Kinh tế Pháp luật 10 Bài 1 (Kết nối tri thức): Các hoạt động kinh tế cơ bản trong đời sống xã hội

Giải KTPL 10 Bài 1: Các hoạt động kinh tế cơ bản trong đời sống xã hội

Video giải KTPL 10 Bài 1: Các hoạt động kinh tế cơ bản trong đời sống xã hội

Mở đầu trang 6 KTPL 10: Em hãy kể tên một hoạt động kinh tế đang diễn ra trong đời sống hằng ngày và chia sẻ vai trò của hoạt động này đối với đời sống xã hội.

Trả lời:

- Hoạt động nuôi trồng thủy sản là một hoạt động kinh tế.

- Vai trò: Hoạt động nuôi trồng thủy sản đã cung cấp nguồn thủy sản (tôm, cua, cá…) cho xã hội.

Lưu ý: Học sinh trình bày quan điểm cá nhân. Bài làm trên chỉ mang tính tham khảo

1. Hoạt động sản xuất

Câu hỏi trang 7 KTPL 10: Em hãy mô tả nội dung hoạt động sản xuất trong các hình ảnh và cho biết hoạt động đó có đóng góp gì cho đời sống xã hội.

Trả lời:

- Trong hình 1: Công nhân đang lắp ghép, sản xuất ô tô. Hoạt động này tạo ra sản phẩm là ô tô nhằm phục vụ nhu cầu, hoạt động sống của con người trong xã hội.

- Trong hình 2: Những người nông dân đang gặt lúa. Đây là hoạt động sản xuất lúa gạo, nhằm cung cấp lương thực cho con người trong đời sống hằng ngày.

2. Hoạt động phân phối - trao đổi

Câu hỏi 1 trang 7 KTPL 10: Ban Giám đốc công ty X đã quyết định phân bổ nguồn lực sản xuất và phân chia kết quả sản xuất lao động như thế nào? Quyết định này mang lại kết quả gì cho doanh nghiệp và người lao động?

Trả lời:

- Ban giám đốc công ty X đã quyết định thu hẹp sản xuất một số mặt hàng có mức tiêu thụ chậm, tập trung máy móc, nguyên liệu, nhân công để thực hiện đơn hàng áo sơ mi có giá trị lớn.

- Quyết định này đã giúp doanh thu và lợi nhuận của công ty tăng đáng kể, đồng thời thu nhập của người lao động cũng từ đó được tăng lên.

Câu hỏi 2 trang 7 KTPL 10: Trong thông tin trên, người dân xã Cán Cấu đến chợ để làm gì? Việc duy trì hoạt động trao đổi ở chợ Cán Cấu có vai trò gì với đời sống của người dân nơi đây?

Trả lời:

- Người dân xã Cán Cấu đến chợ để trao đổi mua bán: bán những sản phẩm mình có và mua được những thứ cần thiết cho sinh hoạt và sản suất.

- Việc duy trì hoạt động trao đổi ở chợ Cán Cấu là cầu nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng. Tại chợ Cán Cầu, người sản xuất có thể bán được những sản phẩm của mình; người tiêu dùng có thể mua những gì phù hợp với nhu cầu của mình. Đồng thời; việc duy trì hoạt động trao đổi tại chợ Cán Cầu cũng giúp thúc đẩy hoạt động sản xuất.

3. Hoạt động tiêu dùng

Câu hỏi trang 9 KTPL 10: Em hãy quan sát bức tranh kết hợp đọc thông tin để trả lời câu hỏi:

1/ Các nhân vật trong hai bức tranh trên đang sử dụng sản phẩm gạo với mục đích gì?

2/ Dịch bệnh COVID - 19 khiến hoạt động tiêu dùng thay đổi như thế nào? Những thay đổi của hoạt động tiêu dùng có tác động gì đến đời sống xã hội?

Trả lời:

Yêu cầu số 1:

- Trong bức tranh thứ nhất, các nhân vật sử dụng sản phẩm gạo để phục vụ nhu cầu ăn uống và dinh dưỡng của bản thân mình.

