Khoa học lớp 4 Bài 5 (Cánh diều): Sự chuyển động của không khí

Giải Khoa học lớp 4 Bài 5: Sự chuyển động của không khí

A/ Câu hỏi đầu bài

Giải Khoa học lớp 4 trang 20

Câu hỏi mở đầu trang 20 SGK Khoa học lớp 4: Nhờ đâu diều có thể bay lên cao?

Trả lời:

Nhờ gió trời mà diều có thể bay lên cao.

B/ Câu hỏi giữa bài

I. Sự chuyển động của không khí

Thực hành, thí nghiệm 1 trang 20 SGK Khoa học lớp 4: Nhận biết không khí chuyển động gây ra gió.

Chuẩn bị: Một chiếc quạt và một tờ giấy.

Tiến hành:

- Đặt tờ giấy lên bàn. Đứng ra xa và quạt về phía tờ giấy (hình 2). Quan sát tờ giấy.

- Hãy dùng cụm từ không khí chuyển động và từ gió để giải thích kết quả quan sát được khi quạt.

Trả lời:

- Học sinh thực hiện thí nghiệm như hình 2 trang 20.

- Khi dùng chiếc quạt để quạt về phía tờ giấy trên bàn ta thấy tờ giấy chuyển động. Đó là vì khi quạt chúng ta đã tác động vào không khí làm cho không khí chuyển động tạo ra gió làm cho tờ giấy bay.

Giải Khoa học lớp 4 trang 21

Thực hành, thí nghiệm 2 trang 21 SGK Khoa học lớp 4: Tìm hiểu về sự chuyển động của không khí.

Chuẩn bị: Một chiếc hộp có nắp kéo trong suốt ở mặt trước, mặt trên có gắn hai ống A, B; một cốc nến, một đĩa sứ có vài mẩu hương (hình 3).

Tiến hành:

● Đặt cốc nến đang cháy dưới ống A và đĩa đựng các mẩu hương đang bốc khói dưới ống B (hình 4), rồi đóng nắp.

Quan sát và cho biết:

- Khói hương đi từ trong hộp ra ngoài qua ống nào?

- Hướng chuyển động của khói hương trong hộp.

- Vùng nào của hộp có không khí nóng? Vùng nào của hộp có không khí lạnh hơn?

● Hãy chỉ và nói đường đi của không khí ở hình 4. Từ đó rút ra nhận xét về sự chuyển động của không khí.

Trả lời:

- Học sinh thực hiện thí nghiệm như hình 3 và 4 trang 21.

● Qua quan sát ta thấy:

- Khói hương đi từ trong hộp ra ngoài qua ống A nhiều hơn.

- Hướng chuyển động của khói hương trong hộp: Vì không khí xung quanh ngọn nến có nhiệt độ cao hơn so với xung quanh hương, khi đó xuất hiện hiện tượng đối lưu. Không khí lạnh có khối lượng riêng nặng hơn sẽ đi xuống dưới, không khí nóng có khối lượng riêng nhẹ hơn sẽ đi lên trên, do đó không khí lạnh hơn ở ống B sẽ đi xuống dưới, đẩy không khí nóng ở ống A đi lên, từ đó tạo thành dòng không khí.

- Vùng cột A có không khí nóng, vùng cột B có không khí lạnh hơn.

● Đường đi của không khí ở hình 4: Không khí đi vào hộp qua cột B và đi ra khỏi hộp qua cột A.

Nhận xét về sự chuyển động của không khí: Không khí nóng bốc lên cao, không khí lạnh tới thế chỗ.

Câu hỏi trang 21 SGK Khoa học lớp 4: Nêu nguyên nhân làm không khí chuyển động.

Trả lời:

Chính sự nóng lên không đều nhau đã làm cho không khí chuyển động.

Luyện tập, vận dụng 1 trang 21 SGK Khoa học 4: Hãy cho biết hướng gió thổi giữa biển và đất liền vào ban ngày và ban đêm ở hình 5 và 6. Giải thích vì sao hướng gió lại thay đổi như vậy.

Trả lời:

- Hình 5: Vào ban ngày hướng gió thổi từ biển vào đất liền. Vì ban ngày không khí trong đất liền nóng hơn không khí ngoài biển.

- Hình 6: Ban đêm hướng gió thổi từ đất liền ra biển. Vì ban đêm không khí trong đất liền nguội nhanh hơn nên lạnh hơn ngoài biển.

