là chất rắn ở điều kiện thường.

Ví dụ: potassium chloride, copper oxide,…

+ Thường có nhiệt độ nóng chảy và nhiệt độ sôi cao.

Ví dụ: aluminium oxide, sodium chloride, copper oxide,…

+ Khi tan trong nước tạo ra dung dịch dẫn điện.

Ví dụ: sodium chloride, magnesium chloride,…

III. Liên kết cộng hóa trị

1. Sự tạo thành liên kết cộng hóa trị

- Liên kết cộng hóa trị là liên kết được tạo thành bởi một hoặc nhiều đôi electron dùng chung giữa hai nguyên tử.

- Chất được tạo thành nhờ liên kết cộng hóa trị giữa các nguyên tử được gọi là chất cộng hóa trị.

- Để có lớp vỏ electron bền vững tương tự khí hiếm, các nguyên tử phi kim sẽ góp các electron để tạo ra một hoặc nhiều đôi electron dùng chung giữa các nguyên tử và liên kết với nhau thành phân tử.

Ví dụ 1: Sự tạo thành liên kết trong phân tử hydrogen

+ Nguyên tử H chỉ có 1 electron và cần thêm 1 electron để có lớp vỏ bền vững tương tự khí hiếm.

+ Khi hai nguyên tử H liên kết với nhau, mỗi nguyên tử góp 1 electron để tạo ra đôi electron dùng chung.

+ Hạt nhân của hai nguyên tử H cùng hút đôi electron dùng chung và liên kết với nhau tạo thanh phân tử hydrogen. Liên kết như này được gọi là liên kết cộng hóa trị.

Ví dụ 2: Sự tạo thành liên kết trong phân tử nước

+ Khi O kết hợp với H, nguyên tử O góp 2 electron, mỗi nguyên tử H góp 1 electron. Giữa nguyên tử O và nguyên tử H có 1 electron dùng chung.

+ Hạt nhân nguyên tử O và H cùng hút đôi electron dùng chung, liên kết với nhau tạo ra phân tử nước.

2. Một số đặc điểm của chất cộng hóa trị

+ Có cả ba thể: thế rắn (đường ăn, iodine,…), thể lỏng (bromine, ethanol,…), thể khí (oxygen, nitrogen, khí carbonic,…).

+ Các chất cộng hóa trị thường có nhiệt độ sôi và nhiệt độ nóng chảy thấp.

+ Nhiều chất cộng hóa trị không dẫn điện (đường ăn, ethanol,…).

Xem thêm tóm tắt lý thuyết Khoa học tự nhiên 7 sách Cánh diều hay, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 6: Hóa trị, công thức hóa học

Lý thuyết Bài 4: Phân tử, đơn chất, hợp chất

Lý thuyết Bài 3: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Lý thuyết Bài 1: Nguyên tử

Lý thuyết Bài 2: Nguyên tố hóa học