- Trong bức tranh thứ hai: nhân vật nam sử dụng sản phẩm gạo làm một mặt hàng để kinh doanh đồng thời thu hút sự chú ý của người tiêu dùng; nhân vật nữ sử dụng sản phẩm gạo để phục vụ nhu cầu ăn uống và dinh dưỡng của bản thân.

Yêu cầu số 2:

- Dịch bệnh COVID - 19 khiến hoạt động tiêu dùng bị hạn chế, các thói quen nhu cầu của người dân cũng thay đổi.

- Những thay đổi của hoạt động tiêu dùng dẫn đến thay đổi về các mặt đời sống xã hội:

+ Một số ngành nghề trở nên cần thiết như các thiết bị chăm sóc y tế, sản xuất khẩu trang, máy trợ tim, vắc-xin, ……

+ Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp sản xuất không bán được hàng hóa, nhiều cửa hàng dịch vụ phải đóng cửa, các công ty du lịch tạm dừng các hoạt động,….

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 9, 10 KTPL 10: Em hãy đọc các trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

Trường hợp a. Thực hiện sản xuất xanh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường hướng tới phát triển bền vững không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam hòa vào dòng chảy quốc tế mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Doanh nghiệp sẽ áp dụng các giải pháp tiết kiệm năng lượng như:sử dụng các nguyên vật liệu, phương tiện tiêu thụ ít điện năng, điện mặt trời,… từ đó tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh, có cơ hội bước chân vào những thị trường khó tính khi tạo ra được sản phẩm “xanh”, thân thiện với môi trường.

1/ Em hiểu thế nào là sản xuất xanh?

2/ Việc thực hiện sản xuất xanh sẽ mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp vã xã hội?

Trường hợp b. Do ảnh hưởng của dịch bệnh, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn nên đã thu hẹp sản xuất, kéo theo nhiều lao động mất việc làm. Doanh nghiệp Y chọn giải pháp thương lượng với người lao động cùng chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, mỗi người chỉ đi làm nửa thời gian và hưởng mức lương bán thời gian, sau khi sản xuất ổn định sẽ được hưởng đầy đủ mức lương.

Giải pháp điều chỉnh hoạt động phân phối thu nhập của doanh nghiệp Y mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp và người lao động?

Trường hợp c. Bán hàng trực tuyến là một hình thức kinh doanh được nhiều bạn trẻ thử sức vì không tốn chi phí thuê mặt bằng, nguồn nhân lực, có thể cạnh tranh với các cửa hàng khác, mang lại nguồn thu nhập hằng tháng thông qua sử dụng các công cụ truyền thông để quảng cáo các sản phẩm của mình. Người tiêu dùng ngày càng thích sử dụng hình thức mua sắm trực tuyến này vì cso nhiều tiện lợi. Tuy nhiên, hình thức bán hàng cũng tiềm ẩn một vài nhược điểm như: mất thời gian chờ đợi hàng hóa đến tay, sản phẩm nhận được nhiều khi không đúng với quảng cáo,…

1/ Em hãy cho biết bán hàng trực tuyến thuộc hoạt động kinh tế nào. Hình thức bán hàng này có tác động tích cực, tiêu cực đến đời sống xã hội như thế nào?

2/ Theo em, có biện phápnào để hạn chết tác động tiêu cực của hình thức bán hàng trực tuyến?

Trường hợp d. Hiện nay, việc tiêu dùng các sản phẩm được sản xuất từ nhựa ngày càng trở nên phổ biến. Số lượng bao bì nhựa, túi nilon, ống hút nhựa, … sử dụng ngày càng gia tăng dẫn đến lượng rá thải cũng tăng dần theo từng năm.

1/ Theo em, hoạt động tiêu dùng nêu trên có ảnh hưởng gì đến đời sống xã hội?

2/ Hãy đề xuất biện pháp để khắc phục hạn chế của hoạt động tiêu dùng này.

Trả lời:

Trường hợp a.