Giải Khoa học lớp 4 trang 22

Luyện tập, vận dụng 2 trang 22 SGK Khoa học 4: Vì sao giàn lạnh của máy điều hòa không khí được đặt ở trên cao (hình 7)?

Trả lời:

Điều hoà thổi không khí lạnh ra từ giàn lạnh, khí lạnh sẽ đi xuống dưới, đẩy khí nóng lên trên, cứ như vậy khí nóng bị đẩy dần lên trên sẽ được làm lạnh dần.

Câu hỏi luyện tập, vận dụng 3 trang 22 SGK Khoa học 4: Nêu công dụng của gió được sử dụng ở gia đình và địa phương em.

Trả lời:

Công dụng của gió được sử dụng ở gia đình và địa phương em:

- Làm mát vào những ngày hè oi bức.

- Làm khô quần áo ướt khi phơi.

- Hong khô một số nông sản: thóc, ngô ….

II. Mức độ mạnh của gió

Câu hỏi quan sát trang 22 SGK Khoa học lớp 4: Dùng các từ: nhẹ, khá mạnh, mạnh, rất mạnh để nhận xét và so sánh mức độ mạnh của gió trong các hình dưới đây.

Trả lời:

- Hình 8a: Gió ở mức độ nhẹ.

- Hình 8b: Gió ở mức độ khá mạnh.

- Hình 8c: Gió ở mức độ mạnh.

- Hình 8d: Gió ở mức độ rất mạnh.

Giải Khoa học lớp 4 trang 23

Câu hỏi 1 trang 23 SGK Khoa học lớp 4: Bão có thể gây ra những tác hại gì?

Trả lời:

Bão có thể gây ra các tác hại: Tốc mái nhà, cây cối bị gãy, đổ, tổn thất mùa màng, đặc biệt ảnh hưởng tới tính mạng của con người và động vật.

Câu hỏi 2 trang 23 SGK Khoa học lớp 4: Dựa vào thông tin dưới đây, nêu một số việc làm để phòng tránh bão.

Trả lời:

Một số việc làm để phòng tránh bão:

1. Trước khi có bão

- Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết.

- Gia cố, chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cành cây.

- Dự trữ nước uống, lương thực, thực phẩm, thuốc men; các vật dụng cần thiết như: đèn pin, máy thu thanh, quần áo…

- Xác định vị trí an toàn để trú ẩn, chủ động sơ tán khỏi các nhà không đảm bảo an toàn.

- Đưa tàu, thuyền về neo đậu ở nơi an toàn.

2. Trong khi có bão

- Đề phòng tai nạn do đổ nhà, cây cối, cột điện, các vật bị gió thổi bay, điện giật…

- Không trú tránh dưới gốc cây, vật dễ đổ. Tốt nhất không ra khỏi nhà, đóng kín các cửa.

- Thông tin kịp thời, chính xác vị trí, tình trạng nguy hiểm khi cần cứu nạn, cứu hộ.

3. Sau khi có bão

- Không đến gần các toà nhà đã bị hư hại, đường ngập nước, cột điện bị đổ, dây điện bị đứt, …

Luyện tập, vận dụng trang 23 SGK Khoa học 4: Nêu những việc cần làm để phòng tránh bão ở gia đình và địa phương em. Trong đó, em đã thực hiện những việc nào?

Trả lời:

Những việc cần làm để phòng tránh bão ở gia đình và địa phương em:

- Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết.

- Gia cố, chằng chống nhà cửa, cắt tỉa cành cây.

- Dự trữ nước uống, lương thực, thực phẩm, thuốc men; các vật dụng cần thiết như: đèn pin, máy thu thanh, quần áo…

- Xác định vị trí an toàn để trú ẩn, chủ động sơ tán khỏi các nhà không đảm bảo an toàn.

Em đã thực hiện những việc như dự trữ thuốc, nước, theo dõi thông tin dự báo thời tiết.

Xem thêm các bài giải SGK Khoa học lớp 4 Cánh diều hay, chi tiết khác:

Bài 6: Vai trò của không khí và bảo vệ môi trường không khí

Ôn tập chủ đề Chất

Bài 7: Sự truyền ánh sáng

Bài 8: Ánh sáng trong đời sống

Bài 9: Sự lan truyền âm thanh