- Yêu cầu số 1: Sản xuất xanh là việc sản xuất hướng tới phát triển bền vững, giảm thiểu ô nhiễn môi trường bằng các giải pháp tiết kiệm năng lượng như sử dụng năng lược mặt trời, các phương tiện ít điện năng,…

- Yêu cầu số 2: Việc thức hiện sản xuất xanh giúp cho doanh nghiệp phát triển một cách bền vững, giảm thiểu những chi phí không cần thiết, giúp giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi thế cạnh tranh, có thêm cơ hội bước chân vào những thị trường khó tính. Đối với xã hội, việc sản xanh giúp bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm.

Trường hợp b. Giải pháp điều chỉnh hoạt động phân phối của doanh nghiệp Y đã giúp cho doanh nghiệp không phải thu hẹp qui mô sản xuất mà vẫn giữ lại được những người lao động lành nghề, đồng thời, giải pháp này cũng giúp cho người lao động không bị mất việc làm.

Trường hợp c.

- Yêu cầu số 1:

+ Hình thức bán hàng trực tuyến thuộc hoạt động phân phối - trao đổi hàng hóa.

+ Những tác động tích cực của hình thức này là: không tốn chi phí thuê mặt bằng, nguồn nhân lực, tiện lợi đối với người tiêu dùng, có nhiều hình thức quảng cáo cho sản phẩm.

+ Những tác động tiêu cực của hình thức này: mất thời gian đợi hàng hóa đến tay, sản phẩm nhận được không đúng như quảng cáo, người mua không thể trả lại hàng khi lỗi, quá trình vận chuyển có thể gây lỗi cho sản phẩm,…..

- Yêu cầu số 2: Một số biện pháp hạn chế tác động tiêu cực của hình thức bán hàng trực tuyến:

+ Đối với người bán: Bán hàng đúng mẫu, đúng tiêu chuẩn, đúng giá; trong quá trình vận chuyển cần chú ý bảo quản sản phẩm, …..

+ Đối với người mua: lựa chọn những nơi uy tín để mua hàng; có những đánh giá đúng với sản phẩm; bài trừ, lên án, phê phán những địa chỉ bán hàng giả, hàng kém chất lượng.

Trường hợp d.

- Yêu cầu số 1: Hoạt động tiêu dùng các sản phẩm được sản xuất từ nhựa như túi ni lông, bao bì nhựa,… làm cho lượng rác khó phân hủy ngày càng tăng lên, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của con người và những sinh vật sống trên Trái Đất.

- Yêu cầu số 2: Biện pháp khắc phục:

+ Người dân: có ý thức hạn chế sử dụng những sản phẩm từ nhựa; sử dụng những sản phẩm có thể tái chế, an toàn với môi trường. Tái chế những đồ nhựa.…..

+ Nhà nước: Tăng thuế môi trường; có những biện pháp mạnh với những hành vi sử lí rác thải chưa đúng quy định. ….

Luyện tập 2 trang 10 KTPL 10: Em hãy đưa ra lời khuyên cho các nhận vật trong những tình huống sau:

Tình huống a. Chị H có ý định mở một xưởng sản xuất quần áo thời trang, làm giả sản phẩm của một số thương hiệu nổi tiếng đang được người tiêu dùng ưa chuộng.

Theo em, chị H có nên thực hiện dự định này không? Vì sao?

Tình huống b. Bố mẹ N có ý định mở một quán chơi điện tử trực tuyến ngay gần cổng một trường trung học phổ thông với mong muốn sẽ thu hút được đối tượng khác hàng là các bạn học sinh.

Nếu là N, em sẽ nói gì với bố mẹ trong hoạt động kinh doanh này.

Trả lời:

- Tình huống a. Theo em, chị H không nên thực hiện ý tưởng đó. Hành động làm giả sản phẩm thương hiệu là ăn cắp bản quyển sản phẩm, là việc làm trái pháp luật, ảnh hưởng đến bản thân chị H, người tiêu dùng và xã hội. Hơn nữa, những sản phẩm mà chị H bán ra sau một thời gian sẽ bị người tiêu dùng bài trừ do chất lượng sản phẩm không đảm bảo.

- Tình huống b. Nếu là N, em sẽ khuyên bố mẹ không nên thực hiện hoạt động kinh doanh này. Vì hoạt động kinh doanh này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình học tập và phát triển của những bạn học sinh phổ thông, ảnh hưởng đến an ninh xã hội cũng như sự phát triển của xã hội. Các bạn học sinh thay vì học tập có thể dẫn đến nghiện chơi điện tử, ảnh hưởng đến cuộc sống sau này, làm kìm hãm sự phát triển của xã hội.

Luyện tập 3 trang 10 KTPL 10: Em hãy cùng các bạn đóng vai “Táo quân chầu trời” theo các gợi ý sau:

- Xây dựng kịch bản với bối cảnh các Táo sản xuất; táo phân phối; táo trao đổi và táo tiêu dùng lên báo cáo cách hoạt động kinh tế với Ngọc hoàng. Từng vai táo khẳng định lĩnh vực mình phụ trách có những đóng góp trong đời sống xã hội.

- Phân công vai diễn và thể hiện tiểu phẩm trước lớp.

Trả lời:

- Học sinh viết kịch bản, trong đó lưu ý vai trò của các Táo:

+ Táo sản xuất: hoạt động sản xuất đóng vai trò là hoạt động cơ bản nhất trong các hoạt động của con người, quyết định đến các hoạt động phân phối, trao đổi, tiêu dùng

+ Táo phân phối: hoạt động phân phối thúc đẩy sản xuất phát triển nếu quan hệ phân phối phù hợp đồng thời có thể kìm hãm sản xuất và tiêu dùng khi nó không phù hợp

+ Táo trao đổi: hoạt động trao đổi giúp người sản xuất bản được hàng, duy trì và phát triển được hoạt động sản xuất và người tiêu dùng mua được thủ minh cân, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng

+ Táo tiêu dùng: tiêu dùng được coi là mục đích của sản xuất, ví như đơn đặt hàng của xã hội đối với sản xuất.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 10 KTPL 10: Em hãy cùng các bạn trong nhóm xây dựng ý tưởng kinh doanh trực tuyến một mặt hàng nào đó.

Trả lời:

Hướng dẫn: Học sinh xây dựng ý tưởng kinh doanh thông qua việc trả lời những câu hỏi sau:

- Mặt hàng kinh doanh là gì?

- Những vật liệu để tạo ra những mặt hàng kinh doanh? Nơi nhập những vật liệu đó ở đâu?

- Đơn vị vận chuyển mặt hàng kinh doanh?

- Phương tiện quảng cáo cho mặt hàng kinh doanh.

- Vấn đề thuê lao động, người sản xuất mặt hàng kinh doanh

- Tính toán chi phí sản xuất của một sản phẩm, giá thành cho một sản phẩm khi bán ra.

- Chi phí cho các khâu: vật liệu, sản xuất, vận chuyển, quảng cáo, lao động,…..

Vận dụng 2 trang 10 KTPL 10: Em hãy vẽ tranh cổ động cho hoạt động “tiêu dùng xanh” và chia sẻ nội dung, ý nghĩa của bức tranh với thầy cô và các bạn.

Trả lời:

(*) Sản phẩm tham khảo

- Nội dung và ý nghĩa tranh:

+ Bức tranh với gam màu xanh tượng trưng cho ước mơ về cuộc sống xanh. Những vật dụng trong bức tranh đều là những vật dụng có thể tái chế, sử dụng lại nhiều lần. thân thiện với môi trường.

+ Những vật dụng hằng ngày như túi ni lông, ống hút, chai nhựa, … chúng ta có thể thay thế bằng túi vải, túi thừng, ống hút thủy tính, cốc giấy, lọ thủy tinh ,….nhằm giảm thiểu lượng rác thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Xem thêm lời giải bài tập Kinh tế pháp luật lớp 10 Kết nối tri thức với cuộc sống hay, chi tiết khác: 

Bài 2: Các chủ thể của nền kinh tế

Bài 3: Thị trường

Bài 4: Cơ chế thị trường

Bài 5: Ngân sách nhà nước

Bài 6: Thuế